Σοβαρή απειλή ακόμα και για τη βιωσιμότητα πολλών επιχειρήσεων ιχθυοκαλλιέργειας αποτελεί η αύξηση του κόστους παραγωγής, την οποία ο πρόεδρος της Ελληνικής Οργάνωσης Παραγωγών Υδατοκαλλιέργειας (ΕΛΟΠΥ), Απόστολος Τουραλιάς, προσδιορίζει στο 25% σε σχέση με το δεύτερο εξάμηνο του 2021.
Συνέντευξη στην Τάνια Γεωργιοπούλου
Οπως σημειώνει ο κ. Τουραλιάς, η αύξηση αυτή έρχεται σε μια περίοδο που καταγράφεται πίεση στις τιμές, ιδίως της τσιπούρας, ως αποτέλεσμα της υπερπροσφοράς, η οποία, με τη σειρά της, αποδίδεται σε μεγάλο βαθμό στη διαρκή αύξηση της τουρκικής παραγωγής. Σε διαχρονικό αγκάθι για τον κλάδο εξελίσσεται επίσης ο χωροταξικός σχεδιασμός, αφού από τις συνολικά 23 Περιοχές Οργανωμένης Ανάπτυξης Υδατοκαλλιεγειών μέχρι στιγμής έχουν ιδρυθεί μόλις πέντε.
Ποια είναι αυτήν τη στιγμή η εικόνα της αγοράς αναφορικά με τις τιμές στο λαβράκι και στην τσιπούρα;
Στις περισσότερες αγορές τους τελευταίους μήνες υπάρχει μια πίεση στις τιμές, η οποία είναι εντονότερη στην τσιπούρα. Πέρα από την εποχική πίεση που καταγράφεται συνήθως το φθινόπωρο, φέτος παρατηρείται και υπερπροσφορά του είδους σε σχέση με τη ζήτηση.
Ένας από τους βασικούς στόχους της Ελληνικής Οργάνωσης Παραγωγών Υδατοκαλλιέργειας (ΕΛΟΠΥ) είναι να βελτιωθεί η γνώση της αγοράς, ώστε να μπορεί να γίνει ένας καλύτερος προγραμματισμός της παραγωγής, λαμβάνοντας φυσικά υπόψη τον ανταγωνισμό και τη διαρκώς αυξανόμενη παραγωγή της Τουρκίας.
Αυτός ο ανταγωνισμός εκ μέρους της Τουρκίας πώς ακριβώς επηρεάζει και ποια προβλήματα δημιουργεί στον κλάδο;
Δεν πρόκειται για ένα εποχικό φαινόμενο. Την τελευταία τριετία, η παραγωγή της Τουρκίας έχει σημειώσει αλματώδη ανάπτυξη, υπερβαίνοντας τον μέσο ρυθμό ανάπτυξης της ευρωπαϊκής ιχθυοκαλλιέργειας.
Οι ελληνικές εταιρείες οφείλουν να διερευνήσουν τρόπους για να μειώσουν το κόστος παραγωγής και να μπορέσουν να γίνουν πιο ανταγωνιστικές και ανθεκτικές στον διεθνή ανταγωνισμό. Έχουμε, όμως, και ένα σημαντικό ανταγωνιστικό πλεονέκτημα: τα προϊόντα των 22 εταιρειών-μελών της ΕΛΟΠΥ, που αντιπροσωπεύουν περισσότερο από το 80% της εγχώριας παραγωγής, ξεχωρίζουν για την αποδεδειγμένα κορυφαία ποιότητά τους, την υψηλή διατροφική τους αξία, το χαμηλό περιβαλλοντικό αποτύπωμα και τις αυστηρές ευρωπαϊκές προδιαγραφές σε όλα τα στάδια της παραγωγής και της διακίνησης.
Πώς έχει επηρεάσει τις επιχειρήσεις του κλάδου και ιδίως τις εξαγωγές η εκτόξευση του πληθωρισμού;
Η ενεργειακή κρίση και η αύξηση του πληθωρισμού έχουν επηρεάσει πρωτίστως το κόστος παραγωγής και λειτουργίας των επιχειρήσεων, καθώς παρατηρείται μια άνευ προηγουμένου αύξηση σε όλες τις εισροές της παραγωγικής διαδικασίας και στην εφοδιαστική αλυσίδα.
Αν και υπάρχουν περιπτώσεις που λόγω της κρίσης οι καταναλωτές στράφηκαν σε πιο οικονομικά προϊόντα διατροφής, μέχρι στιγμής δεν φαίνεται να έχουν επηρεαστεί οι εξαγωγές. Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία, το 2022 αναμένεται να κλείσει με άνοδο των εξαγωγών περίπου κατά 7% σε σχέση με το 2021.
Πώς αντιμετωπίζεται η αύξηση του κόστους λειτουργίας;
Το κόστος παραγωγής και λειτουργίας των εταιρειών του κλάδου έχει αυξηθεί πάνω από 25% σε σχέση με το δεύτερο εξάμηνο του 2021. Οι Έλληνες παραγωγοί μέχρι στιγμής έχουν καταφέρει να απορροφήσουν σημαντικό μέρος αυτού του αυξημένου κόστους, αλλά το 2023, λόγω της ιδιαιτερότητας της παραγωγικής διαδικασίας, αναμένεται να κορυφωθούν οι συνέπειες σε βαθμό που είναι πολύ πιθανό να επηρεάσουν ακόμη και τη βιωσιμότητα των επιχειρήσεων.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενήργησε άμεσα και χορήγησε στα κράτη-μέλη την ευελιξία να παρέχουν μέτρα στήριξης στους κλάδους αλιείας και υδατοκαλλιέργειας, από ευρωπαϊκούς πόρους, για την αντιμετώπιση της κρίσης. Στο πλαίσιο αυτό και σε συνεργασία με την πολιτική ηγεσία του ΥΠΑΑΤ, αναμένεται να οριστικοποιηθούν μέσα στον Δεκέμβριο οι έκτακτες ενισχύσεις στις πληττόμενες εταιρείες ιχθυοκαλλιέργειας.
Βέβαια, το ποσό της ενίσχυσης θα καλύψει ένα πολύ μικρό μέρος της συνολικής αύξησης του κόστους και γι’ αυτόν τον λόγο πρέπει να είναι δίκαιο και να λαμβάνει σοβαρά υπόψη τα μεγέθη των εταιρειών του κλάδου.
Η τουριστική έκρηξη του καλοκαιριού βοήθησε στην αύξηση των πωλήσεων;
Η αυξημένη τουριστική κίνηση μέσα στο καλοκαίρι σαφέστατα ωφέλησε και τις ιχθυοκαλλιέργειες, όπως και κάθε άλλον κλάδο τροφίμων και ποτών που προμηθεύει εστιατόρια και ξενοδοχεία στην χώρα. Υπογραμμίζουμε, ωστόσο, ότι οι πωλήσεις των ελληνικών ιχθυοκαλλιεργειών στην εγχώρια αγορά αντιπροσωπεύουν μόνο το 20% των συνολικών πωλήσεων και ότι ο κύριος όγκος των προϊόντων της εξάγεται σε άλλες χώρες.
Η συμβολή, βέβαια, του τουρισμού στην ανάδειξη του ελληνικού ψαριού είναι σημαντική και λειτουργεί ως ένα από τα καλύτερα μέσα προώθησης, καθώς συνδέει το ελληνικό ψάρι με την εμπειρία των διακοπών, δημιουργώντας ευχάριστες γευστικές αναμνήσεις, τις οποίες ο καταναλωτής θα αναζητήσει μόλις επιστρέψει πίσω στη χώρα του.
Στον αέρα οι αναπτυξιακοί στόχοι δίχως χωροταξικό σχεδιασμόΠοιες είναι οι βασικές προκλήσεις που καλείται να αντιμετωπίσει η ΕΛΟΠΥ το επόμενο διάστημα;Δύο είναι οι βασικοί μας στόχοι: Να αξιοποιήσουμε αποτελεσματικά τις δυνατότητες που παρέχονται από το νέο Ευρωπαϊκό Ταμείο Αλιείας, Θάλασσας και Υδατοκαλλιέργειας, έτσι ώστε να ενισχυθεί η ανθεκτικότητα των εταιρειών-μελών μας, να μπορέσουμε να διαχειριστούμε τις επιπτώσεις των συνεχών κρίσεων που βιώνουμε από το 2019, αρχικά με την πανδημία και τώρα με την ενεργειακή κρίση, αλλά και να ενισχύσουμε περαιτέρω το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα των ελληνικών προϊόντων ιχθυοκαλλιέργειας σε υφιστάμενες και νέες αγορές. Αναμένουμε να ολοκληρωθεί ο χωροταξικός σχεδιασμός με την ίδρυση των Περιοχών Οργανωμένης Ανάπτυξης Υδατοκαλλιεργειών (ΠΟΑΥ), καθώς αυτό θα ενισχύσει την ανταγωνιστικότητα των εταιρειών, θα συνεισφέρει στην περαιτέρω βιώσιμη ανάπτυξή τους και θα προσελκύσει νέες επενδύσεις. Η πρόοδος που έχει σημειωθεί μέχρι σήμερα είναι μικρή, καθώς έχουν ιδρυθεί μόνο πέντε ΠΟΑΥ, ενώ εκκρεμούν άλλες 18. Με τις παρούσες συνθήκες, δεν μπορεί να εφαρμοστεί αποτελεσματική αναπτυξιακή στρατηγική για την επίτευξη του στόχου που έχει τεθεί στο Πολυετές Εθνικό Στρατηγικό Σχέδιο για την ανάπτυξη των Υδατοκαλλιεργειών (ΠΕΣΣΑΥ). Βρισκόμαστε, λοιπόν, στο χρονικό σημείο που η εκπεφρασμένη πολιτική βούληση για την αειφόρο ανάπτυξη του κλάδου οφείλει επειγόντως να μετατραπεί σε πράξη. Η παράταση που έχει δοθεί έως τον Νοέμβριο 2023, πρέπει να αξιοποιηθεί για τη θεσμοθέτηση του συνόλου των ΠΟΑΥ. |
