Τοπικά Προγράμματα LEADER: Ενίσχυση των τοπικών επενδύσεων για την αναχαίτιση της οικονομικής κρίσης από την πανδημία

του Κων/νου Ν. Μπαγινέτα

Ο Δρ Κων/νος Ν. Μπαγινέτας, είναι γεωπόνος-ειδικευμένος σε θέματα Αειφορικής Γεωργίας & Αγροτικής Ανάπτυξης, γενικός γραμματέας Αγροτικής Πολιτικής & Διαχείρισης Κοινοτικών Πόρων, ΥΠΑΑΤ

Η στήριξη της επιχειρηματικότητας και η τόνωση του επενδυτικού περιβάλλοντος αποτελούν βασικές υποχρεώσεις της πολιτείας, ιδιαίτερα σε συνθήκες οικονομικής κρίσης, όπως αυτές που βιώνει ο παραγωγικός κόσμος της χώρας λόγω της πανδημίας της COVID-19. Οι επενδύσεις αποτελούν το πιο ενδεδειγμένο και αποτελεσματικό μέσο αναχαίτισης της κρίσης και επανεκκίνησης της αναπτυξιακής διαδικασίας, ενισχύοντας τόσο την οικονομική, όσο και την κοινωνική συνοχή των περιοχών που πλήττονται.

Σε αυτήν τη βάση εδράζεται η επιλογή του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων να στηρίξει έμπρακτα την ανάπτυξη και την απασχόληση στις αγροτικές μας περιοχές, δεσμεύοντας σημαντικούς πόρους, της τάξης των 253 εκατ. ευρώ, όπως ανακοινώσαμε πρόσφατα, για την ένταξη ιδιωτικών επενδύσεων στα προγράμματα για την «Τοπική Ανάπτυξη με Πρωτοβουλία Τοπικών Κοινοτήτων», βασισμένη στην προσέγγιση LEADER.

Οι επενδύσεις αυτές αφορούν όλους τους τομείς της αγροτικής οικονομικής δραστηριότητας, όπως τη μεταποίηση, τη βιοτεχνία και την οικοτεχνία, τον αγροτουρισμό και τις υπηρεσίες, οι οποίες συμβάλλουν στο να αναδειχθεί η τοπική ταυτότητα κάθε αγροτικής περιοχής. Με τον τρόπο αυτόν, επιχειρείται η αξιοποίηση, η προστασία και η ανάδειξη του φυσικού, περιβαλλοντικού και πολιτιστικού δυναμικού των αγροτικών μας περιοχών, καθώς και η προβολή και διάθεση των αγροτικών μας προϊόντων, ώστε αυτές να καταστούν ελκυστικές, βιώσιμες και πολυλειτουργικές, προσφέροντας ευκαιρίες απασχόλησης και ποιοτικότερου βιοτικού επιπέδου στους κατοίκους τους και κυρίως στους νέους ανθρώπους.

Με γνώμονα τις ανάγκες του κάθε τόπου

Τα τοπικά προγράμματα LEADER, τα οποία υλοποιούνται από τις Ομάδες Τοπικής Δράσης (ΟΤΔ) – Αναπτυξιακές Εταιρείες ΟΤΑ κάθε περιοχής αφορούν ένα σύνολο παρεμβάσεων που εντάσσονται σε έναν ολοκληρωμένο τοπικό αναπτυξιακό σχεδιασμό, ώστε να εξασφαλίζεται η από κάτω προς τα πάνω – «bottom up» προσέγγιση και διαπίστωση των τοπικών αναγκών και να επιτυγχάνεται η μέγιστη δυνατή αποτελεσματικότητα και στόχευση πόρων.

Στο πλαίσιο των προσκλήσεων LEADER, που εκδόθηκαν στην τρέχουσα προγραμματική περίοδο 2014-2020, εκδηλώθηκε εξαιρετικά σημαντικό επενδυτικό ενδιαφέρον τόσο για ιδιωτικές όσο και δημόσιες επενδύσεις, για την ικανοποίηση του οποίου το υπουργείο μας, σε συνεργασία με τις περιφέρειες, εξάντλησε κάθε χρηματοδοτική δυνατότητα.

Ειδικότερα, για τις ιδιωτικές επενδύσεις εξασφαλίστηκαν πόροι ύψους 107 εκατ. ευρώ, επιπλέον των 146 εκατ. ευρώ που διατέθηκαν αρχικά για τις προκηρύξεις των τοπικών προγραμμάτων, μέσω σημαντικής υπερδέσμευσης, καθώς και μεταφοράς πόρων από το μέτρο της Μεταποίησης Γεωργικών Προϊόντων, που έχει εκχωρηθεί από το υπουργείο μας στις περιφέρειες, προς τις αντίστοιχες δράσεις του LEADER.

Επίσης, στο πλαίσιο των προκηρύξεων για τις δημόσιες επενδύσεις του LEADER, ύψους 78 εκατ. ευρώ, υπενθυμίζεται ότι διατέθηκαν επιπλέον πόροι της τάξης των 62 εκατ. ευρώ ως υπερδέσμευση, ώστε τελικά να ενταχθούν έργα συνολικής δημόσιας δαπάνης 140 εκατ. ευρώ. Οι επενδύσεις δημόσιου χαρακτήρα του LEADER αφορούν ένα ευρύ φάσμα παρεμβάσεων σε βασικές υποδομές και υπηρεσίες, ιδιαίτερα σε περιοχές της υπαίθρου που στερούνται κρίσιμου μεγέθους και πόρων.

Οι παρεμβάσεις αυτές καλούνται να δώσουν λύσεις σε κρίσιμα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι αγροτικές μας περιοχές, και κυρίως οι νησιωτικές, ορεινές και μειονεκτικές, οι οποίες είναι περισσότερο ευάλωτες στην εγκατάλειψη και στη γήρανση του πληθυσμού, στον κίνδυνο φτώχειας, στην έλλειψη προσβασιμότητας, στην υποαπασχόληση κ.λπ.

Στόχος η άμεση ενεργοποίηση των πόρων

Το ζητούμενο πλέον είναι οι πόροι που διατέθηκαν στα τοπικά προγράμματα LEADER να κινητοποιηθούν το συντομότερο δυνατόν, γεγονός που επιβάλλει τη στενή παρακολούθηση από πλευράς των Ομάδων Τοπικής Δράσης, του χρονοδιαγράμματος ένταξης και υλοποίησης των έργων, ώστε αυτά να ολοκληρωθούν έγκαιρα, εντός των χρονικών ορίων της τρέχουσας προγραμματικής περιόδου, και να λειτουργήσουν πολλαπλασιαστικά για την ανάπτυξη, την απασχόληση και τη συνοχή των τοπικών κοινωνιών.

Συμπερασματικά, οι συγκεκριμένες στοχευμένες πρωτοβουλίες στήριξης της τοπικής ανάπτυξης και επιχειρηματικότητας εντάσσονται στον συνολικότερο στρατηγικό αναπτυξιακό σχεδιασμό μας για την ανάταξη της εθνικής οικονομίας, τον οποίο υλοποιούμε μεθοδικά και οργανωμένα, όπως έμπρακτα έχουμε αποδείξει μέχρι σήμερα, τόσο μέσα από τη διαχείριση και την εφαρμογή των μέτρων του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης για τον πρωτογενή τομέα, όσο και μέσα από τις συντονισμένες δράσεις που αναλαμβάνουμε για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της πανδημίας.

Στην κρίσιμη περίοδο που διανύουμε, θα πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι η ανάπτυξη αποτελεί υπόθεση όλων μας και επειδή οι πόροι δεν περισσεύουν, είναι υποχρέωσή μας να τους αξιοποιούμε όσο πιο ορθολογικά γίνεται, ώστε να πιάνουν τόπο μέσα από επενδύσεις υψηλής προστιθέμενης αξίας και πολλαπλασιαστικού αποτελέσματος, προς όφελος της ευημερίας και προόδου των τοπικών οικονομιών και κοινωνιών.