BORA: Εκτεταμένες καταστροφές σε Μακεδονία, Βόρειο Αιγαίο και Δωδεκάνησα από τη σφοδρή κακοκαιρία

Σαρωτική ήταν η επέλαση της κακοκαιρίας Bora σε πολλές περιοχές της Ελλάδας, προκαλώντας εκτεταμένες καταστροφές και αφήνοντας πίσω της τραγικό απολογισμό τρεις νεκρούς σε Λήμνο και Χαλκιδική. Συνολικά, στο μάτι του κυκλώνα βρέθηκαν η Μακεδονία, η Θεσσαλία, το Βόρειο Αιγαίο και τα Δωδεκάνησα, με πολλές περιοχές να καταγράφουν μεγάλα ύψη βροχοπτώσεων, και κάποιες, όπως η Ρόδος και η Λήμνος, να κηρύσσονται σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Εξάλλου, σε ουκ ολίγα σημεία ήχησε εκ μέρους του υπουργείου Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας το 112, για περιορισμό των μετακινήσεων των κατοίκων.

Ωστόσο, σε αρκετά σημεία, οι αγρότες υποδέχθηκαν με ικανοποίηση τις βροχές, μετά από το διάστημα παρατεταμένης ανομβρίας. Διαβάστε αναλυτικά μια πρώτη αποτίμηση της κατάστασης στο κατά τόπους ρεπορτάζ που ακολουθεί.

Κεντρική και Δυτική Μακεδονία

Αναφορές για πλημμυρισμένες εκτάσεις και ζημιές στο ζωικό και το φυτικό κεφάλαιο της Χαλκιδικής

Μετρούν τις πληγές τους οι περιοχές στην Κεντρική Μακεδονία που χτυπήθηκαν σφόδρα από την κακοκαιρία Bora. Στη διάρκεια του περασμένου Σαββατοκύριακου, η κακοκαιρία έδωσε θυελλώδεις ανέμους, που ξεπερνούσαν τοπικά τα 10 μποφόρ, αλλά και μεγάλα ύψη βροχής στους νομούς Θεσσαλονίκης, Χαλκιδικής, Πέλλας, Ημαθίας, Σερρών και Πιερίας, προκαλώντας σημαντικές ζημιές, τόσο σε υποδομές στον αστικό ιστό όσο και στον αγροτικό χώρο, όπως και καταστροφές στο φυτικό και ζωικό κεφάλαιο.

Μια πρώτη εικόνα από τις ζημιές που προκλήθηκαν, σύμφωνα με τον ΕΛΓΑ, είναι πως υπάρχουν πλημμυρισμένες αγροτικές εκτάσεις, τις οποίες, παρά την ύφεση των φαινομένων, οι αγρότες δεν μπορούν ακόμη να προσεγγίσουν, οπότε δεν είναι σαφής η εικόνα των καταστροφών, ενώ υπάρχουν αναφορές και για ζημιές σε αγροτικές υποδομές. Όπως τονίζει η τμηματάρχης του υποκαταστήματος του ΕΛΓΑ Θεσσαλονίκης, Ελισάβετ Τασούλη, υπάρχουν αναγγελίες για ζημιές στο τρίτο πόδι της Χαλκιδικής σε ζωικό κεφάλαιο, όπως και σε όσα ελαιόδεντρα ήταν ελαιοποιήσιμα και δεν έχουν συγκομιστεί ακόμη από τις ανεμοθύελλες.

Στις Σέρρες και στην Πιερία βρέθηκαν για αυτοψία η επόπτρια του ΕΛΓΑ για τις Κρατικές Οικονομικές Ενισχύσεις (ΚΟΕ) και κλιμάκιο του Οργανισμού για να ελεγχθούν όσες ζημιές αναγγέλθηκαν στα πάγια κεφάλαια από τους δυνατούς ανέμους και τα πλημμυρικά φαινόμενα. «Ακόμη δεν έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία, κάποιοι ανταποκριτές δεν έχουν ακόμη ρεύμα, όπως π.χ. στη Χαλκιδική, ωστόσο υπάρχει το περιθώριο των 15 ημερών για αναγγελίες ζημιών. Οι ζημιές είναι κυρίως από ανεμοθύελλες στα πάγια κεφάλαια, τα οποία ελέγχονται από τα προγράμματα ΚΟΕ», σημειώνει η κα Τασούλη.

Πλημμυρισμένες εκτάσεις υπήρχαν και σε άλλες περιοχές της Κεντρικής Μακεδονίας, ενώ οι δυνατοί άνεμοι προκάλεσαν καταστροφές σε θερμοκηπιακές εγκαταστάσεις στον Νομό Θεσσαλονίκης.

Για την Κεντρική Μακεδονία, ο ΕΛΓΑ αναφέρει ότι υπάρχουν πλημμυρισμένες αγροτικές εκτάσεις, τις οποίες, παρά την ύφεση των φαινομένων, δεν μπορούν ακόμη να προσεγγίσουν οι αγρότες, οπότε δεν είναι σαφής η εικόνα των καταστροφών, ενώ υπάρχουν αναφορές και για ζημιές σε αγροτικές υποδομές

Από το σαρωτικό πέρασμα της κακοκαιρίας στην Τορώνη της Χαλκιδικής, εκτός από τις συνέπειες στις υποδομές, ένας άνθρωπος έχασε τη ζωή του από υποθερμία, καθώς στην προσπάθειά του να αποφύγει βράχια που είχαν αποκολληθεί έπεσε σε χαντάκι 30 μέτρων, με αποτέλεσμα να παραμείνει πολλές ώρες μέσα στο αυτοκίνητό του και να πεθάνει αβοήθητος. Η Πυροσβεστική δέχθηκε περισσότερες από 20 κλήσεις για διασώσεις εγκλωβισμένων μέσα στα σπίτια τους, ενώ πλημμύρισαν ρέματα και επιχειρήσεις. Μεγάλη κινητοποίηση στις αρχές σήμανε και στο Άγιο Όρος, από την εξαφάνιση μοναχού στην περιοχή της Ιεράς Μονής Ξενοφώντος. Ο μοναχός αγνοείται εδώ και πέντε μέρες, χωρίς να έχει δώσει σημεία ζωής.

Δύσκολο το έργο της καταγραφής των ζημιών

Στη Φλώρινα και στο χωριό Βεύη, από την πυκνή χιονόπτωση που έπεσε το βράδυ του Σαββάτου κατέρρευσε η στέγη στάβλου με μοσχάρια, με αποτέλεσμα πέντε από αυτά να σκοτωθούν και αρκετά άλλα να τραυματισθούν. Παρά την ύφεση των καιρικών φαινομένων, η προσέγγιση στο σημείο είναι δύσκολη και δεν υπάρχει ακριβής εικόνα των καταστροφών, σύμφωνα με την ενημέρωση που είχε η «ΥΧ» από υπηρεσιακά στελέχη του ΕΛΓΑ Κοζάνης. Ζημίες προκλήθηκαν σε καλλιέργειες καπνών, αλλά και φασολιών.

Αστικός ιστός

Σε ό,τι αφορά τον αστικό ιστό, μεγάλες ζημιές καταγράφηκαν στην πόλη της Θεσσαλονίκης. Είναι χαρακτηριστικό ότι λόγω της κακοκαιρίας κατέρρευσε τμήμα της Γέφυρας Δενδροποτάμου, ενώ οι θυελλώδεις άνεμοι ξερίζωσαν μέσα στην πόλη περισσότερα από 300 δέντρα, προκαλώντας προβλήματα στην κυκλοφορία πεζών και οχημάτων, ενώ καταστράφηκε εξοπλισμός καταστημάτων εστίασης, αλλά και χριστουγεννιάτικος διάκοσμος του Δήμου Θεσσαλονίκης. Από τις καταστροφές λόγω των ανέμων, περιοχές του Δήμου Πυλαίας-Χορτιάτη έμειναν για περισσότερες από 24 ώρες χωρίς ρεύμα και νερό. Στην Πιερία, η επέλαση της κακοκαιρίας Bora δημιούργησε σοβαρότατες ζημιές σε εγκαταστάσεις παραθαλάσσιων ξενοδοχείων και καταστημάτων εστίασης και καφέ.

Σε πολλές περιοχές της Κεντρικής Μακεδονίας, τα σχολεία παρέμειναν κλειστά μέχρι να αποκατασταθούν οι ζημιές από πτώσεις δέντρων στις αυλές ή πλημμυρισμένες αίθουσες. Πολλά ρέματα στον Νομό Χαλκιδικής υπερχείλισαν, καθώς δεν άντεξαν τον μεγάλο όγκο νερού που έφερε η κακοκαιρία. Τέλος, στην Κεντρική Μακεδονία από το Σάββατο 30 Νοεμβρίου έως και την Τρίτη 3 Δεκεμβρίου, η Πυροσβεστική έλαβε 2.480 κλήσεις και μέχρι εκείνη την ημέρα είχε πραγματοποιήσει 1.174 κοπές δέντρων, 50 αφαιρέσεις αντικειμένων, 172 αντλήσεις υδάτων και 10 μεταφορές ατόμων σε ασφαλή σημεία. Λόγω της έντονης βροχόπτωσης και των δυνατών ανέμων, είχε επίσης διακοπεί η κυκλοφορία των οχημάτων σε Πιερία και Χαλκιδική.

Ανατολική Μακεδονία – Θράκη

Ευεργετική η επίδραση των βροχοπτώσεων σε πολλές καλλιέργειες – Σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης η Θάσος

Ισχυρές βροχοπτώσεις έπληξαν την Ανατολική Μακεδονία και τη Θράκη το Σαββατοκύριακο, ενώ έπεσαν χιόνια στα ορεινά, όπως στο Δασικό Χωριό Ευρύμανθου και το Παπίκιο Όρος. Χιονισμένες είναι οι κορυφές του Παγγαίου και του Φαλακρού. Ευεργετικά λειτούργησαν οι βροχές για τις καλλιέργειες, όπως μεταφέρουν από τις ΔΑΟΚ Ροδόπης και Ξάνθης, και ελπίζουν να ακολουθήσουν κι άλλες καλές βροχές, καθώς προβλέπονται νέα φαινόμενα από τις 7 Δεκεμβρίου.

Σε πολλές περιοχές είχαμε μεγάλα ύψη βροχής, για παράδειγμα, στο νησί της Θάσου, που κηρύχθηκε σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης Πολιτικής Προστασίας έως και τις 30 Δεκεμβρίου εξαιτίας των ισχυρών βροχοπτώσεων και των θυελλωδών ανέμων που έπληξαν το νησί στις 30 Νοεμβρίου και 1 Δεκεμβρίου. Ο ημερήσιος υετός ξεπέρασε τα 153 λίτρα ανά τετραγωνικό μέτρο.

Σε συνεδρίαση του Δημοτικού Λιμενικού Ταμείου Θάσου, τη Δευτέρα, σημειώθηκε ότι το ανατολικό τμήμα κρηπιδώματος του λιμένα υπέστη καθίζηση και ρωγμές. Οι λιμενικές αρχές ζητούν την άμεση αποκατάσταση του κρηπιδώματος για να «δένουν» με ασφάλεια τα πλοία. Η κατάσταση στο καταπράσινο νησί αποδεικνύει ότι απουσιάζουν σοβαρά έργα υποδομών.

Θεσσαλία

Καλοδεχούμενες, προσώρας, οι βροχές στον κάμπο

Ευεργετικές και χρήσιμες χαρακτηρίστηκαν οι βροχοπτώσεις, που σημειώθηκαν το Σαββατοκύριακο στη Θεσσαλία, καθώς η περιοχή προερχόταν από παρατεταμένη λειψυδρία και το έδαφος διψούσε.

Στον Νομό Λάρισας, έπεσαν πάνω από 200 mm βροχής (όταν σε ετήσια βάση πέφτουν 500 mm) και η στάθμη του Πηνειού ποταμού έχει ανέβει αισθητά, αλλά δεν αναφέρθηκαν ιδιαίτερα προβλήματα. Η Περιφέρεια Θεσσαλίας εμφανίζεται καθησυχαστική, δηλώνοντας ότι «το σύστημα άντεξε, χάρη στην προετοιμασία που προηγήθηκε και στα αντιπλημμυρικά έργα», ενώ αναμένει και το νέο κύμα κακοκαιρίας μέχρι και σήμερα το πρωί, Παρασκευή 6/12. Ελπίδα και ευχή όλων, οι βροχές να παραμείνουν ευπρόσδεκτες.

Όσον αφορά τις αγροτικές καλλιέργειες, αυτές δεν επηρεάστηκαν από την ένταση του φαινομένου, ενώ το σιτάρι και τα υπόλοιπα δημητριακά που σπάρθηκαν δεν αντιμετώπισαν κανένα πρόβλημα.

Πλημμύρισε σήραγγα στα Τέμπη – Προβλήματα και στο επαρχιακό οδικό δίκτυο

Λίγο μετά τα μεσάνυχτα της Τετάρτης πέρασε η πρώτη εμπορική αμαξοστοιχία του ΟΣΕ από τη Θεσσαλονίκη για την Αθήνα που είχε διακοπεί τη Δευτέρα, αφού η κακοκαιρία Bora προκάλεσε αρκετά προβλήματα σε σήραγγα των Τεμπών. Συγκεκριμένα, άνοιξε η μονή γραμμή για τις εμπορικές αμαξοστοιχίες, ενώ γίνονταν προσπάθειες μέχρι το μεσημέρι της Πέμπτης να πραγματοποιηθούν κανονικά και τα επιβατικά. Σε εξέλιξη, εξάλλου βρίσκονταν εργασίες απόφραξης 50 φρεατίων όπου είχαν απλωθεί φερτά υλικά και μπάζα.

Στον Δήμο Ζαγοράς-Μουρεσίου, μετά την πρόσφατη βροχόπτωση, κάποιοι αγροτικοί-επαρχιακοί δρόμοι έκλεισαν και για τον λόγο αυτόν πραγματοποιήθηκαν εργασίες αποκατάστασης της κυκλοφορίας.

Εξετάζεται η κατασκευή φραγμάτων

Τέλος, η Περιφέρεια Θεσσαλίας εξετάζει την κατασκευή φραγμάτων στο παραλιακό μέτωπο της Λάρισας (παράλια δήμων Αγιάς και Τεμπών), που θα εμποδίζουν την είσοδο της θάλασσας στη στεριά όταν φυσούν δυνατοί ανατολικοί άνεμοι, όπως έγινε το περασμένο Σαββατοκύριακο με την κακοκαιρία Bora, όπου οι άνεμοι έφτασαν και τα 10 μποφόρ.

Σύμφωνα με τον περιφερειάρχη, Δημήτρη Κουρέτα, «έχουμε πλέον νέα κλιματικά δεδομένα και ίσως τα φράγματα αυτά να απαιτηθούν και να είναι η λύση για να μην έχουμε φυσικές καταστροφές στα παράλια. Είναι μια μέθοδος που χρησιμοποιείται στο εξωτερικό».