Αντίστροφα μετρά πλέον ο χρόνος για την επίσημη παρουσίαση της ειδικής στρατηγικής της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας «Από το αγρόκτημα στο Πιάτο» (Farm to Fork – F2F), καθώς αναμένεται την τελευταία εβδομάδα του Μαρτίου. Προς το παρόν, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή συνεχίζει να επεξεργάζεται τα δεδομένα της τελικής πρότασης, αφού αφενός «τρέχει» έως τα μέσα του μηνός διαδικασία δημόσιας διαβούλευσης και αφετέρου μέχρι στιγμής δεν έχουν ακόμη οριστικοποιηθεί οι ποσοτικοί στόχοι, που θα συμπεριληφθούν στο επίσημο κείμενο.
Στόχοι
Οι διαρροές, πάντως, σχετικά με τις κατευθυντήριες γραμμές της ειδικής στρατηγικής συνεχίζονται, αποκαλύπτοντας όλο και περισσότερο τις προθέσεις της Κομισιόν για το μέλλον του ευρωπαϊκού αγροδιατροφικού τομέα.
Πρόσφατα, έγγραφο που είδε το φως της δημοσιότητας επαναφέρει στο προσκήνιο τους βασικούς στόχους της πολιτικής που πρόκειται να παρουσιαστεί στα τέλη του μηνός. Ουσιαστικά, η ειδική στρατηγική «Από το αγρόκτημα στο πιάτο» θα προτάξει τους ακόλουθους στόχους:
✱ Μείωση της χρήσης των χημικών φυτοφαρμάκων και των αντιβιοτικών. Αν και στο τελευταίο έγγραφο δεν αναφέρονται ακόμα τα ποσοστά μείωσης, επισημαίνεται πως ο στόχος θα πρέπει να έχει επιτευχθεί έως το 2030. Η Επιτροπή, η οποία θα παρακολουθεί στενά την πρόοδο ανά κράτος-μέλος, θα αιτηθεί τα τελευταία να ανακοινώνουν τα αποτελέσματα της πολιτικής τους τουλάχιστον κάθε χρόνο. Στην περίπτωση που μέχρι το έτος 2025 δεν υπάρχουν κάποια απτά αποτελέσματα, θα ασκηθεί πίεση για νομικές δεσμεύσεις.
✱ Μείωση της χρήσης λιπασμάτων στη γεωργία. Στο έγγραφο δεν αναφέρεται κάτι παραπάνω, εκτός από το ότι θα αναπτυχθεί ειδικός σχεδιασμός από το Τμήμα Γεωργίας και Περιβάλλοντος της Κομισιόν για τη μείωση των επιπτώσεων από την υπερβολική χρήση λιπασμάτων.
✱ Αύξηση των βιολογικών καλλιεργειών. Στο έγγραφο δεν αναφέρεται ακόμα ούτε πόσο πρέπει να αυξηθεί η βιολογική καλλιέργεια στην ΕΕ ούτε έχει τεθεί κάποια στοχοθεσία σχετικά με το χρονοδιάγραμμα υλοποίησης. Το μόνο που είναι γνωστό είναι ότι, σύμφωνα με την Κομισιόν, σήμερα η βιολογική παραγωγή αντιπροσωπεύει περίπου το 8% της συνολικής παραγωγής στην ΕΕ. Για τον λόγο αυτόν, αναμένεται να παρουσιάσει ένα ολοκληρωμένο σχέδιο δράσης για την τόνωση της βιολογικής παραγωγής, αλλά και της κατανάλωσης των βιολογικών προϊόντων. Με βάση τον προγραμματισμό της, το σχέδιο πρέπει να ανακοινωθεί το αργότερο το 2021, προκειμένου να ολοκληρωθεί η εφαρμογή του έως το 2026.
✱ Ώθηση των καταναλωτών στην υιοθέτηση της υγιεινής διατροφής. Μέσω της στρατηγικής, θα ληφθούν δράσεις που θα συμβάλουν στην καλύτερη ενημέρωση του καταναλωτικού κοινού (π.χ. επισήμανση τροφίμων) και στη στήριξη των «πράσινων» προϊόντων.
Σχετικά με τα απόβλητα τροφίμων φαίνεται ότι ο στόχος μετατίθεται για αργότερα, καθώς τα κράτη-μέλη δεν διαθέτουν όλα την κατάλληλη υποδομή για την παρακολούθηση ενός τέτοιου εγχειρήματος. Ωστόσο, όπως έγινε γνωστό, η Κομισιόν εκφράζει την αισιοδοξία ότι θα καταφέρει να προτείνει το σχέδιό της (με νομικές δεσμεύσεις) μέσα στο 2022.
Στρατηγικά Σχέδια
Το βέβαιο είναι ότι η επιτυχία της ειδικής στρατηγικής θα εξαρτηθεί από τα Εθνικά Στρατηγικά Σχέδια που θα προτείνουν και θα κληθούν να εφαρμόσουν τα κράτη-μέλη. Όπως, άλλωστε, επιβεβαιώνουν οι διαρροές, τα Στρατηγικά Σχέδια θα πρέπει να ευθυγραμμιστούν με τη στρατηγική «Από το αγρόκτημα στο πιάτο».
Σαφώς, όπως είχε δημοσιεύσει και παλαιότερα η «ΥΧ», η στρατηγική θα δώσει έμφαση στην καινοτομία και σε νέες τεχνολογίες, που θα υποστηριχθούν μάλιστα από ευρωπαϊκά κονδύλια μέσω της έρευνας, στην καλή διαβίωση των ζώων (με την Κομισιόν να περιμένει από τα κράτη-μέλη να τη συμπεριλάβουν ως δέσμευση στα Στρατηγικά Σχέδια) κ.ά. Τέλος, το έγγραφο αποκαλύπτει πως το Τμήμα Γεωργίας της Επιτροπής θα παρέχει συμβουλευτικές υπηρεσίες στους παραγωγούς σχετικά με τον τρόπο που θα μπορέσουν να εκπληρώσουν τους στόχους της στρατηγικής, επισημαίνοντας πως η ΚΑΠ αποτελεί και το κύριο μέσο χρηματοδότησης.
Δημόσια διαβούλευση
Κι ενώ ακόμη δεν έχουν αποσαφηνιστεί οι ποσοτικοί στόχοι της ειδικής στρατηγικής, τα χρήματα που πρόκειται να επενδυθούν, αλλά και οι δεσμεύσεις που θα κληθούν στο τέλος να αναλάβουν οι αγρότες στο πλαίσιο της Πράσινης Συμφωνίας, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ζητά τη γνώμη όλων όσοι ασχολούνται με τον αγροδιατροφικό τομέα, προκειμένου να καταθέσουν την άποψή τους σχετικά.
Η δημόσια διαβούλευση για τη στρατηγική «Από το αγρόκτημα στο πιάτο» που, ως γνωστόν, ξεκίνησε στις 17 Φεβρουαρίου, θα ολοκληρωθεί στις 16 Μαρτίου 2020. Μέχρι την περασμένη Τρίτη 3 Μαρτίου είχαν κατατεθεί 37 απόψεις και θέσεις τόσο από μεμονωμένους πολίτες-αγρότες, όσο και από συνεταιρισμούς και περιβαλλοντικές οργανώσεις. Αξίζει, μάλιστα, να σημειωθεί ότι καμία από τις προτάσεις – θέσεις αυτές δεν υποβλήθηκαν από την Ελλάδα.
Με δεδομένο ότι δίνεται η ευκαιρία στους πολίτες και σε όσους ασχολούνται με τον πρωτογενή τομέα στην ΕΕ να διατυπώσουν τη γνώμη τους στην Κομισιόν, πριν από τις τελικές αποφάσεις, οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να επισκεφτούν την ιστοσελίδα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και να συμμετάσχουν στην ανοιχτή διαδικασία έως τις 16 Μαρτίου 2020.
