Το αποτύπωμα των χημικών λιπασμάτων ισοδυναμεί με το 20% των εκπομπών της πρωτογενούς παραγωγής

«Η κλιματική κρίση θα αντιμετωπιστεί μόνο εφόσον σταματήσει η εξάρτηση της γεωργίας από τα συνθετικά αζωτούχα λιπάσματα», τονίζουν οργανώσεις

Τα συνθετικά αζωτούχα λιπάσματα αποτελούν σημαντική κινητήρια δύναμη για την επιδείνωση της κλιματικής κρίσης, αντιπροσωπεύοντας 1 στους 40 τόνους αερίων του θερμοκηπίου που απελευθερώνονται αυτήν τη στιγμή στην ατμόσφαιρα, σύμφωνα με μελέτη που συντάχθηκε από ερευνητές του Ινστιτούτου Γεωργίας και Εμπορικής Πολιτικής (IATP) και των περιβαλλοντικών οργανώσεων Greenpeace και Grain.

Μέσω της εν λόγω έρευνας, εκτιμήθηκαν για πρώτη φορά οι παγκόσμιες κλιματικές επιπτώσεις των συνθετικών αζωτούχων λιπασμάτων σε ολόκληρη την αλυσίδα παραγωγής τους, από την παρασκευή έως τη διασπορά τους στο έδαφος.

Όπως διαπιστώθηκε, τα συνθετικά αζωτούχα λιπάσματα παρήγαγαν 1.250 εκατομμύρια τόνους ισοδύναμου διοξειδίου του άνθρακα (CO2e) το 2018, αντιπροσωπεύοντας πάνω από το ένα πέμπτο (σ.σ. 21,5%) όλων των άμεσων εκπομπών από την πρωτογενή παραγωγή και υπερβαίνοντας σχεδόν κατά 40% τις εκπομπές από την εμπορική αεροπορία (σ.σ. 900 εκατ. τόνοι CO2e).

Λαμβάνοντας υπόψη τη μεγάλη επιβάρυνση που προκαλείται, η έρευνα υπογραμμίζει την επείγουσα ανάγκη για σταδιακή κατάργηση των συνθετικών αζωτούχων λιπασμάτων παγκοσμίως και μαζική στροφή προς μια γεωργία χωρίς ορυκτά καύσιμα.

Η πλειονότητα των εκπομπών από συνθετικά αζωτούχα λιπάσματα πραγματοποιείται αφού χρησιμοποιηθούν στο έδαφος και εισέλθουν στην ατμόσφαιρα ως οξείδιο του αζώτου (N2O), ένα αέριο του θερμοκηπίου με 265 φορές μεγαλύτερο δυναμικό υπερθέρμανσης του πλανήτη από το διοξείδιο του άνθρακα. Όμως, αυτό που συζητείται λιγότερο είναι ότι σχεδόν το 40% των εκπομπών συμβαίνει στην παραγωγή και τη μεταφορά, κυρίως με τη μορφή CO2 που προκαλείται από την καύση ορυκτών καυσίμων κατά την παρασκευή των λιπασμάτων.

Από τη δεκαετία του 1960, η χρήση συνθετικών αζωτούχων λιπασμάτων έχει αυξηθεί εμφατικά κατά 800% σύμφωνα με τη Διακυβερνητική Επιτροπή για την Κλιματική Αλλαγή (IPCC), ενώ πρόκειται να αυξηθεί πάνω από 50% έως το 2050, σύμφωνα με τον Οργανισμό Τροφίμων και Γεωργίας των Ηνωμένων Εθνών (FAO).

Η νέα έρευνα επιβεβαιώνει ότι η κλιματική ρύπανση από την παραγωγή και τη χρήση τους πρόκειται να χειροτερέψει πολύ εάν δεν ληφθούν τα κατάλληλα μέτρα για την αναστροφή αυτών των τάσεων.

Οι εκπομπές από συνθετικά αζωτούχα λιπάσματα είναι ιδιαίτερα συγκεντρωμένες σε συγκεκριμένες γεωγραφικές περιοχές, κυρίως Κίνα, Ινδία, Βόρεια Αμερική και Ευρώπη. Ωστόσο, σε κατά κεφαλήν κλίμακα, οι υψηλότερες εκπομπές προκύπτουν από τις μεγάλες εξαγωγούς αγροδιατροφικών προϊόντων: Τη Βόρεια Αμερική (ΗΠΑ και Καναδάς), τη Νότια Αμερική (Αργεντινή, Βραζιλία, Παραγουάη, Ουρουγουάη), την Αυστραλία/Νέα Ζηλανδία και την Ευρώπη (Δανία, Γαλλία, Ιρλανδία, Ουκρανία).