Στην απεμπλοκή των λιμανιών στη Μαύρη Θάλασσα, μέσω της παρέμβασης του ΟΗΕ, στρέφει τις ελπίδες της η Ευρωπαϊκή Ένωση, προκειμένου να συνεχιστούν οι εξαγωγές σιτηρών και να αποφευχθεί ο ορατός πλέον κίνδυνος μιας παγκόσμιας επισιτιστικής κρίσης.
Τόσο το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, όσο και η Κομισιόν, καλούν τη Ρωσία να τερματίσει τις επιθέσεις της στις υποδομές μεταφορών της Ουκρανίας, να άρει τον αποκλεισμό των ουκρανικών λιμανιών της Μαύρης Θάλασσας και να επιτρέψει τις εξαγωγές τροφίμων, ειδικότερα από την Οδησσό.
Αυτό είναι ουσιαστικά το μήνυμα που εκπέμπουν οι Βρυξέλλες, μετά και τη διεξαγωγή της έκτακτης συνόδου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στις 30 και 31 Μαΐου, όσον αφορά το θέμα της επισιτιστικής ασφάλειας.
«Ο επιθετικός πόλεμος της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας έχει άμεσο αντίκτυπο στην παγκόσμια επισιτιστική ασφάλεια και στις τιμές των τροφίμων» παραδέχεται στο κείμενο συμπερασμάτων του το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και ζητά «αποτελεσματικό διεθνή συντονισμό, προκειμένου να εξασφαλιστεί μια συνολική παγκόσμια αντίδραση» σχετικά.
Στη διπλωματική επιχείρηση «ΠΕΙΘΩ» προς τη Ρωσία, πρωταγωνιστικό ρόλο αναμένεται να διαδραματίσει ο ΟΗΕ, ενώ δεν είναι λίγοι οι αρχηγοί κρατών που εναποθέτουν τις ελπίδες τους ακόμη και στην Τουρκία, μετά και τις μεμονωμένες προσπάθειες που προηγήθηκαν (για παράδειγμα, από την Ιταλία).
«Είμαστε στο πλευρό των Ηνωμένων Εθνών για να βρεθεί μια λύση, ώστε να ανοίξει ένας θαλάσσιος διάδρομος προς τη Μαύρη Θάλασσα. Αυτό είναι το ιδεατό σενάριο, αλλά δεν είμαστε σίγουροι ότι θα προχωρήσει κάτι τέτοιο. Ελπίζουμε να κλείσει αυτή η συμφωνία», αποκάλυψε κατά τη διάρκεια της συνέντευξης Τύπου ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ.
Σύμφωνα με τον ίδιο, οι «27» συζήτησαν μια εναλλακτική οδό εξαγωγής μέσω της Βαλτικής Θάλασσας, ωστόσο παρατήρησε ότι είναι πιο δύσκολο και πιο ακριβό για προφανείς λογιστικούς λόγους.
Από την πλευρά του, ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν, σε δηλώσεις του, επισήμανε ότι θα πρέπει να εξασφαλιστούν οι εξαγωγές δημητριακών από την Ουκρανία μέσω της Μαύρης Θάλασσας, όπου ρόλο διαδραματίζει και η Τουρκία.
Εναλλακτικό σχέδιο
Μέχρι τότε, η Ευρωπαϊκή Ένωση αποφάσισε να επενδύσει στις λεγόμενες «Λωρίδες Αλληλεγγύης», για τις οποίες είχε μιλήσει διεξοδικά λίγες ημέρες νωρίτερα το Συμβούλιο των Υπουργών Γεωργίας. «Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καλεί τα κράτη-μέλη να επιταχύνουν τις εργασίες για τις “Λωρίδες Αλληλεγγύης” που πρότεινε η Επιτροπή και να διευκολύνουν τις εξαγωγές τροφίμων από την Ουκρανία μέσω διαφορετικών χερσαίων οδών και λιμένων της ΕΕ», σημειώνεται στο κείμενο συμπερασμάτων.
Βέβαια, αυτές οι εναλλακτικές διαδρομές, όπως παραδέχτηκε η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν «είναι δύσκολες και πιο δαπανηρές, αλλά προς το παρόν είναι η μόνη δυνατή λύση».
Σύμφωνα τους Ευρωπαίους αξιωματούχους, πάνω από 20 εκατ. τόνοι σιτηρών έχουν μπλοκαριστεί στην Ουκρανία, κυρίως στο λιμάνι της Οδησσού, και πρέπει να εξαχθούν επειγόντως. Σε αριθμούς αυτό σημαίνει ότι τα σιτηρά αυτά θα πρέπει να εξαχθούν σε λιγότερο από τρεις μήνες.
Όπως αποκαλύπτει η Κομισιόν, παρά τις προσπάθειες που έχουν γίνει για τη διευκόλυνση της διέλευσης των συνόρων μεταξύ Ουκρανίας και ΕΕ, χιλιάδες φορτηγά αναμένουν εκτελωνισμό στην ουκρανική πλευρά. «Αυτήν τη στιγμή, ο μέσος χρόνος αναμονής για τις φορτάμαξες είναι 16 ημέρες, ενώ σε ορισμένα σύνορα φτάνει και τις 30 ημέρες».
Έτσι, αποφασίστηκε η εφαρμογή του σχεδίου «Λωρίδες Αλληλεγγύης», το οποίο προβλέπει πρόσθετα ιδιωτικά μέσα μεταφοράς, χρονοθυρίδες για τις σιδηροδρομικές μεταφορές των εξαγόμενων γεωργικών προϊόντων, μεταφορά κινητών φορτωτών σιτηρών στους συνοριακούς τερματικούς σταθμούς, αποθήκευση εμπορευμάτων στο ευρωπαϊκό έδαφος κ.ά.
«Η Αίγυπτος και άλλες χώρες της Αφρικής είναι τα θύματα αυτής της επαπειλούμενης επισιτιστικής κρίσης», δήλωσε ο Σαρλ Μισέλ, με τον Μακρόν να υπογραμμίζει ότι είναι ανάγκη να αυξηθεί η παραγωγή στις εν λόγω χώρες.
Να κλείσουν τα Στρατηγικά Σχέδια για την ΚΑΠ
Από την πλευρά του, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο επαναλαμβάνει τη δέσμευσή του για διατήρηση του παγκόσμιου εμπορίου προϊόντων διατροφής χωρίς αδικαιολόγητους εμπορικούς φραγμούς, ενίσχυση της αλληλεγγύης προς τις πιο ευάλωτες χώρες και αύξηση της τοπικής βιώσιμης διατροφικής παραγωγής, ώστε να μειωθούν οι διαρθρωτικές εξαρτήσεις.
Καλεί, δε, την Κομισιόν να διερευνήσει τη δυνατότητα κινητοποίησης αποθεματικών από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάπτυξης για τη στήριξη των χωρών εταίρων που πλήττονται περισσότερο.
Εν συνεχεία, υπογραμμίζει τη σημασία της ΚΑΠ στη συμβολή της ΕΕ στην επισιτιστική ασφάλεια και ζητάει την ταχεία υιοθέτηση των Στρατηγικών Σχεδίων της ΚΑΠ. «Λόγω των συνεχιζόμενων ελλείψεων λιπασμάτων στην παγκόσμια αγορά, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ζητεί περισσότερες συντονισμένες προσπάθειες για συνεργασία με διεθνείς εταίρους για την προώθηση πιο αποτελεσματικής χρήσης των λιπασμάτων, καθώς και εναλλακτικών λύσεων» καταλήγει στο κείμενο συμπερασμάτων.
