του Δρος Χρήστου Τριαντόπουλου, υφυπουργού στον πρωθυπουργό για την κρατική αρωγή και την αποκατάσταση από φυσικές καταστροφές
Το πλαίσιο της κρατικής αρωγής, όπως αυτό θεσμοθετήθηκε με τον νόμο 4797/2021, παράλληλα με τον συντονισμό, την επιτάχυνση των διαδικασιών, τη συγκέντρωση αρμοδιοτήτων, αλλά και την προώθηση της ψηφιοποίησης, χαρακτηρίζεται και από την ένταξη σε αυτό των αγροτικών εκμεταλλεύσεων – τόσο νομικών, όσο και φυσικών προσώπων.
Και αυτό διότι, πλέον, οι αγροτικές εκμεταλλεύσεις, είτε είναι γεωργικές είτε κτηνοτροφικές μονάδες, προσεγγίζονται ως επιχειρήσεις, με αποτέλεσμα να εμπίπτουν στις προβλέψεις αναφορικά με την επιχορήγηση των επιχειρήσεων για την κάλυψη μέρους των ζημιών που έχουν υποστεί από μία φυσική καταστροφή.
Πρόκειται, ειδικότερα, για το πλαίσιο της κρατικής αρωγής προς επιχειρήσεις που εφαρμόζεται από το υπουργείο Οικονομικών, με τη συνεργασία της εκάστοτε περιφέρειας, καθώς οι επιτροπές κρατικής αρωγής που δημιουργούνται από την περιφέρεια είναι αυτές που επωμίζονται το έργο της καταγραφής και εκτίμησης των ζημιών σε κάθε πληττόμενη επιχείρηση και αγροτική εκμετάλλευση που βρίσκεται εντός της οριοθετημένης κάθε φορά περιοχής.
Σε αυτό το έργο, βέβαια, σημαντικός είναι και ο ρόλος του ΕΛΓΑ, καθώς τόσο τα στελέχη του δύνανται να συμμετέχουν στις επιτροπές κρατικής αρωγής της περιφέρειας, όσο και το εξατομικευμένο έργο των ελεγκτών του δύναται να αξιοποιείται –κατά την εκτιμητική διαδικασία– από τις επιτροπές κρατικής αρωγής της περιφέρειας.
Ακόμα ένα ιδιαίτερα σημαντικό στοιχείο του νέου πλαισίου, όσον αφορά πάντα τις αγροτικές εκμεταλλεύσεις, είναι ότι στις καλυπτόμενες από την επιχορήγηση απώλειες συμπεριλαμβάνονται μια σειρά από στοιχεία του ενεργητικού των αγροτικών εκμεταλλεύσεων που δεν συμπεριλαμβάνονταν –μέχρι τώρα– πουθενά αλλού, ούτε στο πλαίσιο του Κανονισμού Κρατικών Οικονομικών Ενισχύσεων (ΚΟΕ, πρώην ΠΣΕΑ).
Γενικότερα, σύμφωνα με τον ν. 4797/2021, η επιχορήγηση δύναται να καλύπτει μέρος των υλικών ζημιών που προκλήθηκαν από φυσική καταστροφή σε στοιχεία ενεργητικού, όπως κτηριακές εγκαταστάσεις, εξοπλισμό, πρώτες ύλες, εμπορεύματα, φορτηγά αυτοκίνητα δημόσιας και ιδιωτικής χρήσης, καθώς και αυτοκίνητα επαγγελματικής χρήσης, μέσα παραγωγής, συμπεριλαμβανομένου και του εγγείου κεφαλαίου, και αποθηκευμένα προϊόντα, τα οποία καταγράφηκαν ως κατεστραμμένα.
Καλύψεις για εξοπλισμό και πρώτες ύλες
Ειδικότερα, για τις αγροτικές εκμεταλλεύσεις, στις ζημιές σε εξοπλισμό, πρώτες ύλες, εμπορεύματα και μέσα παραγωγής, δύναται να συμπεριλαμβάνονται ζημιές που έχουν συνάφεια με το αντικείμενο και τη δραστηριότητα της αγροτικής εκμετάλλευσης, όπως ενδεικτικά:
α) μηχανολογικός εξοπλισμός (βλ. τρακτέρ, μηχανήματα συγκομιδής, αντλιοστάσια, θερμοκήπια, πομώνες κ.λπ.),
β) πρώτες ύλες (βλ. λιπάσματα, ζωοτροφές κ.λπ.),
γ) εμπορεύματα (βλ. αποθέματα γεωργικής και κτηνοτροφικής παραγωγής) και δ) μέσα παραγωγής (βλ. έγγειο κεφάλαιο, δέντρα πολυετούς καλλιέργειας κ.λπ.).
Η πρώτη φορά που ενεργοποιήθηκε η εν λόγω προσέγγιση, ως προς τη συμπερίληψη τόσο των αγροτικών εκμεταλλεύσεων, όσο και των στοιχείων του ενεργητικού που ήταν εκτός κάθε κάλυψης προηγουμένως, ήταν κατά τη διαχείριση των φυσικών καταστροφών το περασμένο φθινόπωρο (βλ. «Ιανό» και «Θάλεια»), ενώ τα στοιχεία αυτά εμπλουτίστηκαν, στο πλαίσιο των μέτρων στήριξης και αποκατάστασης από τις μεγάλες πυρκαγιές του φετινού καλοκαιριού, προσθέτοντας και τα δέντρα πολυετούς καλλιέργειας ως μέσα παραγωγής.
Απεγκλωβίζεται ο αγρότης
Έτσι, μέσα από την ενεργοποίηση του πλαισίου της κρατικής αρωγής για τις αγροτικές εκμεταλλεύσεις «απεγκλωβίζεται» ο αγροτικός κόσμος από τις χρόνιες και γραφειοκρατικές διαδικασίες των κρατικών οικονομικών ενισχύσεων και του παρέχεται η δυνατότητα σε πολύ συντομότερο χρονικό διάστημα να λάβει στήριξη και να αρχίσει την αποκατάσταση της παραγωγικής του διαδικασίας.
Μάλιστα, όπως ενεργοποιήθηκε ήδη για την περίπτωση των μεγάλων πυρκαγιών του φετινού καλοκαιριού, τόσο στις επιχειρήσεις, όσο και στις αγροτικές εκμεταλλεύσεις, παρέχεται:
α) πρώτη αρωγή, ως πρώτη ενίσχυση έναντι της τελικής επιχορήγησης, μέσα από την ενιαία ψηφιακή πλατφόρμα «arogi.gov.gr», που φθάνει μέχρι τα 8.000 ευρώ για αγροτικές εκμεταλλεύσεις με κτηριακές εγκαταστάσεις, οι οποίες έχουν υποστεί σοβαρές βλάβες που τις καθιστούν προσωρινά ακατάλληλες για χρήση,
β) προκαταβολή 20% επί της εκτιμηθείσας –από τις επιτροπές κρατικής αρωγής– ζημιάς της αγροτικής εκμετάλλευσης και
γ) τελική επιχορήγηση 70% της εκτιμηθείσας ζημιάς. Πρόκειται για μία διαδικασία επιχορήγησης, σε συνεργασία με την περιφέρεια, που κινείται –αναλογικά– με γρήγορους ρυθμούς και απέχει παρασάγγας από ό,τι συνέβαινε μέχρι πριν από λίγο καιρό, όπου η επιχορήγηση έφτανε το 30% της εκτιμηθείσας ζημιάς και αυτή δινόταν στους δικαιούχους μετά από τρία ή και τέσσερα (ή και περισσότερα) χρόνια.
Πλατφόρμα πρώτης αρωγής
Είναι, βέβαια, μία διαδικασία που συνεχώς εξελίσσεται και βελτιώνεται, όπως και έγινε στην περίπτωση των μεγάλων πυρκαγιών του καλοκαιριού, με τη δημιουργία –μέσα σε λίγες ημέρες– της ενιαίας πλατφόρμας της πρώτης αρωγής για τη στήριξη των πληττόμενων φυσικών και νομικών προσώπων.
Συγκεκριμένα, μέχρι και την 7η Σεπτεμβρίου 2021, μέσα σε 19 ημέρες, περίπου 23 εκατ. ευρώ έχουν διατεθεί σε 4.629 πολίτες (μοναδικοί ΑΦΜ) που υπέβαλαν αιτήσεις στην πλατφόρμα arogi.gov.gr για πρώτη αρωγή έναντι της στεγαστικής συνδρομής, για αποζημίωση οικοσκευής και για πρώτη αρωγή έναντι της επιχορήγησης των επιχειρήσεων, στις οποίες περιλαμβάνονται και αρκετές αγροτικές εκμεταλλεύσεις στη Β. Εύβοια και στις άλλες περιοχές που επλήγησαν από τις μεγάλες πυρκαγιές.
Παράλληλα, με τη στήριξη των αγροτικών εκμεταλλεύσεων από το πλαίσιο της κρατικής αρωγής, αλλά και από τον ΕΛΓΑ, δρομολογούνται μία σειρά από στοχευμένα μέτρα και παρεμβάσεις για την ενδυνάμωση του πρωτογενούς τομέα στις πληττόμενες από τις μεγάλες πυρκαγιές περιοχές, σε ένα πλαίσιο συνεργασίας με όλους τους ενδιαφερόμενους και εμπλεκόμενους φορείς. Και προς αυτή την κατεύθυνση, συνεχίζουμε εντατικά.
