Μια πρώτη καταγραφή των επιπτώσεων που έχουν ή αναμένεται να έχουν σε κομβικούς κλάδους της αγροδιατροφικής αλυσίδας της ΕΕ η πανδημία του κορωνοϊού και τα μέτρα που έχουν ληφθεί για την ανακοπή της επιχειρούν οι Copa οι Cοgeca.
Σε έγγραφο που έχει στην κατοχή της η «ΥΧ», οι οργανώσεις προχωρούν, βάσει εσωτερικής πληροφόρησης από τα μέλη τους, σε μια πρώτη αποτίμηση της κατάστασης, αναδεικνύοντας προβλήματα στην τροφοδοσία της αγοράς, στις τιμές των αγροτικών προϊόντων, αλλά και σε αυτή καθαυτή την παραγωγική διαδικασία. Παράλληλα, διατυπώνουν και μια σειρά προτάσεων προς τους ευρωπαϊκούς θεσμούς και τις εθνικές κυβερνήσεις.
Ιδιωτική αποθεματοποίηση στο γάλα
Ξεκινώντας από τον κλάδο του γάλακτος, αν και επί του παρόντος η ευρωπαϊκή αγορά χαρακτηρίζεται από μια σχετική ηρεμία, υπάρχουν κάποια ανησυχητικά σημάδια, όπως η απώλεια –λόγω π.χ. των περιορισμών στην εστίαση– σημαντικών καναλιών διάθεσης, αλλά και μονάδων επεξεργασίας, η αντικατάσταση των οποίων γίνεται ολοένα και πιο δύσκολη.
Μεταξύ άλλων, οι Copa και Cogeca θεωρούν ότι θα πρέπει να εξετασθεί η δυνατότητα αξιοποίησης εγκαταστάσεων για σκόνη γάλακτος και τυροκομικά σε όλη την ΕΕ, καθώς και η ενεργοποίηση του μέτρου της ιδιωτικής αποθεματοποίησης, προκειμένου να απορροφηθούν, έως έναν βαθμό, τουλάχιστον οι πιέσεις στις τιμές.
Οι υπηρεσίες HoReCa συμπαρασύρουν τα οπωροκηπευτικά
Στα οπωροκηπευτικά, την αρχική περίοδο έντονης ζήτησης φαίνεται ότι έχει διαδεχθεί μια πτώση στην κατανάλωση, η οποία έχει συμπαρασύρει και τις τιμές. Ο κλάδος πλήττεται σοβαρά από τα «λουκέτα» στις υπηρεσίες HoReCa (τουρισμός και μαζική εστίαση), ενώ επιπλέον πονοκέφαλο προκαλεί η έλλειψη εργατικών χεριών. Όπως αναφέρουν οι Copa-Cogeca, αρκετές οργανώσεις και ομάδες παραγωγών βρίσκονται ένα βήμα πριν ενεργοποιήσουν τα «σχέδια διαχείρισης κρίσεων» που έχουν εκπονήσει για τέτοιες ακραίες συνθήκες.
Μεγαλώνει το στοκ σε κρασί και ελαιόλαδο
Στο ελαιόλαδο και στο κρασί, η μείωση της εσωτερικής κατανάλωσης έρχεται να προστεθεί στις γνωστές εμπορικές διαμάχες και στην επιβράδυνση των εξαγωγών. Ενδεχόμενη παράταση της κρίσης του Covid-19 εγκυμονεί τον κίνδυνο να αυξηθούν τα αποθέματα, καθώς πλησιάζουμε στην περίοδο της συγκομιδής. Για το κρασί ειδικότερα, σύμφωνα με τις Copa-Cogeca, αυτό δεν αποκλείεται να «μεταφραστεί» σε σημαντική πτώση τιμών, αλλά και σε μειωμένες αγορές σταφυλιών από τους αμπελουργούς την επόμενη σεζόν. Ο κλάδος του κρέατος έχει δεχτεί ισχυρό πλήγμα από την αδρανοποίηση της εστίασης, οι εξαγωγές ζώντων ζώων κινούνται πτωτικά, ενώ ειδικά σε Ισπανία και Πορτογαλία το ενδιαφέρον για χοιρινό είναι ανύπαρκτο. Ωστόσο, σε ευρωπαϊκό επίπεδο, η ζήτηση για επεξεργασμένα προϊόντα κρέατος μέσω των σούπερ μάρκετ παραμένει έντονη, ενώ καταγράφεται και μια στροφή σε προϊόντα, όπως ο κιμάς.
Μεταξύ άλλων, οι Copa-Cogeca προτείνουν επιτάχυνση των διασυνοριακών ελέγχων κατά τις μεταφορές ζώντων ζώων, ώστε να γίνονται με διαδικασίες fast-track, ενώ ζητούν να επιτραπεί η χορήγηση επεξεργασμένων ζωικών πρωτεϊνών σε μη μηρυκαστικά, ώστε να συγκρατηθεί το κόστος παραγωγής. Τονίζουν, επίσης, την αναγκαιότητα να τηρούνται αυστηρά οι δεσμεύσεις για την υγεία και την ευζωία των ζώων.
Στο κόκκινο η ζήτηση για σιτάρι και ρύζιΗ αύξηση της κατανάλωσης σε ζυμαρικά, ψωμί και άλευρα έχει φέρει και αντίστοιχη αύξηση στη ζήτηση για σιτάρι, ωστόσο η ροή των πρώτων υλών προς τα εργοστάσια και τους μύλους δεν είναι απροβλημάτιστη λόγω των ελλείψεων σε εργατικό δυναμικό και της αδυναμίας των υφιστάμενων δομών logistics να ανταποκριθούν. Χαρακτηριστικά, σύμφωνα με τις Copa-Cogeca, στη Γαλλία οι μεσίτες δυσκολεύονται να παρέχουν στις βιομηχανίες (οι οποίες προσπαθούν να στοκάρουν προϊόν) τις ποσότητες που επιθυμούν, ενώ στην Πολωνία τουλάχιστον εννέα αγοραστές έχουν «παγώσει» τις αγορές από τους αγρότες. Στο ρύζι, η πρόσκαιρη αύξηση της ζήτησης έχει συνοδευτεί και από ενίσχυση των τιμών, με τις τελευταίες ωστόσο να παραμένουν σχετικά χαμηλές λόγω του προτιμησιακού καθεστώτος που συντηρεί η ΕΕ για τις εισαγωγές από την Ασία και δη από τη Μιανμάρ. |
Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Υπαιθρος Χώρα»
την Παρασκευή 27 Μαρτίου 2020
