Οι ανατιμήσεις σηκώνουν τον τζίρο των σούπερ μάρκετ

Αύξηση 5% της αξίας των πωλήσεων, τη στιγμή που οι όγκοι πέφτουν

Τα 7 εκατ. ευρώ άγγιξε ο τζίρος των σούπερ μάρκετ στο δεκάμηνο του 2022, με τον ρυθμό ανάπτυξης των πωλήσεων να «πιάνει» το 5% λίγο πριν από την τελευταία στροφή του έτους και την εορταστική περίοδο κατά την οποία παραδοσιακά η κατανάλωση αυξάνεται.

Σύμφωνα με τα στοιχεία του πιο πρόσφατου Market View της IRI Ηellas, οι πωλήσεις του οργανωμένου λιανεμπορίου τροφίμων ανήλθαν στο τέλος Οκτωβρίου σε 6,933 δισ. ευρώ, έναντι 6,605 δισ. ευρώ το αντίστοιχο διάστημα πέρυσι, κάτι που σημαίνει ότι ο κλάδος ανέβασε ταχύτητα σε σύγκριση με το εννεάμηνο όπου ο τζίρος είχε διαμορφωθεί σε 6,27 εκατ. ευρώ και ο ρυθμός ανάπτυξης σε 4,5%. Κι αυτό, χωρίς ακόμα να έχει αποτυπωθεί η επίδραση από το «καλάθι του νοικοκυριού», το οποίο τέθηκε σε εφαρμογή στις αρχές Νοεμβρίου.

Ωστόσο, από την ανάλυση των στοιχείων προκύπτει ότι η αύξηση των 338 εκατ. ευρώ στο δεκάμηνο οφείλεται στις ανατιμήσεις και όχι στους πωλούμενους όγκους, οι οποίοι κινούνται πτωτικά, με σχετικά ήπιους πάντως ρυθμούς, ιδίως αν ληφθούν υπόψη και οι έντονες πληθωριστικές πιέσεις. Παράλληλα, το χάσμα μεταξύ αξίας και όγκου πωλήσεων διευρύνεται συνεχώς από τον Μάιο και μετά και κορυφώνεται το τελευταίο δίμηνο του εξεταζόμενου διαστήματος. Ειδικότερα, τον Οκτώβριο, ο τζίρος των σούπερ μάρκετ ήταν αυξημένος κατά 10,2%, τη στιγμή που οι όγκοι πωλήσεων μειώθηκαν κατά 0,6%. Τον Σεπτέμβριο, η αξία πωλήσεων ενισχύθηκε κατά 11,1%, ενώ οι ποσότητες αυξήθηκαν κατά 0,3%.

Σε επίπεδο δεκαμήνου, και εξαιρουμένων των επί ζυγίω προϊόντων, η αύξηση της αξίας πωλήσεων ανήλθε στο 4,6%, τη στιγμή που οι όγκοι υποχώρησαν 1,3%, με την τιμή ανά πωλούμενη μονάδα να καταγράφει αύξηση 6%. Κατά το ίδιο ποσοστό αυξήθηκαν οι τιμές στην ευρύτερη κατηγορία των τροφίμων, όμως τα… πρωτεία εδώ ανήκουν στα προϊόντα προσωπικής υγιεινής και στα είδη για το σπίτι (απορρυπαντικά, καθαριστικά κ.λπ.), όπου οι ανατιμήσεις έφτασαν το 7,9% και το 7,4% αντίστοιχα.

Στα ψηλά των αυξήσεων γαλακτοκομικά και κατεψυγμένα

Στις επιμέρους υποκατηγορίες τροφίμων, οι μεγαλύτερες αυξήσεις τιμών (11,3%) εντοπίζονται στα υλικά μαγειρικής και ακολουθούν τα γαλακτοκομικά με αυξήσεις 10,2%, τα κατεψυγμένα με 7% και τα συσκευασμένα τρόφιμα με 5,5%. Τα τελευταία, μαζί με τα σνακ, ήταν οι μοναδικές υποκατηγορίες τροφίμων όπου σημειώθηκε αύξηση όγκου πωλήσεων σε ποσοστό 1,4%, την ώρα που στις υπόλοιπες υποκατηγορίες οι ποσότητες μειώθηκαν. Η μεγαλύτερη πτώση (4,9%) καταγράφηκε στα κατεψυγμένα, ενώ κατά 4,6% υποχώρησαν οι πωλούμενοι όγκοι στα γαλακτοκομικά.

Σε κάθε περίπτωση, τα τρόφιμα παραμένουν η «ατμομηχανή» του τζίρου των σούπερ μάρκετ, με τις πωλήσεις τους να ανέρχονται στα 5,622 δισ. ευρώ ή στο 81,1% των συνολικών πωλήσεων του δεκαμήνου, σημειώνοντας αύξηση 5,6%. Την μερίδα του λέοντος, με πωλήσεις 3,979 δισ. ευρώ ή 57,4% του συνόλου, κρατάνε τα τυποποιημένα τρόφιμα, τα οποία «έτρεξαν» στο δεκάμηνο με ρυθμό 5,4%. Αξιοσημείωτη όμως ήταν και η ανάπτυξη των επί ζυγίω προϊόντων, οι πωλήσεις των οποίων ενισχύθηκαν κατά 6,2% σε σχέση με το αντίστοιχο περσινό διάστημα και ανήλθαν σε 1,643 δισ. ευρώ ή στο 23,7% του συνολικού τζίρου του οργανωμένου λιανεμπορίου τροφίμων.

Η εξέλιξη των πωλήσεων σε μηνιαία βάση

Άνοδος 16,4% για το κοτόπουλο στον πάγκο

Μεταξύ αυτών, ξεχωρίζει η αύξηση 16,4% που καταγράφεται στις πωλήσεις του μη συσκευασμένου κοτόπουλου (+1,5% στο δεκάμηνο του 2021), ενώ ακολουθούν τα γαλακτοκομικά (κυρίως τυριά) και τα κρέατα, με αύξηση 10,8% και 10,2% αντίστοιχα. Σημειωτέον εδώ ότι και οι δύο αυτές υποκατηγορίες παρουσίαζαν πτώση πωλήσεων στο αντίστοιχο περσινό διάστημα (-1,9% τα γαλακτοκομικά και -1,3% τα κρέατα). Μικρότερη σε σχέση με πέρυσι ήταν η αύξηση πωλήσεων στις σαλάτες (2,8% έναντι 3,5%), ενώ οριακή ήταν για άλλο ένα δεκάμηνο η μεταβολή στα μη συσκευασμένα φρουτολαχανικά σε ετήσια βάση (αύξηση 0,7% φέτος έναντι μείωσης 0,2% πέρυσι).

Οι μοναδικές υποκατηγορίες επί ζυγίω προϊόντων που κινήθηκαν πτωτικά ήταν τα ψάρια και τα αλλαντικά, οι πωλήσεις των οποίων υποχώρησαν κατά 8,5% και 3,8% αντίστοιχα. Από τα 1,643 δισ. ευρώ τζίρου των επί ζυγίω προϊόντων στο δεκάμηνο, το 28,2% προήλθε, σύμφωνα με τα στοιχεία της IRI, από τα γαλακτοκομικά (κυρίως τυροκομικά, όπως προαναφέρθηκε), το 26% από τα φρουτολαχανικά και το 18,3% από τα κρέατα.

Εξέλιξη πωλήσεων ανα τύπο καταστήµατος στο 10µηνο του 2022

 

Τιµή µονάδας ανά κατηγορία

 

Ανακάμπτουν τα «σούπερ μάρκετ της γειτονιάς»

Από τα στοιχεία της IRI επιβεβαιώνεται επίσης ότι τα μικρά καταστήματα με εμβαδό έως 400 τ.μ., που στη διάρκεια της πανδημίας είδαν σημαντικό κομμάτι της πελατείας τους να κατευθύνεται στις μεγαλύτερες σάλες, ανακάμπτουν και, μάλιστα, με γοργούς ρυθμούς. Στο δεκάμηνο οι πωλήσεις τους αυξήθηκαν κατά 10,4% και πλέον συνεισφέρουν το 13,6% του συνολικού τζίρου του κλάδου.

Κατά 6,2% ενίσχυσαν τις πωλήσεις τους τα υπερμάρκετ με εμβαδό άνω των 2.500 τ.μ., που κατέχουν 14,2% της αγοράς. Εξάλλου, αυξημένος κατά 4,1% ήταν και ο τζίρος των καταστημάτων εμβαδού 400-1.000 τ.μ., που έχουν μερίδιο 34,1%, ενώ κατά 2,5%, δηλαδή το μικρότερο ποσοστό εκ των τεσσάρων, ενίσχυσαν τις πωλήσεις τους τα καταστήματα με εμβαδό 1.000-2.500 τ.μ., όπου πραγματοποιείται το 38,1% του τζίρου του οργανωμένου λιανεμπορίου.

Συνεχίζει να ανεβαίνει η ιδιωτική ετικέτα, περιορίζονται οι προσφορές στα επώνυμα

Στους κερδισμένους της χρονιάς ανήκει και η ιδιωτική ετικέτα, το μερίδιο της οποίας έφτασε στο δεκάμηνο το 16,1%, κερδίζοντας επιπλέον 0,2% μετά το 15,9% του εννεαμήνου. Εφόσον η δυναμική αυτή συντηρηθεί, κάτι πολύ πιθανό από τη στιγμή που τα private label προϊόντα έχουν την τιμητική τους στο «καλάθι του νοικοκυριού» των περισσότερων σούπερ μάρκετ, όλα δείχνουν ότι φέτος η ιδιωτική ετικέτα θα προσεγγίσει τα επίπεδα του 2016 και του 2017, οπότε και κατείχε μερίδιο 16,5% και 16,3% αντίστοιχα. Η υψηλότερη επίδοση ωστόσο της τελευταίας 12ετίας είχε καταγραφεί το 2014, οπότε και το μερίδιό της είχε φτάσει το 19%.

Η άνοδος της ιδιωτικής ετικέτας ευνοείται και από τη μείωση της προωθητικής έντασης στα επώνυμα προϊόντα αφού προμηθευτές και αλυσίδες, σε μια προσπάθεια να καλύψουν τα αυξημένα κόστη και να διατηρήσουν κάποια περιθώρια κερδοφορίας, έχουν περιορίσει τις προσφορές.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της IRI, η προωθητική ένταση στο δεκάμηνο ήταν μειωμένη κατά 1,3% στο σύνολο των ταχυκίνητων κωδικών και κατά 0,9% στα τρόφιμα. Ειδικά για την κατηγορία των τροφίμων, το μερίδιο σε αξία των προϊόντων που πωλήθηκαν στο διάστημα Ιανουαρίου-Οκτωβρίου 2022 υπό καθεστώς κάποιας προωθητικής ενέργειας ήταν 23,4% έναντι 24,2% στο αντίστοιχο περσινό διάστημα και 24,7% στο σύνολο του 2021.