των Φωτεινής Μακρή, Κατερίνας Κουσουνή-Ρομπόλα
To φορολογικό έτος οδεύει προς το τέλος του και οι αγρότες, όπως και οι μισθωτοί και οι συνταξιούχοι, για να κατοχυρώσουν τη μείωση φόρου που δικαιούνται θα πρέπει ενόψει των δηλώσεων του επόμενου χρόνου (δηλώσεις 2021 για τα εισοδήματα που αποκτήθηκαν το 2020) να έχουν πραγματοποιήσει ένα ελάχιστο ποσοστό δαπανών με ηλεκτρονικά μέσα.
Τα ποσοστά και τα εισοδηματικά κριτήρια έχουν αλλάξει από τα προηγούμενα φορολογικά έτη και πλέον το απαιτούμενο ποσοστό e-δαπανών ορίζεται στο 30% του πραγματικού εισοδήματος και το ανώτατο ύψος τους στα 20.000 ευρώ.
Στο άρθρο 15 του ν. 4172/2013 έχει προστεθεί νέα παράγραφος με τον Νόμο 4646/2019 που αναφέρει τα εξής: «Ως δαπάνες με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής για τους σκοπούς του παρόντος Κώδικα θεωρούνται δαπάνες απόκτησης αγαθών και λήψης υπηρεσιών στην ημεδαπή ή σε κράτη-μέλη της ΕΕ ή του Ε.Ο.Χ., οι οποίες καταβάλλονται με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής, όπως, ενδεικτικά αλλά όχι περιοριστικά, κάρτες και μέσα πληρωμής με κάρτες, πληρωμή μέσω λογαριασμού πληρωμών Παρόχων Υπηρεσιών Πληρωμών του ν. 4537/2018 και χρήση ηλεκτρονικού πορτοφολιού» (περ. β΄ της παρ. 6 του άρθρου 15, χρήσιμο εδώ και το έγγραφο: Α.1163/2020).
Στον υπολογισμό του πραγματικού εισοδήματος, δεν περιλαμβάνεται το ποσό της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης ούτε το εισόδημα που προκύπτει από την προστιθέμενη διαφορά τεκμηρίων. Να σημειωθεί, επίσης, ότι στις περιπτώσεις που οι τραπεζικοί λογαριασμοί είναι κατασχεμένοι, το όριο των δαπανών που πρέπει να καταβληθούν με ηλεκτρονικά μέσα περιορίζεται στα 5.000 ευρώ.
Ηλεκτρονικά μέσα
Ως ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής νοούνται οι κάρτες [χρεωστικές, πιστωτικές ή προπληρωμένες (prepaid cards)], η πληρωμή μέσω λογαριασμού πληρωμών (μεταφορά πίστωσης, εντολές άμεσης χρέωσης, πάγιες εντολές, τραπεζικές ή ταχυδρομικές επιταγές), η πληρωμή μέσω ηλεκτρονικής τραπεζικής (e-banking), η πληρωμή μέσω ηλεκτρονικού πορτοφολιού (e-wallet), paypal κ.λπ., καθώς και η καταβολή μετρητών σε γκισέ ή σε μηχάνημα easy-pay. Οι κατηγορίες δαπανών που λαμβάνονται υπόψη, όπως αποτυπώνονται στην περ. δ΄ της παρ. 6 του άρθρου 15 του Ν. 4172/2013, έχουν ως εξής:
✱ Ομάδα 1 (Διατροφή και μη αλκοολούχα ποτά).
✱ Ομάδα 2 (Αλκοολούχα ποτά και καπνός).
✱ Ομάδα 3 (Ένδυση και υπόδηση).
✱ Ομάδα 4 (Στέγαση), εξαιρουμένων των ενοικίων.
✱ Ομάδα 5 (Διαρκή αγαθά, είδη νοικοκυριού και υπηρεσίες).
✱ Ομάδα 6 (Υγεία).
✱ Ομάδα 7 (Μεταφορές), εξαιρουμένης της δαπάνης για τέλη κυκλοφορίας και της αγοράς οχημάτων, πλην των ποδηλάτων.
✱ Ομάδα 8 (Επικοινωνίες).
✱ Ομάδα 9 (Αναψυχή, πολιτιστικές δραστηριότητες), εξαιρουμένης της αγοράς σκαφών, αεροπλάνων και αεροσκαφών.
✱ Ομάδα 10 (Εκπαίδευση).
✱ Ομάδα 11 (Ξενοδοχεία, καφέ, εστιατόρια).
✱ Ομάδα 12 (Άλλα αγαθά και υπηρεσίες).
Για όσους ασκούν αγροτική επιχειρηματική δραστηριότητα, ατομικά έξοδα τα οποία εξοφλούνται μέσω του επαγγελματικού τους λογαριασμού, προσμετρώνται κανονικά, αρκεί να αποδεικνύεται ότι είναι ατομικά και όχι επαγγελματικά.
Σε περιπτώσεις δόσεων π.χ. δανείων, φόρων κ.λπ. για τον υπολογισμό του απαιτούμενου ποσού δαπανών λαμβάνεται υπόψη το συνολικό ποσό των δόσεων που έχει πληρωθεί μέσα στο τρέχον φορολογικό έτος. Οι λογαριασμοί ΔΕΚΟ (ΔΕΗ, ΟΤΕ κ.λπ.) προσμετρώνται μόνο αν αυτός που τα εξοφλεί είναι ο πραγματικός χρήστης του ακινήτου. Για παράδειγμα, ο λογαριασμός ηλεκτρικού ρεύματος που πληρώνει ένας αγρότης για μια αγροτική αποθήκη που νοικιάζει, ακόμα και εάν ο λογαριασμός έρχεται στο σπίτι του ιδιοκτήτη, θεωρείται έξοδο και εκπίπτει από τα έσοδά του, εφόσον υπάρχει μισθωτήριο συμβόλαιο στο όνομά του ηλεκτρονικά κατατεθειμένο.
Για τον φορολογούμενο, του οποίου είναι κατασχεμένοι ένας ή περισσότεροι λογαριασμοί, το όριο των e-αποδείξεων ανέρχεται σε 5.000 ευρώ. Για τη στοιχειοθέτηση της εξόφλησης με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής δεν απαιτείται η συλλογή αποδείξεων. Αυτό μπορεί να γίνει με τα παρακάτω έγγραφα:
✱ Κατάσταση κίνησης τραπεζικού λογαριασμού (bank statement).
✱ Αντίγραφο κίνησης τραπεζικού λογαριασμού.
✱ Αναλυτική εικόνα καρτών.
✱ Αποδεικτικά κατάθεσης ή εξόφλησης.
✱ Αντίγραφο εκτύπωσης της συναλλαγής από το τερματικό μηχάνημα (POS).
Ποιοι εξαιρούνται
Aπό την υποχρέωση πραγματοποίησης δαπανών με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής απαλλάσσονται:
✱ Φορολογούμενοι που έως το τέλος του εκάστοτε φορολογικού έτους έχουν συμπληρώσει το 70ό έτος της ηλικίας τους.
✱ Άτομα με ποσοστό αναπηρίας 80% και άνω.
✱ Όσοι βρίσκονται σε δικαστική συμπαράσταση.
✱ Οι φορολογικοί κάτοικοι αλλοδαπής, που υποχρεούνται σε υποβολή δήλωσης στην Ελλάδα.
✱ Δημόσιοι λειτουργοί και δημόσιοι υπάλληλοι που υπηρετούν στην αλλοδαπή, καθώς και φορολογικοί κάτοικοι Ελλάδας που διαβιούν ή εργάζονται στην αλλοδαπή. Στην έννοια της αλλοδαπής, περιλαμβάνονται τόσο οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή του ΕΟΧ, όσο και οι τρίτες χώρες.
✱ Ανήλικοι που υποχρεούνται σε υποβολή δήλωσης φορολογίας εισοδήματος.
✱ Οι υπηρετούντες την υποχρεωτική στρατιωτική τους θητεία.
✱ Φορολογούμενοι που κατοικούν μόνιμα σε χωριά με πληθυσμό έως 500 κατοίκους και σε νησιά με πληθυσμό κάτω των 3.100 κατοίκων, σύμφωνα με την τελευταία απογραφή, εκτός εάν πρόκειται για τουριστικούς τόπους. Ως τουριστικοί τόποι ορίζονται όσοι περιλαμβάνονται στο π.δ. 899/1976, όπως τροποποιήθηκε με το π.δ. 664/1977.
✱ Οι φορολογούμενοι που είναι δικαιούχοι Κοινωνικού Εισοδήματος Αλληλεγγύης (ΚΕΑ).
✱ Οι φορολογούμενοι που βρίσκονται σε κατάσταση μακροχρόνιας νοσηλείας (πέραν των έξι μηνών). Όσοι διαμένουν σε οίκο ευγηρίας και σε ψυχιατρικό κατάστημα.
✱ Οι φυλακισμένοι.
Πέναλτι 22% για όσους δεν «πιάνουν» το όριοΣτην περίπτωση που δεν καλύπτεται το ελάχιστο απαιτούμενο ποσό δαπανών με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής, τότε ο φόρος που προκύπτει προσαυξάνεται κατά το ποσό που προκύπτει από τη θετική διαφορά μεταξύ του απαιτούμενου και του δηλωθέντος ποσού δαπανών με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής, με συντελεστή 22%. Στην περίπτωση που οι δαπάνες, που έχουν πραγματοποιηθεί εντός του εκάστοτε φορολογικού έτους και αφορούν καταβολές φόρου εισοδήματος φυσικών προσώπων και ΕΝΦΙΑ, ανεξαρτήτως του χρόνου βεβαίωσης αυτών, δανειακές υποχρεώσεις, προσωπικές ή επαγγελματικές προς χρηματοπιστωτικά ιδρύματα (στην Ελλάδα ή στο εξωτερικό) και για ενοίκια, υπερβαίνουν το 60%, τότε το απαιτούμενο ποσοστό δαπανών περιορίζεται στο 20%, υπό την προϋπόθεση ότι οι ανωτέρω δαπάνες έχουν καταβληθεί με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής. Στα ενοίκια συμπεριλαμβάνονται τόσο τα ποσά της κύριας κατοικίας όσο και της δευτερεύουσας, καθώς επίσης και επαγγελματικές στέγες ή φοιτητικά (εξαρτώμενων τέκνων που φοιτούν σε άλλη πόλη). Δαπάνες μεταξύ συζύγωνΤο ποσό των e-αποδείξεων δηλώνεται ατομικά από κάθε σύζυγο ή από κάθε μέρος συμφώνου συμβίωσης. Σε περίπτωση κοινής δήλωσης φορολογίας εισοδήματος, όπου καλύπτεται το απαιτούμενο ποσό δαπανών από οποιονδήποτε εκ των δύο συζύγων ή μερών συμφώνου συμβίωσης, το τυχόν πλεονάζον ποσό δύναται κατά τον προσδιορισμό του φόρου εισοδήματος να μεταφερθεί στον άλλον σύζυγο ή στο άλλο μέρος συμφώνου συμβίωσης για τυχόν κάλυψη του απαιτούμενου ποσού δαπανών. |
