Η Αναγεννητική Γεωργία στην Ελλάδα – Ερευνητικά αποτελέσματα από το 14ο Πανελλήνιο Συνέδριο Γεωργικής Μηχανικής
Η Αναγεννητική Γεωργία είναι ένας νέος σχετικά όρος στη γεωργική διάλεκτο, αλλά όχι κάτι καινούργιο. Ο όρος «Regenerative Agriculture» (Αναγεννητική Γεωργία) εμφανίζεται για πρώτη φορά τη δεκαετία του 1980, απέκτησε όμως ευρεία αποδοχή από τη δεκαετία του 2010 και έπειτα όταν οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής ανέδειξαν την ανάγκη για πιο ανθεκτικά και οικολογικά γεωργικά συστήματα παραγωγής. Η Αναγεννητική Γεωργία στηρίζεται σε έναν συνδυασμό βέλτιστων καλλιεργητικών πρακτικών, το συνδυαστικό αποτέλεσμα των οποίων συμβάλλει στην αποκατάσταση της φυσικής παραγωγικότητας και της οικολογικής ισορροπίας των αγροτικών οικοσυστημάτων.
Οι βέλτιστες καλλιεργητικές πρακτικές που προτείνονται είναι, στην ουσία, μια σειρά από αρχές που επικεντρώνονται στην ελάχιστη διατάραξη του εδάφους, στη διαρκή βιοκάλυψη του εδάφους, στη διαφοροποίηση των φυτικών ειδών, στην έμφαση στη χρήση εφοδίων βιολογικής προέλευσης με παράλληλη ελαχιστοποίηση των χημικών εισροών, στην εισαγωγή της κυκλικής οικονομίας στο γεωργικό σύστημα παραγωγής, στη μόνιμη εγκατάσταση ζωνών οικολογικής εστίασης, στη διασύνδεση με την κτηνοτροφία και στην εφαρμογή της αγροδασοκομίας (www.haca.gr).
Σε αντίθεση με άλλα συστήματα αειφόρου παραγωγής, η Αναγεννητική Γεωργία στηρίζεται κυρίως σε μετρήσιμα αποτελέσματα και όχι αυστηρά στο μείγμα και την ένταση των γεωργικών πρακτικών που χρησιμοποιούνται για την επίτευξη των στόχων. Τα αποτελέσματα μετριούνται με μία σειρά από δείκτες, όπως η αύξηση της οργανικής ουσίας του εδάφους, η βελτίωση της βιοποικιλότητας, η διατήρηση του νερού, η εξοικονόμηση των χημικών εισροών, η παραγωγικότητα των καλλιεργειών, η μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κ.ά. Στο επίκεντρο της Αναγεννητικής Γεωργίας βρίσκονται οι τρεις αρχές της Γεωργίας Διατήρησης (Conservation Agriculture), που είναι η ελάχιστη διατάραξη του εδάφους, η μόνιμη εδαφοκάλυψη και η διαφοροποίηση των φυτικών ειδών.
Στη συνέχεια αυτού του άρθρου, προβάλλονται ερευνητικά στοιχεία από τρεις σχετικές εργασίες που παρουσιάστηκαν στο 14ο Πανελλήνιο Συνέδριο της Εταιρείας Γεωργικών Μηχανικών Ελλάδος – ΕΓΜΕ (www.egme.gr), το οποίο πραγματοποιήθηκε στον Βόλο, στις 21-22 Οκτωβρίου 2025. Η πρώτη αναφέρεται σε μία έρευνα πεδίου με ερωτηματολόγια σχετικά με την αποδοχή της Αναγεννητικής Γεωργίας στην Ελλάδα, τους προβληματισμούς και τις προοπτικές. Η δεύτερη αφορά την πρακτική εφαρμογή της Γεωργίας Διατήρησης και της Γεωργίας Ακριβείας στο πλαίσιο του έργου PreConAgri, συνοψίζοντας τα αποτελέσματα και τις εμπειρίες από αυτή την έρευνα. Η τρίτη αναφέρεται σε ένα καινοτόμο ψηφιακό εργαλείο που αναπτύχθηκε στο πλαίσιο του έργου ARGONAUT και το οποίο προσφέρει ένα αυτοματοποιημένο σύστημα ιχνηλάτησης και πιστοποίησης των περιβαλλοντικών επιπτώσεων για βιοπροϊόντα που χρησιμοποιούνται σε εφαρμογές κυκλικής οικονομίας.
του Χρήστου Καβαλάρη, μέλους ΕΔΙΠ Παν. Θεσσαλίας
