ΘΕΜΑ: Τα βοσκοτόπια μείωσαν τα πρόστιμα της Ελλάδας

ΘΕΜΑ: Τα βοσκοτόπια μείωσαν τα πρόστιμα της Ελλάδας

Βελτιωμένη είναι η εικόνα ως προς τα πρόστιμα στον αγροτικό τομέα –μετά από χρόνια και για τη χώρα μας– με βάση τη μεθοδολογία που εφαρμόζει το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο. Και αυτό, κυρίως λόγω των εξελίξεων στην ελληνική και ευρωπαϊκή νομοθεσία και της βελτίωσης των συστημάτων ελέγχου των κρατών-μελών της ΕΕ – αν και υπήρξαν προβλήματα, ως επί το πλείστον σε ό, τι αφορά το «πρασίνισμα».

Το 2016 οι πραγματοποιηθείσες δημοσιονομικές διορθώσεις στα κράτη-μέλη από τα ευρωπαϊκά ταμεία ανήλθαν σε 3,4 δισ. ευρώ. Η Επιτροπή Καταχώρησης προχώρησε σε διορθώσεις ύψους 0,6 δισ. ευρώ και ανακτήσεις στην πηγή, δηλαδή πριν την έγκριση δαπανών. Από αυτές, 2,2 δισ. ευρώ αφορούσαν δημοσιονομικές διορθώσεις στη γεωργία.

Αξιοσημείωτο είναι ότι 40 χρόνια μετά την ίδρυση του θεσμού, φέτος, για πρώτη φορά μετά το 1994, διατυπώνεται γνώμη με επιφύλαξη και όχι αρνητική γνώμη για την αξιοπιστία των πράξεων για τους λογαριασμούς του 2016, σύμφωνα με τον Κωνσταντίνο Κατσίκη, βουλευτή των ΑΝΕΛ.

Η ετήσια έκθεση του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου

Τα παραπάνω προέκυψαν κατά τη διάρκεια της παρουσίασης της ετήσιας έκθεσης του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου, θεματοφύλακα των οικονομικών της ΕΕ, από τον εκπρόσωπο της Ελλάδας, Νίκο Μηλιώνη, στην κοινή συνεδρίαση της Ειδικής Διαρκούς Επιτροπής Ευρωπαϊκών Υποθέσεων και της Διαρκούς Επιτροπής Οικονομικών Υποθέσεων της Βουλής.

Τα επενδυτικά και διαρθρωτικά ευρωπαϊκά ταμεία όπως είναι το Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης, το Κοινωνικό Ταμείο, το Ταμείο Συνοχής κ.λπ. και το Αγροτικής Ανάπτυξης αντιπροσωπεύουν περί το 1/3 του κοινοτικού προϋπολογισμού. Η Αγροτική Ανάπτυξη, σύμφωνα με τους εμπειρογνώμονες, εμφάνιζε υψηλά τα πρόστιμα σε όλη την Ευρώπη και, στη χώρα μας, ακόμη χειρότερα. Για να αντιληφθούμε το μέγεθος, το εκτιμώμενο επίπεδο σφάλματος στη δημόσια διοίκηση ήταν στο 0,2%, όταν στην Αγροτική Ανάπτυξη με εκτιμώμενο ποσοστό σφάλματος 4,1% και την ξεπερνούσαν μόνο οι πολιτικές για την Κοινωνική Συνοχή με ποσοστό σφάλματος 4,8%. Πολλές φορές, ηθελημένα ή άθελά τους και οι ίδιοι οι παραγωγοί, δεν αντιλαμβάνονταν επακριβώς το ζήτημα της επιλεξιμότητας των χωραφιών ή βοσκοτόπων τους. Εξαιτίας των διαρκών βελτιώσεων στα συστήματα ελέγχου το επίπεδο σφάλματος για το Ευρωπαϊκό Ταμείο Εγγυήσεων μειώθηκε το 2016 και βρίσκεται για πρώτη φορά 1,7% δηλαδή κάτω από το όριο σημαντικότητας που είναι στο 2%.

«Παρατηρείται σαφής βελτίωση όσον αφορά τις άμεσες ενισχύσεις για τους αγρότες», για τις οποίες βασική παράμετρος βάσει της οποίας κρίνεται η νομιμότητα της πληρωμής ήταν «η έκταση των γεωργικών γαιών», ανέφερε ο κ.Μηλιώνης. Εξήγησε πως στις πληρωμές για την απόδοση δαπανών, πάντα σε δηλώσεις που γίνονται από τους ίδιους τους δικαιούχους, υπάρχει υψηλό ποσοστό σφαλμάτων. Οι λόγοι που βλέπουμε διαφορά ως προς τα λάθη, εξήγησε, είναι, κυρίως, ο αναθεωρημένος κανονισμός των μόνιμων βοσκοτόπων, οι βελτιώσεις στο σύστημα αναγνώρισης αγροτεμαχίων LPIS και η νέα αίτηση ενίσχυσης με γαιοχωρικά στοιχεία, όπως:

1Τα επιλέξιμα βοσκοτόπια

Η Ελλάδα βρισκόταν πάντα «στο κόκκινο», για τους μη επιλέξιμους μόνιμους βοσκοτόπους τα προηγούμενα χρόνια «και ήταν πάντα μια σημαντική πηγή σφαλμάτων για όλη την ΕΕ, πολύ περισσότερο για την Ελλάδα. Τα σφάλματα αυτά, πλέον, έχουν μειωθεί σημαντικά, τόσο σε αριθμό, όσο και σε κλίμακα, κυρίως χάρη στον νέο ορισμό των μόνιμων βοσκοτόπων που καθιερώνεται στο πλαίσιο της αναθεωρημένης Κοινής Γεωργικής Πολιτικής: «Ενώ, ο προηγούμενος αριθμός περιόριζε την επιλεξιμότητα στο τμήμα του αγροτεμαχίου, που καλυπτόταν από γρασίδι ή άλλη ποώδη βλάστηση, το πεδίο εφαρμογής επεκτάθηκε, πλέον, ώστε να καλύπτει κάθε είδους βλάστηση κατάλληλη για βόσκηση, συμπεριλαμβανομένων και των θάμνων και των δέντρων, εφόσον δεν αποτελούν την επικρατούσα βλάστηση. Επίσης, τα κράτη μέλη μπορούν να επεκτείνουν την επιλεξιμότητα αυτή και σε εκτάσεις όπου επικρατεί μη ποώδης βλάστηση, δηλαδή θάμνοι και δέντρα, εφόσον αυτή εντάσσεται στις καθιερωμένες τοπικές πρακτικές».

2Το «πρασίνισμα» της ΚΑΠ 2014-2020

Για πρώτη φορά ελέγχθηκε το 2016 η εφαρμογή της Ενίσχυσης Οικολογικού Προσανατολισμού (greening αγγλιστί ή αλλιώς το «πρασίνισμα»). Πρόκειται για τη λεγόμενη «πράσινη ενίσχυση» για τη διατήρηση οικολογικής γωνιάς μέσα στα χωράφια. Το «πρασίνισμα» δόθηκε σε τρεις διαφορετικές περιπτώσεις και ανάλογα με το μέγεθος των χωραφιών. Τρεις πρακτικές ακολουθήθηκαν, ώστε να καταστεί πιο φιλική η γεωργία στις αγροτικές εκμεταλλεύσεις: α) διαφοροποίησης των καλλιεργειών, β) διατήρησης μόνιμων υφιστάμενων βοσκοτόπων, γ) δημιουργίας περιοχών οικολογικής εστίασης.

Στον έλεγχο που διενεργήθηκε, μόνο το 11% έπρεπε να αυξήσει το ποσοστό διαφοροποίησης των καλλιεργειών και 32% να προσαρμοστεί στις απαιτήσεις σχετικά με τις περιοχές οικολογικής εστίασης. Το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο, διά των εκπροσώπων του, δεν είδε ιδιαίτερες μεταβολές στις πρακτικές των γεωργών, ως όφειλαν, για διάφορους λόγους.

3 Κόστος- όφελος των έργων

Στον τομέα της Αγροτικής Πολιτικής κατά την περίοδο 2014-2016, εξετάστηκαν περίπου 200 έργα από τους ελεγκτές, αλλά διαπιστώθηκε ότι για το 1/3 τα στοιχεία που αποδείκνυαν τον εύλογο χαρακτήρα του κόστους, το εάν ήταν απαραίτητο ή όχι, το εάν υπήρξαν υπερβάσεις δεν ήταν επαρκή. Το πρόβλημα αυτό εμφανίζεται έντονο και σε άλλα ταμεία.