«Ευφυής Γεωργία, άκου την καλλιέργεια σου»: Ευφυής γεωργία και έρευνα στον αγροδιατροφικό τομέα

❱❱ Ο ρόλος του gaiasense και των αντλούμενων δεδομένων στην έρευνα στον αγροδιατροφικό τομέα

Το σύστημα ευφυούς γεωργίας gaiasense της NEUROPUBLIC αποτελεί μια καινοτόμο προσέγγιση σε επίπεδο ΕΕ, καθώς αποτελεί μια ολοκληρωμένη λύση για τους παραγωγούς και παρέχοντάς τους τη δυνατότητα να ωφελούνται από ερευνητικά αποτελέσματα στο χωράφι τους. Το gaiasense βασίζεται στην ανάπτυξη και στην υλοποίηση επιστημονικών αποτελεσμάτων και στην εφαρμογή τους στο χωράφι.

Πιο συγκεκριμένα, το gaiasense αποτελεί, μεταξύ άλλων, ένα σύστημα διαχείρισης γνώσης, το οποίο, με την αξιοποίηση της τεχνολογικής υποδομής ευφυούς γεωργίας, στηρίζεται στην πολυδιάστατη συλλογή δεδομένων, που, με την κατάλληλη επεξεργασία, μετουσιώνονται σε γνώση, σε συνδυασμό με την αξιοποίηση των επιστημονικών μοντέλων.

Επιστημονικά μοντέλα

Εξειδικευμένοι επιστήμονες της NEUROPUBLIC συνεργάζονται με έμπειρους ερευνητές από ελληνικούς και άλλους ευρωπαϊκούς φορείς για την ανάπτυξη και την προσαρμογή επιστημονικών μοντέλων που αφορούν την άρδευση, τη λίπανση και τη φυτοπροστασία διάφορων καλλιεργειών. Τα μοντέλα αυτά είναι εξειδικευμένα για κάθε καλλιέργεια και προσαρμοσμένα στις μικροκλιματικές συνθήκες διαφορετικών περιοχών.

Τεχνολογική υποδομή

Το Εργαστήριο Έρευνας & Ανάπτυξης της NEUROPUBLIC εστιάζει τη δραστηριότητά του στον σχεδιασμό και στην υλοποίηση του απαιτούμενου τεχνολογικού εξοπλισμού, όπως οι τηλεμετρικοί αγρομετεωρολογικοί σταθμοί και οι εξειδικευμένοι αισθητήρες που φέρουν.

Επίσης, το Εργαστήριο ασχολείται με τις δυνατότητες ασύρματης διασύνδεσης και μετάδοσης των δεδομένων από το χωράφι στην υποδομή υπολογιστικού νέφους της εταιρείας, έχοντας δημιουργήσει την πρώτη και μοναδική υποδομή μεγάλης κλίμακας Διαδικτύου των Πραγμάτων (Internet of Things) στην Ελλάδα.

Ψηφιακά εργαλεία για την καταγραφή δεδομένων

Η NEUROPUBLIC, με την πολύχρονη εμπειρία της στον σχεδιασμό και στην υλοποίηση πληροφοριακών συστημάτων, έχει σχεδιάσει εύχρηστες εφαρμογές για την καταγραφή δεδομένων από τον αγρότη, τον γεωπόνο και τον ερευνητή, με τη χρήση smartphones, tablets, φορητών και σταθερών ηλεκτρονικών υπολογιστών. Οι εφαρμογές αυτές επιτρέπουν την άμεση και απρόσκοπτη μεταφορά των καταγραφών στην υποδομή υπολογιστικού νέφους της εταιρείας, όπου μετά από κατάλληλη επεξεργασία και σε συνδυασμό με άλλα δεδομένα αξιοποιούνται για την έκδοση συμβουλών με στόχο τη βέλτιστη διαχείριση της παραγωγής.

Με αυτόν τον τρόπο, η NEUROPUBLIC επιτυγχάνει τη μεταφορά ερευνητικών αποτελεσμάτων και τεχνολογίας στο χωράφι, με τρόπο προσιτό και κατανοητό για όλους τους ωφελούμενους.

❱❱ Ο ρόλος της έρευνας στο σύστημα ευφυούς γεωργίας gaiasense

Η έρευνα, ως έννοια, αποτελεί αναπόσπαστο δομικό στοιχείο του συστήματος ευφυούς γεωργίας gaiasense της NEUROPUBLIC, καθώς το gaiasense αξιοποιεί τα αποτελέσματα της έρευνας στο επιστημονικό πεδίο για την ανάπτυξη ποιοτικών υπηρεσιών, αλλά παρέχει και τα απαιτούμενα πρωτογενή δεδομένα για τη διενέργεια αγροτικής έρευνας.

Στον πυρήνα του συστήματος gaiasense βρίσκονται τα επιστημονικά μοντέλα άρδευσης, λίπανσης και φυτοπροστασίας, που αναπτύσσονται για κάθε καλλιέργεια από εξειδικευμένους ερευνητές. Τα μοντέλα αυτά προσαρμόζονται στις μικροκλιματικές συνθήκες της κάθε περιοχής, με δεδομένα που συλλέγονται από τους αγρομετεωρολογικούς σταθμούς του gaiasense σε συνδυασμό με τις καταγραφές γεωπόνων και παραγωγών, τις δειγματοληψίες εδάφους και φυτικών ιστών, εικόνες των αγροτεμαχίων από τους δορυφόρους κ.λπ.

Στο πλαίσιο της ανάπτυξης, αλλά και της προσαρμογής των υπηρεσιών ευφυούς γεωργίας στις ιδιαιτερότητες της κάθε περιοχής και καλλιέργειας, η εφαρμογή των αρχών και των διαδικασιών του γεωργικού πειραματισμού αποτελούν αναπόσπαστο δομικό στοιχείο του gaiasense.

Με αυτόν τον τρόπο, εξασφαλίζεται η ορθή επαλήθευση, αλλά και η τεκμηρίωση των αποτελεσμάτων και των επιδόσεων, οικονομικών και περιβαλλοντικών, της εφαρμογής των υπηρεσιών του gaiasense.

Επιπρόσθετα, το gaiasense αποτελεί μία δυναμική, επεκτάσιμη πλατφόρμα που μπορεί να ενσωματώσει νέα επιστημονικά μοντέλα και να εξασφαλίσει την πειραματική εφαρμογή τους σε μεγάλης έκτασης αγροτεμάχια και σε συγκεκριμένες καλλιέργειες, διαθέτοντας τεράστιο όγκο δεδομένων, τα οποία μπορεί να γίνουν προσβάσιμα σε ερευνητές για ερευνητικούς σκοπούς. Με την αξιοποίηση της αρχιτεκτονικής του gaiasense και των απαιτούμενων διαδικασιών της ευφυούς γεωργίας, οι έρευνες στον αγροδιατροφικό τομέα μπορούν πλέον να υποστηριχθούν και να επαληθευτούν κάτω από πραγματικές συνθήκες σε αποδεικτικούς αγρούς.

❱❱ Συνεργασίες σε ευρωπαϊκό επίπεδο

LIFE GAIA Sense
(www.lifegaiasense.eu)

Το LIFE GAIA Sense είναι ένα έργο της ΕΕ, το οποίο συντονίζει η NEUROPUBLIC. Σκοπός του είναι η ανάδειξη της ευφυούς γεωργίας –και πιο συγκεκριμένα του συστήματος gaiasense– ως ένα σύστημα αειφόρου παραγωγής τροφίμων, με ελαχιστοποίηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Στο πλαίσιο του έργου, συνεργαζόμενοι ερευνητές θα αναπτύξουν τους απαιτούμενους δείκτες, μέσω των οποίων θα πιστοποιηθεί η μειωμένη κατανάλωση ενέργειας, οι μειωμένες εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου και αμμωνίας, η βελτιστοποίηση των εισροών όπως το αρδευτικό νερό, τα λιπάσματα και τα φυτοφάρμακα κ.λπ., που επιτυγχάνονται μέσω της εφαρμογής των υπηρεσιών ευφυούς γεωργίας του gaiasense.

Οι πιλοτικές εφαρμογές του έργου –συνολικά 18 εφαρμογές σε 9 καλλιέργειες– πραγματοποιούνται στην Ελλάδα, στην Ισπανία και στην Πορτογαλία, και καλύπτουν μεγάλο αριθμό σημαντικών καλλιεργειών, όπως η ελιά, το αμπέλι, η πατάτα, το βαμβάκι, το ροδάκινο, η ντομάτα κ.λπ.

IoF2020 – IoT4Potato
(www.iof2020.eu)

Το IoT4Potato, που συντονίζει η NEUROPUBLIC, υποστηρίζει τους παραγωγούς πατάτας στο να μειώσουν το κόστος παραγωγής και να βελτιώσουν την ποιότητα της παραγωγής τους, μειώνοντας ταυτόχρονα το περιβαλλοντικό της αποτύπωμα.

Το έργο αξιοποιεί επιστημονικά μοντέλα προσαρμοσμένα στις ιδιαιτερότητες των γεωγραφικών περιοχών, τις διαφορετικές ποικιλίες πατάτας και τις απαιτήσεις των επιλεγμένων αγορών. Επιπλέον, χρησιμοποιεί δίκτυο τηλεμετρικών ΙοΤ σταθμών του gaiasense εγκατεστημένων σε καλλιέργειες πατάτας, με σκοπό την αυτόματη συλλογή ατμοσφαιρικών και εδαφικών δεδομένων, τα οποία συνδυάζονται με δορυφορικά δεδομένα, καθώς και με πληροφορίες σχετικά με τις καλλιεργητικές εργασίες που παρέχουν οι ίδιοι οι παραγωγοί.

Οι πιλοτικές δράσεις του έργου πραγματοποιούνται στην Κύπρο, στην Πολωνία και στην Ουκρανία, τρεις χώρες με σημαντική παραγωγή πατάτας και σημαντικά διαφοροποιημένες εδαφοκλιματικές συνθήκες.

SmartAgriHubs – Εμβληματικό Πείραμα Καινοτομίας 26
(www.smartagrihubs.eu)

Η NEUROPUBLIC, το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, η εταιρεία Marathon Bio Products και το gaiasense συνεργάζονται στο πλαίσιο του Εμβληματικού Πειράματος Καινοτομίας 26 του ευρωπαϊκού έργου SmartAgriHubs. Η προσπάθεια εστιάζει στην ανάπτυξη και στην παροχή υπηρεσιών ευφυούς γεωργίας για την καλλιέργεια υπαίθριων βιολογικών λαχανικών, όπως το μπρόκολο.

Εξειδικευμένα επιστημονικά μοντέλα για την άρδευση, τη λίπανση και τη φυτοπροστασία των καλλιεργειών αναπτύσσονται και θα βρουν εφαρμογή σε πειραματικό αγρό του Πολυαγροκτήματος «Γη Μας» στον Μαραθώνα Αττικής.

OchraVine Control
(www.ochravine.eu)

Η NEUROPUBLIC είναι ανάμεσα στους φορείς που συνεργάζονται στο πλαίσιο του έργου Ochravine Control του Ορίζοντα 2020, που αποσκοπεί στην έγκαιρη και αποτελεσματική αντιμετώπιση της Ωχρατοξίνης Α, ενός επικίνδυνου για την ανθρώπινη υγεία παθογόνου, στο σταφύλι και τα προϊόντα του.

Επιστημονικά μοντέλα Ελλήνων και Ιταλών ερευνητών, που αφορούν την εμφάνιση των μυκήτων Aspergillus και Penicillium, που παράγουν τη συγκεκριμένη τοξίνη, συνδυάζονται με δεδομένα από τηλεμετρικούς σταθμούς του gaiasense, με σκοπό την ανάπτυξη ενός συστήματος λήψης αποφάσεων (Decision Support System) για την αντιμετώπιση του συγκεκριμένου προβλήματος.

IPM Decisions
(www.ipmdecisions.net)

Στόχος του ευρωπαϊκού έργου IPM Decisions είναι η δημιουργία μιας τεχνολογικής πλατφόρμας, η οποία θα συμβάλει στην ευρεία διάδοση και υιοθέτηση συστημάτων λήψης αποφάσεων (Decision Support Systems) για την ολοκληρωμένη φυτοπροστασία (Integrated Pest Management).

Η NEUROPUBLIC συμμετέχει στο έργο σε συνεργασία με τη GAIA ΕΠΙΧΕΙΡΕΙΝ και συμβάλλει με τα επιστημονικά μοντέλα φυτοπροστασίας που έχουν αναπτύξει οι επιστημονικοί της συνεργάτες για διάφορες καλλιέργειες, με την εμπειρία και την τεχνογνωσία της στην ανάπτυξη τεχνολογικών λύσεων για την έγκαιρη και αποτελεσματική αντιμετώπιση εχθρών των καλλιεργειών.

❱❱ Συνεργασίες εντός Ελλάδας

Στο πλαίσιο της ενιαίας δράσης «Ερευνώ – Δημιουργώ – Καινοτομώ», η οποία αποσκοπεί μεταξύ άλλων στη σύνδεση της έρευνας και της καινοτομίας με την επιχειρηματικότητα, η NEUROPUBLIC αποτελεί τον συντονιστή φορέα δύο έργων που στοχεύουν στη μεταφορά ερευνητικών αποτελεσμάτων στο χωράφι.

SmartPeach
(www.smartpeach.gr)

Το έργο SmartPeach αποσκοπεί στην ανάπτυξη υπηρεσιών ευφυούς γεωργίας για την άρδευση και τη φυτοπροστασία της καλλιέργειας επιτραπέζιου και συμπύρηνου ροδάκινου. Οι υπηρεσίες αυτές βασίζονται σε επιστημονικά προγνωστικά μοντέλα που αναπτύσσουν Έλληνες ερευνητές, καθώς και σε τεχνολογίες αιχμής για την καταγραφή δεδομένων και πληροφοριών σχετικά με την καλλιέργεια.

Στόχος της προσπάθειας είναι η προώθηση των βέλτιστων καλλιεργητικών πρακτικών (βελτιστοποίηση εφαρμογής των εισροών), με στόχο τη μείωση του κόστους παραγωγής ανά στρέμμα καλλιέργειας με παράλληλη βελτίωση της ποιότητας του συμπύρηνου και επιτραπέζιου ροδάκινου.

Η εφαρμογή των υπηρεσιών πραγματοποιείται σε συνεργασία με τον Αγροτικό Συνεταιρισμό Επισκοπής Ημαθίας και τον Αγροτικό Συνεταιρισμό Καλυβίων Πέλλας, οι οποίοι συμμετέχουν στην κοινοπραξία του έργου.

SymbIoT
(www.symbiot.gr)

Στο πλαίσιο του έργου SymbIoT, η NEUROPUBLIC συνεργάζεται με την εταιρεία AGENSO για την ανάπτυξη τεχνολογικών λύσεων, που αποσκοπούν στην αξιοποίηση δορυφορικών τεχνολογιών εντοπισμού θέσης GNSS στο χωράφι. Οι λύσεις αυτές θα ενσωματωθούν σε προσιτές προς τον μέσο Έλληνα αγρότη υπηρεσίες γεωργίας ακριβείας, που χαρακτηρίζονται από την πολύ υψηλή ακρίβεια στον προσδιορισμό θέσης των γεωργικών μηχανημάτων, οχημάτων κ.ο.κ.

Το έργο SymbIoT εισάγει προηγμένες δυνατότητες προσδιορισμού θέσης, επιτρέποντας την ανάπτυξη νέων εφαρμογών στον χώρο της γεωργίας ακριβείας, που υποστηρίζουν μεταξύ άλλων τη χωρική χαρτογράφηση, την πλοήγηση γεωργικού εξοπλισμού και την αυτόματη πλοήγηση μη επανδρωμένων μέσων στο χωράφι. Οι υπηρεσίες θα εφαρμοστούν πιλοτικά σε αμπελώνες του Αγροτικού Συνεταιρισμού Πήγασος Αγροδιατροφή, πριν βρουν εμπορική εφαρμογή σε μεγαλύτερη κλίμακα.

SmartOliveGrove
(www.smartolivegrove.gr)

Στόχος του έργου SmartOliveGrove, που συντονίζει η NEUROPUBLIC, είναι η ανάπτυξη υπηρεσιών ευφυούς γεωργίας για την άρδευση και τη φυτοπροστασία της ελιάς. Οι υπηρεσίες αυτές βασίζονται σε επιστημονικά μοντέλα που είναι εξειδικευμένα για την καλλιέργεια της ελιάς και τα οποία προσαρμόζονται στις μικροκλιματικές συνθήκες της περιοχής εφαρμογής των υπηρεσιών.

Η NEUROPUBLIC συνεργάζεται με το Εργαστήριο Φυτικής Παραγωγής του Πανεπιστημίου Πατρών για την ανάπτυξη και την προσαρμογή των επιστημονικών μοντέλων, καθώς και με τον Αγροτικό Συνεταιρισμό Μεσολογγίου-Ναυπακτίας «Η Ένωση» και τον Αγροτικό Συνεταιρισμό Καινούργιου για την εφαρμογή των υπηρεσιών ευφυούς γεωργίας σε επιλεγμένους ελαιώνες.

❱❱ Οι στρατηγικές της ΕΕ αναδεικνύουν τον κομβικό ρόλο της έρευνας στον αγροδιατροφικό τομέα

Οι προαναφερθεισες ενδεικτικές περιπτώσεις συνεργασίας της NEUROPUBLIC με ελληνικούς και άλλους ευρωπαϊκούς ερευνητικούς φορείς, που αποσκοπούν στην υποστήριξη της αγροτικής παραγωγής μέσα από την αξιοποίηση ερευνητικών αποτελεσμάτων, έρχονται σε συμφωνία με τις πρόσφατες ανακοινώσεις της ΕΕ, που αφορούν την κινητοποίηση της έρευνας και την προώθηση της καινοτομίας στον αγροτικό τομέα.

Όπως αναφέρεται στο κείμενο της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας, που ανακοινώθηκε πρόσφατα, «οι νέες τεχνολογίες, οι βιώσιμες λύσεις και η ανατρεπτική καινοτομία είναι καίριας σημασίας για την επίτευξη των στόχων της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας». Η επίτευξη αυτού του στόχου θα επιτευχθεί με σημαντική χρηματοδότηση από προγράμματα, όπως το «Ορίζων Ευρώπη», το 35% του προϋπολογισμού του οποίου αναμένεται να διατεθεί για τη χρηματοδότηση λύσεων βασισμένων σε σχετικά ερευνητικά αποτελέσματα. Η χρηματοδότηση των δράσεων αυτών θα υποστηρίξει τη σύμπραξη ερευνητικών φορέων με τη βιομηχανία, μέσα από την οποία θα εξασφαλιστεί η ανάπτυξη λύσεων για την υποστήριξη της αειφορίας του αγροδιατροφικού τομέα και η ταχύτατη μεταφορά τους από το εργαστήριο στο χωράφι.

Την παραπάνω προσέγγιση έρχεται να ενισχύσει η ψηφιακή στρατηγική της ΕΕ, η οποία προωθεί την ψηφιοποίηση του αγροδιατροφικού τομέα και την αξιοποίηση των δυνατοτήτων των ΤΠΕ. Η εν γένει ψηφιοποίηση του αγροδιατροφικού τομέα καθιστά αξιοποιήσιμη την απαιτούμενη πληροφορία για τη διεξαγωγή των επιστημονικών ερευνών και την επίτευξη μετρήσιμων αποτελεσμάτων.

Στόχος της ΕΕ είναι η αντιμετώπιση των περιβαλλοντικών προκλήσεων που αντιμετωπίζει η γεωργία με την αξιοποίηση, μεταξύ άλλων, ψηφιακών υποδομών, όπως οι υποδομές υπολογιστικού νέφους και οι υπερυπολογιστές για την αποθήκευση και την επεξεργασία μεγάλου όγκου δεδομένων (Big Data) – υποδομές, τις οποίες εδώ και χρόνια η NEUROPUBLIC έχει αναπτύξει και χρησιμοποιεί προς όφελος του ελληνικού αγροτικού τομέα.

Η έρευνα και τα Συστήματα Γεωργικής Γνώσης και Καινοτομίας AKIS

Ιδιαίτερη σημασία στην αξιοποίηση της έρευνας και στη μεταφορά της γνώσης και της καινοτομίας, μέσω των γεωργικών συμβουλών και της εκπαίδευσης, δίνεται στις παρεμβάσεις της νέας Κοινής Αγροτικής Πολιτικής.

H έρευνα μαζί με τις γεωργικές συμβουλές και την εκπαίδευση αποτελούν τα τρία βασικά σημεία του Συστήματος Γεωργικής Γνώσης και Καινοτομίας (Agricultural Knowledge & Innovation Systems), το οποίο αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της νέας Κοινής Αγροτικής Πολιτικής.

To σύστημα ευφυούς γεωργίας gaiasense δύναται να αποτελέσει την κατάλληλη υποδομή υποστήριξης της λειτουργίας ενός Συστήματος Γεωργικής Γνώσης και Καινοτομίας, καθώς η αρχιτεκτονική του εστιάζει στη συνδυαστική αξιοποίηση της γνώσης με τις σύγχρονες τεχνολογίες, μετατρέποντάς το σε κόμβο ψηφιακής γνώσης. Απώτερος στόχος είναι η διάχυση της γνώσης και η βελτιστοποίηση των διαδικασιών λήψης αποφάσεων, στο πλαίσιο της βιώσιμης ανάπτυξης, συμβάλλοντας ενδεικτικά στα εξής:

● Προώθηση της γνώσης, της καινοτομίας και της ψηφιοποίησης στη γεωργία και στις αγροτικές περιοχές και ενθάρρυνση της χρήσης τους.

● Συμβολή στον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής και στην προσαρμογή σε αυτήν, καθώς και στη βιώσιμη ενέργεια.

● Προώθηση της βιώσιμης ανάπτυξης και της αποτελεσματικής διαχείρισης των φυσικών πόρων, όπως το νερό, το έδαφος και ο αέρας.

● Προστασία της βιοποικιλότητας, ενίσχυση των οικοσυστημικών υπηρεσιών και διατήρηση των οικότοπων και των τοπίων.

● Βελτίωση της ανταπόκρισης της γεωργίας της ΕΕ στις απαιτήσεις της κοινωνίας σχετικά με τα τρόφιμα και την υγεία, συμπεριλαμβανομένων των ασφαλών, θρεπτικών και βιώσιμων τροφίμων, καθώς και την καλή διαβίωση των ζώων.

Η NEUROPUBLIC, με σημείο αναφοράς το gaiasense, έχει αναπτύξει με τους συνεργάτες της ένα άτυπο Σύστημα Γεωργικής Γνώσης και Καινοτομίας (Σύστημα Διαχείρισης Γνώσης), το οποίο έχει ως σκοπό την ανταλλαγή και την αξιοποίηση της επιστημονικής, αλλά και εμπειρικής γνώσης, φέρνοντας σε επαφή ερευνητικούς φορείς, γεωπόνους και γεωργικούς συμβούλους, παραγωγικούς φορείς και άλλους φορείς της αγροδιατροφικής αλυσίδας.