Εκτιμήσεις 2021-2022: Μειωμένη στο μισό από πέρυσι η νέα παραγωγή επιτραπέζιας ελιάς

των Μαρίας Αμπατζή, Μαρίας Αντωνίου, Γιώργου Αργυρίου, Γιώργου Ρούστα, Γιάννη Σάρρου, Νικολέτας Τζώρτζη, Αφροδίτης Χρυσοχόου

Οι επιπτώσεις των καιρικών φαινομένων, και όχι μόνο, αποτυπώνονται και φέτος στην επιτραπέζια ελιά, που έρχεται με μειώσεις σε κύριες ζώνες παραγωγής, σύμφωνα πάντα με τις εκτιμήσεις αρμόδιων υπηρεσιών και φορέων και ελλείψει επίσημα καταγεγραμμένων ποσοτικών στοιχείων.

Οι καιρικές συνθήκες του φθινοπώρου θεωρούνται καθοριστικές -κατά πολλούς- για την ίδια την παραγωγή αλλά και τον δάκο, που έως τώρα «περιοριζόταν» κι από τον παρατεταμένο καύσωνα. Πάντως, οι εκτιμήσεις έρχονται ταυτόχρονα με εκείνες για σαφώς υψηλότερες τιμές, με τις πράσινες να εμφανίζουν αυξημένη ζήτηση ήδη από το ξεκίνημα, όπως αναφέρουν παραγωγικά κέντρα.

Υψηλότερα επίπεδα τιμών κατά 40% από πέρυσι, σε ό,τι αφορά τις πράσινες Χαλκιδικής, δείχνουν και οι πρώτοι τιμοκατάλογοι, τιμές, όμως, που δεν αναμένεται να καλύψουν την απώλεια εισοδήματος, υποστηρίζουν οι παραγωγοί, οι οποίοι αντιμετωπίζουν επιπλέον αυξημένα κόστη.

Με κύριο το πλήγμα της Καβάλας, σημαντικές οι μειώσεις στην ΑΜ-Θ

Σε επίπεδο Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, μόνο στην ΠΕ Έβρου η παραγωγή αναμένεται να κινηθεί στα περσινά επίπεδα, αν και πρόκειται για μόλις 90 τόνους σε Αλεξανδρούπολη και Σαμοθράκη. Σε όλες τις περιφερειακές ενότητες οι απώλειες είναι πολύ σημαντικές και ιδιαίτερα στην Καβάλα όπου η ζημιά εκτείνεται σε όλη την περιοχή. Οι εκτιμήσεις στην παρούσα φάση γίνονται κατά προσέγγιση και θα είναι ασφαλέστερες στα τέλη Σεπτέμβρη, εξηγούν από τη ΔΑΟΚ. Είναι εξάλλου ο νομός που πρωταγωνιστεί στη βρώσιμη ελιά, με 20.800 τόνους πέρυσι.

Καθοριστικές ήταν οι καιρικές συνθήκες, με τις χαλαζοπτώσεις που έπληξαν όλη την ηπειρωτική περιφέρεια, ενώ, πλέον, οι καλλιεργητές στρέφουν το βλέμμα στην αλλαγή του καιρού, καθώς η αυξανόμενη υγρασία προβληματίζει για το τι θα συμβεί τον Σεπτέμβρη με τον δάκο.

Την εκτίμηση ότι η περιοχή της Καβάλας αναμένει μείωση περισσότερο κι από το μισό σε σύγκριση με πέρυσι, λόγω της κακής καρπόδεσης, μετέφερε ο Κλέαρχος Σαραντίδης, διευθυντής στην ΕΑΣ. «Η Καβάλα έχει όγκους που φτάνουν πολλές φορές και ξεπερνούν τους 25.000 τόνους» εξηγεί, υπενθυμίζοντας ότι πέρυσι ήταν μία καλή παραγωγή που μπορεί να έφτασε ή και να ξεπέρασε αυτό το επίπεδο, ενώ η επόμενη μπορεί να κινηθεί στους 10.000-12.000 τόνους.

Σημαντικά λιγότερες από πέρυσι οι ελιές στη Χαλκιδική

Ιδιαίτερα δύσκολη προμηνύεται η φετινή χρονιά για τη Χαλκιδική. Σύμφωνα με εκτιμήσεις συνεταιρισμών και μεταποιητών, η επιτραπέζια πράσινη ελιά μετράει φέτος σημαντικές απώλειες. Τα ποσοστά μείωσης εκτιμάται ότι υπερβαίνουν το 50% για το σύνολο του νομού, αφού εκεί υπολογιζόταν περίπου η μείωση πριν μπουν οι παραγωγοί να μαζέψουν. «Τώρα που άρχισαν, βλέπουν ότι βγάζουν πολύ λιγότερο από αυτό που ευελπιστούσαν και περίμεναν», μεταφέρει από την περιοχή ο διευθυντής στον Συνεταιρισμό Πολυγύρου, Νίκος Ξάκης.

Σύμφωνα με τον ίδιο, ο νομός σε μία μέτρια χρονιά κινείται γύρω στους 100.000 τόνους, όμως «φέτος άντε να μαζευτούν 45.000-50.000 και θα δούμε, γιατί άρχισαν και μαυρίζουν κιόλας, είναι πρώιμη η χρονιά», σημείωσε.

Από 50% μέχρι 70% εκτιμά τη μείωση για το σύνολο της επικράτειας της Χαλκιδικής και ο πρόεδρος του ΑΣ Μουδανιών, Γιάννης Σαχίνης, υπενθυμίζοντας ότι και πέρυσι δεν ήταν μία χρονιά υπερπαραγωγής. «Μιλάμε για ένα 60% μείωση σίγουρα και λέμε και για παραπάνω», μετέφερε και η Παυλίνα Κασάπη, τεχνολόγος γεωπόνος από τον Συνεταιρισμό Μεταγγιτσίου. Σύμφωνα με την ίδια, κύριες αιτίες ήταν η παγωνιά και άλλες συνθήκες που προκάλεσαν το πρόβλημα της ακαρπίας, ενώ ρόλο έπαιξαν και οι παρατεταμένοι καλοκαιρινοί καύσωνες.

Υψηλότερα, και συγκεκριμένα μεταξύ 60% και 80%, τοποθετεί το ποσοστό μείωσης ο γεωπόνος, μεταποιητής πράσινης ελιάς και αντιπρόεδρος του Επιμελητηρίου Χαλκιδικής, Στέλιος Χούτας. Με αυτά τα δεδομένα, η παραγωγή δεν πρόκειται να ξεπεράσει τους 30.000-40.000 τόνους. «Ερχόμαστε μετά από τρεις καλές χρονιές για την ελιά από άποψη τονάζ» σημειώνει, χαρακτηρίζοντας πρωτοφανή τη φετινή πτώση για τα δεδομένα της Χαλκιδικής. «Θα είναι δύσκολη χρονιά για τον πρωτογενή τομέα μας, αλλά και για τη μεταποίηση και τις εξαγωγές», αναφέρει.

Την ίδια εκτίμηση μοιράζεται και ο πρώην πρόεδρος της ΕΑΣ Πολυγύρου, Ευάγγελος Ευαγγελινός. «Είναι μια πολύ άσχημη χρονιά, από όλες τις πλευρές, για τον πρωτογενή τομέα της Χαλκιδικής», σημειώνει. Την εκτίμηση ότι η νέα παραγωγή θα πιάσει το 30% της περσινής, μοιράστηκε και ο Βαγγέλης Μισαηλίδης, πρόεδρος του ΑΣ Σημάντρων.

Με τη συγκομιδή να έχει αρχίσει, ανακοινώθηκαν και οι πρώτες τιμές της βιομηχανίας, όπως ο τιμοκατάλογος της Κωνσταντόπουλος ΑΕ- «OLYMP», που τοποθετούν τα 110 κομμάτια πράσινης ελιάς Χαλκιδικής στο 1,40 ευρώ, υψηλότερα από το 1 ευρώ που επικράτησε πέρυσι.

Πρόκειται για τιμές που, κατά πολλούς, δεν αρκούν για να ισοσκελιστεί η μείωση της παραγωγής, ταυτόχρονα με τα αυξημένα κόστη που επισημαίνονται, ενώ δεν λείπουν κι εκείνοι που βλέπουν ότι μπορεί να κινηθούν και υψηλότερα. Χαρακτηρίζοντας εξαιρετική την ποιότητα των βρώσιμων ελιών, ο κ. Χούτας επισημαίνει ότι λόγω της μειωμένης ποσότητας κανείς δεν γνωρίζει πού θα φτάσουν οι φετινές τιμές. «Θα ισχύσει ο νόμος της προσφοράς και της ζήτησης. Ό,τι κι αν ακούσουμε φέτος από τιμές να μην εκπλαγούμε, δηλαδή θα είναι τιμές υψηλότερες από όλα τα χρόνια», προσθέτει.

Στα πάνω της η Μαγνησία, χαμηλότερα κινείται η Λάρισα

Χαμηλή ανθοφορία και μικρό ποσοστό καρπόδεσης προκάλεσαν και στη Μαγνησία οι καιρικές συνθήκες. Σύμφωνα με τον προϊστάμενο της ΔΑΟΚ, Νίκο Λιανό, φέτος δεν σημειώθηκαν χαμηλές θερμοκρασίες τον χειμώνα και υπήρξε παγετός την άνοιξη. Ωστόσο, η παραγωγή επιτραπέζιας ελιάς αναμένεται αυξημένη σε σχέση με πέρυσι, με τους φετινούς όγκους της συγκομιδής να εκτιμώνται στους 2.500 τόνους. Παράλληλα, δεν εντοπίζονται, μέχρι στιγμής, ιδιαίτερα προβλήματα με τον δάκο.

Η συγκομιδή θα ξεκινήσει στις αρχές Οκτωβρίου με την πράσινη ελιά και θα συνεχιστεί στα τέλη Νοεμβρίου με τη μαύρη. Υπενθυμίζεται ότι η Κονσερβολιά αποτελεί μονοκαλλιέργεια σε ποσοστό 90,69% στην περιοχή της Μαγνησίας, ενώ στις Σποράδες αγγίζει το 98,78%.

Σε ό,τι αφορά τις περιοχές της Λάρισας, οι εκτιμήσεις της ΔΑΟΚ αναφέρουν ότι δύσκολα θα φτάσουν τους 2.000 τόνους, από τους 2.700 περίπου πέρυσι. Σύμφωνα με τον προϊστάμενο του Τμήματος Φυτοπροστασίας της ΔΑΟΚ, κ. Σταυρίδη, «ευχή όλων μέχρι και τη συγκομιδή, στα μέσα Οκτωβρίου, είναι οι καιρικές συνθήκες να συμβάλουν και να έχουμε μόνο λίγες βροχές χωρίς ακραία φαινόμενα, ώστε να βοηθήσουν στο βάρος και στην περιεκτικότητα της ελιάς», εξηγεί.

Χρονιά μειώσεων για την Ήπειρο

Μία φτωχή παραγωγικά χρονιά αναμένει η Πρέβεζα, αφού οι καιρικές συνθήκες, από την ανθοφορία ακόμη, δεν βοήθησαν την ελιά, που έτσι κι αλλιώς παρενιαυτοφορεί. Σε ό,τι αφορά την επιτραπέζια Χονδροελιά, φέτος για την περιοχή βρίσκεται μάλλον σε απόλυτη πτώση, εκτιμούν στη ΔΑΟΚ, και τοποθετούν την παραγωγή βρώσιμης στους 20 τόνους. «Η εκτίμηση είναι με αστερίσκο», αφού μπορεί να κινηθεί παραπάνω ή να μηδενιστεί τελείως, διευκρινίζουν, ενώ οι περσινές ποσότητες υπολογίζονται μεταξύ 60-80 τόνων.

Αντίθετα από την περσινή καλή χρονιά κινείται και η Θεσπρωτία όπου, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της ΔΑΟΚ, χαμηλά ποσοστά καρποφορίας και καρπόπτωση λόγω του παρατεταμένου καύσωνα φέρνουν τις φετινές ποσότητες στους 100 τόνους, από τους περίπου 200-220 περσινούς, ωστόσο κρίσιμες θεωρούνται και οι βροχές του επόμενου διαστήματος.

Επίσης, υψηλά ποσοστά ακαρπίας ταλαιπωρούν σημαντικά φέτος την παραγωγή της Άρτας, που αναμένει σαφώς μικρότερες ποσότητες των περσινών λόγω των κλιματολογικών συνθηκών. Ο καρπός και για τις δύο χρήσεις εκτιμάται μειωμένος, σε ποσοστά της τάξεως του 90%, σε σύγκριση πέρυσι.

Με έντονη ζήτηση για τις πράσινες ξεκίνησε η Στερεά

Έντονη ζήτηση των εμπόρων για πράσινες ελιές καταγράφεται από το ξεκίνημα της συλλογής στη Στερεά Ελλάδα. Σε σύγκριση με την περσινή χρονιά, η τιμή παρουσιάζει άνοδο και τα μέχρι στιγμής δεδομένα δείχνουν ότι οι ελιές θα οδηγηθούν στις κάδες και δεν θα πηγαίνουν για ελαιοποίηση, ακόμα και τα μικρότερα τεμάχια.

Για τη νέα σοδειά και τις πράσινες Αμφίσσης, οι τιμές δείχνουν ότι θα κινηθούν ανοδικά, με τις βιολογικές να ξεπερνούν τα 2,5 ευρώ/κιλό. Ελαφριά άνοδο παρουσιάζουν και οι περσινές της ποικιλίας Καλαμών, κυρίως στην περιοχή της Λοκρίδας, όπου συγκεντρώνεται και ο μεγαλύτερος όγκος. Η τιμή για τα 200 τεμάχια κινείται πάνω από το 1,60 ευρώ, οι ελαιοπαραγωγοί όμως παρουσιάζονται συγκρατημένοι λόγω των αποθεμάτων που άφησε σε κάδες και μεταποίηση η δύσκολη διετία που προηγήθηκε.

Ποσοτικά, η ποικιλία Αμφίσσης σε σύγκριση με πέρυσι παρουσιάζει μεγάλη μείωση, που εκτιμάται ότι ξεπερνά ακόμη και το 80%. Σύμφωνα με τον γεωπόνο της ΔΑΟΚ Φθιώτιδας, Γιάννη Ζαρμπούτη, πέρυσι οι Αμφίσσης κινήθηκαν στους 15.000 τόνους και οι Καλαμών με μικρότερες απώλειες στους 5.000. Για την τρέχουσα περίοδο, θα κυμανθούν περίπου στους 5.000 και 4.000 τόνους αντίστοιχα.

Αυξημένη στους 5.000 τόνους έναντι των 3.000 πέρυσι εκτιμάται για την περιοχή της Φωκίδας η φετινή παραγωγή, σύμφωνα με τον γεωπόνο της ΔΑΟΚ, Νίκο Σιδηρόπουλο, παραγωγή που προέρχεται κυρίως από τις Νότια Άμφισσα και Ιτέα, όπου τα περισσότερα κτήματα είναι πιο παραγωγικά διότι αρδεύονται.

Σταθερή στα περσινά χαμηλότατα επίπεδα εμφανίζεται η Βοιωτία, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις που μετέφερε από τη ΔΑΟΚ ο Χρυσόστομος Σίσκος. Οι εκτεταμένες πυρκαγιές στην Εύβοια δυσκολεύουν ακόμη περισσότερο τις εκτιμήσεις για φέτος, αφού ένα 40% των καλλιεργούμενων εκτάσεων που κάηκαν (πάνω από 70.000 στρέμματα) αφορούσε ελαιώνες.

Με σημαντική ακαρπία η νέα σοδειά στην Αιτωλοακαρνανία

Αρνητικό πρόσημο αναμένεται και στην Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας, ιδιαίτερα στην Αιτωλοακαρνανία. Πρόκειται για ένα σημαντικό πλήγμα στο εισόδημα των παραγωγών, κυρίως στο Αγρίνιο, όπου η ζημιά είναι μεγαλύτερη λόγω της ακαρπίας στη Χονδροελιά, ενώ προβλήματα αντιμετώπισαν και οι Καλαμών, όπως άλλωστε έχουν επισημάνει στο ΥΠΑΑΤ οι τοπικές αρχές του Αγρινίου και του Μεσολογγίου.

Σύμφωνα με τον γεωπόνο της ΔΑΟΚ Αιτωλοακαρνανίας, Γιώργο Κοντογιώργη, και τις πρώτες εκτιμήσεις, η παραγωγή επιτραπέζιας ελιάς υπολογίζεται σε 10.000 τόνους, με τάση μείωσης, την ώρα που πέρυσι ξεπερνούσε τους 14.000 τόνους. «Τον Μάρτιο, όταν τα δέντρα βρίσκονταν σε περίοδο ανθοφορίας, εκδηλώθηκαν ακραία καιρικά φαινόμενα που συνοδεύτηκαν από χαμηλές θερμοκρασίες το πρώτο δεκαήμερο του Απριλίου, επηρεάζοντας την καρπόδεση και φυσικά την παραγωγή» επεσήμανε, προσθέτοντας και τον παρατεταμένο καύσωνα του Μαΐου που δυσκόλεψε έτι περαιτέρω την κατάσταση. Στον Νομό Ηλείας, όπως τόνισε ο Γιώργος Μικέογλου, προϊστάμενος στο Τμήμα Φυτοϋγειονομικού Ελέγχου της ΔΑΟΚ, οι πρώτες εκτιμήσεις βλέπουν 80 τόνους παραγωγή φέτος, στα ίδια σχεδόν επίπεδα με πέρυσι. Στους 140 τόνους εκτιμάται η παραγωγή στην Αχαΐα, χαμηλότερα από τους 150 τόνους πέρυσι, σύμφωνα με τη γεωπόνο της ΔΑΟΚ, Μάρθα Λαριομάτη. Και αυτή η μείωση αποδίδεται στις υψηλές θερμοκρασίες που επικράτησαν και στην επακόλουθη ξηρασία.

Εκτιμήσεις για τη μεταβολή της παραγωγής επιτραπέζιας ελιάς 2021-2022
(ποσότητες σε τόνους)

Πηγή: Ρεπορτάζ «ΥΧ» βάσει εκτιμήσεων των κατά τόπους ΔΑΟΚ και παραγωγικών φορέων

Καλύτερη παραγωγή αναμένει η Λακωνία, μειώσεις στην υπόλοιπη Πελοπόννησο

Στην προοπτική για μία παραγωγή 3.000-3.500 τόνων επιτραπέζιας ελιάς αναφέρθηκε από τη ΔΑΟΚ Μεσσηνίας ο Κυριάκος Σκούλικας, με την προβλεπόμενη μείωση να μην ξεπερνά το 15%-20%. Τόνισε, όμως, ότι αν βρέξει τα πράγματα θα είναι καλύτερα και ίσως ο νομός να δει ακόμα και αύξηση. Αντιστοίχως, σε μείωση της τάξεως του 20% αναφέρθηκε και ο Αντώνης Παρασκευόπουλος, προϊστάμενος στη ΔΑΟΚ Τριφυλίας, μεταφέροντας την εκτίμηση για 600 τόνους φέτος.

Από 15.000 έως 22.000 τόνους υπολογίζεται η φετινή παραγωγή για τη Λακωνία, σύμφωνα με τον Γιάννη Ράλλη από τη ΔΑΟΚ, που σημαίνει βέβαιη αύξηση σε σχέση με την περασμένη χρονιά και τους 13.000 τόνους.

Αντίθετα, μείωση που μπορεί να φτάσει και το 50% εκτιμούν από τη ΔΑΟΚ Αρκαδίας, αφού η πρόβλεψη κάνει λόγο για 1.800 τόνους επιτραπέζιας ελιάς. Ακόμη, 200-250 τόνους αναμένει η Αργολίδα, χαμηλότερα από τους 400 τόνους που κινήθηκε η περσινή παραγωγή, σύμφωνα με τον Γιώργο Κουρόγιωργα από τη ΔΑΟΚ. Τέλος, περίπου 30 τόνους επιτραπέζιου προϊόντος αναμένεται να παραγάγει η Κορινθία, όπου οι μεγαλύτεροι όγκοι κατευθύνονται προς ελαιοποίηση.