Θεαματική αύξηση των διαδικτυακών αγορών, ακόμα και τροφίμων, όπως τα φρέσκα φρούτα και λαχανικά, η επιλογή των οποίων στο μυαλό του Έλληνα καταναλωτή ήταν μέχρι πρόσφατα ταυτισμένη με τη φυσική παρουσία στο κατάστημα ή στη λαϊκή, έφερε η υγειονομική κρίση.
Αν και η εξέλιξη αυτή σαφέστατα συνδέεται με τις «ειδικές συνθήκες» που διαμόρφωσε στο λιανεμπόριο ο κορωνοϊός, παράγοντες της αγοράς εκτιμούν ότι μια μεγάλη μερίδα καταναλωτών, που τις προηγούμενες εβδομάδες ανακάλυψαν ή πολλαπλασίασαν τις αγορές μέσω διαδικτύου, δεν είναι καθόλου αυτονόητο ότι θα επιστρέψουν μαζικά στα φυσικά καταστήματα, όταν η «κανονικότητα» επιστρέψει.
Τα στοιχεία της Convert Group, εταιρείας που ειδικεύεται στην ανάλυση δεδομένων του ηλεκτρονικού επιχειρείν, είναι αποκαλυπτικά των αλλαγών που προκάλεσε στις καταναλωτικές συμπεριφορές η πανδημία. Σύμφωνα με αυτά, τον Μάρτιο σημειώθηκε αύξηση 307% στην αξία των online αγορών από τα σούπερ μάρκετ σε σχέση με έναν χρόνο πριν, ποσοστό που αντιστοιχεί στους ρυθμούς ανάπτυξης που ανέμενε για τον κλάδο η εταιρεία την επόμενη πενταετία.
Μάλιστα, την εβδομάδα 16-22 Μαρτίου, το ποσοστό αυτό εκτοξεύτηκε στο 501%, ενώ ο αριθμός των καταναλωτών που προχώρησαν σε κάποια παραγγελία στα e-shops των αλυσίδων (π.χ. ΑΒ Βασιλόπουλος, Μασούτης, My Market) ή σε αμιγώς ηλεκτρονικά σούπερ μάρκετ (π.χ. e-fresh.gr) ήταν αυξημένος κατά 360%.
Πέντε φορές πάνω το μερίδιο των online αγορών
Αποτέλεσμα αυτών ήταν, τη συγκεκριμένη εβδομάδα, η διείσδυση του online καναλιού στο σύνολο του οργανωμένου λιανεμπορίου να ανέλθει στο 1,8%, δηλαδή 4,5 φορές υψηλότερο από την πρώτη εβδομάδα του χρόνου.
Στην πραγματικότητα μάλιστα, όπως επισημαίνει η Convert Group, το ποσοστό αυτό είναι μεγαλύτερο αν ληφθούν υπόψη και οι αγορές μέσω e-mail ή τηλεφώνου που πραγματοποίησαν στη διάρκεια του αυτοπεριορισμού τους οι καταναλωτές, είτε από μικρότερα σημεία πώλησης (mini markets ή καταστήματα της γειτονιάς), είτε από τα φυσικά καταστήματα μεγάλων αλυσίδων που δεν διαθέτουν e-shop (π.χ. Σκλαβενίτης ή Γαλαξίας).
Επιπλέον, ενώ τα τελευταία τρία χρόνια η μέση αξία ενός «διαδικτυακού καλαθιού» κινούνταν πτωτικά, τον Μάρτιο του 2020 αυξήθηκε κατά 11 ευρώ σε ετήσια βάση, φτάνοντας τα 101 ευρώ, ενώ από τα συνολικά 51 αντικείμενα που το αποτελούσαν τα 40 ήταν πλέον τρόφιμα (9 περισσότερα σε σχέση με έναν χρόνο πριν). Κι ενώ η εντυπωσιακή αύξηση πωλήσεων των προϊόντων μακράς διάρκειας/υψηλής διατηρησιμότητας όπως τα άλευρα (+1.234% στο διάστημα 24/2-31/3), το ρύζι και τα όσπρια (+614%) και τα ζυμαρικά (+509%) ήταν λίγο-πολύ αναμενόμενη, ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η έντονη κινητικότητα γύρω από τα νωπά τρόφιμα.
Οι ηλεκτρονικές παραγγελίες των τελευταίων αυξήθηκαν κατά 142% στο πρώτο τρίμηνο, φτάνοντας να αποτελούν πλέον το 30% του συνόλου των online αγορών. Η μεγαλύτερη αύξηση (340%) καταγράφηκε τον Μάρτιο, αν και διόλου ευκαταφρόνητη ανάπτυξη παρατηρήθηκε τόσο τον Φεβρουάριο όσο και τον Ιανουάριο (55% και 33% αντίστοιχα).
Το 24% των διαδικτυακών πωλήσεων νωπών προϊόντων στο πρώτο τρίμηνο του 2020 αφορούσε φρούτα και λαχανικά, οι αγορές των οποίων αυξήθηκαν σε αξία κατά 144% σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα πέρυσι, με τη μεγαλύτερη μεταβολή (+195%) να εντοπίζεται μεταξύ των μηνών Μαρτίου και Φεβρουαρίου.
Το 21% των πωλήσεων αφορούσε τυροκομικά, τα οποία σε επίπεδο τριμήνου σημείωσαν αύξηση 150% (+210% στο διάστημα Μαρτίου-Φεβρουαρίου), ενώ τη μεγαλύτερη ποσοστιαία άνοδο 172% κατέγραψαν τα κρέατα-ψάρια (ιδίως το κοτόπουλο), με τις πωλήσεις τους να αντιστοιχούν στο 15% των νωπών τροφίμων. Τέλος, αυξήσεις 128% και 116% καταγράφηκαν στην αξία των διαδικτυακών πωλήσεων γάλακτος και γιαουρτιού, που αποτελούσαν το 13% και το 8% των online αγορών φρέσκων προϊόντων αντίστοιχα.
Τη μεγαλύτερη αύξηση σε επίπεδο τριμήνου, πάντως (ξεπερνώντας ακόμα και τα είδη προσωπικής υγιεινής-καθαρισμού, που έφτασαν στο peak τους από τα τέλη Φεβρουαρίου και μετά), σημείωσαν τα κατεψυγμένα τρόφιμα, οι online πωλήσεις των οποίων ενισχύθηκαν κατά 171% (+372% μόνο τον Μάρτιο), έστω και αν δεν ξεπέρασαν το 5% των συνολικών διαδικτυακών αγορών.
Τα κατεψυγμένα οπωροκηπευτικά είχαν και εδώ το μεγαλύτερο μερίδιο (32%), με τις πωλήσεις τους να αυξάνονται 194% σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα πέρυσι (+248% μόνο τον Μάρτιο), ακολουθούμενα από τις πίτσες (27% του συνόλου, αύξηση 197%), τα αλιεύματα (25% του συνόλου, αύξηση 140%), τα προμαγειρεμένα γεύματα (9% του συνόλου, αύξηση 165%) και τα κρέατα (9% του συνόλου, αύξηση 69%).
Το παξιμάδι είχε την τιμητική του
Την ίδια στιγμή, η μείωση των επισκέψεων στους παραδοσιακούς φούρνους και στα αρτοποιεία, έφερε αύξηση και στις online αγορές αρτοσκευασμάτων.
Την… τιμητική του είχε το ψωμί για τοστ, με μερίδιο 34% στη συγκεκριμένη υποκατηγορία και πωλήσεις που «έτρεξαν» με ρυθμό 113% στο τρίμηνο. Τη μεγαλύτερη όμως αύξηση, που έφτασε το 190%, πέτυχαν οι διαδικτυακές πωλήσεις παξιμαδιών (17% του συνόλου), με τις φρυγανιές να ακολουθούν από κοντά (μερίδιο 13%, αύξηση 168%) και τις πίτες λίγο πιο πίσω (μερίδιο 11%, αύξηση 162%).
Ανοδικά επίσης, αλλά με σαφώς χαμηλότερους ρυθμούς, κινήθηκαν τα αναψυκτικά-αλκοολούχα. Η εν λόγω υποκατηγορία, που συνεισέφερε το 7% των συνολικών online πωλήσεων στο τρίμηνο, «έτρεξε» με ρυθμό 80%, με το εμφιαλωμένο νερό (25% των πωλήσεων) να καταγράφει τη μεγαλύτερη αύξηση (98%), κυρίως λόγω των μαζικών αγορών που πραγματοποιήθηκαν την πρώτη εβδομάδα της καραντίνας. Αυξημένες κατά 86% και 81% ήταν οι διαδικτυακές παραγγελίες κρασιού και μπίρας αντίστοιχα, ενώ αξιοσημείωτο είναι και το +75% που «έγραψαν» οι χυμοί.
Κερδίζουν έδαφος οι αγορές μέσω κινητού
Ακριβότερο καλάθι μέσω tablet
Ωστόσο, αν και πολύ λιγότερες αριθμητικά, οι αγορές μέσω tablet διατηρούν τα πρωτεία σε ό,τι αφορά την αξία τους. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Convert, η αξία ενός μέσου «καλαθιού» για παραγγελία μέσω tablet ανήλθε στο πρώτο τρίμηνο του 2020 στα 109,1 ευρώ (από 99,8 ευρώ ένα χρόνο πριν και 98,1 ευρώ σε ολόκληρο το 2019). Το αντίστοιχο νούμερο για αγορές μέσω υπολογιστή ήταν 107,2 ευρώ (από 95,8 ευρώ το πρώτο τρίμηνο του 2019 και 92,7 ευρώ στο σύνολο της περυσινής χρονιάς), ενώ αρκετά χαμηλότερη, στα 91 ευρώ (από 91,4 ευρώ στο πρώτο περυσινό τρίμηνο και 77,7 ευρώ στο σύνολο του 2019), ήταν η αξία του «καλαθιού» σε αγορές που έγιναν μέσω κινητού. Ενδεικτικό της έκρηξης του ενδιαφέροντος για διαδικτυακές αγορές στη διάρκεια της πανδημίας είναι το γεγονός ότι τον Μάρτιο οι Έλληνες «γκούγκλαραν» τις λέξεις «οnline super market» διπλάσιες φορές σε σχέση με όλο το προηγούμενο 12μηνο, ενώ και οι αναζητήσεις που αφορούσαν τα e-shops συγκεκριμένων αλυσίδων ήταν 200% πάνω σε σχέση με τον Ιανουάριο ή το Φεβρουάριο. Στη διάρκεια του ίδιου μήνα, επίσης, οι επισκέψεις στα ηλεκτρονικά καταστήματα των σούπερ μάρκετ αυξήθηκαν 61% σε σχέση με τον Μάρτιο του 2019. |
Από την ανάλυση της Convert Group, προκύπτει ότι ολοένα και περισσότεροι καταναλωτές προτιμούν να κάνουν τα ηλεκτρονικά τους ψώνια μέσω κινητού τηλεφώνου. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι online αγορές μέσω κινητού αντιπροσώπευαν το 32,5% του συνόλου στο πρώτο τρίμηνο του 2020, όταν έναν χρόνο πριν το αντίστοιχο ποσοστό ήταν στο 27,5% και για το σύνολο του 2019 στο 30,6%. Αντίθετα, μειωμένες εμφανίζονται οι αγορές μέσω υπολογιστή, οι οποίες από 64% στο πρώτο τρίμηνο του 2019 και 61,8% για όλο το περυσινό έτος υποχώρησαν το πρώτο τρίμηνο του 2020 στο 61,5%. Πτωτικά κινήθηκαν και οι αγορές μέσω tablet, οι οποίες δεν ξεπέρασαν στο εξεταζόμενο διάστημα το 6% όταν έναν χρόνο πριν αντιπροσώπευαν το 8,5% και στο σύνολο του 2019 το 7,6% των διαδικτυακών συναλλαγών.
