Φρενάρει τις αυξήσεις στα θαλάσσια ναύλα ο πληθωρισμός

Κατεβάζουν ταχύτητα οι τιμές στη spot αγορά, ωστόσο απέχουν ακόμα πολύ από την «κανονικότητα»

Σημάδια ανάσχεσης της τρελής κούρσας των θαλάσσιων ναύλων που, πέρα από τη διακίνηση, επηρεάζουν άμεσα και τις τελικές τιμές των αγροτικών εμπορευμάτων αρχίζουν να διαφαίνονται το τελευταίο διάστημα στη διεθνή αγορά, χωρίς βέβαια αυτό να σημαίνει ότι έχουν επιστρέψει σε ρυθμούς κανονικότητας.

Την περασμένη εβδομάδα, σύμφωνα με τον δείκτη Freightos Baltic Index, η χρέωση για ένα 40ποδο κοντέινερ από την Κίνα σε λιμάνι της Δυτικής Ακτής των ΗΠΑ ήταν 8.934 δολάρια, εμφανίζοντας μείωση 38,5% σε σύγκριση με τις αρχές του έτους και σχεδόν 50% σε σύγκριση με το αντίστοιχο διάστημα πέρυσι. Η διαφορά βέβαια με τον Ιούνιο του 2020 παραμένει χαοτική, καθώς τον εν λόγω μήνα το ναύλο ήταν σχεδόν στο ¼ του σημερινού.

Σύμφωνα με έναν έτερο δείκτη, τον SHIFEX, που αποτυπώνει τα ναύλα για αποστολές εμπορευματοκιβωτίων στη spot αγορά, η τιμή για ένα 40ποδο κοντέινερ στην ίδια γραμμή, δηλαδή από την Κίνα στη Δυτική Ακτή των ΗΠΑ, έπεσε κάτω από τα 7.000 δολάρια, ενώ για τη διαδρομή Κίνα-Ανατολική Ακτή ΗΠΑ υποχώρησε κάτω από τα 9.000 δολάρια.

Αξιοσημείωτο είναι επίσης ότι, σύμφωνα με την Xeneta, εταιρεία αναλύσεων που ειδικεύεται στη ναυλαγορά, τα spot ναύλα πλέον πλησιάζουν ή είναι και χαμηλότερα από εκείνα των συμβολαίων μελλοντικής εκπλήρωσης (futures). Ενδεικτικά, στις 21 Ιουνίου, σύμφωνα με τον σχετικό δείκτη της εταιρείας, τα spot ναύλα στη διαδρομή Κίνα – Δυτική Ακτή ΗΠΑ ήταν 7.768 δολάρια, δηλαδή 2,7% κάτω από τα μακροχρόνια ναυλοσύμφωνα, που ανέρχονταν σε 7.980 δολάρια, κάτι που είχε να συμβεί από τον Απρίλιο του 2020.

Σε ετήσια βάση, βέβαια, οι τιμές σε αμφότερες τις κατηγορίες, σύμφωνα πάντα με την Xeneta, ήταν ανεβασμένες κατά 46,5% για τη spot αγορά και κατά 159,9% για τα futures. Όπως σχολιάζει, μεταξύ άλλων, η εταιρεία, «τα ναύλα για μακροχρόνιες συμφωνίες έχουν μείνει, επί της ουσίας, σταθερά από τον Απρίλιο και μετά, ενώ εκείνα της spot αγοράς έχουν ακολουθήσει μια αργή πτωτική πορεία από τα υψηλά του Μαρτίου».

Κράτει σε νέες παραγγελίες

Αν όντως η αγορά των ναύλων κατεβάζει ταχύτητα, αυτό, σύμφωνα με τους αναλυτές, οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στον υψηλό πληθωρισμό και στον αντίκτυπό του στην κατανάλωση. Όπως ανέφερε στέλεχος του κλάδου σε πρόσφατο δημοσίευμα της Wall Street Journal, μία από τις κινητήριους δυνάμεις του ράλι των ναύλων κατά τους προηγούμενους μήνες ήταν η κατακόρυφη αύξηση της ζήτησης στις ΗΠΑ πέρυσι, κυρίως σε επίπεδο οικιακής κατανάλωσης, κάτι που, με τη σειρά του, οδήγησε σε αντίστοιχη αύξηση της ζήτησης για εισαγωγές.

Αυτό, ωστόσο, δείχνει να αλλάζει φέτος, καθώς, με τις τιμές βασικών και όχι μόνο προϊόντων να έχουν εκτοξευθεί, η αγοραστική δύναμη του κοινού μειώνεται. Ήδη, στις ΗΠΑ μεγάλες αλυσίδες, όπως η Walmart και η Amazon, κάνουν λόγο για «υπερσυσσώρευση αποθεμάτων», με αποτέλεσμα να κάνουν κράτει σε νέες παραγγελίες εμπορευμάτων.

«Η καταναλωτική δαπάνη στο λιανεμπόριο βρίσκεται σε σημείο καμπής και αναπόφευκτα οδηγεί σε μείωση των διακινούμενων όγκων. Αναμένουμε αυτό να πιέσει τις τιμές προς τα κάτω στο μέλλον», ανέφερε σχετικά ο Shabsie Levy, διευθύνων σύμβουλος και ιδρυτής της Shifl, που βρίσκεται πίσω από τον δείκτη SHIFEX.

Συνωστισμός στα λιμάνια μέχρι το α’ τρίμηνο του 2023

Διόλου τυχαία, πρόσφατο report της S&P Global Market Intelligence προέβλεπε ότι οι τιμές των ναύλων θα υποχωρήσουν κατά 20%-30% στο δεύτερο εξάμηνο του έτους, διάστημα στο οποίο αναμένεται να γίνει ακόμα πιο αισθητή η επίπτωση του πληθωρισμού στην κατανάλωση.

Ακόμα κι έτσι, βέβαια, τα κόστη θα εξακολουθήσουν να είναι υψηλά, ενώ δεν διαφαίνεται και κάποια εξομάλυνση στις ροές των εμπορευμάτων από τα λιμάνια. «Εκτιμούμε ότι η συμφόρηση που παρατηρείται σήμερα, όχι μόνο στα λιμάνια, αλλά και στις χερσαίες μεταφορές, θα κρατήσει τουλάχιστον μέχρι το πρώτο τρίμηνο του 2021», εκτιμούσε ο Peter Sundara της Visy Industries στη διάρκεια του πρόσφατου συνεδρίου S&P Global Platts.

Διάσκεψη ΟΗΕ
Τα απομακρυσμένα και αναπτυσσόμενα κράτη πληρώνουν υψηλότερο τίμημα

Η σχέση πληθωρισμού-ναύλων είναι αμφίδρομη. Σύμφωνα με τον Jan Hoffman, επικεφαλής της Διάσκεψης των Ηνωμένων Εθνών για τα Logistics, τα ακριβά ναύλα είναι «υπεύθυνα» τουλάχιστον για το 1,5% του πληθωρισμού που βιώνουν σήμερα οι καταναλωτές.

«Στο παρελθόν, τα ναύλα ήταν τόσο χαμηλά σε σχέση με την αξία του εμπορεύματος, που πρακτικά ήταν επουσιώδη. Κόστιζε λιγότερο να μεταφέρεις ένα μπουκάλι κρασί με καράβι από την Αυστραλία στο Αμβούργο από το να στείλεις το ίδιο μπουκάλι οδικώς στο Αμβούργο από το Βερολίνο. Με τα επίπεδα που έχουν φτάσει σήμερα όμως τα ναύλα, αυτό έχει αλλάξει», σημειώνει ο ίδιος. Τον Νοέμβριο η Διάσκεψη έτρεξε ένα μοντέλο προσομοίωσης της επίδρασης των ακριβών ναύλων στις τιμές των προϊόντων από το οποίο προέκυψε ότι οδηγούν σε ανατιμήσεις της τάξης του 1,5%.

Βέβαια, η ανάλυση έγινε όταν ο πληθωρισμός ήταν πολύ χαμηλότερος. «Με τα επίπεδα στα οποία βρίσκεται σήμερα (σ.σ. ο πληθωρισμός), σίγουρα τα πράγματα έχουν γίνει χειρότερα και ο αντίκτυπος είναι τουλάχιστον 1,6%», τονίζει ο κ. Hoffman.

Δεν είναι για όλους το ίδιο

Επιπλέον, η αύξηση των τιμών δεν γίνεται στον ίδιο βαθμό και με τον ίδιο τρόπο αισθητή από όλα τα κράτη. Σε παγκόσμιο επίπεδο, οι τιμές εισαγωγής των αγαθών έχουν αυξηθεί κατά σχεδόν 12%, ωστόσο, σε μικρές αναπτυσσόμενες και, ιδίως, νησιωτικές χώρες το ποσοστό αυτό ξεπερνά το 25%.

«Αυτές οι χώρες είναι πιο απομακρυσμένες, δεν έχουν οικονομίες κλίμακας, διαθέτουν λιγότερο αποδοτικά λιμάνια και, επίσης, εξαρτώνται περισσότερο από τις θαλάσσιες μεταφορές σε σύγκριση με άλλες», προσθέτει το στέλεχος της Διάσκεψης, τονίζοντας ότι σε αυτά τα κράτη τα ακριβά ναύλα έχουν «συνεισφέρει» σε ποσοστό 8,1% στις τιμές καταναλωτή.