της Ελένης Ριζάκη
Με τη συγκομιδή να ξεκινάει σιγά-σιγά στα θερμοκήπια της Κρήτης και στην Πελοπόννησο να ξεκινούν οι φυτεύσεις για την πρώτη καλλιεργητική περίοδο, το ζήτημα που μονοπώλησε τη συζήτηση της «ΥΧ» με τους παραγωγούς είναι η μεγάλη έλλειψη εργατικών χεριών. Μάλιστα, το συγκεκριμένο πρόβλημα έχει πάρει τέτοιες διαστάσεις, που πλέον ελλοχεύει ο κίνδυνος να μείνουν ασυγκόμιστα θερμοκήπια, ενώ διενεργείται και μία «μάχη» για την εξασφάλιση εργατών με οποιονδήποτε τρόπο.
«Προχωράμε και ό,τι προλάβουμε» στην Ιεράπετρα
Σε βαρύ κλίμα ξεκίνησαν τα πρώτα μαζέματα στην Ιεράπετρα, όπως μεταφέρει ο Μανώλης Καπαράκης, γραμματέας στο Διοικητικό Συμβούλιο του Αγροτικού Συνεταιρισμού «Ανατολή». Το 90% των φυτεύσεων μοιράζεται σε τρία προϊόντα: Ντομάτα (31,3%), πιπεριά (30,8%) και αγγούρι (28,5%):
«Παλιότερα, περίπου το 45%-48% ήταν ντομάτα και ύστερα ακολουθούσαν όλα τα υπόλοιπα προϊόντα και οι υποκατηγορίες τους. Πλέον, έχει μειωθεί ένα αρκετά μεγάλο ποσοστό της ντομάτας, γιατί έχει φτάσει να είναι μια ακριβή καλλιέργεια και με μεγάλο ρίσκο. Βέβαια, όλες οι καλλιέργειες είναι ρίσκο, με τόση ακρίβεια στα εφόδιά μας», τονίζει.
Για τη διαμόρφωση των τιμών, ο κ. Καπαράκης εξηγεί πως «η έξτρα ντομάτα κυμαίνεται 1,12-1,20 ευρώ, αρκετά καλή τιμή. Η τιμή για το αγγούρι είναι 0,71-0,98 ευρώ, που είναι πολύ καλή, αν βάλουμε στον λογαριασμό ότι μιλάμε για ένα βαρύ προϊόν. Η πιπεριά κέρατο είναι στα 0,40-0,43 και η πράσινη στα 0,47-0,52 ευρώ ενώ η μελιτζάνα στα 35 με 45 λεπτά», σχολιάζει.
Παράλλήλα, αναφέρει ότι πλέον τα προβλήματα διογκώνονται μέρα με τη μέρα λέγοντας ότι «τα πράγματα δεν πάνε καλά. Το βασικότερο όλων είναι ότι, πέρα από τα ακριβά εφόδια, αυτήν τη στιγμή δεν υπάρχουν εργατικά χέρια που να ενδιαφέρονται να δουλέψουν στα θερμοκήπια, όπως τα προηγούμενα χρόνια. Προχωράμε και ό,τι προλάβουμε».
Στο Τυμπάκι κυριαρχεί η ντομάτα
Σε ποσοστό 40%-50% κυμαίνεται η καλλιέργεια της ντομάτας στα θερμοκήπια του Τυμπακίου, σύμφωνα με τον Βαγγέλη Τσιμπλακάκη, παραγωγό της περιοχής. «Φέτος, έχει περισσότερο αγγούρι εις βάρος της ντομάτας και της πιπεριάς. Ήταν καλή χρονιά για το αγγούρι και η ντομάτα τα τελευταία χρόνια ταλαιπωρείται από διάφορες ασθένειες», εξηγεί ο ίδιος. Ερωτώμενος για τα εργατικά, που αποτελούν πλέον μείζον ζήτημα, λέει πως το μεροκάματο αγγίζει τα 45 ευρώ/8ωρο και προσθέτει: «Υπάρχουν εργάτες. Υπάρχουν οργανωτές που τους καθοδηγούν, τους κρύβουν, δημιουργείται έλλειψη, κυνηγάμε τους εργάτες και στο τέλος παίρνει ο ένας τους εργάτες του άλλου. Αυτό είναι τρομακτικό, με αποτέλεσμα να μην ξέρεις τι θα σου ξημερώσει αύριο».
Όπως επεσήμανε, η τιμή στα λιπάσματα διπλασιάστηκε, το φωσφορικό κάλιο τώρα κάνει 118 ευρώ, ενώ αυτήν τη στιγμή οι παραγωγοί στοχεύουν απλά στο να καταφέρουν να μαζέψουν το προϊόν τους: «Το απούλητο φοβάμαι. Να μη μείνει προϊόν στο χωράφι. Αν φτάσεις στο σημείο να το πουλήσεις, και ας μη βγάλεις κέρδος, παίρνεις ανάσα». Όλα αυτά οδηγούν στο φαινόμενο της εγκατάλειψης των θερμοκηπίων, αλλά και της αγροτικής παραγωγής στο σύνολό της: «Μικρές μονάδες και μικροί καλλιεργητές φεύγουν. Βγάζουν άδεια για λαϊκές αγορές, αγοράζουν προϊόντα από άλλους παραγωγούς και τα πωλούν. Κάποιες μικρές μονάδες που είναι διάσπαρτες στον κάμπο μένουν και τελείως ξεκρέμαστες, αλλιώς τα πουλάνε ή τα νοικιάζουν σε γειτονικούς παραγωγούς. Κάθε χρόνο εγκαταλείπονται γύρω στα 20 στρέμματα», αναφέρει.
Δύσκολα τα πράγματα για τα Χανιά
Τα Χανιά μπαίνουν τώρα στη συγκομιδή. Ωστόσο, όπως ενημερώνει ο Γιώργος Χαλκιάς, πρόεδρος του Αγροτικού Συνεταιρισμού Παραγωγών Κηπευτικών Κουντούρας, υπάρχουν περιοχές, όπου ο συνδυασμός υψηλού κόστους παραγωγής, έλλειψης εργατών και χαμηλών τιμών απωθεί τους παραγωγούς να συγκομίσουν την καλλιέργειά τους.
«Είναι ασύμφορο το κόστος παραγωγής. Κάποιοι μετανιώνουν που φύτεψαν κάποια πράγματα. Δηλαδή και εγώ, αν ήμουν σε καλύτερη μοίρα θα σκεφτόμουν, γιατί να φυτέψω δώδεκα στρέμματα που έχω; Ας φύτευα τα μισά και τα υπόλοιπα να μπουν σε αγρανάπαυση», λέει ο ίδιος χαρακτηριστικά και επισημαίνει πως έχουν γίνει παρεμβάσεις στην πολιτεία για όλα τα παραπάνω.
Να αναφερθεί πως στα ασυγκόμιστα θερμοκήπια βρίσκονται κυρίως πιπεροειδή και μελιτζάνες. Αναφορικά με το πώς κατανέμονται τα είδη, ο κ. Χαλκιάς αναφέρει ότι ο συνεταιρισμός δεν δουλεύει με ντομάτες, αλλά περισσότερο με τα υπόλοιπα, «γιατί μετά από τόσα χρόνια εμπειρίας και συνεργασιών, γίνονται φυτεύσεις βάσει προγραμματισμού. Βέβαια, τώρα βλέπουμε ότι πάει καλά η τιμή της ντομάτας, αλλά εμείς δεν έχουμε».
Αρχή για τις πρώιμες φυτεύσεις στην Τριφυλία
Μπορεί οι πολλές φυτεύσεις να αναμένονται τους μήνες Δεκέμβριο-Ιανουάριο, ωστόσο οι πρώιμες έχουν ξεκινήσει, σύμφωνα με τον προϊστάμενο της ΔΑΟΚ Τριφυλίας, Αντώνη Παρασκευόπουλο. Ειδικότερα, οι καλλιέργειες που επικρατούν στην περιοχή είναι αυτές της ντομάτας (περίπου 45%) και του αγγουριού (35%-40%).
Ακόμα, ο κ. Παρασκευόπουλος επισημαίνει και το γεγονός πως εδώ και τρία χρόνια έχει παρουσιαστεί ο ιός της καστανής ρυτίδωσης στην περιοχή, για την οποία, όμως, έχουν ληφθεί τα απαραίτητα μέτρα και «οι καλλιέργειες και οι ποικιλίες που επιλέγονται από τους παραγωγούς είναι αυτές που έχουν αποδείξει μια καλή συμπεριφορά και ανοχή στον ιό».
Σχετικά με το εμπορικό ενδιαφέρον, ο προϊστάμενος της ΔΑΟΚ λέει πως «τα αγγούρια κατευθύνονται στα Βαλκάνια και στην Ευρώπη. Συνήθως τα προϊόντα εδώ κατευθύνονται σε σούπερ μάρκετ, αγορές, στη χονδρική, αλλά και περιφερειακά». Τέλος, ο κ. Παρασκευόπουλος τονίζει: «Αναμένουμε καλές αποδόσεις, χωρίς ιδιαίτερα προβλήματα, τόσο με ιούς και βακτήρια, όσο και μη παρασιτικής φύσης που οφείλονται σε χαμηλές θερμοκρασίες. Αν είναι χαμηλές, θα χρειαστεί να γίνει και θέρμανση του θερμοκηπίου, κάτι που προκαλεί αυξημένο κόστος ενέργειας, αυξημένο κόστος παραγωγής και ανησυχία στους παραγωγούς μας».
