Ποιος θα μπορούσε να φανταστεί ότι οι ξεχασμένες συνταγές των γιαγιάδων μας, θα μπορούσαν να ξαναζωντανέψουν ένα ολόκληρο χωριό; Και ποιος επίσης, θα περίμενε ότι η γαστρονομική μας παράδοση θα μπορούσε να οδηγήσει έναν τόπο, στην έξοδο από τη σημερινή κρίση; Οι δραστήριοι κάτοικοι του χωριού Ψάρι, στην Αρκαδία όχι μόνο το πίστεψαν αλλά εδώ και αρκετά χρόνια προσπαθούν να κάνουν την ουτοπία πραγματικότητα και απ’ ό,τι φαίνεται, όχι μάταια!
Αρχικά, δημιούργησαν το πολιτιστικό κέντρο του «Συλλόγου Ψαρέων», για τις πολιτιστικές τους εκδηλώσεις. Έπειτα, ομόρφυναν το χωριό τους, συντήρησαν την Εκκλησία τους, την πλατεία, το παραδοσιακό τους καφενείο, τους πλακόστρωτους δρόμους, και τις βρύσες, έφτιαξαν ξυλόφουρνους και χώρους για ανάπαυση με θέα, όλα σε αρμονία με το φυσικό περιβάλλον. Και τέλος, δημιουργήσαν την «Αρκαδιανή», που έδωσε παρόν αλλά κυρίως μέλλον στο έρημο, μέχρι τότε χωριό. «Επιλέξαμε το Ψάρι, το χωριό μας, επειδή θελήσαμε η επιχειρηματική μας πρωτοβουλία να έχει το ξεχωριστό ύφος μιας μικρής οργανωμένης κοινωνίας που υποστηρίζει αυτές τις ιδέες», μας λέει ο κ. Μάκης Παπούλιας, εμπνευστής του εγχειρήματος, ο οποίος συμμετέχει εθελοντικά, μαζί με επτά νέους ανθρώπους, συντοπίτες του.
Σκαρφαλωμένη στα βουνά της Γορτυνίας, στο πιο όμορφο σημείο του χωριού Ψάρι, με θέα το Λύκαιο Όρος και τη γραφική Καρύταινα, η «Αρκαδιανή» είναι ένα πρότυπο αγροτουριστικό κέντρο γεύσεων και σπιτικής μαγειρικής. Το ξεκίνημα έγινε με το γαστρονομικό φεστιβάλ παραδοσιακού φαγητού, «Οι νοστιμιές των γιαγιάδων», που διοργάνωνε ο αθηναϊκός σύλλογος μία φορά τον χρόνο. Εκεί μαγείρευε όλο το χωριό και πούλαγε σπιτικά προϊόντα σε επισκέπτες. «Βλέποντας τον κόσμο να λατρεύει αυτά τα προϊόντα, σκεφτήκαμε ότι πρέπει να κάνουμε κάτι για να μένουν τα παιδιά στον τόπο τους, και να αποπειραθούμε μια επιχειρηματική δραστηριότητα», εξηγεί ο κ. Παπούλιας. Έτσι, το 2004, αγόρασαν ένα οικόπεδο 10 στρεμμάτων, στην είσοδο του χωριού, και ξεκίνησαν να οικοδομούν τα κτίρια από πέτρα και ξύλο, με σεβασμό στο φυσικό περιβάλλον και στο ύφος του χωριού. Κι έτσι δημιουργήθηκε η «Αρκαδιανή» στο Ψάρι!
650 σπάνια βιβλία μαγειρικής
Στην «Αρκαδιανή», ο επισκέπτης έχει την ευκαιρία να απολαύσει αρκαδικές γεύσεις, αλλά και να γνωριστεί με τον αρκαδικό τρόπο ζωής, ο οποίος που περιστρέφεται γύρω από την ουσία και την απλότητα. Ένας μεγάλος όμορφος χώρος, με βεράντες και καταπληκτική θέα, φιλοξενεί το εστιατόριο «Οι νοστιμιές της γιαγιάς». Εκεί μπορείτε να δοκιμάσετε σπιτικό παραδοσιακό φαγητό, με αγνά υλικά, που παράγονται, ανάλογα με την εποχή, από το περιβόλι και τον λαχανόκηπο της. Αφού απολαύσετε το γεύμα σας, μπορείτε να περιπλανηθείτε στον ειδικά διαμορφωμένο χώρο της βιβλιοθήκης με τα 650 σπάνια βιβλία μαγειρικής του 19ου αιώνα και τα εκατοντάδες σχετικά έγγραφα και ντοκουμέντα, αλλά και τις 1.500 σύγχρονες εκδόσεις. Μπορείτε επίσης, να θαυμάσετε τον μουσειακό χώρο έκθεσης σκευών και μικροεργαλείων κουζίνας από το 1900. Ακόμα, στον υπαίθριο χώρο, έχει κατασκευαστεί θέατρο τριακοσίων θέσεων, προκειμένου να πραγματοποιούνται σε αυτό πολιτιστικές εκδηλώσεις. Τέλος, η «Αρκαδιανή», έχει ανακαινίσει το κτίριο του ανενεργού πλέον δημοτικού σχολείου και έχει δημιουργήσει ένα Μουσείο Δημοτικού Σχολείου, καθώς και ένα βιβλιοπωλείο παλαιών βιβλίων.
Αγροτουρισμός
Η «Αρκαδιανή» είναι χτισμένη σε μια πανέμορφη τοποθεσία στην αρχή του χωριού. Όπου και να κοιτάξει κανείς το μάτι και η ψυχή του γλυκαίνονται από την ομορφιά, ενώ τριγύρω υπάρχουν μνημεία αρχαία και βυζαντινά. Εκεί, διοργανώνουν κάθε χρόνο, πολιτιστικές εκδηλώσεις, θεατρικές παραστάσεις, εκθέσεις ζωγραφικής. Πολύ συχνά, δέχονται επισκέψεις από σχολεία, πολιτιστικούς, περιβαλλοντικούς, πεζοπορικούς και ορειβατικούς συλλόγους, αλλά και Κέντρα Ανοιχτής Προστασίας Ηλικιωμένων. Στην «Αρκαδιανή», ο επισκέπτης μπορεί να ξεναγηθεί και να μάθει τα μυστικά της παραγωγής αυθεντικών χειροποίητων ζυμαρικών και γλυκών, να ζυμώσει ψωμί με προζύμι και να το ψήσει στους ξυλόφουρνους, να γνωρίσει τους βιολογικούς λαχανόκηπους και να επισκεφτεί το εκκλησάκι του Άι Γιώργη του 13ου αιώνα. Επίσης, προσφέρονται περιβαλλοντικές ξεναγήσεις, καθώς και δράσεις όπως δενδροφύτευση, μπόλιασμα άγριων δέντρων, μέχρι καθαρισμός ρεμάτων και δασικών εκτάσεων.
Να αναφέρουμε επίσης, ότι η «Αρκαδιανή» σε συνεργασία με παρόμοιες καινοτόμες επιχειρήσεις της περιοχής, προσφέρουν αγροτουριστικά εκδρομικά πακέτα. Στόχος της δράσης αυτής, είναι η δημιουργία ενός αγροτουριστικού δικτύου, όπου ο επισκέπτης θα έχει την ευκαιρία να γνωρίσει από κοντά την κουλτούρα και τον πολιτισμό της ευρύτερης περιοχής. Συγκεκριμένα, η εκδρομή της εποχής, περιλαμβάνει ξενάγηση στο Κτήμα Σπυρόπουλου, στο οποίο παράγονται κρασιά από την αρκαδική ποικιλία του Μοσχοφίλερου, επίσκεψη στον ιερό ναό της Αγίας Φωτεινής και καταλήγει στον πολυχώρο της Αρκαδιανής.
Στηρίζουμε τοπικούς παραγωγούς
Τα οφέλη που προσφέρει το φιλόδοξο εγχείρημα στο χωριό Ψάρι αλλά και γενικότερα στην περιοχή είναι πολλά. Η «Αρκαδιανή» δημιουργήθηκε με σκοπό την ανάπτυξη της τοπικής κοινωνίας και την αναβίωση παλαιών εθίμων, προσπαθώντας να δώσει ζωή στο χωριό και να στηρίξει τους τοπικούς μικρούς παραγωγούς. «Δημιουργήσαμε μια βιοτεχνία που παράγει γλυκά του κουταλιού με φρέσκα φρούτα, καρυδοκουραμπιέδες, σκαλτσουνάκια, ξερά σύκα με καρύδια, κουλούρια, τραχανά, ζυμαρικά, βότανα, ροφήματα, περίπου πενήντα είδη εξαιρετικών, αγνών προϊόντων, με πρώτες ύλες από τους παραγωγούς της περιοχής. Εφαρμόσαμε παραδοσιακές συνταγές και απασχολούμε κατοίκους του χωριού αλλά και της ευρύτερης περιοχής. Προϊόντα που, εκτός από το μικρό μαγαζάκι μέσα στο κτίριο, διανέμονται, σε πανέμορφες συσκευασίες, σε πάνω από 100 μαγαζιά σε όλη την Ελλάδα αλλά και μέσω του διαδικτύου από την ιστοσελίδα μας www.arcadiani.gr», μας ενημερώνει ο κ. Παπούλιας.
Εξαγωγές σε Αμερική και Ευρώπη
Στην «Αρκαδιανή», προσπαθούν να παράγουν αυθεντικά ελληνικά προϊόντα, για να κερδίσουν τις αγορές του εσωτερικού και του εξωτερικού. Προϊόντα που φτιάχνονται με πρώτες ύλες από τη περιοχή της Αρκαδίας και παράγονται βάσει του συστήματος διασφάλισης τροφίμων. «Θέλουμε να αναδείξουμε τις παραδοσιακές γεύσεις της Αρκαδίας και να μαγειρεύουμε με γνώμονα τις τέσσερις εποχές του χρόνου. Μετά από επίμονες και επίπονες προσπάθειες καθιερώσαμε τα προϊόντα μας, στην εγχώρια αγορά. Όσον αφορά την εμπειρία μας στις εξαγωγές, η Αρκαδιανή, έχει κατορθώσει να εξάγει τα προϊόντα της τόσο στην Αμερική όσο και στην Ευρώπη και συγκεκριμένα στην Γερμανία και στην Δανία. Ειδικότερα, με την συνεργασία μας με τα 17 καταστήματα Duty Free, έχουμε πετύχει να πουλάμε τα προϊόντα μας, σε χιλιάδες ταξιδιώτες καθημερινά και να γίνονται γνωστά σε ολόκληρη την υφήλιο», σημειώνει ο κ. Παπούλιας.
Να γίνει βιώσιμη
Όμως κάθε αρχή και δύσκολη. Η συνολική επένδυση για την ολοκλήρωση του εγχειρήματος της Αρκαδιανής, ανήλθε στο ποσό του 1.350.000€. Η Ελληνική Πολιτεία μέσω των προγραμμάτων Leader τους επιδότησε με το ποσό των 280.000€. Το υπόλοιπο χρηματικό ποσό καλύφθηκε από δικούς τους πόρους και από δανειοδότηση της Τράπεζας Πειραιώς. «Σήμερα, μετά από εννιά χρόνια λειτουργίας, αισιοδοξούμε για την επιτυχία του εγχειρήματος, γιατί βλέπουμε ένα χωριό από το πουθενά να στηρίζεται στις δυνάμεις του, να δημιουργεί θέσεις εργασίας και να λειτουργεί ως πρότυπο. Όραμα μας είναι, να γίνει η Αρκαδιανή βιώσιμη, με παρουσία των προϊόντων της, τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό», εξηγεί ο κ. Παπούλιας.
Τραχανοκεφτέδες
Κατά την επίσκεψή μας στο χώρο, μαγειρέψαμε «τραχανοκεφτέδες», μια παλιά αρκαδική συνταγή, διαλεγμένη από την πολύ ιδιαίτερη μαγειρική βιβλιοθήκη της Αρκαδιανής. Η συνταγή για τέσσερα άτομα περιλαμβάνει:
Υλικά: 1 ποτήρι νερού τραχανά ξινό Αρκαδιανης, 1/2 ποτήρι νερού τυρί φέτα θρυμματισμένη, 1/2 ποτήρι νερού γραβιέρα, λίγο πιπέρι, λίγος δυόσμος (φρέσκος), 1/2 ποτήρι νερού σιμιγδάλι, 1/2 ποτήρι νερού φρυγανιά, 1 αυγό, 2 σκελίδες σκόρδο, 1 κρεμμύδι ξερό, 1 κρεμμύδι φρέσκο.
Εκτέλεση: Βράζουμε για λίγο τον τραχανά για να μαλακώσει, και στην συνέχεια τον στραγγίζουμε. Τον τοποθετούμε σε ένα μεγάλο μπολ, και κατόπιν προσθέτουμε και τα υπόλοιπα υλικά. Αρχίζουμε να τα ανακατεύουμε καλά και αφού γίνει όλο αυτό ένα μείγμα, το αφήνουμε στο ψυγείο για λίγο έτσι ώστε να σφίξει. Κατόπιν το βγάζουμε, και αρχίζουμε να πλάθουμε τους κεφτέδες. Τους τηγανίζουμε σε κάλο ελαιόλαδο, και σε δυνατή φωτιά, αναποδογυρίζοντας τους έτσι ώστε να αποκτήσουν ωραίο χρώμα.
Καλή επιτυχία!
