Τα πλεονεκτήματα της ευφυούς γεωργίας έχουν επιλέξει στον Νομό Λακωνίας τόσο μεμονωμένοι παραγωγοί, όσο και τρεις μεγάλοι αγροτικοί συνεταιρισμοί, αξιοποιώντας όλα τα σύγχρονα εργαλεία για να μεταβούν σε μία νέα εποχή για τον πρωτογενή τομέα. Οι δράσεις υλοποιούνται στην περιοχή με τη συνδρομή του Τμήματος Αξιοποίησης Φυσικών Πόρων και Γεωργικής Μηχανικής του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών.
«Το ενδιαφέρον μας για τη Λακωνία έγκειται στο ότι είναι νομός με πολλά και διαφορετικά μικροκλίματα, λόγω του αναγλύφου της. Έχει περιοχές με επάρκεια αρδευτικού νερού, και άλλες με ανεπάρκεια ποσοτική ή/και ποιοτική, λόγω υπεράντλησης και υφαλμύρινσης» εξηγεί στην «ΥΧ» ο Γιάννης Αργυροκαστρίτης, καθηγητής Φυσικής Εδάφους και Αρδεύσεων στο Τμήμα Αξιοποίησης Φυσικών Πόρων και Γεωργική Μηχανική του Γεωπονικού Πανεπιστήμιου Αθηνών, επιστημονικός υπεύθυνος της συγκεκριμένης δράσης του προγράμματος του ΕΟΦ του ΥΠΑΑΤ για τους τρεις συνεταιρισμούς. Και προσθέτει: «Επίσης, πρόκειται για γεωργικό νομό με εντατικές καλλιέργειες, οι οποίες έχουν επεκταθεί σε περιθωριακές γαίες, με απαίτηση μεγάλων ποσοτήτων αρδευτικού νερού, με βαθιές γεωτρήσεις και ως εκ τούτου μεγάλο κόστος άντλησης.
Ο κάμπος των Μολάων συγκεκριμένα είναι πεδίο με χαρακτηρισμένη “κακή” την ποσοτική και ποιοτική κατάσταση του υπόγειου υδατικού συστήματος στα διαχειριστικά σχέδια, με κίνδυνο υποβάθμισης των εδαφών από την εφαρμογή κακής ποιότητας αρδευτικού νερού. Γι’ αυτό έχει προγραμματιστεί έργο του ΥΠΑΑΤ, που αφορά την ενίσχυση του υδατικού δυναμικού της περιοχής».
Δράσεις
Από την πλευρά του, ο Δρ. Γιώργος Μπουραζάνης, γεωπόνος M.Sc. μεταδιδακτορικός ερευνητής, υπάλληλος ΔΑΟΚ ΠΕ Λακωνίας, που συμμετέχει στο πρόγραμμα, εξηγεί τις δράσεις που προβλέπονται και είναι εθελοντικές από πλευράς παραγωγού:
✱ Η εκπαίδευση των γεωπόνων που δραστηριοποιούνται στην περιοχή σε αυτές τις τεχνολογίες, ώστε πολλαπλασιαστικά να συνδράμουν τον παραγωγό.
✱ Η σύγκριση των ποσοτήτων αρδευτικού νερού που καταναλώθηκαν με αυτές τις ποσότητες που βάσει δεδομένων μετεωρολογικών, εδαφολογικών και ποιότητας αρδευτικού νερού θα έπρεπε να έχουν καταναλωθεί.
✱ Η αποτύπωση της οικονομικής επιβάρυνσης της εκμετάλλευσης από αυτήν τη σπατάλη (νερό-ρεύμα-λίπασμα).
✱ Η καθοδήγηση εθελοντών παραγωγών στην άρδευση βάσει δεδομένων και η εκτίμηση του οικονομικού αποτελέσματος της εφαρμογής.
Αξίζει να αναφερθεί ότι παράπλευρα δεδομένα των μετεωρολογικών σταθμών χρησιμοποιήθηκαν από τη ΔΑΟΚ για εκτίμηση κινδύνου προσβολής από δάκο, δεδομένου ότι οι μετεωρολογικοί σταθμοί καλύπτουν έκταση 38.000 στρ.
Συνεταιρισμοί
Συνολικά, τρεις αγροτικοί συνεταιρισμοί συμμετέχουν στο πρόγραμμα: Ασωπού, Μολάων και η ΚΑΣΕΛΛ ΑΕ. Αναφερόμενος στους λόγους που τον οδήγησαν να υποβάλει πρόταση για τη χρηματοδότηση μετεωρολογικού σταθμού, ο πρόεδρος του ΑΣ Ασωπού, Γιάννης Λυριωτάκης εξηγεί: «Μας ενδιαφέρει η εξοικονόμηση νερού και αυτός είναι ο πρώτος τρόπος που μπορούσαμε να υλοποιήσουμε για να δούμε αν το καταφέρουμε χρησιμοποιώντας την τεχνολογία. Από τη δράση αυτή, σε σύνολο 368 συνεταιρισμένων με συνολική έκταση 18.000 στρ., ωφελείται –λόγω μικρού κατακερματισμένου κλήρου– περί το 80% των συνεταιρισμένων με συνολική έκταση 12.500 στρέμματα.
Εμπόδιο νομίζουμε ότι είναι η δυσπιστία και η τεχνοφοβία των παραγωγών, αν και πιστεύουμε ότι με εκπαίδευση, αλλά και δοκιμές, που θα κάνουν οι ίδιοι και ο συνεταιρισμός, θα πειστούν».
Από την πλευρά του, ο διευθυντής του Συνεταιρισμού Μολάων Πακίων, Παναγιώτης Ντανάκας, αναφερόμενος στο εγχείρημα που έχουν ξεκινήσει, επεσήμανε μεταξύ άλλων ότι «για εμάς, μέχρι εκείνη τη στιγμή ήταν κάτι το άγνωστο, και για την περιοχή μας, και για την ελαιοκαλλιέργεια. Οι δυνατότητες που μας δίνονται μέσα από τα δεδομένα που μας παρέχει ο μετεωρολογικός σταθμός μάς πηγαίνουν σε άλλο επίπεδο παρακολούθησης των αγροτεμαχίων μας».
Σε πρώτη φάση, οι παραγωγοί που ωφελούνται είναι λίγοι σύμφωνα με τον συνολικό αριθμό μελών που έχει ο συνεταιρισμός και τα στρέμματα που καλύπτονται είναι σε μια ακτίνα 3 χιλιομέτρων από το σημείο που έχει εγκατασταθεί, με κύρια καλλιέργεια την ελιά και την πορτοκαλιά. Συγκεκριμένα, ωφελούνται 19 παραγωγοί με 4.857 στρ., ενώ συνολικά ο συνεταιρισμός εκπροσωπεί 410 παραγωγούς με 14.229 στρέμματα.
«Πάντα υπάρχουν προβλήματα όταν κάτι είναι καινούργιο (για την περιοχή) και υπάρχει η σχετική δυσπιστία από τη μια πλευρά και οι πολλές απαιτήσεις από την άλλη για τις δυνατότητες που μπορεί να έχει ο μετεωρολογικός σταθμός», τονίζει.
Η υπεύθυνη γεωπόνος της ΚΑΣΕΛΛ ΑΕ, Άννα Βλάχου, τόνισε ότι η αναγκαιότητα της επέκτασης και βελτίωσης των αρδεύσεων για την εξασφάλιση βιώσιμης και αυτοτροφοδοτούμενης γεωργίας, ολοένα και αυξάνεται. «Με δεδομένα τους σοβαρούς περιορισμούς για την ανάπτυξη νέων πηγών νερού, ιδιαίτερα από τους υπόγειους υδροφορείς, και τον ανταγωνισμό από τους άλλους χρήστες (ύδρευση και βιομηχανία), η μοναδική λύση για την κάλυψη των αυξανόμενων αναγκών της γεωργίας σε νερό είναι η ορθολογική διαχείριση και πιο αποτελεσματική χρήση του», σημειώνει.
Η ΚΑΣΕΛΛ εκπροσωπεί 3.500 παραγωγούς με 85.000 στρέμματα, ενώ στην πιλοτική εφαρμογή συμμετέχουν 20 παραγωγοί με συνολική έκταση 500 στρεμμάτων, σε καλλιέργεια ελαιοποιήσιμης ελιάς.
