Προσκόμματα στην καμπάνια της βιομηχανικής ντομάτας, που βρίσκεται αυτό το διάστημα σε εξέλιξη και μεγάλες απώλειες εισοδήματος για τους καλλιεργητές προκαλεί το κύμα καύσωνα που σαρώνει τις τελευταίες εβδομάδες τα παραγωγικά κέντρα της χώρας.
Στη Θεσσαλία, όπου η συγκομιδή ξεκίνησε δειλά-δειλά στις αρχές του μήνα, οι επιπτώσεις των πολύ υψηλών θερμοκρασιών είναι ήδη ορατές από τις πρώιμες κιόλας ποικιλίες και αναμένεται να αποτυπωθούν και σε εκείνες που ακολουθούν. «Αυτήν τη στιγμή, βρισκόμαστε περίπου στο 20% της συγκομιδής. Έχουμε παραδώσει στα εργοστάσια της Θεσσαλίας περί τους 35.000 τόνους. Όμως, ο καύσωνας έχει κάνει τεράστιες καταστροφές, νομίζω ότι όλη η επιστημονική κοινότητα το αντιλαμβάνεται πλέον. Oυσιαστικά, έχει ‘‘νεκρώσει’’ το φυτό, ο καρπός αφυδατώθηκε και δεν ωριμάζει με τίποτα», λέει στην «ΥΧ» ο πρόεδρος του ΘΕΣΤΟ, Χρήστος Σουλιώτης. «Αυτό έχει ως αποτέλεσμα όταν μπαίνουμε να μαζέψουμε σε ένα χωράφι, να πετάμε 1,5-2 τόνους πράσινης ντομάτας και από κάτω να υπάρχουν και σάπιοι καρποί», προσθέτει ο ίδιος.
Μια πρώτη εκτίμηση θέλει τις αποδόσεις να είναι πεσμένες κατά τουλάχιστον 2-2,5 τόνους/στρέμμα. «Υπάρχουν χωράφια πολύ προσεγμένα από τα οποία περίμενε ο παραγωγός να πάρει 12-13 τόνους και πλέον με δυσκολία φτάνει τους 9,5 τόνους. Επιπλέον, τα ποιοτικά ελαττώματα έχουν αυξηθεί, έχουμε ηλιοεγκαύματα και ‘‘βρασμένες’’ ντομάτες πάνω στα φυτά. Όλα αυτά, όπως είναι κατανοητό, έχουν ως συνέπεια να υπάρχει απομείωση στην τιμή», προσθέτει.
Όπως εξηγεί ο ίδιος, τις μέρες που προηγήθηκαν οι καλλιεργητές έκαναν ό,τι μπορούσαν, προκειμένου να προστατεύσουν τα φυτά και τους καρπούς τους, «επιστρατεύοντας» ακόμα και τα ειδικά αντηλιακά φιλμ. «Όμως, αυτό που βιώσαμε ήταν ουσιαστικά ένα… φλογοβόλο. Όταν το θερμόμετρο φτάνει τους 46-47 βαθμούς υπό σκιά, καταλαβαίνει κανείς ότι μιλάμε για πολύ δύσκολες καταστάσεις», σχολιάζει.
«Δύο φορές πάνω τα εφόδια»
Ο πρόεδρος του ΘΕΣΤΟ τονίζει ότι, αν στην εξίσωση προστεθούν οι απώλειες που προκάλεσε ο παγετός στις πολύ πρώιμες φυτεύσεις (τις οποίες πριμοδότησαν με τα τιμολόγιά τους οι βιομηχανίες), αλλά και οι αυξήσεις στο κόστος των εφοδίων, το πρόσημο αρχίζει να γίνεται αρνητικό για τους παραγωγούς. «Από τον Φεβρουάριο που συμφωνήθηκαν οι τιμές με τις επιχειρήσεις, τα λιπάσματα έχουν πάει δύο φορές πάνω, έχει εκτιναχθεί το κόστος παραγωγής. Αν, λοιπόν, του χρόνου δεν υπάρξει μια σοβαρή και γενναία αύξηση στα τιμολόγια, προβλέπω ότι του χρόνου οι εκτάσεις που θα φυτευτούν με ντομάτα θα είναι οι μισές», υπογραμμίζει.
«Τα πράγματα, δυστυχώς, δεν πάνε καθόλου καλά. Οι ντομάτες ‘‘έφαγαν’’ τρεις καύσωνες και αυτό φαίνεται στη συγκομιδή. Το φυτό έχει σταματήσει να δουλεύει, έχουμε σαπίσματα από κάτω και στη μέση οι ντομάτες είναι πράσινες και δεν ωριμάζουν», λέει από την πλευρά του στην «ΥΧ» ο διαχειριστής της Ομάδας Παραγωγών βιομηχανικής ντομάτας του Συνεταιρισμού Λαρισαίων Αγροτών, Παναγιώτης Καλογιάννης.
Όπως εξηγεί ο ίδιος, «η πρώτη και κύρια επίπτωση είναι ότι μειώνονται τα brix. Όταν δεν ωριμάζει η ντομάτα, δεν έχεις σάκχαρα, που είναι το πρώτο στο οποίο ποντάρει ο παραγωγός. Εκτιμούμε ότι είμαστε περίπου 0,20 κάτω στα brix μεσοσταθμικά. Ντομάτες, οι οποίες αρχικά φαινόταν ότι θα ξεπερνούσαν τα 5 brix, τώρα με δυσκολία ‘πιάνουν’ τα 4,80, ενώ υπάρχουν και πολλές που δεν ξεπερνούν τα 4,40. Ούτε λόγος φυσικά για τα 5,50-6 brix στα οποία κινούμαστε παραδοσιακά», συμπληρώνει.
«Θα φρακάρουν τα εργοστάσια»
Πέραν αυτού, τα ηλιοεγκαύματα μεταφράζονται σε αύξηση των ξένων υλών και γενικότερα των ποιοτικών ελαττωμάτων, τα οποία ρίχνουν ακόμα περισσότερο την τιμή. «Φυσικά και στις αποδόσεις είμαστε πολύ κάτω. Χωράφια τα οποία πήγαιναν για 11-12 τόνους/στρέμμα, δυσκολεύονται πλέον να ξεπεράσουν τους 9 τόνους. Έχουμε και περιπτώσεις που με το ζόρι έπιασαν τους 7 τόνους», προσθέτει ο ίδιος.
Ο κ. Καλογιάννης προβλέπει ότι οι επόμενες δυο-τρεις εβδομάδες θα είναι δύσκολες, καθώς υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να «φρακάρουν» τα εργοστάσια. «Φοβόμαστε ότι θα πέσουν όλες οι ντομάτες μαζί. Πρώιμες δεν υπάρχουν, λόγω του παγετού, ενώ οι όψιμες ήρθαν πιο μπροστά λόγω του καύσωνα», σημειώνει.
Στο 60% της συγκομιδής η Ηλεία
Στην Ηλεία, η καμπάνια ξεκίνησε μεν νωρίτερα, όμως κι εκεί οι επιπτώσεις του καύσωνα είναι εμφανείς στα φορτία που παραδίδονται στα εργοστάσια. «Αυτήν τη στιγμή, έχουμε φτάσει ήδη το 50% και πάμε για το 60% της συγκομιδής», δηλώνει στην «ΥΧ» ο πρόεδρος της Ομάδας Παραγωγών Αμαλιάδας, Χρήστος Βαλιανάτος. «Λόγω του καύσωνα, αλλά και του παγετού που είχε προηγηθεί, έχει υποβαθμιστεί η ποιότητα», τονίζει και προσθέτει: «Βάσει των στοιχείων που έχουμε στη διάθεσή μας, ο μέσος όρος των brix για την ντομάτα που έχει παραδοθεί μέχρι σήμερα στα εργοστάσια είναι 4,60, όταν πέρυσι για το σύνολο της καμπάνιας ήταν 4,80», προσθέτει ο ίδιος.
Με δεδομένο ότι οι θερμοκρασίες εξακολουθούν να είναι πολύ υψηλές και να απειλούν το προϊόν ακόμα και αφού έχει συλλεχθεί, οι βιομηχανίες επιχειρούν να περιορίσουν το χρονικό διάστημα στο οποίο είναι εκτεθειμένο. «Βρισκόμαστε αυτήν τη στιγμή στο 60% και αυτό στο οποίο εστιάζουμε είναι να ελαχιστοποιήσουμε τον χρόνο που μεσολαβεί από το μάζεμα της ντομάτας μέχρι την παράδοση. Θέλουμε να τον μηδενίσουμε, ει δυνατόν, γι’ αυτό και έχουμε οργανώσει τις παραλαβές μας ανάλογα. Οι ντομάτες που έχουν ήδη ταλαιπωρηθεί από τον καύσωνα με το που συγκομίζονται ‘‘σπάνε’’ αμέσως κι αυτό θέλουμε να αποφύγουμε», σημειώνει ο διευθυντής Προμήθειας Ντομάτας και Αειφόρου Γεωργίας του εργοστασίου Pummaro, Δημήτρης Ευθυμιόπουλος. «Επίσης, σε συνεννόηση με τους παραγωγούς, κάνουμε πολύ προσεκτική διαλογή, προσπαθούμε το κακό προϊόν να το αφήνουμε στο χωράφι, ενώ έχουμε εντατικοποιήσει και τους ελέγχους μας», συμπληρώνει.
Ο κ. Ευθυμιόπουλος εκτιμά ότι η ζημιά, λόγω των καιρικών συνθηκών, στις μεσαίες και μεσοόψιμες ντομάτες μπορεί να φτάσει το 30%, ωστόσο, επισημαίνει ότι η εικόνα, σε ό,τι αφορά τα brix, έχει βελτιωθεί τις τελευταίες μέρες. Σε κάθε περίπτωση, τονίζει ότι «εμείς θα παραλάβουμε τους 40.000 τόνους που έχουμε προγραμματίσει και πιστεύω ότι, με τη δουλειά που έχουμε κάνει όλο αυτό το διάστημα, θα πετύχουμε και μια καλή ποιότητα. Ίσως όχι στα περσινά επίπεδα, όμως σίγουρα εντός των προδιαγραφών που έχουμε θέσει ως εργοστάσιο».
