Επί ποδός πολέμου βρίσκονται οι πωλητές λαϊκών αγορών, με αφορμή το νομοσχέδιο που επεξεργάζεται αυτή την περίοδο το υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων.
Οι πρώτες κατευθυντήριες που γνωστοποιήθηκαν στις ομοσπονδίες παραγωγών και επαγγελματιών πωλητών, εφόσον η κυβέρνηση εμμείνει σε αυτές, αλλάζουν άρδην θεμελιώδη ζητήματα που αφορούν τον τρόπο λειτουργίας των λαϊκών αγορών όπως ισχύουν μέχρι σήμερα.
Ανώτερα στελέχη του αρμόδιου υπουργείου, μιλώντας στην «ΥΧ», κάνουν λόγο για αναγκαία αλλαγή ενός αναχρονιστικού πλαισίου. Στον αντίποδα, οι ομοσπονδίες παραγωγών και επαγγελματιών πωλητών καταγγέλλουν ότι η κυβέρνηση στρώνει το έδαφος για την είσοδο ιδιωτικών συμφερόντων και εταιρειών στις λαϊκές αγορές, ανατρέποντας τον κοινωνικό χαρακτήρα του θεσμού και υπονομεύοντας το εισόδημα δεκάδων χιλιάδων αυτοαπασχολούμενων του κλάδου που βιοπορίζονται από αυτές.
Μάλιστα, κύκλοι της αγοράς με πιο επικριτική ματιά κάνουν λόγο για άνοιγμα μιας κερκόπορτας για την είσοδο οικονομικών συμφερόντων από τον χώρο του χονδρεμπορίου αγροτικών προϊόντων στον χώρο της λιανικής που αντιπροσωπεύουν οι λαϊκές. Ακόμα και οι πιο μετριοπαθείς μιλούν για «νόμο της ζούγκλας», όπου θα επικρατεί το δίκαιο του οικονομικά ισχυρότερου.
Τα επίμαχα σημεία
Σύμφωνα με τους παραγωγούς και τους επαγγελματίες πωλητές λαϊκών αγορών, τα σημεία αιχμής στο νέο πλαίσιο που σε πρώτη φάση έγινε γνωστό ότι επεξεργάζεται η κυβέρνηση και στα οποία αντιδρούν, είναι τα εξής:
✱ Παραδίδεται η διαχείριση των λαϊκών αγορών σε ιδιώτες μέσω ΣΔΙΤ (Συμπράξεις Δημόσιου-Ιδιωτικού Τομέα), η οποία στην πράξη αφαιρείται από την περιφέρεια.
✱ Καταργούνται οι Επιτροπές Λαϊκών Αγορών (διοικητικά συμβούλια) και εξαιρούνται οι εκπρόσωποι των παραγωγών και επαγγελματιών πωλητών από όλες τις αποφάσεις και τους σχεδιασμούς.
✱ Επιτρέπεται σε νομικά πρόσωπα, δηλαδή εταιρείες, να αδειοδοτούνται και να συμμετέχουν στις λαϊκές αγορές και να δικαιούνται το 5% -για την ώρα- των θέσεων της κάθε λαϊκής αγοράς.
✱ Προβλέπεται πλειστηριασμός των θέσεων των παραγωγών κάθε τρία χρόνια και των επαγγελματιών κάθε τέσσερα. Καταργείται η έννοια της άδειας και αντικαθίσταται από τον όρο «θέση δραστηριοποίησης» την οποία, όπως τονίζουν, ουσιαστικά θα αποκτά ο πλειοδότης κατά τη δημοπρασία, ο οποίος θα πριμοδοτείται με 60 μόρια, δηλαδή «όποιος έχει τη μεγαλύτερη τσέπη». Ακόμη, μεταξύ των τυπικών προσόντων θα περιλαμβάνεται και ο τίτλος σπουδών και θα μοριοδοτείται μέχρι και το πτυχίο ΑΕΙ.
«Πρόσφατο το υφιστάμενο νομικό πλαίσιο»
Άμεσες ήταν οι αντιδράσεις των εκπροσώπων ομοσπονδιών, τόσο των παραγωγών, όσο και των επαγγελματιών πωλητών λαϊκών αγορών, αφού μόλις πήραν στα χέρια τους τους άξονες των προθέσεων του νέου νομοσχεδίου εξέφρασαν τις διαφωνίες τους τόσο στον αρμόδιο υπουργό, Άδωνι Γεωργιάδη, όσο και στον γενικό γραμματέα Εμπορίου και Προστασίας Καταναλωτή, Παναγιώτη Σταμπουλίδη.
Όπως είπε, μεταξύ άλλων, στην «ΥΧ» ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας Συλλόγων Παραγωγών Λαϊκών Αγορών Κεντρικής και Δυτικής Μακεδονίας, Θεσσαλίας και Θράκης, Βασίλης Μακρίδης, «οι παραγωγοί που δραστηριοποιούνται στις λαϊκές δεν έχουν 200-300 στρέμματα. Είναι μικρομεσαίοι παραγωγοί, οι οποίοι δεν μπορούν να αντεπεξέλθουν οικονομικά πουλώντας χονδρική και κάνουν λιανική πώληση για να ενισχύσουν το εισόδημά τους. Σε αυτούς τους παραγωγούς θα πούμε ότι βάζουμε μέσα εταιρεία και αυτή θα κάνει πλειστηριασμό κάθε ένα με τρία χρόνια και θα πρέπει να πληρώνουν για να κρατάνε τη θέση τους;».
Ο ίδιος τόνισε χαρακτηριστικά ότι οι ομοσπονδίες είναι κάθετα αντίθετες με την είσοδο εταιρειών, τον πλειστηριασμό και την κατάργηση θέσεων, καθώς και με την κατάργηση των επιτροπών θέσεων, σημειώνοντας ότι το νομοθετικό πλαίσιο είναι πολύ πρόσφατο: «Δεν μιλάμε για κάποιο απαρχαιωμένο πλαίσιο. Κάθε υπουργός που έρχεται, θέλει να καταργήσει τον νόμο του προκατόχου του. Και οι παθογένειες των λαϊκών αγορών δεν αντιμετωπίζονται επί της ουσίας, δεν αγγίζονται τα πραγματικά προβλήματα».
Δίνοντας το στίγμα της αποφασιστικότητας του κλάδου, υπογράμμισε ότι «εάν το υπουργείο εμμείνει στις αρχικές προθέσεις του, οι δεκαήμερες κινητοποιήσεις του 2014 για τον νόμο 4264 θα είναι πολύ μικρές μπροστά σε αυτό που θα γίνει τώρα».
«Τροποποίηση στα σημεία, όχι εκ βάθρων αλλαγή»
Από την πλευρά του, ο πρόεδρος της Πανελλαδικής Ομοσπονδίας Συλλόγων Παραγωγών Αγροτικών Προϊόντων Πωλητών Λαϊκών Αγορών (ΠΟΣΠΑΠΠΛΑ), Παντελής Μόσχος, δήλωσε κατηγορηματικά: «Για εμάς, είναι κόκκινη γραμμή η διατήρηση της φιλοσοφίας και του κοινωνικού χαρακτήρα των λαϊκών αγορών. Δεν θα δεχτούμε για κανέναν λόγο να περάσουν οι λαϊκές αγορές σε εταιρείες».
Όπως υποστήριξε, «η κυβέρνηση προτείνει ΣΔΙΤ περιφέρειας με ιδιωτικές εταιρείες. Εμείς δεν έχουμε ανάγκη χρηματοδότησης. Με το ημερήσιο δικαίωμα που πληρώνουμε είμαστε αυτοχρηματοδοτούμενοι, δεν επιβαρύνουμε το κράτος. Αντί για ΣΔΙΤ, προτείνουμε αυτόνομο Ταμείο Λαϊκών Αγορών ανά περιφέρεια, το οποίο θα διαχειρίζεται τα χρήματά μας προς όφελος των πωλητών και των καταναλωτών, χωρίς ιδιώτες μέσα. Εφόσον πάρουμε απάντηση πάνω σε αυτό, τότε θα προχωρήσουμε στα επιμέρους ζητήματα, πώς θα λειτουργούν οι λαϊκές, πώς θα γίνεται η χορήγηση θέσεων κ.λπ. Εάν δεν συμφωνήσουμε σε αυτό, προφανώς δεν έχει καμιά ουσία το παρακάτω».
Μάλιστα, ο κ. Μόσχος τόνισε ότι εάν η κυβέρνηση αιφνιδιάσει τον κλάδο, θα δημιουργήσει «casus belli». Υπενθύμισε, μάλιστα, ότι «τον νόμο που ισχύει σήμερα τον ψήφισε και η ΝΔ. Εμείς ζητάμε τροποποίηση στα σημεία, όχι εκ βάθρων αλλαγή του σημερινού θεσμικού πλαισίου από νέο νόμο. Κατά συνέπεια, αυτά τα οποία τέθηκαν τις τελευταίες μέρες είναι κάτι άλλο, που δεν θα το δεχτούμε».
Σύμφωνα με τους δύο προέδρους, βρίσκονται εν αναμονή να κληθούν από την πολιτική ηγεσία του υπουργείου και να συζητήσουν από άλλη βάση πιθανές αναγκαίες αλλαγές, έχοντας ήδη καταθέσει την κοινή πρόταση οκτώ ομοσπονδιών παραγωγών και επαγγελματιών πωλητών για σύσταση Ταμείου Λαϊκών Αγορών ως ΝΠΙΔ.
Καθησυχαστική για πλειστηριασμούς θέσεων η κυβέρνηση Την ίδια ώρα, μιλώντας στην «ΥΧ», ο γενικός γραμματέας Εμπορίου και Προστασίας Καταναλωτή, Π. Σταμπουλίδης, υποστήριξε ότι «κρίνεται αναγκαία η αλλαγή του νομοθετικού πλαισίου που διέπει τη λειτουργία του υπαίθριου εμπορίου, γιατί είναι αναχρονιστικό και δεν εξυπηρετεί ούτε τον ανταγωνισμό, ούτε τη διαφάνεια στην πλήρωση των θέσεων. Ακόμη περισσότερο, δεν εξυπηρετεί τη διαφάνεια στη διακίνηση των προϊόντων, για αυτό και το καινούργιο σύστημα θα έχει απόλυτη ψηφιοποίηση των δραστηριοποιούμενων και, ιδίως για τους παραγωγούς, θα παρακολουθεί και την παραγωγική τους δυναμική». Αναφορικά με τα θέματα που άνοιξαν τον ασκό του Αιόλου για τους παραγωγούς και τους επαγγελματίες των λαϊκών αγορών, εμφανίστηκε κατηγορηματικός ότι «κατ’ αρχάς, η πρόταση δεν έχει πλειστηριασμούς. Όσο για τις ΣΔΙΤ, αυτές θα αφορούν μόνο τη σχέση της περιφέρειας με τους πωλητές, να μπορούν δηλαδή μεταξύ τους να κάνουν πρόσθετες αγορές, αξιοποιώντας εργαλεία συγχρηματοδοτούμενα από την Ευρώπη. Αν δεν θέλουν να τις αξιοποιήσουν, είναι άλλο θέμα. Εμείς οφείλουμε να το συμπεριλάβουμε και προφανώς και θα το προχωρήσουμε». Διευκρίνισε, ακόμη, ότι θα είναι διατυπωμένη η διάταξη, έτσι ώστε να μην υπάρχει παρερμηνεία και να διευκρινίζεται ότι θα περιορίζεται στη σχέση των πωλητών με την περιφέρεια ή τον δήμο και θα αφορά μόνο τη δυνατότητα χρηματοδότησης έργων. Αναβάθμιση το πτυχίο ΑΕΙΕιδικότερα για το θέμα των κριτηρίων απονομής των θέσεων, σημείωσε ότι πρόθεση του υπουργείου είναι στο εξής «όποιος έχει το καλύτερο επαγγελματικό προφίλ, αυτός να παίρνει και τη θέση. Είμαστε κάθετοι ότι θα συμπεριλαμβάνεται το κριτήριο του πτυχίου ΑΕΙ». Συμπλήρωσε, επίσης, ότι «το σκεπτικό του νέου πλαισίου κινείται στη λογική της αναβάθμισης, επαγγελματικής και κοινωνικής, για αυτό και δίνουμε παραπάνω από μία θέση στη λαϊκή, τους δίνουμε τη δυνατότητα να έχουν αποθήκη, να έχουν ηλεκτρονικό κατάστημα, προκειμένου να γίνει μια επαγγελματική αναβάθμιση». Σύμφωνα με τον γ.γ. Εμπορίου και Προστασίας Καταναλωτή, το νομοσχέδιο θα είναι έτοιμο να τεθεί σε δημόσια διαβούλευση μέσα στο επόμενο δεκαπενθήμερο. |
