Αγροτική παραγωγή & περιβάλλον: Ολοκληρώνεται το έργο LIFE GAIA Sense από τη NEUROPUBLIC

Πώς η ευφυής γεωργία μπορεί να βοηθήσει στη μείωση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων και να συμβάλει στη διατήρηση των φυσικών πόρων, οδηγώντας ταυτόχρονα τους παραγωγούς σε μια εξορθολογισμένη διαχείριση των εκμεταλλεύσεων τους;

Το έργο LIFE GAIA Sense δίνει τις απαντήσεις.

Είναι γεγονός ότι η κλιματική αλλαγή και η υποβάθμιση του περιβάλλοντος αποτελούν πραγματικότητα που απασχολεί σοβαρά τα κράτη της Ευρώπης, αλλά και τον υπόλοιπο κόσμο. Σε αυτό το πλαίσιο, η Ευρωπαϊκή Ένωση προτίθεται να αντιμετωπίσει αυτές τις προκλήσεις μέσα από την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία (European Green Deal), που φιλοδοξεί σε βάθος χρόνου να μετασχηματίσει όχι μόνο την οικονομία, αλλά και την ίδια την κοινωνία.

Όσον αφορά τον αγροδιατροφικό τομέα, η ΕΕ προτείνει την εφαρμογή μιας νέας Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ) με περιβαλλοντικό πρόσημο και έμφαση στoν ψηφιακό μετασχηματισμό, συνδέοντας τις δύο έννοιες μέσα από μια σειρά επιδοτούμενων δράσεων, που αποσκοπούν να κινητοποιήσουν κυβερνήσεις, επιχειρήσεις, αλλά και τους ίδιους τους παραγωγούς.

Για την ακρίβεια, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναγνωρίζει ότι η ψηφιοποίηση και η ευφυής γεωργία, ειδικότερα, συμβάλλουν καταλυτικά στην επίτευξη των γενικών στόχων της νέας ΚΑΠ και προτίθεται να τις στηρίξει κατάλληλα.

 

Ευφυής γεωργία, από τη θεωρία στην πράξη

Η ευφυής γεωργία αξιοποιεί τις σύγχρονες τεχνολογίες και την επιστημονική γνώση με τέτοιον τρόπο, ώστε να βοηθά τον αγρότη να παίρνει σωστότερες αποφάσεις για την παραγωγή του και να έχει σημαντικό οικονομικό, αλλά και περιβαλλοντικό όφελος.

Το πώς το τελευταίο μεταφράζεται στην πράξη και ποια τα οφέλη για τους αγρότες αποτέλεσε αντικείμενο ενός τετραετούς έργου, που ξεκίνησε το 2018 και ολοκληρώνεται το προσεχές διάστημα.

Πιο συγκεκριμένα, το έργο LIFE GAIA Sense έχει στόχο να αναδείξει τη σημασία της τεχνολογίας και –κατά συνέπεια– της ευφυούς γεωργίας στη μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος της αγροτικής παραγωγής, μέσα από την προβολή και τη διάδοση του gaiasense, ενός καινοτόμου συστήματος ευφυούς γεωργίας. Το gaiasense, που έχει αναπτύξει η ελληνική εταιρεία NEUROPUBLIC, αποτελεί λύση ψηφιοποίησης του αγροδιατροφικού κλάδου που στοχεύει στη μείωση της κατανάλωσης των φυσικών πόρων που δαπανώνται κατά την αγροτική παραγωγή και στην προστασία του περιβάλλοντος, υποστηρίζοντας την ίδια στιγμή τα μοντέλα κυκλικής οικονομίας.

Το έργο συντονίζει η εταιρεία Πληροφορικής και Τεχνολογίας NEUROPUBLIC σε συνεργασία με τη GAIA EΠΙΧΕΙΡΕΙΝ, το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, την Ένωση Αγροτικών Συνεταιρισμών Μεραμβέλλου στην Κρήτη, τον Αγροτικό Συνεταιρισμό ΑΣΕΠΟΠ Βελβεντού στην Κοζάνη, τη Συνομοσπονδία Αγροτικών Συνεταιρισμών της Πορτογαλίας (CONFAGRI) και τον οινοποιητικό συνεταιρισμό Vina Costeira από την Ισπανία.

Στο πλαίσιο του έργου, υλοποιήθηκε μια μεγάλης κλίμακας υποδομή ευφυούς γεωργίας για τη συλλογή και την ανάλυση δεδομένων σε 18 περιοχές στην Ελλάδα, στην Ισπανία και στην Πορτογαλία, καλύπτοντας ποικίλες εδαφικές και μικροκλιματικές συνθήκες, καθώς και εννέα είδη καλλιεργειών: ελιά, ροδάκινο, βαμβάκι, φιστίκι, πατάτα, βιομηχανική ντομάτα, καρύδι, ακτινίδιο και σταφύλι. Παράλληλα, δημιουργήθηκε ένα εξειδικευμένο δίκτυο επιστημόνων και επαγγελματιών, που προσάρμοσαν τα μοντέλα ευφυούς γεωργίας στις συγκεκριμένες ανάγκες κάθε περιοχής και κάθε καλλιέργειας, βοηθώντας τους παραγωγούς να διαχειριστούν πιο σωστά τις αγροτικές τους εκμεταλλεύσεις.

Μονόδρομος για το μέλλον η πράσινη ανάπτυξη

Προτού προχωρήσουμε παρακάτω, καλό θα ήταν αρχικά να διευκρινίσουμε τι εννοούμε με τον όρο «κυκλική οικονομία». Η κυκλική οικονομία είναι ένα πράσινο μοντέλο ανάπτυξης που αποβλέπει στην παραγωγή προϊόντων με ελαχιστοποίηση ή και μηδενισμό των αποβλήτων σε όλα τα στάδια παραγωγής, αλλά και μετά το τέλος του κύκλου ζωής τους. Παράλληλα, αποτελεί βασικό στόχο της ΕΕ και της νέας Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ), αποσκοπώντας όχι μόνο στην προστασία και στην ασφάλεια των τροφίμων και της εφοδιαστικής αλυσίδας, αλλά και στη μετάβαση σε ένα βιώσιμο αγροδιατροφικό σύστημα που θα αποφέρει περιβαλλοντικά, υγειονομικά και κοινωνικά οφέλη, ενώ θα προσφέρει πιο δίκαιο οικονομικό κέρδος.

Κατά συνέπεια, ο αγρότης αποτελεί έναν από τους πρώτους και πιο ουσιαστικούς κρίκους του κυκλικού μοντέλου και η εφαρμογή μιας πιο ουσιαστικής και «πράσινης» διαχείρισης της παραγωγής είναι αναπόσπαστο στοιχείο του. Έτσι, τόσο οι στόχοι όσο και τα αποτελέσματα του LIFE GAIA Sense είναι εξαιρετικής σημασίας, ιδιαίτερα σήμερα που η κλιματική αλλαγή, η συμμόρφωση με τη νέα ΚΑΠ και η ψηφιοποίηση του αγροδιατροφικού κλάδου διαδραματίζουν πρωταγωνιστικό ρόλο στο ευρωπαϊκό γίγνεσθαι.

 

Τα πρώτα συμπεράσματα
Σημαντική εξοικονόμηση εισροών

Λίγο καιρό πριν από την ολοκλήρωση του LIFE GAIA Sense, κάποια πρώτα νούμερα δίνουν την ευκαιρία να εξαχθούν σημαντικές εκτιμήσεις – παρότι θα χρειαστεί να ακολουθήσει λεπτομερής ανάλυση πριν ανακοινωθούν επίσημα τα αποτελέσματα του έργου.

Πιο αναλυτικά, τα συμπεράσματα στην παρούσα φάση κινούνται εντός των στόχων του έργου.

Η σταθερή χρήση της ευφυούς γεωργίας και δη του συστήματος gaiasense της NEUROPUBLIC δείχνει μείωση της χρήσης φυτοφαρμάκων της τάξεως του 11%-25%, ενώ παρουσιάζει έως και 25% λιγότερη κατανάλωση αρδευτικού νερού. Παράλληλα, το gaiasense βοήθησε στη βελτιωμένη απόδοση της χρήσης αζώτου (έως 30%), ανάλογα με την εκάστοτε καλλιέργεια.

Δεν είναι τυχαίο ότι οι παραγωγοί ήδη έχουν δει σημαντική διαφορά στις καλλιεργητικές τους πρακτικές. «Το gaiasense μας δίνει πολύτιμες πληροφορίες σχετικά με τις καιρικές συνθήκες, την κατάσταση του εδάφους, αλλά και πιθανούς κινδύνους μυκητιάσεων, που μπορούν να μειώσουν τόσο την ποιότητα όσο και την ποσότητα των σταφυλιών. Όλη αυτή η πληροφορία μας έχει βοηθήσει να πάρουμε σωστές αποφάσεις, προκειμένου να βελτιώσουμε την παραγωγή μας. Μας έχει, επίσης, επιτρέψει να προλάβουμε τις ασθένειες και την ξηρασία, βελτιστοποιώντας τη διαχείριση του δυναμικού (ανθρώπινου και υλικού) και των εισροών μας», υποστηρίζει ο εκπρόσωπος του οινοποιητικού συνεταιρισμού Vina Costeira, που βρίσκεται κάτω από την ομπρέλα του έργου LIFE GAIA Sense από το 2018.

Καταλήγοντας, το LIFE GAIA Sense αποδεικνύει ότι η εφαρμογή μεθόδων και πρακτικών ευφυούς γεωργίας του συστήματος gaiasense της NEUROPUBLIC έχει ως αποτέλεσμα σημαντική εξοικονόμηση εισροών και, άρα, μειωμένο κόστος παραγωγής, μεγαλύτερα περιθώρια κέρδους και πιο ανταγωνιστικό προϊόν. Την ίδια στιγμή, τα οφέλη στο περιβάλλον είναι επίσης πολλαπλά, επιβεβαιώνοντας ότι το μέλλον του αγροδιατροφικού τομέα συμβαδίζει –και οφείλει να συμβαδίζει– με την τεχνολογική ανάπτυξη.