Απόφαση-«βόμβα» ΣτΕ για τους δασικούς χάρτες: Αντισυνταγματικές οι εξαγορές παρανόμως εκχερσωμένων δασικών εκτάσεων – Στον αέρα οι αγροτικές επιδοτήσεις

Τα πάνω-κάτω φέρνει για χιλιάδες αγρότες η απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ) να κρίνει για δεύτερη φορά αντισυνταγματικές τις διαδικασίες εξαγοράς παράνομα εκχερσωμένων δασών και δασικών εκτάσεων. Είναι μια εξέλιξη που επηρεάζει άμεσα την τύχη περίπου 2 εκατομμυρίων στρεμμάτων γης σε όλη την επικράτεια, θέτοντας σε άμεσο κίνδυνο τις αγροτικές επιδοτήσεις, τη στιγμή που οι σχετικές αιτήσεις που έχουν κατατεθεί ξεπερνούν τις 260.000.

Πιο συγκεκριμένα, η απόφαση του ΣτΕ αφορά ορισθέντα ως δασικά στρέμματα που καλύπτουν κυρίως τμήματα των νομών Λάρισας, Ηλείας, Αχαΐας, Λακωνίας, Μαγνησίας, Μεσσηνίας, Κορινθίας και διάφορων περιοχών της Βόρειας Ελλάδας, τα οποία μέχρι στιγμής οι αγρότες είχαν τη δυνατότητα να αξιοποιούν έναντι αντιτίμου. Όπως έχει ορίσει το πρόσφατο περιβαλλοντικό νομοσχέδιο, από το πεδίο εφαρμογής των δασικών χαρτών εξαιρούνται μόνο οι γαίες που είχε διανείμει το κράτος για καλλιέργεια πριν από τις 11/6/1975 και οι οποίες έχουν απολέσει τον δασικό τους χαρακτήρα με ισχύουσες διοικητικές πράξεις.

Το «στοπ» της Ολομέλειας του ΣτΕ στις παράνομες εκχερσωμένες εκτάσεις ιδιοκτητών ουσιαστικά αφήνει εκτεθειμένους χιλιάδες αγρότες που καλλιεργούσαν παράνομα εκχερσωμένες εκτάσεις της περιόδου από το 1975 έως και τις 7 Μαρτίου του 2007, δίχως την άδεια της αρμόδιας δασικής υπηρεσίας

Όπως έχει επισημανθεί στο προηγούμενο φύλλο της «ΥΧ», οι προ 1975 εξαιρέσεις αφορούν κυρίως:

✱ Αποφάσεις Επιτροπών Απαλλοτριώσεων για το σύνολο των εκτάσεων που αφορούν κληροτεμάχια, εξαιρεθείσες υπέρ ιδιοκτητών εκτάσεις, ιδιοκτησίες, διαθέσιμες και κοινόχρηστες εκτάσεις.

✱ Διανομές και αναδασμούς για το σύνολο των εκτάσεων που αναφέρονται στα σχετικά κτηματολογικά διαγράμματα.

✱ Άδειες υπουργού ή νομάρχη για κάθε περίπτωση μεταβίβασης αγροτικών ακινήτων.

Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι κτήματα τα οποία είχαν αποδοθεί με σφραγίδα του κράτους σε Έλληνες πολίτες για αγροτική χρήση προ του 1975 –ακόμα και κυριολεκτικά από την εποχή του Βενιζέλου–, εφόσον βεβαίως παραμένουν και σήμερα αγροτικά, μπορούν κανονικά να αξιοποιούνται από τους ιδιοκτήτες τους χωρίς προβλήματα και χωρίς να θεωρούνται δάση. Παράλληλα, όσοι πολίτες έχουν ήδη δικαιωθεί από επιτροπές αντιρρήσεων μπορεί να προβούν στην αξιοποίηση των ακινήτων τους χωρίς να περιμένουν την εκδίκαση των υπολοίπων αντιρρήσεων σε ολόκληρη την περιφερειακή ενότητα.

Από την άλλη, το «στοπ» της Ολομέλειας του ΣτΕ στις παράνομες εκχερσωμένες εκτάσεις ιδιοκτητών ουσιαστικά αφήνει εκτεθειμένους χιλιάδες αγρότες που καλλιεργούσαν παράνομα εκχερσωμένες εκτάσεις της περιόδου από το 1975 έως και τις 7 Μαρτίου του 2007, δίχως την άδεια της αρμόδιας δασικής υπηρεσίας. Ο δρόμος για την εξαγορά αυτών των εκτάσεων είχε ανοίξει με νομοθετική ρύθμιση του 2017, όμως με την τωρινή απόφαση οι αγρότες κινδυνεύουν να χάσουν όχι μόνο τα ποσά που δαπάνησαν σε ενστάσεις, προκειμένου να συνεχίσουν να καλλιεργούν τη γη τους, αλλά και να μείνουν χωρίς επιδοτήσεις.

Για τη φετινή χρονιά, επειδή έχει ανασταλεί η ισχύς των δασικών χαρτών με τον νόμο 4586/2020, δεν υπάρχει κίνδυνος για τις επιδοτήσεις αλλά απαιτείται τακτοποίηση του θέματος με νέα νομοθετική ρύθμιση για να επιλυθεί οριστικά.

Το «μπαλάκι» στο ΥΠΕΝ

Το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας πιθανότατα θα επιχειρήσει να βρει τη χρυσή τομή για τους μετέωρους αγρότες, φέρνοντας νομοθετική ρύθμιση για την εξαγορά των παρανόμως εκχερσωμένων εκτάσεων που κρίθηκαν ως αντισυνταγματικές. Σε αυτήν αναμένεται να ξεκαθαριστεί το τι μέλλει γενέσθαι με τις αγροτικές επιδοτήσεις, αλλά και με τα αντίτιμα που έχουν καταβάλει μέχρι σήμερα οι αγρότες, προκειμένου να μπορούν να καλλιεργούν τη δασική έκταση που βρισκόταν στην κυριότητά τους.