Ανασκόπηση 2022: Οι εξαγωγές οπωροκηπευτικών συγκρατούν το εµπορικό έλλειµµα του αγροτικού τοµέα

του Γιώργου Πολυχρονάκη,
ειδικού συμβούλου του Συνδέσμου Ελληνικών Επιχειρήσεων
Εξαγωγής, Διακίνησης Φρούτων, Λαχανικών και Χυμών

Μετά από μια διετή περίοδο αβεβαιότητας της αγοράς και αλλαγών, με τον τομέα των νωπών φρούτων και λαχανικών να χρειάζεται προσαρμογή σε μια σειρά προκλήσεων σε έναν καταναλωτικό κόσμο που ανάρρωνε από την COVID-19, η ανασκοπούμενη χρονιά επηρεάστηκε επιπροσθέτως στην αρχή της από γεωπολιτικά γεγονότα, όπως το εμπάργκο της Λευκορωσίας και ο πόλεμος στην Ουκρανία.

Αυτά τα γεγονότα εξακολουθούν να έχουν επίδραση στην εξέλιξη του τομέα, όχι μόνο όσον αφορά την ανισορροπία προσφοράς-ζήτησης των νωπών φρούτων και λαχανικών στην Ευρώπη και όχι μόνο, αλλά και στις αντιδράσεις των καταναλωτών στον πληθωρισμό που συνεχίζεται.

Η μείωση της αγοραστικής δύναμης των καταναλωτών, αποτέλεσμα των υψηλότερων λογαριασμών ενέργειας, έχει ήδη μειώσει την κατανάλωση φρέσκων προϊόντων κατά -10% τους τελευταίους μήνες. Η ανταγωνιστικότητα του κλάδου έχει κλονιστεί τόσο από τον αντίκτυπο της αύξησης του κόστους (ενέργεια, εισροές παραγωγής) και τις συνέπειες της έλλειψης εργατών γης (εποχικοί εργαζόμενοι, οδηγοί φορτηγών), όσο και από την επίδραση της κλιματικής αλλαγής στην παραγωγή.

Ανησυχία δημιουργείται και με την αναθεώρηση του Κανονισμού για την προσβασιμότητα φυτοπροστατευτικών προϊόντων στο πλαίσιο της αειφόρου χρήσης τους βάσει της στρατηγικής «Από το Αγρόκτημα στο Πιάτο».

Όλα τα παραπάνω συντελούν στην περαιτέρω επιδείνωση των προκλήσεων κερδοφορίας στον τομέα των νωπών οπωροκηπευτικών. Οι εξαγωγές των νωπών φρούτων και λαχανικών συνεχίστηκαν με μειωμένους ρυθμούς (-1,8% σε όγκο έναντι του αντίστοιχου διαστήματος του 2021 μειωμένης παραγωγής λόγω καιρικών συνθηκών στα θερινά φρούτα), με -7,3% σε σύγκριση με το δεκάμηνο 2020 (κανονικής χρονιάς παραγωγής) και αύξηση +6,9% σε αξία σε σύγκριση με το ίδιο διάστημα του προηγούμενου έτους, συνολικού ύψους 1,259 εκατ. τόνων και 1,102 δισ. ευρώ, σύμφωνα με στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, όπως επεξεργάστηκαν από τον Σύνδεσμό μας Incofruit-Hellas.

Οι αποστολές-εξαγωγές λαχανικών το δεκάμηνο, ενώ μειώθηκαν κατά -12,2% σε σχέση με το ίδιο διάστημα του 2021, ανερχόμενες σε 186.002 τόνους, μειώθηκαν ελαφρώς -0,7% σε αξία, με 162,13 εκατ. ευρώ. Αντίστοιχα, η εξαγωγή φρούτων παρουσιάζει σταθεροποίηση σε όγκο σε σχέση με την ίδια περίοδο του 2021 (+0,2%), ανερχόμενη σε 1,073 εκατ. τόνους, ενώ η αξία αυξήθηκε κατά +8,3% και ανήλθε σε 939,6 εκατ. ευρώ.

Ανησυχητική ένδειξη η αυξητική τάση εισαγωγών

Τα ακτινίδια, οι φράουλες και τα αγγούρια κατέγραψαν ρεκόρ τόσο σε ποσότητες όσο και σε αξία για άλλη μια χρονιά, αλλά για κάποια προϊόντα μεγάλες ποσότητές τους έμειναν ασυγκόμιστες (σταφύλια, καρπούζια, πορτοκάλια Βαλέντσια). Σημειώνεται με ιδιαίτερη έμφαση ότι σε πολλά φρούτα η μεσοσταθμική τιμή πώλησης ανά μονάδα βάρους ήταν εντυπωσιακά αυξημένη σε σχέση με το 2020: ακτινίδια 19%, φράουλες 32%, αγγούρια 17%.

Παράλληλα, το δεκάμηνο 2022 σημειώθηκε εντυπωσιακή αύξηση των εισαγωγών στη χώρα μας, κατά +7,1% σε όγκο και κατά +19,2% σε αξία, με προοδευτική αύξησή τους μήνα με τον μήνα. Αυτή η συνεχόμενη αυξητική τάση των εισαγωγών σε συνδυασμό με τη μικρότερη αύξηση των εξαγωγών του δεκαμήνου αποτελεί ανησυχητική ένδειξη.

Εκτιμάται ότι είναι υπαρκτός ο κίνδυνος να εγκαταλειφθούν καλλιέργειες και να υποκατασταθεί η τροφοδοσία της εφοδιαστικής αλυσίδας από εισαγόμενα προϊόντα τρίτων χωρών χαμηλού κόστους που δεν τηρούν τις απαιτήσεις που ζητούνται από τους Ευρωπαίους παραγωγούς (φυτοϋγειονομικά, κοινωνικά, πρότυπα ποιότητας κ.ά.), αν δεν ληφθούν έγκαιρα μέτρα τόσο από την Ευρωπαϊκή Ένωση όσο και από την ελληνική πολιτεία.

Παρά ταύτα, η πρόβλεψη στο κλείσιμο του έτους είναι ότι θα έχουμε μια αύξηση της αξίας των εξαγωγών μας της τάξεως του +7% σε σχέση με το 2020 (με παράλληλη μείωση της τάξεως -2% του όγκου σε σχέση με το 2021), αλλά μειωμένη κατά -8% έναντι της κανονικής περιόδου του 2020 και αυτό με αύξηση της μεσοσταθμικής τιμής μονάδος που δεν καλύπτει όμως την αύξηση του κόστους παραγωγής.

Οι εξαγωγές των νωπών φρούτων και λαχανικών κατά την εμπορική περίοδο 2021/2022 ολοκληρώθηκαν τον Σεπτέμβριο, παρουσιάζοντας μείωση στον όγκο τους -10,50% έναντι της αντίστοιχης περιόδου 2020/2021 και αύξηση +3,78% έναντι αυτής του 2019/2020, αλλά αύξηση στην αξία τους κατά +3,35% έναντι 2020/2021 και +48,64% του 2019/2020. Αυτό σημαίνει αυξημένη τιμή μονάδος την περίοδο 2021/2022 σε σχέση με την περίοδο 2020/2021 κατά +15,5%, που όμως δεν καλύπτει το αυξημένο κόστος εισροών στην παραγωγή και στο εμπόριο, το οποίο υπερβαίνει το +35% (βλ. Πίνακα 1).

Εκτός, όμως, από την παραπάνω εικόνα των εξαγωγών στα χειμερινά φρούτα και λαχανικά της περιόδου 2021/2022, οι εξαγωγές των εαρινών και θερινών φρούτων και λαχανικών της ετήσιας εμπορικής περιόδου 2022 (μέχρι 31/10) παρουσιάζουν αύξηση +7,52% κατ’ όγκο έναντι της αντίστοιχης περιόδου 2021 (μειωμένης παραγωγής λόγω καιρικών συνθηκών), αλλά μειωμένης κατά -14,2% κατ’ όγκο σε σχέση με το 2020 και +16,95% κατ’ αξία σε σχέση με το 2021, αλλά +3,39% σε σχέση με το κανονικό έτος 2020, Μάλιστα, οι φράουλες καταγράφουν ρεκόρ και σε σχέση με το 2021, που επίσης είχαν σημειώσει αύξηση ρεκόρ κατά +8,64% σε όγκο και +8,21% σε αξία (βλ. Πίνακα 2).

Η αύξηση του κόστους παραγωγής και η έλλειψη εργατών γης τα μεγάλα «αγκάθια»

Η Ελλάδα διατηρεί σταθερή παραγωγή σε φρούτα και λαχανικά, περίπου 7,5-8 εκατομμύρια τόνους την τελευταία δεκαπενταετία, με την παραγωγή της ΕΕ για νωπή κατανάλωση να ανέρχεται σε 89 εκατ. τόνους.

Η χώρα μας, όμως, έχει αυξήσει σημαντικά τις εξαγωγές νωπών οπωροκηπευτικών (εντός και εκτός ΕΕ) από 1.027.568 τόνους αξίας 718,847 εκατ. ευρώ το 2007 σε 1.699.930 τόνους και 1.278,433 εκατ. ευρώ το 2020 και 1.589.651 τόνους και 1.293,689 εκατ. ευρώ το 2021. Από τη μέχρι σήμερα πορεία, το 2022 οι παραγωγοί και οι εξαγωγείς αντιμετώπισαν δυσκολία στη μεταφορά των αυξήσεων του κόστους στις τιμές πώλησης, λόγω του ξένου ανταγωνισμού και της παγκοσμιοποίησης της κοινοτικής αγοράς.

Παρόλο που το κοινοτικό μοντέλο παραγωγής ανταποκρίνεται στην υψηλή ποιότητα, δεν είναι ανταγωνιστικό στις παγκόσμιες αγορές. Από τα στατιστικά στοιχεία προκύπτει ότι οι κοινοτικές εξαγωγές μειώθηκαν τα τελευταία πέντε χρόνια, ενώ οι εισαγωγές αυξήθηκαν σημαντικά. Το έλλειμμα της ΕΕ στο εμπόριο των νωπών οπωροκηπευτικών εκτιμάται ότι ανήλθε σε 7,4 εκατ. τόνους.

Η ΕΕ εξήγαγε προς τρίτες χώρες περίπου 7,1 εκατομμύρια τόνους αξίας 8,65 δισ. ευρώ και εισήγαγε 14,5 εκατ. τόνους αξίας 15,4 δισ. ευρώ. Ο κύκλος εργασιών του τομέα στην ΕΕ εκτιμάται σε άνω των 200 δισ. ευρώ με άμεσες και έμμεσες θέσεις εργασίας να υπολογίζονται σε 5 εκατομύρια.

Τον Ιανουάριο 2022 παρατηρήθηκε μια μείωση των εξαγωγών σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του 2021 κατά -13,1%, πλην όμως μια προσωρινή αναζωπύρωση στην αγορά οπωροκηπευτικών, με αύξηση της κατανάλωσης φρούτων και λαχανικών σε σχέση με τον Δεκέμβριο. Τον Φεβρουάριο, η αγορά δεν ήταν ιδιαίτερα δυναμική. Ο πληθωρισμός είχε επηρεάσει τους παραγωγούς που αντιμετώπισαν επίσης την αύξηση του κόστους παραγωγής. Με τη μείωση της αγοραστικής δύναμης, οι Ευρωπαίοι καταναλώνουν λιγότερα φρούτα και λαχανικά. 

Μετά την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία με την πρόσθετη αύξηση του ενεργειακού κόστους που προέκυψε από αυτήν, υπήρξε ισχυρός αντίκτυπος στην αγορά των φρούτων και λαχανικών τον Μάρτιο και τον Απρίλιο, με αύξηση της προσφοράς από επαναπροσανατολισμό φορτίων προοριζομένων για τις εμπόλεμες χώρες προς τις αγορές της ΕΕ. 

Οι καταναλωτές μείωσαν σταδιακά την αγορά νωπών οπωροκηπευτικών προϊόντων υπέρ των προϊόντων μαζικής κατανάλωσης.

Με την έναρξη της συγκομιδής των εαρινών και θερινών φρούτων στη χώρα μας, που ήταν μια κανονική χρονιά και διαμορφώθηκε στα επίπεδα του 2020, εμφανίστηκαν εντονότερα τα προβλήματα της αύξησης του κόστους παραγωγής και εμπορίου διακίνησής τους –ηλεκτρικό ρεύμα, πετρέλαιο, λιπάσματα, φυτοπροστατευτικά, ξύλο, χαρτόνι ή πλαστικά για συσκευασίες–, που εκτοξεύτηκαν, αλλά και της έλλειψης εργατών γης για συγκομιδή, με συνέπεια να μείνουν ασυγκόμιστα πολλά θερινά φρούτα και λαχανικά σε συνδυασμό με πρόσθετα προβλήματα διάθεσης στις καταναλωτικές αγορές.

Η σημαντικότητα των φρούτων και των λαχανικών στη διαμόρφωση του εμπορικού ισοζυγίου

Είναι γνωστό ότι το 2020 το πλεόνασμα του ισοζυγίου αγροτικών προϊόντων διαμορφώθηκε στα 510,953 εκατ. ευρώ, με κυρίαρχη τη συμμετοχή του τομέα μας (φρούτων, λαχανικών και παρασκευασμάτων τους) στη διαμόρφωσή του (1,608 δισ. ευρώ), συνεχίστηκε και το 2021 στα 459,332 εκατ. ευρώ, με τη συμμετοχή του τομέα στο 1,615 δισ. ευρώ.

Αυτά τα χαρακτηριστικά, δυστυχώς, ανετράπησαν το 2022, με το πλεόνασμα να μετατρέπεται σε έλλειμμα το δεκάμηνο σε –600,95 εκατ. ευρώ έναντι πλεονάσματος +310,620 εκατ. ευρώ το αντίστοιχο δεκάμηνο του 2021, με προοπτικές ραγδαίας επιδείνωσής του κατά τους επόμενους δύο μήνες του τρέχοντος έτους.

Την αρνητική αυτή πορεία επιβράδυνε το πλεόνασμα των φρούτων & λαχανικών & παρασκευασμάτων τους, ύψους 1,4135 δισ. ευρώ, που αντιστάθμισε πλήρως το εμπορικό έλλειμμα στην κατηγορία των κρεάτων και των παρασκευασμάτων τους, ύψους -1,079 δισ. ευρώ, και στην κατηγορία των γαλακτοκομικών, -119 εκατ. ευρώ, καθώς και δημητριακών -216,8 εκατ. ευρώ, αναδεικνύοντας την εξαιρετική σημαντικότητα των φρούτων και των λαχανικών στη διαμόρφωση του εμπορικού ισοζυγίου αγροτικών προϊόντων. Απαιτείται να αναγνωριστεί ο τομέας των οπωροκηπευτικών ως στρατηγικός άξονας της οικονομίας μας για τη διατήρηση της οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης της χώρας μας.

Κατά συνέπεια, θεωρούμε ότι σε γενικό επίπεδο η χρονιά ήταν κακή και για κάποια προϊόντα καταστροφική τόσο για το εισόδημα των παραγωγών όσο και για το εμπόριο, αλλά και για τον κίνδυνο απώλειας κάποιων αγορών από την έλλειψη παρουσίας τους. Προβλήματα, όπως η έλλειψη εργατών γης, η αύξηση του κόστους παραγωγής και μεταφοράς, αλλά και αυτών που κατ’ εξακολούθηση ταλαιπωρούν τον κλάδο, όπως η διακίνηση προϊόντων χωρίς έγγραφα και παραστατικά, συνεχίζουν να ταλανίζουν τον κλάδο.

✱ Γεγονός είναι ότι αρκετοί αλλοδαποί εργάτες γης λόγω των λοκντάουν το 2020 εγκατέλειψαν τη χώρα μας σε συνέχεια προηγούμενων μετακινήσεων προς άλλες ευρωπαϊκές χώρες και η φυγή αυτή συνεχίστηκε με εντονότερους ρυθμούς κατά τη διάρκεια του 2022. Προκειμένου να αντιμετωπισθούν οι καλλιεργητικές ανάγκες, αλλά και συγκομιδής των προϊόντων φυτικής παραγωγής προτείναμε μέτρα που, δυστυχώς, δεν έγιναν αποδεκτά.

Σύμφωνα με πρόταση νέου νομοσχέδιου στη Γαλλία για τη μετανάστευση, το οποίο θα συζητηθεί στο Κοινοβούλιο στις αρχές του 2023, θα δημιουργηθούν ειδικές άδειες παραμονής για τους μετανάστες χωρίς έγγραφα που βρίσκονται ήδη στη Γαλλία και θέλουν να εργαστούν σε τομείς που αντιμετωπίζουν ελλείψεις εργατικού δυναμικού. Η πρόταση είναι να επιτραπεί στους μετανάστες χωρίς χαρτιά που ήδη ζουν και εργάζονται στη Γαλλία χωρίς χαρτιά (παράνομα) να αποκτήσουν άδεια παραμονής και να γίνουν νόμιμοι εργαζόμενοι.

Νομοθετήστε, όπως η Γαλλία: Παράδειγμα προς μίμηση για την ελληνική πολιτεία η πρόταση

Προτείνεται, αν δεν υιοθετηθεί η γαλλική πρόταση, η προσθήκη σχετικής διάταξης στον υφιστάμενο νόμο περί μετανάστευσης, προκειμένου οι επιχειρήσεις του κλάδου, εκτός του υπαλληλικού και εργατικού τους προσωπικού για τις ανάγκες του συσκευαστηρίου (ασφαλισμένων στον ΕΦΚΑ), να μπορούν να απασχολούν και συνεργεία εργατών γης (ημεδαπών-μετακλητών & παράτυπων αλλοδαπών) αποκλειστικά και μόνο για τη συγκομιδή –με στέγασή τους σε ανθρώπινες συνθήκες– με πληρωμή τους με εργόσημο (δικαίωμα το οποίο έχουν μέχρι στιγμής μόνο οι κατ’ επάγγελμα αγρότες). Παράλληλα, για όσες επιχειρήσεις έχουν κάθετη οργάνωση (παραγωγή & εμπορία) και για λοιπές καλλιεργητικές ανάγκες.

✱ To 2022 το κόστος παραγωγής αυξήθηκε κατ’ εκτίμηση άνω του 35%. Αυτή η αύξηση επιδεινώνει την κρίση που ήδη υφίσταται ο κλάδος, λόγω, μεταξύ άλλων, της διακίνησης χύμα ατυποποίητων προϊόντων και των ελλιπών ελέγχων στα εξαγόμενα και εισαγόμενα προϊόντα, αλλά και των εμπορικών διμερών συμφωνιών με χώρες εκτός ΕΕ, που θέτουν σε κίνδυνο την επιβίωση της ενωσιακής παραγωγής οπωροκηπευτικών. Σε αυτές τις συνθήκες, χρειάζεται να ληφθούν μέτρα από την πολιτεία, όπως:

α) Ειδική τιμή για την ηλεκτρική ενέργεια στην αγροτική παραγωγή και σε εγκαταστάσεις επεξεργασίας-τυποποίησης και μεταποίησης. Η ενέργεια που χρησιμοποιείται για αυτές τις εργασίες, πρέπει να εξομοιωθεί με το γεωργικό ντίζελ, όσον αφορά τη φορολογική του μεταχείριση.

β) Μειωμένος αγροτικός ΦΠΑ για όλες τις εισροές που είναι απαραίτητες για την παραγωγή και για όλες τις υπηρεσίες που είναι απαραίτητες στην παραγωγή.

γ) Φορολογικά μέτρα ει δυνατόν τεκμαρτού προσδιορισμού εισοδήματος παραγωγών (για εξάλειψη φαινομένων υποτιμολόγησης ή μη τιμολόγησης και δραστηριοποίησης διάφορων «εμπόρων Ελλήνων, Βαλκάνιων κ.ά.»), πλήρους καθολικής εφαρμογής της ηλεκτρονικής τιμολόγησης, με παράλληλη ενεργοποίηση του πρόσφατα ψηφισθέντος νόμου «περί ευαλλοίωτων προϊόντων» τόσο στην εγχώρια αγορά όσο και στα εισαγόμενα προϊόντα.

δ) Αναθεώρηση των τιμών εισόδου που ορίζονται στις προτιμησιακές συμφωνίες ΕΕ-Τρίτων Χωρών, για προσαρμογή τους στο τρέχον κόστος των Ευρωπαίων παραγωγών. Παρά το γεγονός ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είναι αυτή που υπογράφει τις συμφωνίες για την ΕΕ, η κυβέρνησή μας καλείται να υποστηρίξει την απαίτηση αναθεώρησης αυτών των συμφωνιών.

✱ Ο συνδυασμός αυξημένου μεταφορικού κόστους, έλλειψης οδηγών φορτηγών και διαθεσιμότητας containers οδήγησε σε σοβαρή διαταραχή στη διακίνηση των φρέσκων φρούτων και λαχανικών κατά το ανασκοπούμενο έτος, που έχει εξομαλυνθεί και σταθεροποιηθεί σε υψηλότερα επίπεδα κόστους των επιβαρύνσεων που ενσωματώθηκαν στην τιμή.

Εκκρεμεί όμως να υποστεί και τις επιπτώσεις του Brexit, που ήδη ένα μέρος τους είναι εμφανές, αλλά με την εφαρμογή τελωνειακών και φυτοϋγειονομικών ελέγχων θα υπάρξει περαιτέρω επιβάρυνση του κόστους από 1/1/2024.

✱ Δεδομένου ότι ο τομέας των φρούτων και λαχανικών αντιπροσωπεύει το 20% της αξίας της γεωργικής παραγωγής και παρά ταύτα λαμβάνει μόνο το 3% των κονδυλίων της ΚΑΠ, θα πρέπει να αναγνωρισθεί ως βασικός τομέας και θα πρέπει να ενισχυθεί για να εξασφαλίσει την ικανότητά του να παραδίδει φρέσκα προϊόντα από τους καταναλωτές.

Ζητείται η δημιουργία ενιαίου Ταμείου (κατά το πρότυπο του Ενιαίου Ταμείου Ενέργειας) που θα παρέχει στήριξη στους Ευρωπαίους παραγωγούς γεωργικών προϊόντων και στις επιχειρήσεις απέναντι στις αυξήσεις κόστους (εισροών) λόγω του κόστους των λιπασμάτων, φυτοφαρμάκων και ζωοτροφών, αλλά και τυποποίησης-συσκευασίας, υλικών συσκευασίας, μεταποίησης και μεταφορικών.

Κόστος που θα είναι μικρότερο των τιμών πώλησης που θα διαμορφωθούν από την υπερπροσφορά και την υποκατανάλωση και χρειάζεται ελάφρυνσή του για να μπορεί να προσαρμοστεί στις διαμορφωθείσες τιμές λιανικής πώλησης.

Επείγουσα η ανάγκη χάραξης πολιτικής

Εάν αντιμετωπιστούν τα θέματα αθέμιτου ανταγωνισμού με την υποτιμολόγηση από «Βαλκάνιους και Έλληνες εμπόρους, αλλά και Ιταλούς», τότε το έλλειμμα του ισοζυγίου αγροτικών προϊόντων -600,95 εκατ. ευρώ του δεκαμήνου 2022 θα βελτιωθεί μόνο από την πραγματική απεικόνιση των εξαγόμενων νωπών οπωροκηπευτικών μας προϊόντων.

Διαπιστώνεται μια έλλειψη στρατηγικής στα γεωργικά προϊόντα και μια εμφανής ανάγκη για χάραξή της τόσο στην καλλιέργεια όσο και στο εμπόριο και ιδιαίτερα στο εξαγωγικό. Ο τομέας των οπωροκηπευτικών, για παράδειγμα, έχει ανάγκη από μεταρρύθμιση, καθότι η ζήτηση αναμένεται να υπερβεί την παραγωγή μόλις η εγχώρια κατανάλωση αποκατασταθεί στα προ της οικονομικής κρίσης επίπεδα και της μεταβατικής επισιτιστικής κρίσης που πλήττει τον κλάδο.

Αναμένοντας ότι το παγκόσμιο εμπόριο φρούτων θα συνεχίσει να καταγράφει ανοδική πορεία λόγω της αύξησης του πληθυσμού κατά 1 δισ. μέχρι το 2030 και η ζήτηση θα αυξηθεί για νέα, καλύτερα, καθαρότερα, αλλά και άλλα προϊόντα μη παραγόμενα στην εγχώρια αγορά, με τη μεγάλη πρόκληση να πρέπει να παράγουμε περισσότερα, καθίσταται επείγουσα και άμεση η ανάγκη χάραξης πολιτικής.

Οι μέθοδοι καλλιέργειας στη χώρα μας, η επάρκεια της ψυκτικής αλυσίδας και αποθήκευσης, η τυποποίηση, η συσκευασία και οι μεταφορές καθιστούν τις επιχειρήσεις μας πιο βιώσιμες και ανταγωνιστικές. Επομένως, η περαιτέρω εξωστρέφειά τους είναι προφανής και πρέπει να ληφθούν υπόψη για άμεση ενεργοποίηση στρατηγικής.

Η κλιματική αλλαγή είναι μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις που αντιμετωπίζει αυτήν τη στιγμή η γεωργία. Πρέπει να προσαρμόσουμε τη γεωργία μας στην κλιματική αλλαγή και στις συνέπειές της. Αυτό το φαινόμενο έχει αντίκτυπο στα γεωργικά μας συστήματα. Πρέπει να ανανεώσουμε τις γεωργικές πρακτικές για να μειώσουμε τις εκπομπές άνθρακα και μόνο ένας ισχυρότερος αγροτικός τομέας και με τη σωστή αμοιβή δύναται να το καταστήσει αυτό δυνατό.

Ανησυχούμε ότι στην ψηφισθείσα ΚΑΠ (Καν 2116 & 2117/2021) ο αντίκτυπος που θα έχει η εφαρμογή των στρατηγικών «Από το Αγρόκτημα στο Πιάτο» και «Βιοποικιλότητα», που αποτελούν μέρος της «Πράσινης Συμφωνίας», θα επηρεάσει την κοινοτική αγροτική παραγωγή, με λιγότερους όγκους και ενδεχομένως χαμηλότερης ποιότητας αναφορικά με την εμφάνιση των προϊόντων.

Αυτή η εξέλιξη πιθανώς θα οδηγήσει σε αυξήσεις των τιμών, λιγότερες ευρωπαϊκές εξαγωγές και περισσότερες εισαγωγές αγροτικών προϊόντων, προκειμένου να διασφαλιστεί η εφοδιαστική αλυσίδα. Απαιτείται ιδιαίτερα προσεκτική προσέγγιση κατά την ενσωμάτωση των δύο στρατηγικών «Από το Αγρόκτημα στο Πιάτο» και «Βιοποικιλότητα» στο εθνικό στρατηγικό σχέδιο της ΚΑΠ.

Επιβάλλεται η μελέτη των προοπτικών στις καταναλωτικές αγορές και των διαμορφούμενων τάσεων για τη χάραξη προγραμμάτων αναδιάρθρωσης των καλλιεργούμενων οπωροκηπευτικών με έμφαση στα παραδοσιακά. Απαιτείται η χάραξη ζωνών καλλιέργειάς τους κατ’ είδος, εμπλουτισμός τους με νέες ποικιλίες και επέκταση ημερολογιακά της συγκομιδής, μεταποίησης και εμπορίας.

Αρμόδιο όργανο είναι το Συμβούλιο Αγροτικής Ανάπτυξης που χρειάζεται επανασύσταση με συμμετοχή στο κεντρικό του συμβούλιο αντιπροσώπευση των θεσμικών φορέων παραγωγής και εμπορίας. Το ίδιο συμβούλιο θα πρέπει να επιληφθεί και των βιολογικών προϊόντων.

Πηγή: Επεξεργασία Incofruit – Hellas βάσει στοιχείων EΛΣΤΑΤ

Πηγή: Επεξεργασία Incofruit – Hellas βάσει στοιχείων EΛΣΤΑΤ

Πηγή: Επεξεργασία Incofruit – Hellas βάσει στοιχείων EΛΣΤΑΤ

Πηγή: Επεξεργασία Incofruit – Hellas βάσει στοιχείων EΛΣΤΑΤ