Μετά από ένα μεγάλο διάστημα αβεβαιότητας, όσον αφορά το καταστροφικό ενδεχόμενο ενός «no deal Brexit», η είδηση για την επίτευξη της πολυπόθητης εμπορικής συμφωνίας μεταξύ Λονδίνου και Βρυξελλών (η οποία θα αρχίσει να τίθεται σε ισχύ με τη λήξη της μεταβατικής περιόδου για το Brexit στις 31 Δεκεμβρίου) έγινε δεκτή με ανακούφιση από τον αγροτικό κόσμο της Ευρώπης.
Η συγκεκριμένη εξέλιξη πρακτικά συνεπάγεται τη συνέχιση της εμπορικής σχέσης μεταξύ Ηνωμένου Βασιλείου και ΕΕ στα περισσότερα αγροδιατροφικά προϊόντα, αν και η διαδικασία δεν θα είναι εντελώς χωρίς τριβές. Και αυτό γιατί οι μη δασμολογικές επιβαρύνσεις, όπως οι συνοριακοί έλεγχοι και η αυξημένη γραφειοκρατία, είναι πιθανό να οδηγήσουν σε αύξηση των τιμών ορισμένων τροφίμων στις εμπορικές συναλλαγές.
Oι κεντρικές αγροτικές και συνεταιριστικές οργανώσεις Copa-Cogeca χαιρετίζουν το αποτέλεσμα των διαπραγματεύσεων, το οποίο χαρακτηρίζουν ως «πολύ θετικό». Παρ’ όλα αυτά, κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για την ανάγκη προετοιμασίας του εδάφους ενόψει των αλλαγών που θα σημάνει η νέα εμπορική συμφωνία, καλώντας τα αρμόδια όργανα σε επείγουσα δράση για την αποφυγή χαοτικών καταστάσεων στα σύνορα από την 1η Ιανουαρίου.
Πιο συγκεκριμένα, οι Copa-Cogeca καλούν την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τις αρμόδιες αρχές να εφαρμόσουν τα παρακάτω «ρεαλιστικά μέτρα χωρίς καθυστέρηση»:
✱ Ανάπτυξη μιας αποτελεσματικής μεταβατικής φάσης από την 1η Ιανουαρίου 2021 προς την τελική πλήρη εφαρμογή των νέων εμπορικών κανόνων.
✱ Παροχή των ανθρώπινων, τεχνικών και οικονομικών πόρων για την εφαρμογή και επιβολή των νέων τελωνειακών, υγειονομικών και φυτοϋγειονομικών απαιτήσεων για τις εισαγωγές.
✱ Διασφάλιση ότι οι νέοι κανόνες είναι σαφείς στην ερμηνεία και στην εφαρμογή από τις επιχειρήσεις.
✱ Υπογράμμιση της «ουσιώδους» φύσης της αγροδιατροφικής αλυσίδας αξίας και διατήρηση των «πράσινων λωρίδων» διέλευσης των συνόρων μαζί με άλλα τελωνειακά μέτρα που εφαρμόστηκαν με επιτυχία κατά τη διάρκεια της καραντίνας COVID-19 για τη γρήγορη παρακολούθηση των αγροδιατροφικών προϊόντων διασυνοριακά.
✱ Ανάπτυξη και κυκλοφορία φιλικών προς τις επιχειρήσεις κατευθυντήριων γραμμών για την επίτευξη καλύτερου σχεδιασμού και ετοιμότητας.
✱ Ταχεία αξιοποίηση του «Αποθεματικού προσαρμογής στο Brexit», ύψους 5 δισ. ευρώ, ιδίως για μικρομεσαίες επιχειρήσεις, αγρότες, αγροτικούς συνεταιρισμούς και εμπόρους που ήδη υποφέρουν από τον αντίκτυπο της πανδημίας.
✱ Εξασφάλιση ενός συνεχούς επίσημου καναλιού επικοινωνίας για τις επιχειρήσεις της αγροδιατροφικής αλυσίδας, προκειμένου να επικοινωνούν με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τις εθνικές αρχές για να θέτουν ζητήματα και να τα επιλύουν, καθώς αυτά θα εμφανιστούν τους επόμενους μήνες και εβδομάδες.
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα εξετάσει ενδελεχώς την εμπορική συμφωνία μέχρι τον Μάρτιο
Στις 28 Δεκεμβρίου, οι ηγέτες των κύριων πολιτικών ομάδων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου δήλωσαν ότι αποδέχονται την προσωρινή εφαρμογή της εμπορικής συμφωνίας μεταξύ ΕΕ και Μ. Βρετανίας, διότι αυτή η εξέλιξη θα μετριάσει οποιαδήποτε διαταραχή για τους πολίτες και τις επιχειρήσεις. Παρ’ όλα αυτά, υπενθύμισαν στους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής και των δύο πλευρών ότι επίκειται η επικύρωση των τελικών κειμένων από τους ίδιους.
Το Κοινοβούλιο διεμήνυσε ότι η προσωρινή εφαρμογή της εμπορικής συμφωνίας μετά το Brexit είναι μια ιδιαίτερη περίσταση και ότι οι ευρωβουλευτές θα αξιοποιήσουν αυτόν τον επιπλέον χρόνο για να ελέγξουν εξονυχιστικά τις 1.246 σελίδες της συμφωνίας. Ο πρόεδρος του Ευρωκοινοβουλίου, Ντέιβιντ Σασόλι, εξήγησε ότι οι ευρωβουλευτές «θα συνεχίσουν το έργο τους στις αρμόδιες επιτροπές και στην πλήρη ολομέλεια προτού αποφασίσουν εάν θα δώσουν τη συγκατάθεσή τους [στη συμφωνία] το νέο έτος».
Από την πλευρά τους, οι ηγέτες των κύριων πολιτικών παρατάξεων ανακοίνωσαν την πρόθεση να παρατείνουν την προσωρινή συμφωνία για να δώσουν στους ευρωβουλευτές αρκετό χρόνο, προκειμένου να καθορίσουν πώς λειτουργεί η συμφωνία στην πράξη και, στη συνέχεια, να επιτρέψουν μια δίκαιη ψηφοφορία επικύρωσης κατά τη σύνοδο ολομέλειας του Μαρτίου.
