Άγιο τσιπουράκι, ουζάκι, τσικουδιά στη βάσανο του νέου κοινοτικού κανονισμού…

Και ξαφνικά κινδυνεύει το ούζο, το τσίπουρο, η τσικουδιά; Ο δρόμος  είναι επίπονος για τα ελληνικά αλκοολούχα ποτά και οι προτεινόμενες αλλαγές φέρνουν νέες επιβαρύνσεις για την ένταξη νέων προϊόντων προστατευόμενης γεωγραφικής ένδειξης (ΠΓΕ). Δείχνουν, δε,  ανά πάσα στιγμή και χωρίς επαρκή αιτιολογία το δρόμο της εξόδου, για αλκοολούχα ποτά, που είναι ήδη ΠΓΕ.

Η αγωνία κορυφώνεται, καθώς ο ευρωβουλευτής της ΝΔ, Μανώλης Κεφαλογιάννης διαμήνυσε πως η Ελλάδα έχασε τις σχετικές προθεσμίες αλλά κυβερνητικές πηγές επιμένουν πως  αυτό δεν ισχύει. Τουναντίον τονίζουν, η συζήτηση διεξάγεται  σε επίπεδο εμπειρογνωμόνων κι η επόμενη συζήτηση προγραμματίζεται τον ερχόμενο μήνα.

Η τομεάρχης Αγροτικού του ΚΚΕ, Διαμάντω Μανωλάκου κάνει λόγο για προειλημμένες αποφάσεις, προκειμένου να φύγουν από το τοπίο οι μικροί παραγωγοί, ο Γιώργος Αρβανιτίδης από πλευράς Δημοκρατικής Συμπαράταξης ζητά αποτελεσματική προστασία των ΠΓΕ ενώ ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του Ποταμιού, Σπύρος Δανέλλης, που έχει χρηματίσει ευρωβουλευτής, επιμένει πως η ελληνική πλευρά προτείνει αλλά όλα αυτά πρόκειται να συναποφασιστούν, εν καιρώ, στο Συμβούλιο Υπουργών και στο Ευρωκοινοβούλιο.

Ποια προϊόντα αφορά η απόφαση

Τα ελληνικά προϊόντα, που έχουν αναγνωρισμένες γεωγραφικές ενδείξεις είναι τα εξής:

Τσικουδιά, τσικουδιά Κρήτης, τσίπουρο, τσίπουρο Μακεδονίας, τσίπουρο Θεσσαλίας, τσίπουρο Τυρνάβου, ούζο, ούζο Μυτιλήνης, ούζο Πλωμαρίου, ούζο Καλαμάτας, ούζο Θράκης, ούζο Μακεδονίας, μαστίχα Χίου, κίτρο Νάξου, κουμκουάτ Κέρκυρας αλλά και τεντούρα από την Αχαΐα.

Το Δεκέμβριο του 2016 κι ενώ υποτίθεται πως ήταν να γίνουν μόνο νομοτεχνικές βελτιώσεις στο υπάρχον θεσμικό πλαίσιο τελικά η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε αλλαγή του κανονισμού 110/2008 με στόχο την ευθυγράμμιση με τα άρθρα 290 και 291 της Συνθήκης για τη λειτουργία της ΕΕ (ΣΛΕΕ) σχετικά με τις κατ΄ εξουσιοδότηση εκτελεστικές αρμοδιότητές της.

Η εξέλιξη αυτή, μετά το σκοτσέζικο ντους με τη φέτα, αν ισχύσει έρχεται να ενισχύσει ένα διφορούμενο καθεστώς για τα αλκοολούχα ποτά, προστατευόμενης γεωγραφικής ένδειξης με αποτέλεσμα ανά πάσα στιγμή, όπως επιμένει ο Σταύρος Σάμιος, ο Έλληνας εμπειρογνώμονας, που συμμετέχει στις σχετικές συζητήσεις στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, να κινδυνεύουν να πεταχτούν έξω από τη λίστα. Την ίδια στιγμή η υφυπουργός Οικονομίας, Κατερίνα Παπανάτσιου διαμηνύει ότι το βάρος θα δοθεί στην προστασία των μικρών παραγωγών και των γεωγραφικών ενδείξεων.

Τι μένει – τι αλλάζει;

  • Με την πρόταση για το νέο κανονισμό, όπως μας εξήγησαν βουλευτές, εμπειρογνώμονες και πηγές από την αγορά, τουλάχιστον σε πρώτη φάση δεν υπάρχουν αλλαγές, στη διαδικασία παρασκευής των προϊόντων. Τα ελληνικά αλκοολούχα ποτά περιέχουν αλκοόλη γεωργικής προέλευσης και το καθεστώς  αυτό παραμένει. Αλλαγές προβλέπονται στο θέμα της εμφιάλωσης και υπάρχουν διαφορετικές προσεγγίσεις, ως προς τον τόπο παρασκευής. Η χώρα μας επιμένει ότι πρέπει ο τόπος προέλευσης πρέπει να είναι και τόπος τυποποίησης.
  • Το διοικητικό βάρος αυξάνεται για να κερδίσει κάποιος πιστοποίηση ΠΓΕ` διαδικασία, η οποία περνά μέσα από Ενώσεις κι όχι από οποιονδήποτε. Το κόστος για κατάθεση φακέλου ΠΓΕ αναμένεται να είναι δυσβάσταχτο για τους μικρούς παραγωγούς,  και οι απαιτήσεις θα είναι ανάλογες των υπόλοιπων αγροτικών προϊόντων, που δεν είναι αλκοολούχα. Για παράδειγμα η Ελλάδα δεν έχει αναγνωρίσει πολλά παραδοσιακά λικέρ φρούτων, αλλά αυτή η διαδικασία γίνεται πιο δύσκολη στο μέλλον.
  • Για προϊόντα, που ήδη υπάρχουν στον κατάλογο, δίνεται η δυνατότητα ανά πάσα στιγμή να απενταχθούν  έξω από τον κατάλογο των ΠΓΕ χωρίς επαρκώς τεκμηριωμένη αιτιολογία. Έτσι μετά τη διατλαντική συμφωνία CETA με τον Καναδά η ΕΕ αμφισβητείται η προστασία των προϊόντων Ευρωπαίων παραγωγών κι αυτή τη φορά εντός των ορίων της Κοινότητας.  Ο κίνδυνος απένταξης προϊόντων ΠΓΕ θέτει σε κίνδυνο ελληνικά αλκοολούχα ποτά. Ροκανίζει, δε, τα θεμέλια μικρομεσαίων οικογενειακών επιχειρήσεων του κλάδου, που παράγουν περί το 65% της εγχώριας παραγωγής.
  • Επανέρχεται  το «χύμα» . Υπαρκτός ο κίνδυνος νοθείας και συκοφάντησης εθνικών προϊόντων, μείωσης τιμής και κυρίως αδυναμία προστασίας της υγείας των καταναλωτών.
  • Στη διαδικασία αναγνώρισης μπαίνουν και  αλκοολούχα ποτά, με γεωργικής προέλευσης αλκοόλη αλλά καινοτόμα από άποψη τεχνολογίας.

Σε  κάθε περίπτωση η Ελλάδα προτού να ψηφιστεί ο νέος κανονισμός έχει μπροστά της άλλον ένα  σκόπελο. Ήδη από το Σεπτέμβριο του 2015 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είχε ζητήσει από την Ελλάδα να τροποποιήσει τη νομοθεσία της για τον Ειδικό Φόρο Κατανάλωσης (ΕΦΚ) για τα εθνικά παραδοσιακά ποτά, τσίπουρο και τσικουδιά, με το αιτιολογικό ότι πρέπει να εφαρμόζεται ο ίδιος συντελεστής ΕΦΚ για την αιθυλική αλκοόλη, εκτός, αν ισχύουν εξαιρέσεις ή αποκλίσεις.  Κατά τον ευρωβουλευτή, Νότη Μαριά ο οποίος έχει ζητήσει διευκρινίσεις από το Ευρωκοινοβούλιο, η χώρα μας ήδη έχει παραπεμφθεί δικαστικώς από τις 15 Φεβρουαρίου 2017 για  το καθεστώς μειωμένου ΕΦΚ για τα αλκοολούχα ποτά αλλά μέχρι την ώρα που γράφονταν  αυτές οι γραμμές δεν υπήρξε απάντηση.