Αλλάζουν τα δεδομένα στις πρακτικές υδρολίπανσης

fertinnowa-idrolipansi

Επιλεγμένες τεχνολογίες που έχουν δώσει λύση σε προβλήματα άρδευσης και χρήσης λιπασμάτων σε χώρες της Ευρώπης μεταφέρονται, μέσω του προγράμματος Fertinnowa, σε κάθε αγροτική περιοχή. Η Δρ. Ελευθερία Σταυρίδου, Plant Nutrionist-Research Leader στο αγροτικό ερευνητικό ινστιτούτο NIAB EMR της Αγγλίας, αναφέρει στην «ΥΧ» πως «κύριος στόχος του θεματικού δικτύου Fertinnowa ήταν να δημιουργηθεί μια βάση δεδομένων καινοτόμων τεχνολογιών και πρακτικών για την υδρολίπανση των κηπευτικών καλλιεργειών. Η πρόσφατη αναφορά της Ευρωπαϊκής Ένωσης αναφέρει ότι μόνο το 40% των υδάτινων πόρων της Ευρώπης θεωρείται καλής ποιότητας. Η συνεχώς αυξανόμενη έλλειψη νερού και η συνεχής υποβάθμιση της ποιότητάς του καθιστούν αναγκαίο να χρησιμοποιούμε τα αποθέματα με τον βέλτιστο τρόπο».

Πρακτικές

Για το λόγο αυτόν, οι ειδικοί του θεματικού δικτύου, αφού επικοινώνησαν με αγρότες από διάφορες χώρες της Ευρώπης συγκέντρωσαν τις καινοτόμες και τεχνολογικές πρακτικές που χρησιμοποιούν, ώστε να μεταδοθούν και σε άλλες περιοχές όπου οι αγρότες αντιμετωπίζουν το ίδιο πρόβλημα.

Η Δρ. Σταυρίδου επισημαίνει πως «αυτό που μάθαμε από την επικοινωνία μας με τους αγρότες ήταν ότι ένας από τους λόγους που δεν αλλάζουν πρακτικές και δεν χρησιμοποιούν τις καινοτόμες τεχνολογίες που είναι διαθέσιμες είναι το γεγονός ότι θέλουν να τις δούνε να εφαρμόζονται κάπου αλλού προτού τις εφαρμόσουν οι ίδιοι. Οπότε για να γεφυρώσουμε αυτό το κενό, το δίκτυο Fertinnowa επιδεικνύει στους αγρότες επιλεγμένες τεχνολογίες που λύνουν προβλήματα της εκάστοτε περιοχής. Μια τεχνολογία μπορεί να είναι καινοτόμος χωρίς να είναι πολύπλοκη αλλά να προσφέρει λύση σε ένα πρόβλημα. Συχνά αυτές οι λύσεις έρχονται από άλλες χώρες. Για παράδειγμα, στη Σλοβενία αντιμετωπίζουν προβλήματα με την ανάπτυξη άλγης στις δεξαμενές άρδευσης και χρησιμοποιούν ψάρια, τα οποία τρώνε το πλαγκτόν που σχηματίζεται, ενώ στο Ηνωμένο Βασίλειο χρησιμοποιούν μια μπλε χρωστική, την Dyofix. Η μέθοδος αυτή θα δοκιμαστεί στην Πολωνία ως λύση για το πρόβλημα εκεί».

Εκτός, όμως, από τις παραπάνω πρακτικές, το δίκτυο μελέτησε και άλλες που χρησιμοποιούν σύγχρονα μέσα τεχνολογίας και εφαρμόζονται ήδη σε ορισμένες χώρες της Ευρώπης. «Ένα παράδειγμα ευφυούς γεωργίας είναι η χρήση του μοντέλου Vegsyst για τη βελτιστοποίηση της άρδευσης και της λίπανσης στην πιπεριά. Το μοντέλο αυτό αρχικά αναπτύχθηκε για ντομάτες θερμοκηπίου στη Νότια Ισπανία και τώρα δείχνουμε ότι μπορεί να χρησιμοποιηθεί και για άλλα κηπευτικά. Το μοντέλο αποτελεί μια αυτόνομη εφαρμογή (software) και είναι απλό στη χρήση για τους αγρότες και τους γεωπόνους. Είναι σημαντικό η έρευνα και οι πρακτικές που προτείνουμε να είναι εύκολα στη χρήση χωρίς μεγάλη εξειδίκευση. Η συγκεκριμένη εφαρμογή επιτρέπει στους αγρότες να καθορίσουν την αζωτούχο λίπανση και τη δόση άρδευσης για όλη τη διάρκεια της καλλιέργειας. Οι υπολογισμοί μπορούν να γίνουν με τη χρήση ιστορικών δεδομένων καιρού ή για μεγαλύτερη ακρίβεια με τη χρήση δεδομένων από μετεωρολογικούς σταθμούς της περιοχής. Τα δεδομένα που χρησιμοποιεί είναι κλιματικά δεδομένα (θερμοκρασία αέρα, ηλιακή ακτινοβολία), οι ημερομηνίες της καλλιέργειας, καθώς και βασικές λεπτομέρειες του εδάφους, του συστήματος άρδευσης. Τα αποτελέσματα που δίνει είναι η ημερήσια ποσότητα της άρδευσης και του αζώτου, όπως και η μέση συγκέντρωση αζώτου που πρέπει να εφαρμόζεται στην υδρολίπανση για μια περίοδο τεσσάρων εβδομάδων. Για τη βελτιστοποίηση της διαχείρισης συνιστάται να χρησιμοποιούνται απλές τεχνικές παρακολούθησης του εδάφους/φυτού που επιτρέπουν λεπτομερή ρύθμιση της άρδευσης και της αζωτούχου λίπανσης», τονίζει η Δρ. Σταυρίδου.

Υπεράντληση νερού

Σε κάποιες περιοχές της Ευρώπης, η υπεράντληση νερού έχει προκαλέσει την είσοδο θαλασσινού νερού στα υπόγεια ύδατα, λόγω της γειτνίασης αυτών με τη θάλασσα, με αποτέλεσμα να μειώνεται η δυνατότητα αρδευτικής χρήσης του. Η Δρ. Σταυρίδου επισημαίνει πως «μια λύση στο πρόβλημα αυτό είναι νέες τεχνολογίες, όπως η μονάδα μείωσης νατρίου (Sodium Reduction Unit ή SRU). Η SRU κάνει χρήση της τεχνολογίας ανταλλαγής ιόντων. Με την άντληση του νερού που έχει υποστεί υφαλμύρωση μέσω μίας ρητίνης ανταλλαγής κατιόντων, το νάτριο απομακρύνεται από το νερό και βελτιώνει τα υπόγεια ύδατα για αρδευτικούς σκοπούς».

Επίδειξη πρακτικών

Για να μπορέσουν, όμως, οι αγρότες να δοκιμάσουν τις πρακτικές αυτές και να δουν τα αποτελέσματά τους, «το δίκτυο Fertinnowa οργανώνει τακτικά σεμινάρια για να παρουσιάσει τις τεχνολογίες που είναι διαθέσιμες στους τοπικούς γεωργούς και ενημερώνει πώς να κάνουν σωστή χρήση του διαθέσιμου νερού και λιπασμάτων με τα μέτρα που υπάρχουν», καταλήγει η ερευνήτρια του ινστιτούτου.