Άμεσες ενισχύσεις ή εργαλεία διαχείρισης κινδύνων;

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θέτει επί τάπητος το δίλημμα

Άμεσες ενισχύσεις ή εργαλεία διαχείρισης κινδύνων;

Η ΕΕ θα πρέπει να εξετάσει το ενδεχόμενο αντικατάστασης των άμεσων ενισχύσεων προς τους γεωργούς, με γεωργικές ασφαλίσεις ή εργαλεία σταθεροποίησης του εισοδήματος για την κάλυψη των απωλειών που προκύπτουν από οικονομικούς κινδύνους, υποστηρίζει πρόσφατα δημοσιευμένη μελέτη που εκπονήθηκε για λογαριασμό της Επιτροπής Γεωργίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.

Τη μελέτη των 146 σελίδων συνυπογράφουν ακαδημαϊκοί από τη Γαλλία, την Ισπανία και την Ιταλία, οι οποίοι επισημαίνουν έντονα την αυξανόμενη δυσαρέσκεια που υπάρχει σε επίπεδο ΕΕ, σε σχέση με τις ανισότητες όσον αφορά στην κατανομή των γεωργικών ενισχύσεων μεταξύ χωρών, παραγωγικών τομέων και εκμεταλλεύσεων. Η έκθεση «απαντά» σε αυτή τη δυσαρέσκεια, προτείνοντας στους Ευρωπαίους νομοθέτες να επιλέξουν μεταξύ δύο σεναρίων ως προς τις γενικές μελλοντικές κατευθύνσεις: Είτε μια σταδιακή αύξηση της χρήσης εργαλείων διαχείρισης κινδύνων, είτε μια πιο ριζική μεταρρύθμιση, μειώνοντας τις άμεσες ενισχύσεις προκειμένου να χρηματοδοτηθούν τέτοια εργαλεία.

«Η αυξανόμενη έκθεση των Ευρωπαίων γεωργών στην αστάθεια της αγοράς παρέχει μια λογική βάση για την ενίσχυση των μηχανισμών κάλυψης των κινδύνων που προέρχονται από την αγορά» σύμφωνα με τους συγγραφείς. Η μελέτη προτείνει, ενδεικτικά, τη μείωση των άμεσων ενισχύσεων κατά ένα συγκεκριμένο ποσοστό και την αντιστάθμισή της μέσω της παροχής ενός «κουπονιού» στους γεωργούς, που θα χρησιμοποιείται για την εφαρμογή επιλεγμένων και εγκεκριμένων εργαλείων διαχείρισης κινδύνου. Η αμφιλεγόμενη αυτή πρόταση αποτελεί μία από τις 11 που διατυπώνονται στη μελέτη και κατατίθενται στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων ενόψει της μεταρρύθμισης της ΚΑΠ μετά το 2020. Αναλυτικότερα, μεταξύ των σημαντικότερων άλλων προτάσεων που προωθεί η μελέτη, περιλαμβάνονται:

  • Η παροχή της δυνατότητας στις Οργανώσεις Παραγωγών και τις ενώσεις τους να διασφαλίζουν την ισορροπία μεταξύ παραγωγής και ζήτησης τόσο ως προς την ποιότητα όσο και ως προς την ποσότητα. Ειδικότερα, θα πρέπει να τους επιτρέπεται να αποσύρουν ποσότητες από την αγορά με συντονισμένο τρόπο και υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις, καθώς και να ενθαρρύνουν τα μέλη τους να μειώνουν την παραγωγή. Να σημειωθεί ότι αυτό το σκεπτικό ήδη «πέρασε», στο πλαίσιο του πρόσφατου πακέτου προσωρινών μέτρων της Κομισιόν για τη ρύθμιση της αγοράς στον γαλακτοκομικό τομέα.
  • Η σύσταση Ευρωπαϊκού Παρατηρητηρίου Αγορών, με στόχο την αύξηση της διαφάνειας σε ό,τι αφορά στις πληροφορίες σχετικά με τις γεωργικές αγορές.

Τη μελέτη των 146 σελίδων συνυπογράφουν ακαδημαϊκοί από τη Γαλλία, την Ισπανία και την Ιταλία

  • Η εισαγωγή ενός συστήματος έγκαιρης προειδοποίησης που θα συνδέεται με αυτόματο και διαφανή τρόπο με την ενεργοποίηση μέτρων διαχείρισης κινδύνων.
  • Η δημιουργία ενός αποθεματικού κρίσης εκτός του προϋπολογισμού, ει δυνατόν όχι μετά το 2020, αλλά κατά την ενδιάμεση αναθεώρηση του τρέχοντος δημοσιονομικού πλαισίου της ΕΕ, που θα πραγματοποιηθεί το 2017.
  • Η μελέτη αναμένεται να παρουσιαστεί και να συζητηθεί στο πλαίσιο της επόμενης συνεδρίασης της Επιτροπής Γεωργίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, στις 25-26 Απριλίου, ενώ σε εξέλιξη βρίσκεται η εκπόνηση σχεδίου έκθεσης που αφορά στο κρίσιμο ζήτημα της αστάθειας των τιμών στις γεωργικές αγορές, με εισηγήτρια τη Γαλλίδα Ευρωβουλευτή του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, Ανζελίκ Ντελαέ.