Τα 21 αγροτικά προϊόντα που διαμόρφωσαν το θετικό εμπορικό ισοζύγιο

του Γιάννη Τσιφόρου

Οπως είναι γνωστό, οι εξαγωγές γεωργικών προϊόντων παρουσιάζουν ανοδική πορεία στο διάστημα των τελευταίων ετών, ενισχύοντας το μερίδιό τους στη συνολική αξία εξαγωγών αγαθών της χώρας. Σημειώνεται ότι το 2020 η συμμετοχή αυτή (21,3%) ήταν αισθητά αυξημένη ως προς το προηγούμενο έτος (17,8%) λόγω της ταχύτερης ανόδου της αξίας εξαγωγών γεωργικών προϊόντων (+8,3%), το μέγεθος της οποίας ανήλθε στα 6,54 δισ. ευρώ, καταγράφοντας την καλύτερη επίδοση της τελευταίας πενταετίας.

Από την άλλη πλευρά, η άνοδος των εισαγωγών ανακόπηκε, επηρεαζόμενη από τις επιπτώσεις των μέτρων της πανδημίας και από τις δυσχέρειες που προέκυψαν στην εφοδιαστική αλυσίδα, με συνέπεια τη μείωση της αξίας τους σε 6,33 δισ. ευρώ (-7,3%). Το αποτέλεσμα ήταν η σημαντική βελτίωση του εμπορικού ισοζυγίου που παρουσίασε πλεόνασμα της τάξεως των 207 εκατ. ευρώ έναντι του ελλείμματος του προηγούμενου έτους (-793 εκατ. ευρώ).

Πλεόνασμα και το 2021

Ωστόσο, όπως προκύπτει από τη σύγκριση της αξίας και του όγκου εξαγωγών των κυριότερων γεωργικών προϊόντων στο ενδεκάμηνο του 2021 σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του προηγούμενου έτους, η ανοδική πορεία των εξαγωγών φαίνεται να συνεχίζεται το 2021.

Μεταξύ των αροτραίων καλλιεργειών, ιδιαίτερη βαρύτητα αποκτά η άνοδος των εξαγωγών στο εκκοκκισμένο βαμβάκι, ωθούμενη από την ισχυρή ζήτηση του προϊόντος και την άνοδο των τιμών στη διεθνή αγορά, με άνοδο της αξίας που υπερέβη το επίπεδο των 584 εκατ. ευρώ (+73%) και μικρότερη ως προς τον όγκο (+37%), συνοδευόμενη από σημαντική αύξηση της μέσης τιμής εξαγωγής (+26%) σε σχέση με την αντίστοιχη του προηγούμενου ενδεκαμήνου.

Έντονη, επίσης, ήταν η άνοδος της αξίας εξαγωγών σιταριού, όπου πρωταγωνιστεί το σκληρό σιτάρι, με μέγεθος 112 εκατ. ευρώ (+50%), υποστηριζόμενη από τη σημαντική αύξηση του όγκου (+80%), αλλά και από την υψηλή ζήτηση του προϊόντος στην αγορά. Μικρότερη, αλλά αισθητή ήταν η αύξηση των εξαγωγών στο ρύζι, με αξία 58 εκατ. ευρώ (+6,8%) και μεγαλύτερη ως προς τον όγκο (+7,3%), το μέγεθος του οποίου στο σύνολο των επιμέρους προϊόντων πλησίασε το επίπεδο των 130.000 τόνων.

Στα ελαιοκομικά προϊόντα, παρά τη μείωση του όγκου παραγωγής λόγω δυσμενών καιρικών συνθηκών, καταγράφεται η σημαντική αύξηση των εξαγωγών στο παρθένο ελαιόλαδο, με αξία 489 εκατ. ευρώ (+17%), προερχόμενη από την άνοδο της μέσης τιμής εξαγωγής (3,6 ευρώ/κιλό) σε σχέση με την αντίστοιχη του προηγούμενου ενδεκαμήνου (2,8 ευρώ/κιλό). Μικρότερη ήταν η βελτίωση της αξίας εξαγωγών στις παρασκευασμένες ελιές, με αξία 458 εκατ. ευρώ (+6%) που αποδίδεται στην αύξηση του όγκου των εξαγόμενων προϊόντων (+17%).

Στα αμπελοκομικά προϊόντα, σημειώνεται η σημαντική αύξηση των εξαγωγών στο κρασί, με αξία 78 εκατ. ευρώ (+23,6%) και όγκο 26.000 τόνων (+16%), ενώ αντίθετα αισθητή ήταν η μείωση των εξαγωγών στα επιτραπέζια σταφύλια, με αξία 72,6 εκατ. ευρώ (-20%) και όγκο 53.500 τόνων (-19%).

Στα προϊόντα της ζωικής παραγωγής, σημειώνεται η άνοδος των εξαγωγών φέτας, με αξία που υπερέβη το επίπεδο των 437 εκατ. ευρώ (+9,8%) και όγκο 79.000 τόνων (+3,6%), παρουσιάζοντας βελτίωση της μέσης τιμής εξαγωγής (+6%). Σημαντική, επίσης, ήταν η άνοδος των εξαγωγών στο γιαούρτι και στα επιδόρπιά του, όπου κυριαρχεί το στραγγιστό γιαούρτι από αγελαδινό γάλα, με αξία 214 εκατ. ευρώ (+13%) και όγκο 110.000 τόνων (+14%).

Οι εξαγωγές οπωροκηπευτικών διατηρούν τον δυναμισμό και την εξωστρέφειά τους στο ενδεκάμηνο του 2021. Στα νωπά προϊόντα, ξεχωρίζουν οι εξαγωγές ακτινιδίων, με αξία 159 εκατ. ευρώ (+10,8%) και σημαντική βελτίωση της μέσης τιμής εξαγωγής (+15%) ως προς την αντίστοιχη του προηγούμενου έτους. Ακολουθούν τα πορτοκάλια με αξία 130 εκατ. ευρώ που παρουσίασε κάμψη (-2,9%) λόγω του περιορισμού της μέσης τιμής εξαγωγής σε σχέση με την αντίστοιχη του προηγούμενου έτους (-7,4%).

Αντίθετα, στα μανταρίνια σημειώθηκε σημαντική άνοδος των εξαγωγών με αξία 35 εκατ. ευρώ (+42%) και με αύξηση του όγκου εξαγωγών (+37%). Αισθητή, επίσης, ήταν η άνοδος των εξαγωγών στα μήλα, εκτιμώμενη σε 35,4 εκατ. ευρώ (+13%), με όγκο 72.000 τόνων (+8,5%), ενώ αντίθετα λόγω των εξαιρετικά δυσμενών καιρικών συνθηκών πτώση καταγράφεται στις εξαγωγές ροδάκινων και νεκταρινιών, με έντονη μείωση της αξίας (-53%) και του όγκου εξαγωγών (-63%). Εντούτοις, στα μεταποιημένα προϊόντα ροδάκινων, στα οποία η χώρα ηγείται σε ευρωπαϊκό και παγκόσμιο επίπεδο, οι εξαγωγές παρέμειναν σταθερές, με αξία εκτιμώμενη σε 257 εκατ. ευρώ και με αισθητή αύξηση της μέσης τιμής εξαγωγής (+14%).

Στα νωπά κηπευτικά ιδιαίτερα σημαντική θεωρείται η άνοδος των εξαγωγών στις φράουλες, με αξία 109 εκατ. ευρώ (+62%) και όγκο 65.000 τόνων (+21,4%) και με μεγάλη αύξηση της μέσης τιμής εξαγωγής (+34%). Ακολουθούν τα καρπούζια που συνεχίζουν να καταλαμβάνουν σημαντικό μέρος των εξαγόμενων προϊόντων, με βελτίωση της αξίας εξαγωγών στο ενδεκάμηνο του 2021 (+3%), ενώ έντονη ήταν η άνοδος των εξαγωγών αγγουριών ως προς την αξία (+62%) και τον όγκο (+37%) και με ρυθμούς πολύ μεγαλύτερους από τους αντίστοιχους στην επιτραπέζια ντομάτα.

Να σημειωθεί, επίσης, η βελτίωση των εξαγωγών στους χυμούς φρούτων και λαχανικών, όπου κυριαρχεί ο χυμός πορτοκαλιού, με σημαντική αύξηση της αξίας (+17,6%) και του όγκου (+21,4%).

Αισθητά καλύτερο το 2021

Στο σύνολό τους, οι εξαγωγές στα αναφερόμενα γεωργικά προϊόντα κάλυψαν στο ενδεκάμηνο του 2021 αξία εξαγωγών της τάξεως των 3,49 δισ. ευρώ, μέγεθος σημαντικά αυξημένο ως προς το αντίστοιχο διάστημα του προηγούμενου έτους (+16,3%). Φυσικά, υπάρχουν και άλλα σημαντικά προϊόντα που δεν έχουν καταγραφεί, ενώ εκκρεμεί και η αποτίμηση των αντίστοιχων εισαγωγών, το μέγεθος των οποίων αναμένεται αυξημένο στο σύνολο του έτους, με συνέπεια να μην είναι ακόμα γνωστό εάν θα προκύψει εκ νέου πλεονασματικό εμπορικό ισοζύγιο.

Ωστόσο, η τάση ανόδου των εξαγωγών στα γεωργικά προϊόντα της χώρας παραμένει θετική, με πρόβλεψη να παρουσιάσει αισθητή αύξηση σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος.

Εξαγωγές ορισμένων σημαντικών γεωργικών προϊόντων
(11μηνο 2021-11μηνο 2020)

Γεωργικά προϊόντα

11μηνο 2021

11μηνο 2020

Μεταβολή 2021/2020

Αξία
(εκατ. €)

Όγκος
(1.000 τ.)

Αξία
(εκατ. €)

Όγκος
(1.000 τ.)

Αξίας

Όγκου

(%)

Βαμβάκι εκκοκκισμένο

584,4

337,7

337,4

246,7

73,2

36,9

Παρθένο ελαιόλαδο

489,1

135,2

417,5

147,5

17,1

-8,3

Ελιές παρασκευασμένες

457,9

204,9

432,4

175,5

5,9

16,8

Φέτα

437,1

78,9

398,2

76,1

9,8

3,6

Μεταποιημένα ροδάκινα, νεκταρίνια

256,7

250,0

256,2

283,4

0,2

-11,8

Γιαούρτι, επιδόρπια

214,0

109,8

189,0

96,2

13,2

14,2

Ακτινίδια

158,8

136,9

143,4

141,6

10,8

-3,3

Πορτοκάλια

129,9

274,5

133,7

261,8

-2,9

4,9

Σιτάρι

112,2

496,6

74,8

275,7

50,0

80,1

Φράουλες

108,6

65,4

66,9

53,9

62,3

21,4

Κρασί

77,9

26,1

63,0

22,5

23,6

16,1

Σταφύλια επιτραπέζια

72,6

53,5

91,2

66,3

-20,4

-19,3

Άλλα λαχανικά νωπά, διατηρημένα

70,3

45,6

62,1

43,0

13,1

5,9

Ρύζι

58,2

129,9

54,5

121,0

6,8

7,3

Καρπούζια

57,7

208,0

56,0

205,5

3,1

1,2

Ροδάκινα, νεκταρίνια νωπά

48,5

58,7

104,2

160,1

-53,4

-63,4

Αγγούρια

39,3

43,9

24,3

32,0

61,6

37,2

Μήλα

35,4

71,6

31,3

66,0

13,2

8,5

Μανταρίνια, Κλημεντίνες

35,2

64,4

24,8

47,1

41,7

36,6

Χυμοί φρούτων, λαχανικών

34,8

44,2

29,6

36,4

17,6

21,4

Ντομάτες επιτραπέζιες

11,5

36,9

10,2

34,5

13,3

6,8

Σύνολο 21 προϊόντων

3.489,8

2.872,4

3.000,8

2.592,7

16,3

10,8

Πηγή: Επεξεργασία στοιχείων Eurostat-EU trade of agricultural products, 14/1/2022