Τι ζητούν οι νέοι της Ευρώπης για να γίνουν βιώσιμοι επαγγελματίες αγρότες

DBV – Στη Γερμανία οι νέοι γίνονται από νωρίς μέρος της επιχειρηματικής ευθύνης για να αποκτήσουν πλεονεκτήματα

Στη Γερμανία, ένας στους τρεις αγρότες είναι ηλικίας άνω των 55 ετών. To 2016, ένα 14,7% των Γερμανών αγροτών ήταν νεότεροι από 40 ετών, όταν το αντίστοιχο ποσοστό της ΕΕ ήταν 10,6%. Συγκρίνοντας, δε, το ποσοστό των αγροτών ιδιοκτητών μίας εκμετάλλευσης κάτω των 45 ετών, η χώρα το 2019 συγκέντρωνε ένα 25%, όταν το αντίστοιχο ποσοστό του 2010 ήταν 32%.

Αντίθετα, το ποσοστό ιδιοκτησίας μίας αγροτικής εκμετάλλευσης από άτομα άνω των 55 ετών ανέβηκε από το 32% του 2010 σχεδόν στο 40% το 2019, αναλύει η γερμανική ένωση DBV. Στη χώρα, μέχρι το 2018, η ανανέωση στην εκμετάλλευση καθοριζόταν από την ηλικία συνταξιοδότησης της προηγούμενης γενιάς. Κι αυτό γιατί οι συντάξεις χορηγούνταν μόνο αν στην εκμετάλλευση έπαιρνε τη σκυτάλη η επόμενη γενιά. Ωστόσο, το 2018, με απόφαση του Ομοσπονδιακού Συνταγματικού Δικαστηρίου, η διαδοχή ως προϋπόθεση συνταξιοδότησης αποσυνδέθηκε ως αντισυνταγματική.

Στη χώρα, οι «διάδοχοι» μιας αγροτικής εκμετάλλευσης αποτελούν, ωστόσο, συχνά από νωρίς μέρος της επιχειρηματικής ευθύνης με τη μορφή εταιρικής συμμετοχής, πιθανώς λόγω της καλύτερής τους εκπαίδευσης εκτιμά η DBV. Συχνά, η νεότερη γενιά συμμετέχει σε πρώιμο στάδιο στη δραστηριότητα, προκειμένου να αποκτήσει φορολογικά πλεονεκτήματα ή ορισμένες επιλογές χρηματοδότησης (π.χ. το «μπόνους» των νέων αγροτών), ενώ, σε σύγκριση με άλλες χώρες, έχει προνόμια όπως η ευκολότερη πρόσβαση σε κεφάλαια ή και το δικαίωμα ενός ενισχυμένου νόμου περί κληρονομιάς, εξηγεί η αγροτική οργάνωση.

FJA – Μείωση φόρου και κίνητρα μίσθωσης για τους νέους Βαλλώνους αγρότες του Βελγίου

Στη βαλλωνική περιοχή του Βελγίου μόνο το 4% των αγροτών είναι ηλικίας κάτω των 35 ετών και πάνω από 50% είναι άνω των 55 ετών αναφέρει στην τελευταία της έκθεση η ομοσπονδία νέων αγροτών, FJA, της βελγικής περιφέρειας. Μάλιστα, όπως επισημαίνει, με βάση τα στοιχεία του 2016, στις 100 εκμεταλλεύσεις που διακόπτουν τις δραστηριότητές τους μόλις 30 νέες θα προκύψουν.

Ωστόσο, τον περασμένο Μάιο το Κοινοβούλιο ενέκρινε μία μεγάλη μεταρρύθμιση σχετικά με την εκμίσθωση των γεωργικών εκμεταλλεύσεων, με στόχο μεταξύ άλλων να δοθεί προτεραιότητα στους νέους αγρότες για να έχουν πρόσβαση σε γη. Ειδικότερα, από 1/1/2021 θα παρέχονται σημαντικά φορολογικά κίνητρα για τη σύναψη μισθώσεων με νέους αγρότες, καθώς προβλέπεται μείωση του φόρου (ανάλογα με την ηλικία του νέου αγρότη) από 20% έως 55% για μισθώσεις μακράς διάρκειας (έως 27 έτη).

Boerenbond – Κέντρο γνώσης για τη διαδοχή στη Φλάνδρα

Στην περιοχή της Φλάνδρας του Βελγίου, λειτουργεί Κέντρο Γνώσης για τη Διαδοχή σε μία Αγροτική Επιχείρηση. Προέκυψε από την Ένωση Αγροτών Boerenbond, μέσω της συνεργασίας της με τον οργανισμό νέων αγροτών Groene Kring, τον κόμβο καινοτομίας Innovatiesteunpunt, την τράπεζα KBC και την εταιρεία συμβουλευτικής SBB.

Στόχος του είναι η επιτυχημένη προετοιμασία για τη διαδοχή σε μία αγροτική οικογενειακή εκμετάλλευση, που επιτυγχάνεται μέσω της ενημέρωσης των εμπλεκόμενων μερών ως προς τις φορολογικές, νομικές και οικονομικές πτυχές, αλλά και ζητημάτων πιο πρακτικών, όπως η κοινωνική πλευρά μίας διαδοχής. «Η είσοδος νέων αγροτών είναι μικρή στον τομέα», σημειώνει η Boerenbond, «γεγονός που επιβάλλει η κάθε διαδοχή να είναι καλή». Το 13% όσων ηγούνται μίας εκμετάλλευσης ηλικίας 50+ γνωρίζουν ότι έχουν διάδοχο, το 35% δεν γνωρίζει ακόμη, ενώ το συντριπτικό 52% γνωρίζει ότι δεν έχει διάδοχο, επισημαίνουν.

LTO – Πρόσβαση σε χρηματοδότηση, γη και γνώση ζητούμενα και για τους Ολλανδούς νέους αγρότες

Το μέσο μέγεθος μίας ολλανδικής εκμετάλλευσης ανέρχεται στα 274 στρέμματα, ενώ οι περισσότερες εκμεταλλεύσεις θεωρούνται μεγάλης έντασης κεφαλαίου, με μέση τιμή στα 6.000 ευρώ ανά στρέμμα, αναφέρει από πλευράς της η αγροτική οργάνωση LTO. Σε ό,τι αφορά τις ηλικίες, οι περισσότεροι ιδιοκτήτες μίας αγροτικής εκμετάλλευσης είναι μεταξύ 40 και 55 ετών, ενώ λιγότεροι από 5.000 αγρότες είναι ηλικίας κάτω των 40 ετών.

Το 3,9% των ιδιοκτητών μίας αγροτικής εκμετάλλευσης είναι ηλικίας κάτω των 35 ετών. Μεταξύ των μεγαλύτερων προκλήσεων για έναν νέο αγρότη, και στην Ολλανδία όπως και σε πολλές άλλες χώρες της ΕΕ, είναι η πρόσβαση σε χρηματοδότηση, σε γη αλλά και σε γνώση, επισημαίνει.

Περίπου 75 εκατ. ευρώ διατίθενται από την εθνική κυβέρνηση μέσω του Ταμείου Αγροτικής Διαδοχής, εκ των οποίων τα 64 εκατ. ευρώ αφορούν το σύστημα εγγυήσεων και τα υπόλοιπα 11 εκατ. ευρώ την εκπαίδευση και καθοδήγηση. Στον τομέα των πιστωτικών εγγυήσεων, η ύπαρξη δανείων μειωμένης εξασφάλισης παρέχει πρόσθετες επιλογές σε περίπτωση απουσίας ίδιων κεφαλαίων, αναφέρει η οργάνωση, επισημαίνοντας ότι οι τράπεζες μπορούν να παράσχουν τέτοιο δάνειο με εγγύηση από την κυβέρνηση.

Κάτι τέτοιο επιτρέπει στις τράπεζες να χρηματοδοτήσουν νωρίτερα την προβλεπόμενη επένδυση, αυξάνοντας τη δανειοληπτική ικανότητα μιας αγροτικής επιχείρησης. Στον τομέα της εκπαίδευσης και του προσανατολισμού λειτουργεί κέντρο απόκτησης γνώσεων, με στόχο την απόκτηση βιώσιμων αγροτικών επιχειρήσεων, το οποίο συμβάλλει στη συγκέντρωση και στη διάδοση της γνώσης στους εμπλεκομένους σχετικά με την επιτυχημένη εξαγορά μίας τέτοιας επιχείρησης.

MTK – Αυξήθηκαν οι μεγάλες ηλικίες, όταν έπαψε το πρόγραμμα πρόωρης συνταξιοδότησης στη Φινλανδία

Η Φινλανδία, έως τον Δεκέμβριο του 2018, οπότε και καταργήθηκε, διέθετε καθεστώς πρόωρης συνταξιοδότησης, αναφέρει η αγροτική ένωση MTK. Το πρόγραμμα αυτό ενθάρρυνε την ηλικιακή ανανέωση τη στιγμή που ο νέος αγρότης ήταν ενθουσιώδης στο να αναλάβει μία επιχείρηση και δεν έπρεπε να περιμένει καιρό, ώστε να πάρει τα ηνία της, εξηγεί.

Το εν λόγω πρόγραμμα, όμως, έχασε τη δημοτικότητα και την αποτελεσματικότητά του, όταν οι όροι του αποδυναμώθηκαν και οι ενισχύσεις μειώθηκαν. «Ωστόσο, παρέμενε ο κύριος λόγος για τον οποίο οι Φινλανδοί αγρότες ήταν από τους νεότερους στην Ένωση, πράγμα που αποδεικνύεται και από το γεγονός ότι από το 2015 και έπειτα τα ποσοστά των αγροτών ηλικίας άνω των 65 ετών αυξήθηκαν τάχιστα, αποτελώντας πλέον τη μόνη ηλικιακή ομάδα που αναπτύσσεται επί του παρόντος», υπογραμμίζει η MTK.

Ως προς τις επιλογές για το μέλλον, η αγροτική ένωση αναφέρεται στο στρατηγικό σχέδιο της χώρας για τους νέους αγρότες, συμπεριλαμβανομένων και των εθνικών εργαλείων. Ο σχεδιασμός αυτός συνίσταται στη διάθεση κατ’ ελάχιστον κατά 2% του φακέλου των άμεσων ενισχύσεων στους νέους αγρότες, μέσω καταβολής συμπληρωματικών ενισχύσεων του Πυλώνα 1 και της επιχορήγησης για εγκατάσταση έως 100.000 ευρώ του Πυλώνα 2, σε χρηματοδοτικά εργαλεία (επιδοτήσεις και οικονομική στήριξη), σε στήριξη της γνώσης και της καινοτομίας, της διαχείρισης κινδύνων και της συνεργασίας.

LZUBA – Να αναγνωριστεί η συμβολή των λιθουανικών αγροτικών επιχειρήσεων στην ηλικιακή ανανέωση

Η Λιθουανική Ένωση Αγροτικών Επιχειρήσεων (LZUBA) αναφέρει ότι δημιουργήθηκε μία κακή εικόνα κατά των μεγάλων εκμεταλλεύσεων, εξαιτίας του ότι το 20% από αυτές λαμβάνει το 80% των κοινοτικών ενισχύσεων. Η Ένωση, μέσα από την παρουσίασή της, ζητά να αναγνωριστεί και να εκτιμηθεί η συμβολή των αγροτικών επιχειρήσεων στην ανανέωση των γενεών στις αγροτικές περιοχές της χώρας.

Υπενθυμίζει ότι επιχειρήσεις κάνουν χρήση του 13,5% των συνολικών καλλιεργούμενων εκτάσεων, παράγοντας το 32% της αγροτικής παραγωγής της χώρας. Μία τέτοια μέση επιχείρηση απασχολεί έναν μέσο αριθμό 34 εργαζομένων, το 21% των οποίων είναι ηλικίας μικρότερης των 40 ετών. Ποσοστό που είναι υψηλότερο στις καλλιέργειες και χαμηλότερο σε μία κτηνοτροφική εκμετάλλευση.

PFHBiPM – Εκπαίδευση νεαρών εκτροφέων και είσοδος νέων τεχνολογιών στις πρωτοβουλίες των Πολωνών

Το 2016, σύμφωνα με στοιχεία της Eurostat, το ποσοστό των ιδιοκτητών μίας αγροτικής εκμετάλλευσης κάτω των 40 ετών στην Πολωνία ξεπερνούσε το 20%, ανεβάζοντας τη χώρα δεύτερη σε κατάταξη μετά την Αυστρία, όταν στο σύνολο της ΕΕ το ποσοστό αυτό ήταν μικρότερο από 15%.

Συμμετοχή σε εκθέσεις, είσοδος νέων τεχνολογιών, αλλά και εκπαίδευση νεαρών εκτροφέων, όπως και αξιολόγηση (και μέσω διαγωνισμών) αποτελούν πρωτοβουλίες στην κατεύθυνση της ηλικιακής ανανέωσης, σύμφωνα με την Πολωνική Ομοσπονδία Εκτροφέων Βοοειδών και Παραγωγών Γαλακτοκομικών Προϊόντων (PFHBiPM).