Ελαιόλαδο: Ξεκινά η συλλογή – Πώς επηρεάζουν οι καιρικές συνθήκες, ο δάκος και η έλλειψη εργατικών χεριών τις µεγάλες παραγωγικές ζώνες

Με τις περισσότερες περιοχές να αναμένουν μειωμένες ποσότητες σε σύγκριση με τον περσινό όγκο του ελαιολάδου, τα πρώτα δειλά βήματα ελαιοσυλλογής πραγματοποιούν αρκετές περιοχές της χώρας. Τα μηνύματα ανάμεικτα, καθώς ακόμη και στην Κρήτη, που οι εκτιμήσεις ανέφεραν αυξημένες ποσότητες έναντι των περσινών και σαφώς καλύτερη ποιότητα, η πρόσφατη θεομηνία προκάλεσε σοβαρές καταστροφές σε ελαιώνες των Χανίων και του Ηρακλείου.

Παράλληλα, δεν απουσιάζουν και τα χτυπήματα του δάκου, καθώς ήδη Λέσβος και Κέρκυρα αναφέρουν προσβολές, ενώ παρουσία του εντόμου εντοπίζεται και σε περιοχές της Λακωνίας, χωρίς ωστόσο να έχει προσβάλει ακόμη τον καρπό.

Οι τελευταίοι ψεκασμοί είναι σε εξέλιξη στις περισσότερες περιοχές της χώρας, όπου δεν έχει ξεκινήσει η ελαιοσυλλογή, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις πραγματοποιούνται με πιο ήπια σκευάσματα, για να μπορέσει να επιτραπεί η εκκίνηση της παραγωγής το προσεχές διάστημα.

Μαζί με τα παραπάνω, δεν είναι λίγοι εκείνοι που αναφέρουν ότι φέτος επικράτησε ανομβρία, η οποία άφησε το αποτύπωμά της στην ελιά, αλλά και ένα επιπλέον πρόβλημα, εκείνο των περιορισμένων εργατικών χεριών, συνθήκη που οφείλεται και στις δυσκολίες που έχει προκαλέσει η πανδημία.

Στο ρεπορτάζ που ακολουθεί, καταγράφεται η εικόνα που παρουσιάζει η καλλιέργεια σε σημαντικές ελαιοπαραγωγικές περιοχές, αναλόγως και της συγκομιδής, η οποία αλλού έχει ξεκινήσει κι αλλού προβλέπεται να αρχίσει τα πρώτα 24ωρα του Νοέμβρη.

Λακωνία
Κρατάει τα 3,80 ευρώ η Αθηνοελιά

Με τη συγκομιδή της Αθηνοελιάς να συνεχίζεται εντατικά από τον κάμπο των Μολάων και κάτω, η παραγωγή για την ποικιλία, που ανοίγει συνήθως την αυλαία της ελαιοκομικής περιόδου, φαίνεται αρκετά μειωμένη, ίσως και κατά 50% από πέρυσι, όπως ανέφερε ο Νικόλαος Γραμματικάκης, πρόεδρος της ΚΑΣΕΛΛ.

Οι ποσότητες, σε ό,τι αφορά την Κορωνέικη των Μολάων, δείχνουν ότι θα κινηθούν στα περσινά επίπεδα, ωστόσο σε επίπεδο νομού, η Λακωνία αναμένει μείωση παραγωγής. Σύμφωνα με τον ίδιο, στα νότια του νομού υπάρχει αυξημένη παρουσία του δάκου, χωρίς ωστόσο να παρατηρούνται προσβολές. Την τιμή έναρξης, όμως, φαίνεται ότι διατηρεί το πρωτόλαδο της περιοχής, αφού πράξεις ιδιωτών, αλλά και η πρόσφατη πώληση βυτίου από τον ΑΣ Νομίων-Φουτίων, εξακολουθούν και πραγματοποιούνται στην τιμή των 3,80 ευρώ.

Σύμφωνα με τον διαχειριστή του ελαιοτριβείου του συνεταιρισμού, η πράξη που πραγματοποίησε αυτή την εβδομάδα αφορούσε ποσότητα περίπου 30 τόνων αγουρέλαιου της ποικιλίας Αθηνοελιάς οξύτητας έως 0,5, ενώ υπάρχει ενδιαφέρον και για επόμενη πράξη. Μάλιστα, κατά τον ίδιο, φέτος το ενδιαφέρον για αγορά –εν αντιθέσει με άλλες χρονιές– διατυπώνεται πριν ολοκληρωθεί η παραγωγή της ποσότητας. Παράλληλα, εκτίμησε για τα χαμηλής οξύτητας ελαιόλαδα ότι η τιμή θα διατηρηθεί μέχρι το τέλος του μήνα, ενώ ακόμη δεν είναι γνωστό πώς θα συνεχίσει, αφού από τις αρχές του επόμενου μπαίνει και η Κορωνέικη.

Ευχήθηκε, πάντως, να μην υποστεί τη σχεδόν κατακόρυφη πτώση της περασμένης χρονιάς, από τα 3,70 στα 3 ευρώ και κάτω.

Μεσσηνία
Αδειάζουν τα αποθέματα και μπαίνουν στην Κορωνέικη από βδομάδα

Με το Μαυρολίσιο να έχει ανοίξει την αυλαία και για τους Μεσσήνιους παραγωγούς στις νότιες περιοχές της Πυλίας, οι τιμές που ακούγονται για περιορισμένες ακόμη ποσότητες είναι από 2,80 έως 3 ευρώ, κατά τι χαμηλότερες από την περσινή έναρξη στα 3,10 ευρώ.

«Θα δούμε αν αυτό θα αποτελέσει δείκτη σε επίπεδο προβολής τον επόμενο μήνα ή δίμηνο» ανέφερε ο Γιάννης Πάζιος, γεν. διευθυντής της Ένωσης Μεσσηνίας, αφού από βδομάδα οι παραγωγοί αναμένεται να μπουν σταδιακά και στη συγκομιδή της Κορωνέικης.

Σε επίπεδο παραγωγής, παρενιαυτοφορία, ανομβρία, αλλά και ο καύσωνας του Μαΐου, άφησαν το αποτύπωμά τους κυρίως στην Κορωνέικη, ενώ δεν έλειψαν και καταστροφές από κυκλώνες που σημειώθηκαν σε περιοχές των Γαργαλιάνων και της ορεινής Μεσσήνης. «Φέτος, θα δούμε αν θα πιάσουμε τους 50.000 τόνους ελαιολάδου», εκτίμησε ο ίδιος, σε σύγκριση με τους περισσότερους από 70.000 τόνους της περσινής παραγωγής.

Παράλληλα, σε ό,τι αφορά τις περσινές ποσότητες, τα αποθέματα έχουν σχεδόν αδειάσει από τις πράξεις του τελευταίου διμήνου, σε τιμές που διατηρήθηκαν στα 2,25 και 2,35 ευρώ/κιλό αντίστοιχα για το έξτρα παρθένο και το ΠΟΠ ελαιόλαδο της περιοχής.

Λέσβος
Το μισό των περσινών ποσοτήτων αναμένει το νησί

Περιμενοντας σχεδόν τις μισές ποσότητες από πέρυσι, καθώς η ζέστη του Μαΐου εμπόδισε την καρπόδεση, αντιμέτωπη για μία ακόμη φορά με την παρουσία του δάκου τους μήνες Σεπτέμβρη και Οκτώβρη φαίνεται ότι είναι και φέτος το νησί της Λέσβου.

Ο τελευταίος ψεκασμός πραγματοποιήθηκε αυτές τις μέρες με ηπιότερο σκεύασμα, για να μπορέσουν να ξεκινήσουν τα ελαιοτριβεία του νησιού τέλος Οκτωβρίου με αρχές Νοέμβρη, εξήγησε ο Χρήστος Κουτλής, πρόεδρος του ΑΣ Ακρασίου, επισημαίνοντας την επιτακτική ανάγκη εκσυγχρονισμού του προγράμματος, με ενσωμάτωση ψηφιακών μέσων για την αντιμετώπιση ενός προβλήματος που ταλαιπωρεί κάθε χρόνο το νησί και τη χώρα. Κατά τον ίδιο, και ο καύσωνας του Μαΐου είναι κάτι που θα πρέπει να λάβουν σοβαρά υπόψη ΕΛΓΑ και ΥΠΑΑΤ.

Κάποιες πρώτες ποσότητες ελαιολάδου που παρήχθησαν στο νησί αφορούν βιολογική παραγωγή, με την κανονική έναρξη της συγκομιδής να μην τοποθετείται νωρίτερα από το τέλος Οκτώβρη με αρχές Νοέμβρη, περίοδο που αναμένονται και οι πρώτες τιμές. Αυτές θα κινηθούν ανοδικά κατά 20-30 λεπτά από τις μέσες τιμές της προηγούμενης περιόδου, εκτίμησε ο ίδιος, συνυπολογίζοντας και τις εκτιμήσεις παραγωγής άλλων χωρών της Μεσογείου, διατηρώντας μάλιστα το επίπεδο αυτό μέχρι το τέλος της χρονιάς.

Κορινθία
Ποιοτική, αλλά μικρή η φετινή παραγωγή

Με τα πρώτα αγουρέλαια να αλέθονται σε Αγίους Θεοδώρους, Κλένια και την περιοχή του Σολωμού, στις αρχές Νοεμβρίου τοποθετείται η έναρξη της συγκομιδής και στην ευρύτερη περιοχή της Κορινθίας.

Ο νομός αναμένει μικρότερη παραγωγή από πέρυσι και καλή ποιότητα, σύμφωνα με την εικόνα του ελαιοκάρπου στα δέντρα, αλλά και την ευαισθητοποίηση των παραγωγών, που φέτος έκαναν τις κατάλληλες επεμβάσεις. Αυτά δήλωσε στην «ΥΧ» ο Δημήτρης Καλλαράς, υπεύθυνος Ποιοτικού Ελέγχου στο Τμήμα Ελαιολάδου της Ένωσης Κορινθίας. Καλύτερο ποιοτικά ελαιόλαδο αναμένουν και οι παραγωγοί του Κιάτου, λόγω των συστηματικών φροντίδων που εφαρμόστηκαν, παρά τη μείωση των ποσοτήτων, σύμφωνα με τον Κων/νο Παπαβασιλείου, πρόεδρο της Ένωσης Κιάτου. Ο ίδιος υπενθύμισε τα ποιοτικά προβλήματα της προπέρσινης χρονιάς, τα οποία επηρέασαν και την περσινή, αλλά και τις πολύ χαμηλές τιμές της προηγούμενης περιόδου, ακόμη και κάτω από τα 2 ευρώ για το έξτρα παρθένο.

Ο ίδιος, για τη φετινή χρονιά, εκτίμησε καλύτερες τιμές των περσινών, επικροτώντας παράλληλα την προσπάθεια του ΥΠΑΑΤ για ενίσχυση των παραγωγών από τις επιπτώσεις της πανδημίας. «Το εντάσσουμε στα συν, καθώς θα δώσει μια ανάσα στους παραγωγούς, σε ένα προϊόν μάλιστα που στην Ελλάδα δεν είχε ενισχυθεί ποτέ», σχολίασε.

Κρήτη
Ευεργετική η βροχή, καταστροφικό το χαλάζι

Στη Μεγαλόνησο, η ελαιοσυλλογή ξεκίνησε από το αγουρέλαιο και νωρίτερα από άλλες χρονιές, σε μία προσπάθεια αποφυγής των περσινών φαινομένων των όψιμων προσβολών, με τους περισσότερους παραγωγούς να κάνουν έστω μία πρώτη δοκιμή παραγωγής. Η φετινή προσπάθεια ενίσχυσης της δακοκτονίας φαίνεται ότι απέδωσε, καθώς μέχρι στιγμής δεν παρατηρούνται προσβολές.

Τα πρώτα αγουρέλαια έδειξαν καλή ποιότητα, με μερικά ωστόσο να εμφανίζουν περισσότερη πικράδα, που μαρτυρά μια βιασύνη, αλλά και χαμηλές αποδόσεις κατά τόπους, δεδομένης και της ανομβρίας που μέχρι την περασμένη εβδομάδα ήταν έκδηλη στο νησί. Η βροχή τελικά ήρθε, σε άλλες περιοχές ως μάννα εξ ουρανού για τις διψασμένες ελιές και σε άλλες με τη μορφή πλημμύρας, ενώ δεν έλειψαν και έντονες χαλαζοπτώσεις.

Οι τελευταίες εκδηλώθηκαν από το βράδυ της Δευτέρας 19 Οκτωβρίου και συνεχίστηκαν την Τρίτη σε περιοχές του βόρειου παραλιακού μετώπου και των τεσσάρων περιφερειακών ενοτήτων του νησιού, χτυπώντας κυρίως την ελαιοκαλλιέργεια, αλλά και τα εσπεριδοειδή, αβοκάντο, υπαίθρια και υπό κάλυψη κηπευτικά.

Ήδη, έχουν εγκριθεί οι αναγγελίες ζημιάς και οι παραγωγοί υποβάλλουν δηλώσεις, ενώ το τοπικό κατάστημα του ΕΛΓΑ βρίσκεται στη φάση των επισημάνσεων και της οριοθέτησης των ζωνών χαλαζιού. «Στην ελαιοκαλλιέργεια, το ποσοστό της ζημιάς ποικίλλει και μπορεί να υπερβαίνει και το 70% σε κάποια σημεία, όπου είχε επίκεντρο το χαλάζι, κάτι όμως που δεν σημαίνει ότι αναφέρεται σε όλα τα αγροτεμάχια ή τις καλλιέργειες που βρίσκονται σε αυτές τις ζώνες», εξήγησε ο Νίκος Δασκαλάκης, προϊστάμενος του τοπικού καταστήματος.

Στα Χανιά, η χαλαζόπτωση το βράδυ της Δευτέρας κράτησε περίπου μία ώρα, με χαλάζι στο μέγεθος κάστανου να χτυπά μία ακτίνα 10-15 χιλιομέτρων στο βόρειο παραλιακό κομμάτι δυτικά της πόλης των Χανίων, αφήνοντας πίσω της σημαντικές ζημιές, σύμφωνα με τον Γιώργο Γωνιωτάκη, μέλος ΔΣ της ΕΔΟΕ και ελαιοκαλλιεργητή. Ο ίδιος επέστησε την προσοχή και στα μυκητολογικά προβλήματα που μπορεί να δημιουργηθούν στον χτυπημένο καρπό που απομένει στα δέντρα. Το ίδιο φαινόμενο προκάλεσε σχεδόν καθολική καρπόπτωση και σε ελαιώνες του Ηρακλείου, σε Μάλια και Χερσόνησο, περιοχές που επλήγησαν τα ξημερώματα της Τρίτης. «Το θέμα δεν είναι μόνο ο καρπός που έχει πέσει κάτω, είναι και η ζημιά που υπάρχει πάνω στα δέντρα, καθώς εάν κι εκεί ο καρπός είναι χτυπημένος από το χαλάζι, θα πέσει κι αυτός τις επόμενες μέρες», εξήγησε ο Μιχάλης Καμπιτάκης, μέλος ΔΣ της Ένωσης Ηρακλείου και πρόεδρος του ΑΣ Κάτω Ασιτών.

Το φαινόμενο, προς ώρας, δείχνει να μην έχει σημαντικό αντίκτυπο στη συνολική εικόνα της ελαιοκαλλιέργειας στην Κρήτη και οι περισσότεροι καλλιεργητές τοποθετούν την επίσημη έναρξη της συλλογής στο πρώτο δεκαήμερο του Νοεμβρίου. Αυξημένες των περσινών αναμένονται οι ποσότητες, με το Ηράκλειο να υπολογίζει παραγωγή περίπου 40.000 τόνων, τη μισή περίπου από την παραγωγή του νησιού. Στα Χανιά, η Κορωνέικη ποικιλία δείχνει μία βεντέμα της τάξεως του 80%-90% από πέρυσι, ενώ μέση παραγωγή εκτιμάται στη Σητεία. «Εκτιμώντας τις φετινές ποσότητες λίγο πιο κάτω από το επίπεδο των περσινών, εκείνο που θα παίξει ρόλο θα είναι οι αποδόσεις του ελαιοκάρπου σε λάδι», εξήγησε ο Μανόλης Μαυροματάκης, πρόεδρος της Ένωσης Σητείας, αναφέροντας ότι και πέρυσι ανέμεναν μεγαλύτερη ποσότητα, αλλά οι αποδόσεις δεν βοήθησαν.

Κέρκυρα
Αυξημένες δακοπροσβολές έφερε ο δροσερός Σεπτέμβρης

Στον τελευταίο ψεκασμό προχώρησε αυτή την εβδομάδα και η Κέρκυρα, σύμφωνα με την τοπική ΔΑΟΚ. Το νησί, όμως, καταγράφει αυξημένη δακοπροσβολή λόγω των χαμηλών θερμοκρασιών, που έκαναν πιο γόνιμο το τσίμπημά του τον Σεπτέμβριο.

Το γεγονός αυτό δεν είναι γνωστό πώς θα επιδράσει στην αυξημένη παραγωγή που ανέμενε το νησί. Από τον επόμενο μήνα αναμένεται να μπουν στη συγκομιδή οι ελαιοκαλλιεργητές του νησιού που αξιοποιούν εμπορικά το προϊόν, ενώ οι παραδοσιακοί, που παράγουν για ιδιωτική χρήση, αναμένεται να ξεκινήσουν αργότερα, τους μήνες Δεκέμβρη-Γενάρη.