Ζωοτροφές: Μέγγενη οι αυξηµένες τιµές, εξανεµίζονται τα έσοδα από τις φετινές συµφωνίες στο γάλα

Στο απροχώρητο έχουν φέρει τους κτηνοτρόφους οι ραγδαίες αυξήσεις των τιμών στις ζωοτροφές. Το ράλι ανόδου στα διεθνή χρηματιστήρια κατά το τρίμηνο Νοέμβριος 2020 – Ιανουάριος 2021 είχε ως αποτέλεσμα την αύξηση της τιμής πάνω από 30% στο καλαμπόκι και στη σόγια, έχοντας ανεβάσει το κόστος παραγωγής σε δυσθεώρητα επίπεδα.

Όπως καταγράφει το ρεπορτάζ της «ΥΧ», η «χιονοστιβάδα» των αυξήσεων έχει συμπαρασύρει όλα τα προϊόντα ανεξαιρέτως (κριθάρι, βρόμη, σανό, τριφύλλι κ.λπ.). Στον αντίποδα, ουδεμία θετική εξέλιξη καταγράφεται στις τιμές παραγωγού των κτηνοτροφικών προϊόντων, πλην του γάλακτος, ωστόσο και οι αιγοπροβατοτρόφοι βλέπουν τα χρήματά τους να εξανεμίζονται στις ζωοτροφές. Τη στιγμή που οι κτηνοτρόφοι χάνουν, η πλειονότητα των γεωργών που παράγει ζωοτροφές δεν κερδίζει, καθώς οι όποιες αυξήσεις στην τιμή παραγωγού σε καμία περίπτωση δεν συμβαδίζουν με εκείνες των ζωοτροφών.

Ανατιμήσεις κάθε εβδομάδα, καταρρέουν οι μονάδες

Σύμφωνα με το Bloomberg, μόνο τον τελευταίο μήνα (μέσα Ιανουαρίου – μέσα Δεκεμβρίου) η αύξηση της εμπορευματικής τιμής ξεπέρασε το 27% για το καλαμπόκι και πάνω από το 22% στη σόγια, ενώ, όπως μας είπαν οι κτηνοτρόφοι, οι τιμές ανεβαίνουν αλματωδώς ακόμα και από εβδομάδα σε εβδομάδα.

Ο αντιπρόεδρος του ΣΕΚ και αγελαδοτρόφος από τη Θεσσαλονίκη, Χρήστος Τσομπάνος, μίλησε στην «ΥΧ» για μια εξαιρετικά ανησυχητική κατάσταση στις τιμές των ζωοτροφών, με αποκορύφωμα τη σόγια: «Στις 30/12 αγόρασα σόγια με 47,5 λεπτά/κιλό. Στις 25/1 η τιμή ήταν στα 51 λεπτά και διαρκώς ανεβαίνει. Πριν από λίγους μήνες, αγοράζαμε στα 34 λεπτά. Αντιλαμβάνεστε ότι μιλάμε για τεράστια αύξηση στο κόστος παραγωγής. Αυτήν τη στιγμή, υπάρχουν μονάδες που μπαίνουν μέσα ενάμισι χιλιάρικο τον μήνα».

Ο Πάνος Βαλασωτήρης, χοιροτρόφος από το Μεσολόγγι, εξέφρασε στην «ΥΧ» την απόγνωσή του: «Προχθές, πήγα στον έμπορο που πηγαίνω κάθε εβδομάδα για να αγοράσω βήτες σίτου για τα ζωντανά μου. Μου λέει, τώρα το σαραντάκιλο από 9,5 ευρώ κάνει 11 ευρώ και θα ανέβει κι άλλο. Οι ζωοτροφές συνεχώς ανεβαίνουν κι εμείς πουλάμε στον χασάπη σταθερά στα 4 με 5 ευρώ. Εν τω μεταξύ, οι ψησταριές είναι κλειστές και πουλάω τις μισές ποσότητες σε σχέση με πριν από την πανδημία. Μπορείτε να μου πείτε πώς θα επιβιώσω;».

Την περασμένη Τρίτη (26/1), οι κτηνοτροφικοί σύλλογοι Ανατολικής Μακεδονίας – Θράκης, που δραστηριοποιούνται στην παραγωγή αιγοπρόβειου γάλακτος και βόειου κρέατος, εξέδωσαν ανακοίνωση, απευθύνοντας έκκληση στο ΥΠΑΑΤ για οικονομική στήριξη στους κτηνοτρόφους.

Όπως σημειώνουν, «μια αύξηση της τάξης του 20%-30% στα σιτηρά, στις πρωτεϊνούχες, αλλά και στις χονδροειδείς ζωοτροφές οδηγεί τις κτηνοτροφικές εκμεταλλεύσεις με μαθηματική ακρίβεια σε οικονομικό αδιέξοδο, όταν αυτή δεν συνοδεύεται από την ανάλογη αύξηση στην τιμή πώλησης των κτηνοτροφικών προϊόντων από τον παραγωγό». Στην ίδια ανακοίνωση, οι σύλλογοι σημειώνουν ότι το κόστος των ζωοτροφών αντιπροσωπεύει το 60% του συνολικού κόστους παραγωγής μιας κτηνοτροφικής μονάδας.

Έως 27 λεπτά το καλαμπόκι, έως 60 λεπτά η σόγια

Πραγματοποιώντας ρεπορτάζ σε διάφορες περιοχές της χώρας, η «ΥΧ» πληροφορήθηκε από Θεσσαλούς κτηνοτρόφους και ζωοτέχνες ότι, αυτήν τη στιγμή, οι παραγωγοί αγοράζουν από μεγάλους εμπόρους καλαμπόκι στα 27 λεπτά, κριθάρι στα 24 με 25 λεπτά, βρόμη και μαλακό σιτάρι στα 25 λεπτά. «Όσοι είχαν κλείσει τουλάχιστον δύο μήνες πριν ζωοτροφές, ή βρουν κάποιον παραγωγό να τους προμηθεύσει τα παραπάνω, μπορούν να τα πληρώσουν αρκετά φθηνότερα». Παραγωγός από τη Δράμα κατήγγειλε στην «ΥΧ» ότι του ζήτησαν 60 λεπτά/κιλό για να του προμηθεύσουν σόγια. Πρόσφατα, στην εφημερίδα έγινε καταγγελία από προβατοτρόφο στην Αργολίδα που, όπως μας είπε, του ζητούσαν να πληρώσει ένα φορτίο με τριφύλλι 30 λεπτά/κιλό.

Ορισμένοι προέβησαν σε καταγγελίες στην εφημερίδα μας για φαινόμενα αθέμιτων πρακτικών από μεσάζοντες: «Υπάρχουν καταγγελίες από προβατοτρόφους ότι πριν από λίγους μήνες, μεσίτες τους έλεγαν ότι δεν έχουν στοκ, ώστε να βγουν να πουλήσουν τώρα και να βγάλουν υπερκέρδη», μας είπε ζωοτέχνης από τη Μαγνησία.

Παραγωγός από τις Σέρρες, που θέλησε να διατηρήσει την ανωνυμία του, μας είπε ότι «αρκετοί μιλάνε για συνεννόηση στις τιμές των μεγάλων επιχειρήσεων που ασχολούνται με τη σόγια, πρόκειται για ζήτημα που, κατά τη γνώμη μου, θα πρέπει να απασχολήσει και την Επιτροπή Ανταγωνισμού».

Από την πλευρά του, ο επικεφαλής της «ΕΛΒΙΖ» από το Πλατύ Ημαθίας, Βασίλης Χαλκίδης, δήλωσε στην «ΥΧ»: «Οι κτηνοτρόφοι έχουν δίκιο που φωνάζουν, ωστόσο, όλα εξαρτώνται από τις διεθνείς τιμές των εμπορευμάτων. Αυτήν τη στιγμή, αγοράζουμε καλαμπόκι με 220-230 ευρώ/τόνο.

Έχουν εξαντληθεί πρώτες ύλες, όπως πίτουρα, ηλιόπιτες και άλλα προϊόντα, τα οποία παρουσιάζουν πολύ μεγάλες ανατιμήσεις». Ερωτηθείς τι ποσοστό των ανατιμήσεων έχει περάσει στα προϊόντα που αγοράζουν οι κτηνοτρόφοι, απάντησε ότι σε επίπεδο «καθαρών» πρώτων υλών (π.χ. ενσακισμένο καλαμπόκι), οι αυξήσεις έχουν περάσει αυτούσιες.

«Στις σύνθετες ζωοτροφές, οι αυξήσεις είναι στο 50%», συμπλήρωσε. Ο ίδιος εξέφρασε την άποψη ότι υπάρχουν παραγωγοί που δεν πουλάνε στα εργοστάσια, περιμένοντας να ανέβει περισσότερο η τιμή παραγωγού. Από την πλευρά του, ο Τάσος Κυριακίδης, με την ιδιότητα του γενικού γραμματέα του Συνδέσμου Ελληνικών Βιομηχανιών Ζωοτροφών (ΣΕΒΙΖ), δήλωσε στην «ΥΧ» ότι οι μεγάλες επιχειρήσεις σύνθετων ζωοτροφών έχουν απορροφήσει ένα σημαντικό μέρος της αύξησης, μεταφέροντας στον κτηνοτρόφο μια μικρή επιβάρυνση.

Μεγάλα περιθώρια κέρδους για όλους, εκτός από τους αγρότες

Τη στιγμή που οι χρηματιστηριακές τιμές των αγροτικών προϊόντων εκτοξεύονται και οι κτηνοτρόφοι «ματώνουν», η πλειονότητα των Ελλήνων γεωργών ουδέποτε είδε ανάλογες αυξήσεις στην τιμή παραγωγού. Σύμφωνα με στοιχεία της Eurostat, η ετήσια μεταβολή στην τιμή παραγωγού για το κτηνοτροφικό καλαμπόκι στην Ελλάδα (Δεκέμβριος 2019 – Δεκέμβριος 2020) ήταν μικρότερη από 2 λεπτά. Συγκεκριμένα, η μέση τιμή παραγωγού διαμορφώθηκε από 16,3 λεπτά/κιλό στα 18 λεπτά/κιλό. Πρόκειται για αύξηση περίπου 10% που απέχει μακράν από τα αντίστοιχα ποσοστά αύξησης των τιμών στα διεθνή χρηματιστήρια και, κατ’ επέκταση, στις τιμές που πληρώνει ο κτηνοτρόφος τις επιχειρήσεις ζωοτροφών. Στο κτηνοτροφικό κριθάρι, η αύξηση στην τιμή παραγωγού ήταν μόλις 3%.

Ακόμα όμως και τα παραπάνω στοιχεία επιδέχονται αμφισβήτηση από τους αγρότες, που υποστηρίζουν ότι όχι μόνο δεν κέρδισαν ούτε ευρώ παραπάνω, αλλά σε πολλές περιπτώσεις βρέθηκαν χαμένοι. Ο Γρηγόρης Μασούρας, από τη Θεσσαλονίκη, δήλωσε στην «ΥΧ»: «Στην Επανομή, η πλειονότητα των παραγωγών πούλησε το κριθάρι στα 12 λεπτά, υπό την πίεση της πανδημίας και της έλλειψης ρευστότητας. Την προηγούμενη χρονιά, είχαμε πουλήσει στα 14 λεπτά. Μάλιστα, λόγω της πανδημίας, αναγκάστηκα και πούλησα σε κτηνοτρόφο για ζωοτροφή όσπρια σε εξευτελιστική τιμή, που κανονικά προορίζονταν για ανθρώπινη κατανάλωση». Ο Πάνος Βαλασωτήρης, αν και χοιροτρόφος, παλαιότερα καλλιεργούσε και καλαμπόκι: «Πριν από τρία χρόνια, σταμάτησα να βάζω καλαμπόκι, γιατί ήταν ασύμφορο. Όταν πουλάς σταθερά από 14 έως 16 λεπτά/κιλό, απλά δεν βγαίνεις».

Τούτων λεχθέντων και σύμφωνα με τις τιμές των ζωοτροφών που κατέγραψε το ρεπορτάζ της «ΥΧ», φαίνεται ότι στα μεγάλα περιθώρια κέρδους που απολαμβάνουν ορισμένες επιχειρήσεις ζωοτροφών και μεσίτες ελάχιστοι από τους αγρότες συμμετέχουν.

Παρουσιάζοντας ακόμα μία οπτική του ζητήματος, ο ιδιοκτήτης επιχείρησης εμπορίας ζωοτροφών από το Μεσολόγγι και μέλος του ΔΣ του εμπορικού επιμελητηρίου της περιοχής, Βασίλης Σπυρόπουλος, δήλωσε στην «ΥΧ»: «Τα περιθώρια κέρδους τουλάχιστον της δικής μου επιχείρησης δεν έχουν αυξηθεί. Είναι, όμως, σημαντικό να ειπωθεί ότι τα ακραία περιθώρια κέρδους, μακροπρόθεσμα θα βλάψουν και τις επιχειρήσεις των ζωοτροφών. Όταν οι κτηνοτρόφοι «σκάσουν» από την αύξηση του κόστους παραγωγής και αρχίσουν να σφάζουν τα ζώα τους, εμείς στο τέλος δεν θα έχουμε πού να πουλήσουμε τα προϊόντα μας».