Δράμα: Πώς μια χούφτα σπόροι του Πελίτι στήριξαν τις φτωχογειτονιές της Αργεντινής

Μπορεί μια χούφτα σπόροι από τη γη του Πελίτι, στο Μεσοχώρι Δράμας, να αποτελέσουν γέφυρα συνεργασίας, αλληλοβοήθειας, έμπρακτης στήριξης και αλληλεγγύης για τις φτωχογειτονιές της Αργεντινής; Και όμως χάρη σε αυτούς τους σπόρους που έκαναν ένα μεγάλο ταξίδι, φυτεύτηκαν σε νησίδες γης μέσα σε αφιλόξενες φαβέλες και τελικά έδωσαν καρπούς (πιπεριές, μελιτζάνες, τομάτες, κολοκυθάκια κ.α.) κάποιοι άνθρωποι καταφέραν να εξασφαλίσουν το φαγητό τους. Η προσπάθεια αυτή, έχει την σφραγίδα ενός δραστήριου Αργεντινού καθολικού ιερέα, του Εντουάρντο ντε λα Σέρνα και ενός Έλληνα δημοσιογράφου και κινηματογραφιστή, του Θύμιου Κάκου.

Ο 65χρονος ιερέας Εντουάρντο ντε λα Σέρνα, συγγενής του Τσε Γκεβάρα από την μεριά της μητέρας του, της Σέλια ντε λα Σέρνα, έχει αφιερώσει τη ζωή του στην υπηρεσία των ανθρώπων που έχουν πραγματικά ανάγκη. Που ζουν στα όρια της φτώχειας και οι καθημερινές τους ανάγκες για τροφή και πόσιμο νερό καλύπτονται με δυσκολία.

Τα τελευταία χρόνια, ο δραστήριος εφημέριος της ενορίας του Αγίου Ιωάννη του Βαπτιστή στην πόλη Γκλίμες, που ανήκει στην περιφέρεια του Μπουένος ‘Αιρες, δίνει ένα μεγάλο αγώνα όχι μόνο κατά της φτώχιας αλλά και κατά της ενδοοικογενειακής βίας και της εξάλειψης των ναρκωτικών που μαστίζει τους νέους ανθρώπους. Χρησιμοποιώντας όλα τα σύγχρονα μέσα και τις ευκολίες του διαδικτύου προσπαθεί να επικοινωνεί με τους ανθρώπους παρέχοντάς τους κάθε δυνατή βοήθεια και υποστήριξη.

Η γνωριμία του Εντουάρντο ντε λα Σέρνα με τον Έλληνα δημοσιογράφο και κινηματογραφιστή Θύμιο Κάκο ο οποίος με τη σειρά του γνώριζε τον ιδρυτή και εμπνευστή του Πελίτι Παναγιώτη Σαϊνατούδη, δημιούργησε αυτή την μοναδική γέφυρα προσφοράς και αλληλοβοήθειας.

Οι σπόροι της Ελλάδας έδωσαν καρπούς στην Αργεντινή

Ο Θύμιος Κάκος, ένα ανήσυχο δημοσιογραφικό πνεύμα, τα τελευταία χρόνια ταξιδεύει ανάμεσα στην Ελλάδα, την Αργεντινή και την Κούβα, αναζητώντας να βρει το «άγνωστο» πρόσωπο του Ερνέστο Τσε Γκεβάρα. Σε ένα από τα ταξίδια του στην Αργεντινή γνώρισε τον δραστήριο καθολικό ιερέα και εντυπωσιάστηκε από το πολυσήμαντο έργο που επιτελούσε.

Όταν επισκέφθηκε το Πελίτι για τις ανάγκες των γυρισμάτων ενός ντοκιμαντέρ μίλησε στον Παναγιώτη Σαϊνατούδη για τον Εντουάρντο ντε λα Σέρνα και τα όσα πέτυχε κάτω από αντίξοες συνθήκες. Σε αυτή τη συνάντηση ζήτησε να του δώσει σπόρους κηπευτικών ειδών που διατηρεί το Πελίτι προκειμένου να τους στείλει στην Αργεντινή για να καλλιεργηθούν συμβάλλοντας έτσι στην πολύ σημαντική προσπάθεια που καταβάλλεται για την σίτιση χιλιάδων ανθρώπων.

«Θεωρώ πως τα προβλήματα των ανθρώπων είναι κοινά και ας μην το αντιλαμβανόμαστε», τονίζει μιλώντας στο ΑΠΕ – ΜΠΕ ο κ. Κάκος και προσθέτει: «νομίζω πως είναι καθήκον μας να φροντίσουμε ώστε αυτή τη γη, η κοινή μας τροφός, να μη στερέψει περισσότερο. Να μην μολυνθεί, να μην αποδεκατιστεί περισσότερο, οι πληθυσμοί να μην γίνουν πιο φτωχοί. Μόνο έτσι αυτή η γενιά θα έχει κάτι να παραδώσει στην επόμενη. Αυτό γίνεται κατανοητό τόσο μέσα από το έργο του Παναγιώτη Σαϊνατούδη για τη διάσωση των παραδοσιακών σπόρων όσο και του Εντουάρντο ντε λα Σέρνα που συγκεντρώνει τρόφιμα για να εξασφαλίσει τη σίτιση εκατοντάδων ανθρώπων στις φτωχογειτονιές της Αργεντινής. Μάλιστα, ο φωτισμένος αυτός ιερέας συνηθίζει να λέει ότι: «Η πείνα είναι έγκλημα. Οφείλουμε να το συνειδητοποιήσουμε, να δράσουμε σε ατομικό και συλλογικό επίπεδο και να πιέσουμε για την εξάλειψή της». 

Η Γιορτή Σπόρων του Πελίτι σημείο συνάντησης ανθρώπων και αξιών

   Στο πλαίσιο των εκδηλώσεων της 24ης Γιορτής Σπόρων που διοργανώνεται κάθε χρόνο στην Γη του Πελίτι στο Μεσοχώρι Δράμας στο δήμο Παρανεστίου οι Έλληνες και ξένοι προσκεκλημένοι παρακολούθησαν το πολύ ενδιαφέρον ντοκιμαντέρ που γύρισε ο Θύμιος Κάκος για τη ζωή του Ερνέστο Τσε Γκεβάρα με τίτλο: «Te encontré Che» («Σε βρήκα Τσε»). Το ντοκιμαντέρ αυτό προέκυψε μέσα από μακρά αναζήτηση – έρευνα του Έλληνα δημοσιογράφου και όταν πλέον ήταν πεπεισμένος πως δεν είχε τίποτα καινούργιο να ανακαλύψει γι’ αυτή την πολυσχιδή προσωπικότητα του αγωνιστή και ανθρωπιστή. Τότε, βρέθηκε στο δρόμο του ο παιδικός φίλος του Ερνέστο Τσε Γκεβάρα και μοναδικός εν ζωή συνοδοιπόρος του, ο 96χρονος σήμερα Κάρλος Καλίκα Φερέρ.

   Παράλληλα με την προβολή του ντοκιμαντέρ, οι φίλοι και επισκέπτες του Πελίτι είχαν την μοναδική ευκαιρία να συνομιλήσουν ζωντανά διαδικτυακά με τον ιδιαίτερα αγαπητό καθολικό ιερέα και να μοιραστούν μαζί του ορισμένες πολύ ενδιαφέρουσες απόψεις.

   «Τα όσα κατέθεσε σε αυτή τη ζωντανή σύνδεση και επικοινωνία ο Εντουάρντο ντε λα Σέρνα», σημείωσε ο κ. Κάκος, «καταδεικνύουν πως οι άνθρωποι σε όλο τον κόσμο μοιράζονται τις ίδιες ανησυχίες και κινδύνους. Ο Εντουάρντο τόνισε αυτό που λέει πάντα πως η φτώχεια και η πείνα είναι εγκλήματα για την ανθρωπότητα και δεν είναι δυνατόν να τα αποδεχθεί καμία κοινωνία ανθρώπων. Είναι γεγονός πως το έργο που κάνει αυτός ο άνθρωπος για την αφύπνιση του κόσμου και την εξάλειψη των ανισοτήτων είναι πραγματικά σημαντικό και αξιέπαινο».

Ο παιδικός φίλος του Τσε και η κοινή ζωή τους

Από το 2015 οπότε ο Θύμιος Κάκος ξεκίνησε τα ταξίδια του στην Αργεντινή στο πλαίσιο μιας ερευνητικής εργασίας αρχικά για τον μεγάλο Έλληνα συγγραφέα Νίκο Καζαντζάκη, ήρθε όλο και πιο κοντά στις αξίες και τα ιδανικά που πρέσβευσε όχι μόνο ο καθολικός ιερέας που γνώρισε μετέπειτα, αλλά και ο Τσε Γκεβάρα. Ίσως τότε ούτε ο ίδιος να πίστευε πως από τον Καζαντζάκη θα ανακάλυπτε τελικά το κρυφό πρόσωπο του μεγάλου Κουβανού επαναστάτη μέσα από τις μαρτυρίες του παιδικού του φίλου, Κάρλος Καλίκα Φερέρ.

Ο Κάρλος Καλίκα Φερέρ είναι ο συγγραφέας του φημισμένου βιβλίου «Από τον Ερνέστο στον Τσε», που περιγράφει, μεταξύ άλλων, το ταξίδι τους στη Λατινική Αμερική, αυτό που οδήγησε στη γνωριμία του Τσε με τον Φιντέλ, στην ιστορική απόβαση του Γκράνμα στην Κούβα και έπειτα από πολλές μάχες στην καθιέρωση της Κουβανικής Επανάστασης με την είσοδο των «Μπαρμπούδος» στην Αβάνα το 1959.

«Από το οδοιπορικό που πραγματοποίησα στην Αργεντινή προέκυψε το ντοκιμαντέρ με τίτλο: “Te encontré Che”», επισημαίνει ο Θύμιος Κόκας, που σκιαγραφεί τον Τσε, μέσα από τις μαρτυρίες του ανθρώπου που τον γνώριζε όσο λίγοι, του Κάρλος Καλίκα Φερέρ.

 «Ήταν μόλις ένα χρόνο μικρότερος από τον Τσε», τονίζει ο κ. Κάκος, «και μαζί έζησαν από τριών ετών στην Αλτα Γκράσια μία πανέμορφη κωμόπολη, 750 χλμ. βορειοδυτικά του Μπουένος Αϊρες. Η οικογένεια Γκεβάρα μετακόμισε εκεί το 1932 για να περάσει τους καλοκαιρινούς μήνες προκειμένου να βελτιωθεί η υγεία του μεγαλύτερου γιου τους Ερνέστο που έπασχε από άσθμα. Ο πατέρας του Κάρλος Καλίκα Φερέρ ήταν ο γιατρός που περιέθαλπε τον Ερνέστο. Κάπως έτσι ήρθαν κοντά οι δυο οικογένειες και κάπως έτσι γνωρίστηκαν τα δυο αγόρια. Έγιναν φίλοι από όταν ήταν τεσσάρων ετών, έγιναν συνοδοιπόροι όταν ενηλικιώθηκαν και μοιράστηκαν ορισμένες από τις πιο σημαντικές στιγμές του εμβληματικού επαναστάτη μέχρι τον θάνατό του».

Η Γιορτή Σπόρων που διοργανώνει το Πελίτι ενώνει ανθρώπους και διαφυλάσσει τη διατροφική μας κληρονομιά

Η ιδιαίτερα μεγάλη προσέλευση στην ετήσια Γιορτή Σπόρων του Πελίτι, στο Μεσοχώρι του δήμου Παρανεστίου, στην ορεινή περιοχή της Δράμας, αποδεικνύει περίτρανα για μια ακόμη χρονιά την ανάγκη του ανθρώπου να βρεθεί κοντά στη φύση, να την ανακαλύψει, να διδαχθεί από αυτήν, να γίνει κοινωνός των προσφορών της αλλά το σημαντικότερο, να νιώσει ο ίδιος αναπόσπαστο κομμάτι της.

Η 24η Γιορτή Σπόρων, που φέτος ήταν αφιερωμένη στους ιθαγενείς της φυλής Καγιάπο (Kayapo) που ζουν στον Αμαζόνιο, υποδέχθηκε για μια ακόμη χρονιά χιλιάδες επισκέπτες, εκατοντάδες παραγωγούς, δεκάδες προσκεκλημένους φορέων και οργανώσεων από την Ελλάδα και το εξωτερικό. Όλοι ανταποκρίθηκαν στο ετήσιο κάλεσμα του ιδρυτή και εμπνευστή του Πελίτι, Παναγιώτη Σαϊνατούδη, και των δεκάδων εθελοντών η συνεισφορά των οποίων είναι πολύτιμη.

Η Γιορτή Σπόρων του Πελίτι, που το 2013 χαρακτηρίστηκε από τους σποροφύλακες της Αυστραλίας (www.seedsavers.net) ως η μεγαλύτερη γιορτή ανταλλαγής παραδοσιακών ποικιλιών παγκοσμίως, αποτελεί σήμερα μια μεγάλη οικογένεια. Απαρτίζεται από χιλιάδες φίλους, μέλη και συνεργάτες σε όλη την Ελλάδα, στην κεντρική και βόρεια Ευρώπη, στα Βαλκάνια, στην άλλη άκρη του Ατλαντικού, κυρίως στην Λατινική Αμερική και στην Αυστραλία.

Στα συνολικά είκοσι τέσσερα χρόνια που διοργανώνεται έχουν συμμετάσχει σε αυτήν αγρότες, ακτιβιστές των σπόρων και της τροφής, επιστήμονες από πολλές χώρες του πλανήτη όπως: Ελλάδα, Τουρκία, Βουλγαρία, Κύπρο, Βέλγιο, Γαλλία, Ιταλία, Ισπανία, Πορτογαλία, Αγγλία, Μπουρκίνα Φάσο, Τυνησία, Μαρόκο, Η.Π.Α, Καναδά, Βραζιλία, Βενεζουέλα, Περού, Αυστραλία, Ινδία, κ.α.

Κάθε χρόνο καταφθάνουν στο Παρανέστι σημαντικές προσωπικότητες του παγκόσμιου κινήματος για την ελευθερία των σπόρων, της γης και του νερού. Όλοι γοητεύονται από την παρθένα ομορφιά της γης του Πελίτι και της ορεινής Δράμας, στέλνοντας το ηχηρό μήνυμα πως η Γη είναι το κοινό μας σπίτι, η κοινή μας τροφός και πρέπει να την προστατέψουμε.

Η ζωή και επιχειρηματικότητα στις ‘Αλπεις

Από τις πιο ενδιαφέρουσες παρουσίες στην φετινή γιορτή ήταν αυτή της ομάδας νέων αγροτών και κτηνοτρόφων από τις Αυστριακές ‘Αλπεις, του Luca Nigsch, του Markus Burtscher και της Konny Leberle. Οι τρεις νέοι παρουσίασαν στον κόσμο τη ζωή τους πάνω στα βουνά και τις οικογενειακές επιχειρήσεις που έχουν δημιουργήσει με τις βιολογικές πιστοποιημένες κατοικίες – καταφύγια που βρίσκονται μέσα στις κατάφυτες πλαγιές των ‘Αλπεων. Ουσιαστικά πρόκειται για βιοσφαιρικά πάρκα που αποτελούνται από μικρές ξύλινες κατοικίες με κήπο όχι μεγαλύτερες από 20 τ.μ. η κάθε μια.

Μακριά από τα πολύβουα αστικά κέντρα, οι οικολογικές αυτές κατοικίες προσφέρουν σε όσους τις επιλέξουν να διαμείνουν μοναδικές στιγμές επαφής με τις ομορφιές της φύσης μέσα από ποικίλες δράσεις. Το πιο σημαντικό είναι πως οι επισκέπτες τρέφονται μόνο με αγνά προϊόντα που είτε βρίσκουν οι ίδιοι και μαγειρεύουν ή τους προμηθεύουν οι ντόπιοι παραγωγοί.

Επίσης, ο μαγικός κόσμος της καλλιέργειας των μανιταριών παρουσιάστηκε από τον Θεόφιλο Κομνηνό και την Pamela Shor από το την Αγγλία. Οι δυο νέοι άνθρωποι έδειξαν τρόπους καλλιέργειας, διαλογής και επεξεργασίας των μανιταριών.

Η φιλοσοφία και το όραμα του Πελίτι

Το σημαντικότερο σε αυτή την ιδιαίτερη γιορτή της γης και των καρπών της δεν είναι ότι οι επισκέπτες προμηθεύονται δωρεάν βιολογικούς σπόρους και φυτά από τους παραγωγούς που τους καλλιεργούν και συμμετέχουν στις ομάδες δράσεις του Πελίτι στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Το σημαντικότερο είναι οι γνώσεις που αποκομίζει ο επισκέπτης και τις μοιράζεται με τους καθόλα ενδιαφέροντες προσκεκλημένους ομιλητές που ταξιδεύουν από κάθε γωνιά του κόσμου για να έρθουν στην Δράμα.

«Η γιορτή αυτή», υπογραμμίζει μιλώντας στο ΑΠΕ – ΜΠΕ ο κ. Σαϊνατούδης, «είναι ανοιχτή στον κάθε ενδιαφερόμενο άσχετα αν έχει σπόρους ή όχι. Η καλλιέργεια παραδοσιακών ποικιλιών και η ελεύθερη προσφορά τους είναι μια βαθιά πολιτική πράξη. Η Γιορτή Σπόρων του Πελίτι είναι μια εικόνα από το μέλλον. Ο καθ’ ένας προσφέρει αυτό που έχει στην κοινότητα και όλοι έχουν μέσα από αυτή την πρόσφορα αυτό που χρειάζονται. Έτσι οραματιζόμαστε το μέλλον μας. Όλοι να προσφέρουμε στην κοινότητα και να μπορούμε να έχουμε ελεύθερη πρόσβαση όλοι σε όλα τα αγαθά. Έτσι και η γιορτή μπορεί και οργανώνεται μέσα από την εθελοντική προσφορά σε εργασία, τρόφιμα, υλικά, σπόρους, φυτά, μουσική κ.λ.π. Όλα αυτά προσφέρονται ελεύθερα στη Γιορτή Σπόρων του Πελίτι».

Ολοκληρώνεται η πρώτη τράπεζα σπόρων

Οι επισκέπτες της φετινής γιορτής είχαν την ευκαιρία να δουν από κοντά τη νέα πετρόχτιστη τράπεζα σπόρων που κατασκευάζεται τα τελευταία χρονιά. Αποτελεί ένα προσωπικό στοίχημα για τον κ. Σαϊνατούδη και μια αδήριτη ανάγκη καθώς χρόνο με το χρόνο οι ανάγκες για διαθέσιμους σπόρους, που πρέπει να διατηρηθούν σε κατάλληλες συνθήκες υγρασίας και θερμοκρασίας, μεγαλώνουν όλο και περισσότερο.

«Από το 1995 ως σήμερα», υπογραμμίζει ο κ. Σαϊνατούδης, «το Πελίτι μπόρεσε να αλλάξει την εικόνα της Ελλάδας σε σχέση με τις παραδοσιακές ποικιλίες σπόρων. Κατάφερε να επηρεάσει την κατάσταση στην Βουλγαρία, στην Κύπρο, στην Τουρκία, στην Ευρώπη, σε Αφρικανικές χώρες και τα τελευταία χρόνια επηρεάζει την κατάσταση στις ΗΠΑ. Παρά τις μεγάλες επιτυχίες, συνεχίζει να χάνει σπάνιους σπόρους που βρίσκονται στην κατοχή του. Έτσι, ξεκινήσαμε την κατασκευή ενός κτηρίου για να γίνει χώρος όπου θα φιλοξενηθεί όλο αυτό το πολύτιμο υλικό. Σήμερα, ολοκληρώθηκε η πετρόχτιστη τειχοποιία της κατασκευής και έχει μπει η στέγη, ωστόσο απομένουν ακόμα πολλά έως ότου η τράπεζα σπόρων μπορέσει να λειτουργήσει ολοκληρωμένα. Σε αυτή την μεγάλη προσπάθεια ζητούμε την έμπρακτη βοήθεια όσων μπορούν να βοηθήσουν στην ολοκλήρωσή της».

Η νέα τράπεζα σπόρων που κατασκευάζεται μέσα στην κατάφυτη έκταση της γης του Πελίτι είναι συνολικής έκτασης 300 τ.μ. και εκτός από τους χώρους διαλογής, επεξεργασίας και φύλαξης των σπόρων θα διαθέτει μια αίθουσα εκδηλώσεων, μια βιβλιοθήκη και βοηθητικούς χώρους.

Αυξήθηκαν οι ανάγκες για σπόρους

Την τελευταία πενταετία και ιδιαίτερα τα χρόνια που ακολούθησαν μετά την πανδημία αυξήθηκε κατακόρυφα η ζήτηση σπόρων τόσο από την Ελλάδα όσο και από το εξωτερικό. Το μαρτυρούν οι δεκάδες τηλεφωνικές κλήσεις και τα μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου που δέχονται πλέον οι άνθρωποι του Πελίτι προκειμένου να στηρίξουν οργανωμένες προσπάθειες με την αποστολή παραδοσιακών ποικιλιών σπόρων, παρέχοντας ταυτόχρονα συμβουλές για την καλλιέργειά τους.

«Μετά την αναβολή της γιορτής για δυο χρόνια, λόγω της πανδημίας του κορονοϊού και των υγειονομικών μέτρων που εφαρμόστηκαν», επισημαίνει ο ιδρυτής του Πελίτι, «χρειάστηκε να καλύψουμε τις ολοένα αυξανόμενες ανάγκες του κόσμου για παραδοσιακές ποικιλίες σπόρων. Εκείνη την περίοδο για πρώτη φορά ανοίξαμε τα αποθέματα των σπόρων που διατηρούμε, γιατί καταλάβαμε πως οι ανάγκες του κόσμου ήταν μεγάλες και παραμένουν ακόμα. Δεν σας κρύβω ότι και με την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία αυξήθηκε η ζήτηση σε παραδοσιακές ποικιλίες σπόρων».

Η Γη είναι η μεγάλη τροφός

Είκοσι τέσσερα χρόνια μετά, η μικρή και άγνωστη οικογιορτή, που ξεκίνησε δειλά, έχει μετατραπεί σε σημείο συνάντησης ανθρώπων από ολόκληρο τον κόσμο που μοιράζονται τις ίδιες αξίες και ιδανικά.

Οι άνθρωποι αυτοί πιστεύουν στη δύναμη της μάνας γης. Αποτελούν τους μικρούς και τους μεγάλους φύλακες των σπόρων. Είναι αυτοί οι σπόροι που έθρεψαν γενιές αιώνες τώρα, αλλά δυστυχώς, λόγω της παγκοσμιοποίησης και της αστικοποίησης της κοινωνίας, τείνουν να εξαφανιστούν. Αυτή είναι η μεγάλη ευθύνη, η προσωπική ευθύνη, όλων των ανθρώπων που κάθε χρόνο σπεύδουν στο Πελίτι για να διακηρύξουν προς κάθε κατεύθυνση ότι η Γη είναι η μεγάλη τροφός όλων, πέρα από εθνικότητες, πολιτισμούς, κουλτούρες, θρησκείες, ιδεολογίες.

Το παρήγορο πάντως είναι ότι μετά από είκοσι τέσσερα χρόνια το Πελίτι έχει ευαισθητοποιήσει και έχει κάνει κοινωνούς χιλιάδες ανθρώπους κάθε ηλικίας!

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ