των Γιώργου Ρούστα, Αφροδίτης Χρυσοχόου
Τις δενδρώδεις καλλιέργειες σε Κεντρική Μακεδονία και Θεσσαλία έπληξε το πρόσφατο κύμα κακοκαιρίας, προκαλώντας σε πολλές περιπτώσεις ακόμη και ολοκληρωτική καταστροφή.
■ Βόρεια Ελλάδα
Ο παγετός που επικράτησε για πολλές συνεχόμενες ημέρες και ώρες είχε ως αποτέλεσμα να καταγραφούν μεγάλες ζημιές στην παραγωγή όλων των υπερπρώιμων ποικιλιών σε δενδρώδεις καλλιέργειες σε Πέλλα, Ημαθία, Χαλκιδική και Σέρρες. Πιο συγκεκριμένα, όπως αναφέρει η προϊσταμένη του ΕΛΓΑ Θεσσαλονίκης, Ευαγγελία Λαχουρά (αν και δεν υπήρχε πλήρης εικόνα των καταστροφών, αφού τα συνεργεία του Οργανισμού βγήκαν στα μέσα της εβδομάδας για τις επισημάνσεις), αυτά που φαίνεται να έχουν σοβαρό πρόβλημα είναι τα βερίκοκα στη Χαλκιδική, τα αμύγδαλα στον Νομό Σερρών και στην Πιερία, όπου υπάρχουν αρκετά δέντρα, καθώς και κάποια πρωιμανθή ροδάκινα και βερίκοκα. Η παραπάνω εικόνα καταγράφεται και στις δηλώσεις των παραγωγών.
Όπως λέει ο πρόεδρος του Αγροτικού Συνεταιρισμού Σημάντρων, Βαγγέλης Μισαηλίδης, στον Νομό Χαλκιδικής, ο παγετός και οι αρνητικές θερμοκρασίες, που έφτασαν έως και -7 τη νύχτα, έχουν προκαλέσει καταστροφές στις πρώιμες ποικιλίες βερίκοκων στις περιοχές της Πορταριάς και των Σημάντρων. Ήδη έχει γίνει αναγγελία στον ΕΛΓΑ και αναμένεται να ξεκινήσουν οι δηλώσεις.
Πλήγμα όμως δέχθηκαν και τα αμύγδαλα στον Νομό Σερρών. Σύμφωνα με τον παραγωγό Γιάννη Αδαμίδη, τα τελευταία δύο χρόνια καταγράφονται συνεχείς ζημιές στην παραγωγή, εξαιτίας του παγετού και των άστατων καιρικών συνθηκών.
Ισχυρός πολυήμερος και πολύωρος παγετός έπληξε και τις αγροτικές καλλιέργειες σε Πέλλα και Ημαθία. Όπως λέει ο πρόεδρος του Αγροτικού Συλλόγου Σκύδρας, Παναγιώτης Πασάκης, καθημερινά, και όσο βελτιώνεται ο καιρός, οι ζημιές γίνονται πιο εμφανείς. «Βερίκοκα, δαμάσκηνα, ροδάκινα και νεκταρίνια, πρωιμανθείς ποικιλίες ευαίσθητες στον παγετό έχουν σίγουρα καταστραφεί και περιμένουμε να δούμε τι γίνεται με τις υπόλοιπες ποικιλίες που ήταν ακόμη στο άνθος. Πρόβλημα υπάρχει και με τα πρώιμα σπαράγγια, που θα ρίξει τις τιμές για τον παραγωγό στο κόστος».
Η ίδια απογοητευτική εικόνα επικρατεί και στην Ημαθία, όπου σύμφωνα με τον πρόεδρο του Ενιαίου Συλλόγου Αγροτών Νάουσας, για έκτη συνεχόμενη νύχτα είχε καταγραφεί ολικός παγετός, με αποτέλεσμα ό,τι ήταν ανθισμένο να καταστραφεί. «Όλες οι πρωιμανθείς ποικιλίες έχουν χαλάσει, βερίκοκα, δαμάσκηνα και όλα τα ροδάκινα και νεκταρίνια που ήταν ανθισμένα. Είναι πλήγμα μεγάλο. Αναμένουμε νέα καιρικά φαινόμενα το σαββατοκύριακο και δεν ξέρουμε πού θα οδηγήσουν», καταλήγει ο κ. Αντωνιάδης.
■ Θεσσαλία
Στο ίδιο έργο θεατές, το οποίο δυστυχώς επαναλαμβάνεται κάθε χρόνο τα τελευταία έξι έτη, είναι οι αμυγδαλοπαραγωγοί του κάμπου, καθώς ο πρόσφατος παγετός κατέστρεψε τα δέντρα που βρίσκονται στο στάδιο της ανθοφορίας (ιδιαίτερα η ποικιλία Texas βρίσκεται σε πλήρη ανάπτυξη). Την ίδια στιγμή, οι αμυγδαλοπαραγωγοί του Συκουρίου αναμένουν ακόμη την αποζημίωση από τον παγετό του 2019.
Ο παραγωγός Κ. Μητροδήμος, ο μόνος που με δικά του έξοδα εγκατέστησε, στο πλαίσιο της αντιπαγετικής προστασίας, δύο ανεμομείκτες στα χωράφια του, δήλωσε στην «ΥΧ» ότι «και τα δύο μηχανήματα δούλευαν πυρετωδώς τις προηγούμενες μέρες, όταν ο υδράργυρος υποχώρησε στους -2 και -3 βαθμούς», προστατεύοντας την παραγωγή του, εν αντιθέσει με τα υπόλοιπα 130 στρέμματα που διαθέτει σε άλλο σημείο του Συκουρίου και στα οποία η ζημιά από τον παγετό είναι ανυπολόγιστη. Εκφράζει, δε, το παράπονο ότι «η διοίκηση του ΕΛΓΑ, αν και είχε δεσμευθεί, δεν επιδότησε την εγκατάσταση του 2ου ανεμομείκτη». Αγωνία εκφράζουν και οι παραγωγοί πυρηνοκάρπων στον Δήμο Τυρνάβου, αφού ροδακινιές, βερικοκιές και νεκταρινιές φαίνεται να έχουν χτυπηθεί από θερμοκρασίες που έφτασαν τους -5 και -6 βαθμούς.
Σαν να μην έφταναν όλα αυτά, νέο κύμα κακοκαιρίας με εξίσου χαμηλές θερμοκρασίες αναμένεται το σαββατοκύριακο στη Θεσσαλία, με τους παραγωγούς να θεωρούν ότι λόγω των υψηλών θερμοκρασιών που προηγήθηκαν (Τετάρτη-Πέμπτη, -16 και -17 βαθμοί) θα υπάρξει η χαριστική βολή σε όλα τα δέντρα που άνθισαν.
Να σημειωθεί ότι τα δέντρα του Δήμου Τυρνάβου παθαίνουν ζημιά από παγετό για τρίτη συνεχή χρονιά, ενώ το 30% των πυρηνοκάρπων καλλιεργειών που καλλιεργούνται στη χώρα, βρίσκονται στην επαρχία Τυρνάβου.
■ ΕΛΓΑ
Οι αγρότες ζητούν πλέον «δίκαιες και γρήγορες αποζημιώσεις από τον ΕΛΓΑ», κλιμάκια του οποίου έχουν ήδη πραγματοποιήσει αυτοψία στις πληγείσες περιοχές, αν και η εκτίμηση των πιο έμπειρων είναι ότι η ζημιά στα δέντρα θα φανεί πολύ αργότερα.
■ Συμβουλές για την αντιμετώπιση του παγετού
Η Διεύθυνση Αγροτικής Οικονομίας της Περιφέρειας Θεσσαλίας συστήνει στους παραγωγούς, για την αντιμετώπιση του παγετού, εφαρμογή 2,5% μελάσας όπου υπάρχει δυνατότητα ή εφαρμογή χαλκού.
Οι καλλιεργητές με ίδια πομώνα μπορούν να κάνουν χρήση νερού καθ’ όλη τη διάρκεια της νύχτας, αφήνοντας ανοιχτά τα μπεκάκια, ή γενικότερα κατάκλιση του εδάφους με νερό. Συστήνεται τέλος η χρήση ειδικών σκευασμάτων προστασίας από ήπιο παγετό που κυκλοφορούν τα τελευταία χρόνια στην αγορά. Όλες οι παραπάνω ενέργειες έχουν τη δυνατότητα να μετριάσουν κατά 2 έως 3 βαθμούς τη θερμοκρασία, γεγονός που μπορεί να αποβεί καθοριστικό και σωτήριο για την προστασία της αγροτικής παραγωγής.
Προϋποθέσεις προστασίας των ζώων
Ενόψει παγετού όπως επίσης και άλλων δυσμενών καιρικών φαινομένων του χειμώνα που επιφέρουν συνθήκες αποκλεισμού των ζώων στις εκτροφές και τα υποβάλλουν σε καταστάσεις στρες, οι κτηνοτρόφοι καλούνται να εξασφαλίσουν τις παρακάτω προϋποθέσεις προστασίας των ζώων τους:
✱ Συγκέντρωση των ζώων εντός φυλαγμένων χώρων.
✱ Κάλυψη των μεγάλων ανοιγμάτων των εγκαταστάσεων με χοντρό νάιλον, ειδικά σε αυτά των βορινών πλευρών των εγκαταστάσεων.
✱ Εξασφάλιση των ζώων της εκτροφής τους με επαρκή τροφή και ενίσχυση του σιτηρεσίου σε ενεργειακή απόδοση.
✱ Εξασφάλιση της παροχής νερού στην κατάλληλη θερμοκρασία 7 έως 17 βαθμούς Κελσίου, με τη διαρκή παρακολούθηση στη διάρκεια της ημέρας και την προσθήκη ζεστού νερού στις ανοιχτές συσκευές και δεξαμενές νερού. Επίσης, την κάλυψη των σωληνώσεων νερού με θερμομονωτικά υλικά.
✱ Εξασφάλιση εφοδιασμού με επαρκή ποσότητα άχυρου για τη στρωμνή, είτε στον χώρο κατάκλισης των ζώων, είτε στους χώρους των τοκετών και των νεογέννητων, στους οποίους εάν υπάρχει δυνατότητα θα πρέπει να διατηρείται η κατάλληλη θερμοκρασία με θερμοπομπούς (λάμπες υπέρυθρης ακτινοβολίας).
✱ Η στρωμνή πρέπει να διατηρείται στεγνή με συνεχή προσθήκη άχυρου, ώστε να υποβοηθείται η θερμορύθμιση του σώματος των ζώων.
✱ Οι ζωοτροφές πρέπει να διατηρούντα σε κλειστό χώρο ή να καλύπτονται επαρκώς, ώστε να αποτρέπεται η υγρασία που θα οδηγήσει σε αλλοίωσή τους.
