Ανοιχτά ζητήματα για το χρονοδιάγραμμα αλλά και το ύψος των εισφορών για συνταξιούχους με αγροτικό εισόδημα

Με αρκετή δόση ρίσκου και βασιζόμενη σε ερμηνείες λογιστών ή/και νομικών, οι οποίες όσο εύλογες κι αν είναι δεν παύουν να εμπεριέχουν την πιθανότητα λάθους, καλείται αυτό το διάστημα να πάρει τις αποφάσεις της σχετικά με τις δηλώσεις ΟΣΔΕ μια μεγάλη μερίδα συνταξιούχων που εμφανίζουν εισόδημα από αγροτική δραστηριότητα.

Η πρόσφατη εγκύκλιος του υπουργείου Εργασίας, με την οποία επιχειρείται να αποσαφηνιστούν διατάξεις του νέου ασφαλιστικού νόμου (ν. 4670/2020) για την απασχόληση συνταξιούχων, θα μπορούσε να χαρακτηριστεί μόνο εν μέρει διαφωτιστική, καθώς αρκετά ζητήματα που σχετίζονται με το καθεστώς και, κυρίως, με τις εισφορές των συνταξιούχων που δεν «προέρχονται» από τον ΟΓΑ, παραμένουν ανοικτά.

Μεταβατική περίοδος ενός έτους

Παίρνοντας τα πράγματα από την αρχή, να σημειώσουμε ότι το νέο καθεστώς για την απασχόληση συνταξιούχων ξεκινά να ισχύει από 28 Φεβρουαρίου 2020. Ωστόσο, για συνταξιούχους οι οποίοι είχαν αναλάβει εργασία πριν από την 13η Μαΐου 2016, χορηγείται μεταβατική περίοδος ενός έτους για την υπαγωγή τους στις καινούργιες διατάξεις. Δηλαδή, θα συνεχίσουν να εξαιρούνται έως και τις 28 Φεβρουαρίου 2021 και θα υπαχθούν στο νέο καθεστώς απασχόλησης συνταξιούχων από την 1η Μαρτίου 2021.

Από εκεί και πέρα, αυτοί που πρέπει να νιώθουν πιο σίγουροι είναι οι συνταξιούχοι του πρώην ΟΓΑ, για τους οποίους ο νέος νόμος αναφέρει ρητά ότι απαλλάσσονται από την καταβολή εισφορών για τυχόν αγροτική δραστηριότητα που ασκούν.

Ωστόσο, για τους συνταξιούχους των υπόλοιπων φορέων και του Δημοσίου, η κατάσταση φαίνεται ότι είναι πιο περίπλοκη. Σύμφωνα με ανάλυση της ΕΑΣ Μεσσηνίας, που πραγματοποιήθηκε με τη συνδρομή έμπειρων λογιστών, οι οποίοι προσέτρεξαν τόσο στην τελευταία όσο και σε παλαιότερες σχετικές εγκυκλίους (Φ.10034/οικ.18282/566 την 20/42017, Φ.10043/οικ.27751/824 την 16/06/2017 και Φ.80000/οικ.12151/274 την 19/03/2018), μπορούμε να διακρίνουμε εδώ τις ακόλουθες τέσσερις (υπο)περιπτώσεις:

1) Συνταξιούχοι πριν τις 13/05/2016 που εμφάνιζαν αγροτικό εισόδημα. Σύμφωνα με την τελευταία εγκύκλιο του υπουργείου Εργασίας (Φ.80000/οικ.14032/571 την 03/04/2020), θα υπαχθούν σε καθεστώς καταβολής εισφορών από την 01/03/2021.

2) Συνταξιούχοι πριν τις 13/05/2016 που δεν είχαν εμφανίσει ως τότε αγροτικό εισόδημα και το εμφάνισαν είτε το 2017, είτε το 2018, είτε το 2019.

3) Συνταξιούχοι μετά τις 13/05.2016 που εμφάνισαν αγροτικό εισόδημα από 01/01/2017, 1/1/2018 ή 1/1/2019.

Η άποψη των λογιστών στους οποίους απευθύνθηκε η Ένωση και οι οποίοι συνεκτίμησαν όλα τα δεδομένα και τις εγκυκλίους είναι ότι οι συνταξιούχοι των περιπτώσεων 2 και 3 υπάγονται σε καθεστώς καταβολής εισφορών από 01/03/2021. Ωστόσο, απαιτείται ρητή διευκρίνιση επί του θέματος, είτε από το υπουργείο Εργασίας, είτε από τον ΕΦΚΑ και η οποία αναμένεται.

4) Συνταξιούχοι που εμφανίζουν για πρώτη φορά αγροτικό εισόδημα από 01/01/2020. Εδώ τα πράγματα είναι πιο καθαρά και οι εν λόγω συνταξιούχοι υπάγονται σε καθεστώς καταβολής εισφορών.

Σκέψεις για πλαφόν απαλλαγής

Πέραν αυτών, όμως, αδιευκρίνιστο παραμένει αν τελικά θα θεσπιστεί ένα κατώτερο όριο αγροτικού εισοδήματος, για το οποίο ο συνταξιούχος που δεν προέρχεται από τον ΟΓΑ δε θα υποχρεούται σε καταβολή εισφορών (σ.σ. οι συνταξιούχοι του ΟΓΑ ούτως ή άλλως απαλλάσσονται ρητά). Η πρόταση της ΕΑΣ Μεσσηνίας είναι το όριο αυτό να διαμορφωθεί στα επίπεδα των 5.460 ευρώ, όσο δηλαδή και το κατώτατο για τους αγρότες ασφαλιστέο εισόδημα (μετά και την αύξηση του κατώτατου μισθού) που προέβλεπε το προηγούμενο καθεστώς.

Από το υπουργείο Εργασίας είχαν αφήσει να εννοηθεί ότι εξετάζουν θετικά το εν λόγω αίτημα, ωστόσο κάτι τέτοιο δεν αποτυπώθηκε ούτε στον νέο ασφαλιστικό νόμο, ούτε στην πρόσφατη εγκύκλιο. Μένει να φανεί αν θα ληφθεί σχετική μέριμνα με νομοθετική πρωτοβουλία ή με διευκρινιστική εγκύκλιο το επόμενο διάστημα.

Μια δεύτερη εναλλακτική που θέτει στο τραπέζι η ΕΑΣ Μεσσηνίας, σε περίπτωση που δεν είναι εφικτή η πλήρης απαλλαγή των συνταξιούχων με χαμηλό αγροτικό εισόδημα από τις εισφορές, είναι να καθιερωθεί μια εισφορά που δεν θα σχετίζεται με τις υφιστάμενες ασφαλιστικές κλάσεις, αλλά θα αφορά ένα τυπικό ποσό, της τάξης των 121 ευρώ ετησίως.

Τι ισχύει με την περικοπή των συντάξιμων αποδοχών

Λιγότερο νεφελώδη είναι τα πράγματα σε ό,τι αφορά το θέμα της περικοπής ή μη της σύνταξης για συνταξιούχους με αγροτικά εισοδήματα.

Σύμφωνα, λοιπόν, με τον νέο νόμο:

✱ Οι συνταξιούχοι ΟΓΑ, εφόσον ασκούν απασχόληση υπακτέα στην ασφάλιση του πρώην ΟΓΑ, δεν υπάγονται στη μείωση κατά 30% της σύνταξής τους, καθώς εξαιρούνται ρητά από την εν λόγω «ποινή».

✱Οι συνταξιούχοι άλλων φορέων και του Δημοσίου, εφόσον το ετήσιο εισόδημά τους από απασχόληση στον αγροτικό τομέα ως αγροτών, μελισσοκόμων, κτηνοτρόφων, πτηνοτρόφων και αλιέων δεν υπερβαίνει το ποσό των 10.000 ευρώ, δεν υπάγονται στη μείωση κατά 30% της σύνταξής τους. Σε περίπτωση ωστόσο που το αγροτικό τους εισόδημα ξεπερνά το όριο αυτό, εφαρμόζεται η μείωση του 30%.