της Ελένης Ριζάκη
Η μεγαλύτερη στήριξη της γεωργίας άνθρακα από τους ίδιους τους αγρότες είναι ένα ζήτημα που απασχολεί όλο και περισσότερο τον πρωτογενή τομέα παγκοσμίως. Αυτό φαίνεται και από τη συχνή αναφορά της σε επίσημα κείμενα, αλλά και πρόσφατα από σχετική έρευνα που πραγματοποίησε η Trust in Food, μια πρωτοβουλία του Farm Journal για τη βιώσιμη γεωργία. Η έρευνα βασίζεται στη γνώμη 500 αγροτών πάνω σε διάφορες προτάσεις προσαρμογής για συμμετοχή τους σε αγορές γεωργίας άνθρακα. Αυτό που συμπεραίνεται είναι ότι το ενδιαφέρον τους εστιάζεται κυρίως σε ζητήματα πληρωμών και εγγυήσεων για υπάρχουσες περιβαλλοντικές πρακτικές διατήρησης και μείωσης της γραφειοκρατίας.
Επιπλέον, τα ποσοστά που διαμορφώνονται μέσα από τις απαντήσεις των συμμετεχόντων δίνουν μια πιο ξεκάθαρη εικόνα σχετικά με την αντίληψη των αγροτών για το πώς βλέπουν την προοπτική της γεωργίας άνθρακα. Περίπου το 90% των γεωργών γνωρίζουν για τις αγορές άνθρακα, ενώ μόλις το 3% συμμετέχει σε αυτές.
Παρ’ όλα αυτά, η συντριπτική πλειονότητα των ερωτηθέντων (97%) δηλώνει ότι δεν είναι ακόμα έτοιμοι να συμμετέχουν στις αγορές. Από αυτούς, το 59% θέτει ως προϋπόθεση την πραγματοποίηση αλλαγών και το 31% παραδέχεται πως βρίσκεται ακόμη στη φάση της διερεύνησης του τοπίου.
Οι επιδοτήσεις το κυριότερο κριτήριο συμμετοχής
Σε ερώτηση της έρευνας σχετικά με το ποια είναι τα πιο σημαντικά κριτήρια συμμετοχής στην αγορά γεωργίας άνθρακα, οι παραγωγοί θέτουν ως κυρίαρχο ζήτημα το ποσό ετήσιας επιδότησης για τη γη. Το συγκεκριμένο στοιχείο, όπως αναφέρεται στην έκθεση αποτελεσμάτων, αντικατοπτρίζει το ισχυρό οικονομικό κίνητρο που χρειάζονται οι αγρότες για να συμμετάσχουν σε πρακτικές που εντάσσονται στη γεωργία άνθρακα.
Στη συνέχεια, από τις απαντήσεις των ερωτώμενων προκύπτει το βαθύ χάσμα που υπάρχει ανάμεσα σε αγοραστές και παραγωγούς άνθρακα, αναφορικά με το πώς αντιλαμβάνονται τον ρόλο και τον σκοπό των οικονομικών κινήτρων για τη συμμετοχή στη γεωργία άνθρακα. Επιπλέον, οι παραγωγοί προβληματίζονται από ενδεχόμενα γραφειοκρατικά εμπόδια.
Οι κίνδυνοι και οι ευκαιρίες
Ουσιαστικά, σκοπός της έρευνας είναι να δώσει φωνή στους προβληματισμούς των παραγωγών, αλλά και να αναδείξει τρόπους να συνδεθούν με την αγορά γεωργίας άνθρακα, όπως και τη σημασία της συμμετοχής σε αυτήν.
Όπως διευκρινίζει η εκτελεστική αντιπρόεδρος της Trust in Food, Amy Skoczlas Cole, στόχος είναι η εξισορρόπηση του ενθουσιασμού της αγοράς, αλλά και των αναγκών των αγροτών: «Είμαστε παρόντες στον ενθουσιασμό και του ιδιωτικού τομέα, αλλά και της αμερικανικής κυβέρνησης, για την αξιοποίηση των αγορών γεωργίας άνθρακα, ως εργαλείο προώθησης των κλιματικών και επισιτιστικών στόχων. Θέλουμε να καταλάβουμε πώς νιώθουν οι αγρότες για αυτήν τη νέα ευκαιρία».
Τέλος, η βασική συντάκτρια της έκθεσης, Cara Urban, γράφει: «Η αποτυχία να συνδεθούν περισσότεροι αγρότες με κίνητρα, μπορεί να οδηγήσει ακούσια σε αρνητικές αντιλήψεις για τις αγορές άνθρακα, όπως για παράδειγμα σε μια προσπάθεια εμπορευματοποίησης της σκληρής δουλειά των αγροτών. Οι παραγωγοί μπορεί να δουν ότι τέτοιες αγορές ίσως αποζητούν να αποκομίσουν αξία από τις πρακτικές τους με το μικρότερο δυνατό αντίτιμο, τη στιγμή που από την πλευρά τους απαιτείται μια μεγάλη και επικίνδυνη αρχική επένδυση σε χρόνο, ενέργεια και τεχνικούς συμβούλους».
