Με ρευστό στο… παρά πέντε κλείνει η χρονιά
Στην εκπνοή του 2025, διευθετείται μια σειρά από κρίσιμες πληρωμές για τους αγρότες. Εξισωτική, Μέτρο 23, αποζημιώσεις ΕΛΓΑ, de minimis και επιστροφή ΕΦΚ συνθέτουν το παζλ των τελευταίων καταβολών, χωρίς ωστόσο να λείπουν οι ανοιχτές εκκρεμότητες
Μετά κόπων και βασάνων και με πολλές εκκρεμότητες και «ουρές» ολοκληρώνεται το οικονομικό έτος 2025 για τις πληρωμές γεωργών, κτηνοτρόφων και μελισσοκόμων από ΟΠΕΚΕΠΕ και ΕΛΓΑ. Υπό την πίεση των μπλόκων, έως τις 31 Δεκεμβρίου αναμένεται να έχουν καταβληθεί υπόλοιπα από ενισχύσεις της ΚΑΠ, δράσεις του ΣΣ ΚΑΠ (Εξισωτική, Μέτρο 23), κρατικές ενισχύσεις και αποζημιώσεις. Οι πληρωμές αυτές αποτελούν κρίσιμο παράγοντα ρευστότητας για την ύπαιθρο, σε μια χρονιά που σημαδεύτηκε από έντονη αβεβαιότητα και μεγάλες καθυστερήσεις, κυρίως από την πλευρά του ΟΠΕΚΕΠΕ.
Εξισωτική αποζημίωση ύψους 215,8 εκατ. ευρώ
Τη Δευτέρα 22 Δεκεμβρίου αναρτήθηκε στη Διαύγεια η απόφαση έγκρισης διάθεσης πίστωσης συνολικού ύψους 215.789.823,55 ευρώ για την Εξισωτική Αποζημίωση έτους 2025. Αυτό σημαίνει ότι είναι θέμα ημερών η πληρωμή. Το ποσό καλύπτεται από τη ΣΑΕ 082/7 και συγκεκριμένα αφορά την Παρέμβαση του ΣΣ ΚΑΠ, με τίτλο «Π.3-71: Ενισχύσεις σε περιοχές που χαρακτηρίζονται από φυσικά ή άλλα ειδικά μειονεκτήματα έτους 2025». Η χρηματοδότηση αφορά γεωργικές και κτηνοτροφικές εκμεταλλεύσεις σε ορεινές, μειονεκτικές και νησιωτικές περιοχές, στο πλαίσιο του Στρατηγικού Σχεδίου ΚΑΠ 2023-2027, ενώ η πληρωμή πραγματοποιείται από τον ΟΠΕΚΕΠΕ σε βάρος του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων. Σημειώνεται ότι ο αρχικός προϋπολογισμός της Παρέμβασης ήταν 236,04 εκατ. ευρώ. Επίσης, πέρυσι, η ίδια Παρέμβαση είχε προϋπολογισμό 255,08 εκατ. ευρώ.
Δηλώσεις πρωθυπουργού
Κατά τη συνεδρίαση του τελευταίου υπουργικού συμβουλίου για το 2025, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης ανέφερε ότι όλες οι πληρωμές προς τον αγροτικό κόσμο θα έχουν ολοκληρωθεί εντός της επόμενης εβδομάδας. Στις πρόσθετες καταβολές που αναμένονται έως το τέλος του έτους περιλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, η Εξισωτική ενίσχυση 2025, η αποπληρωμή του Μέτρου 23, λοιπές δράσεις του ΠΑΑ και του Στρατηγικού Σχεδίου ΚΑΠ, ενισχύσεις de minimis για φερτά υλικά και ζωοτροφές, επενδυτικές δαπάνες υπαίθρου, καθώς και προκαταβολές για απώλειες φυτικού κεφαλαίου από ακραία καιρικά φαινόμενα μέσω ΕΛΓΑ.
Προκαταβολές ΕΛΓΑ για Daniel και Elias
Σημαντικές ήταν και οι πληρωμές αποζημιώσεων από τον ΕΛΓΑ. Την Τρίτη 23 Δεκεμβρίου ολοκληρώθηκε η πίστωση στους λογαριασμούς των δικαιούχων της προκαταβολής για την απώλεια φυτικού κεφαλαίου που προκλήθηκε από τις καταστροφικές πλημμύρες Daniel και Elias του Σεπτεμβρίου 2023. Η προκαταβολή αντιστοιχεί στο 60% της αξίας των πορισμάτων και ανήλθε σε 34.350.722,94 ευρώ. Το υπόλοιπο 40% θα καταβληθεί μετά την ολοκλήρωση των εργασιών αποκατάστασης και τον σχετικό έλεγχο από τους γεωπόνους του Οργανισμού. Παράλληλα, πληρώθηκαν 151 δικαιούχοι για ζημιές από τις πυρκαγιές του 2023, μεταξύ αυτών παραγωγοί της Μάκρης Έβρου, της Καβάλας και της Φθιώτιδας.
Πιστώσεις για την ευλογιά αιγοπροβάτων στις περιφέρειες
Στο πεδίο της ζωικής παραγωγής, το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων προχώρησε στην πέμπτη κατανομή πιστώσεων για την κάλυψη λειτουργικών δαπανών των περιφερειών που σχετίζονται με την αντιμετώπιση της ευλογιάς των αιγοπροβάτων. Το συνολικό ποσό ανήλθε σε 2,43 εκατ. ευρώ, με τις περιφερειακές ενότητες Λάρισας, Αχαΐας και Σερρών να λαμβάνουν το μεγαλύτερο μέρος της χρηματοδότησης, ενισχύοντας τις τοπικές υπηρεσίες στην προσπάθεια περιορισμού της νόσου.
De minimis για ζημιές του 2021
Παράλληλα, υπεγράφη στις 18 Δεκεμβρίου η απόφαση για την καταβολή των υπολοίπων ενισχύσεων de minimis που αφορούν ζημιές στο προανθικό στάδιο του 2021. Δικαιούχοι ορίζονται παραγωγοί κερασιών, μήλων και βύσσινων, που είχαν εξαιρεθεί από τις αρχικές πληρωμές. Όπως επισημάνθηκε, πρόκειται για την αποκατάσταση μιας εκκρεμότητας από τον παγετό της άνοιξης του 2021, η οποία προέκυψε λόγω κενών της σχετικής ΚΥΑ.
Μέτρο 23 και διαδικασία ενστάσεων
Το Μέτρο 23, που εφαρμόστηκε για πρώτη φορά για τη στήριξη γεωργών με μείωση παραγωγής άνω του 30% το 2024, βρίσκεται στη φάση ολοκλήρωσης. Μέχρι σήμερα έχουν καταβληθεί 157,5 εκατ. ευρώ από τα συνολικά 177,5 εκατ. ευρώ. Μετά από νέο διασταυρωτικό έλεγχο σε επίπεδο αγροτεμαχίου, το πρόβλημα περιορίζεται σε μόλις 1,66% των δηλωθέντων αγροτεμαχίων. Για τις εκκρεμότητες, θα ανοίξει πλατφόρμα ενστάσεων από τις 15 Ιανουαρίου 2026, με πληρωμές ανά δεκαπενθήμερο.
Επιστροφή ΕΦΚ αγροτικού πετρελαίου
Τέλος, στις 17 Δεκεμβρίου ολοκληρώθηκε η τέταρτη δόση επιστροφής του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης αγροτικού πετρελαίου για το 2025, ύψους 22,53 εκατ. ευρώ σε 100.885 δικαιούχους. Συνολικά, έχουν επιστραφεί 78,8 εκατ. ευρώ, ενώ η πέμπτη πληρωμή προγραμματίζεται για τον Ιανουάριο 2026. Παράλληλα, η ΑΑΔΕ εξέδωσε αναλυτικές οδηγίες για τη διόρθωση παραστατικών καυσίμων, ώστε να διασφαλιστεί η ομαλή ολοκλήρωση της διαδικασίας πληρωμής.
Την Τρίτη 23 Δεκεμβρίου ολοκληρώθηκε η πίστωση στους λογαριασμούς των δικαιούχων της προκαταβολής για την απώλεια φυτικού κεφαλαίου που προκλήθηκε από τις καταστροφικές πλημμύρες Daniel και Elias του Σεπτεμβρίου 2023
Εκκρεμότητες
Υπάρχουν, ωστόσο, και οι εκκρεμότητες για τις οποίες δεν έχει ξεκαθαριστεί τι θα γίνει από το υπουργείο και τον ΟΠΕΚΕΠΕ. Κατ’ αρχάς, έχουν μείνει χωρίς πληρωμή των παλιών βιολογικών προγραμμάτων ορισμένες περιφέρειες της Βόρειας Ελλάδας, λόγω μη ολοκλήρωσης ελέγχου των φακέλων πληρωμής. Για αυτούς τους βιοκαλλιεργητές δεν έχει γίνει ακόμα γνωστό το πότε θα πληρωθούν. Επιπλέον, όσοι βιοκαλλιεργητές της νέας προκήρυξης (2025) για τη φυτική παραγωγή εμφάνισαν τιμολόγια φυτοφαρμάκων στο ηλεκτρονικό σύστημα (myData) και είχαν κοπεί από την πρόσφατη πληρωμή, δεν έχει γίνει γνωστό το πότε θα πληρωθούν την πρώτη δόση, παρόλο που η πλειοψηφία αιτιολόγησε το γεγονός. Η ίδια αβεβαιότητα επικρατεί και στο «μέτωπο» των δικαιούχων άμεσων ενισχύσεων που έχουν μπει στο στόχαστρο του ΟΠΕΚΕΠΕ, διότι κατά την εφαρμογή του monitoring φάνηκε να υπάρχει πρόβλημα με τις δηλώσεις των αγροτεμαχίων τους και όλες αυτές τις μέρες «τρέχουν» να διορθώσουν το ζήτημα. Τέλος, σύμφωνα και με τα τηλεφωνήματα που δέχεται η «ΥΧ» στα γραφεία της, ενώ τις προηγούμενες χρονιές μέχρι τις παραμονές των Χριστουγέννων εξοφλούνταν κι ένα μέρος των Οικολογικών Σχημάτων, τώρα δεν έχει προχωρήσει καμία πληρωμή ακόμα από τις συγκεκριμένες ενισχύσεις, που ανέρχονται περίπου στα 400 εκατ. ευρώ. Οι δε συνδεδεμένες ενισχύσεις δεν αναμένεται να πληρωθούν πριν από τον Μάρτιο του 2026.
