Η «ΥΧ» συνεχίζει την παρουσίαση απόψεων βασικών συντελεστών που σχετίζονται με τo ΠΟΠ «Ελιά Καλαμάτας». Στο παρόν άρθρο καταθέτει την άποψή του ο Γεώργιος Ι. Ζακυνθινός, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής, που υποστηρίζει ότι η απόφαση του ΣτΕ απέδωσε δικαιοσύνη σε αυτούς που πρέπει «δικαιωματικά» να έχουν το ΠΟΠ.
Δίκαιη η απόφαση του ΣτΕ
Η απόφαση ΣΤΕ ήρθε να βάλει τα πράγματα στη θέση τους, υπαγορεύοντας τις αλήθειες που για χρόνια ταλάνισαν τους παραγωγούς. Αυτές οι αλήθειες διανθίστηκαν μέσα από γεγονότα, πράξεις, παραλήψεις και νομοθεσία και αποτέλεσαν μια πλήρη αναφορά σε όσα προηγήθηκαν.
Γεγονός είναι ότι λάθος χειρισμοί, παραλείψεις, έλλειψη σοβαρών και επιστημονικά τεκμηριωμένων μελετών, επιλεκτική εφαρμογή Ευρωπαϊκών Κανονισμών και νόμων και άλλες στρεβλώσεις οδήγησαν στη σημερινή διχαστική κατάσταση για την ελιά Καλαμών.
Οι ονομασίες «Ελιά Καλαμάτας» και «Kalamata Olives»
Οι ονομασίες «Ελιά Καλαμάτας» και «Kalamata Olives», που περιλαμβάνουν την ονομασία προέλευσης (Kalamata), προστατεύονται ακατάκριτα από το Σύστημα Ευρωπαϊκών Ενδείξεων της ΕΕ από το 1996. «Η Ελιά Καλαμάτας» είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την πρωτεύουσα της Μεσσηνίας, πόλη της Καλαμάτας ως τόπου καλλιέργειας και τυποποίησης, τόσο στην υπόληψη Διεθνών Αρχών, όσο και των καταναλωτών παγκοσμίως.
Η Υπουργική Απόφαση κόντρα στην ευρωπαϊκή θέση για τις Γεωγραφικές Ενδείξεις
Η Υ.Α. 331/20735/2018 του ΥΠΑΑΤ ενέταξε παράνομα στον εθνικό κατάλογο ποικιλιών τον προστατευμένο όρο «Καλαμάτα» ως συνώνυμο της ποικιλίας Καλαμών, καταστρατηγώντας τον Ευρωπαϊκό Κανονισμό 1151/12 Άρθρο 13.3 που αναφέρει «οι προστατευόμενες ονομασίες δεν μπορούν να μεταπέσουν σε γενικές», ήτοι απαγορεύεται μια ονομασία ΠΟΠ να μετατραπεί σε απλό συνώνυμο ποικιλίας ελιάς.
Είναι χαρακτηριστικές οι θέσεις των επιτρόπων Φιλ Χόγκαν και Γιάνους Βοϊτσεχόφσκι για την προστασία Γεωγραφικών Ενδείξεων, οι οποίες αναφέρουν ότι «η Κομισιόν επισημαίνει ότι Καλαμών είναι η ονομασία της ποικιλίας ελιάς και όχι η καταχωρισμένη ονομασία ΠΟΠ», δηλαδή ο όρος «Καλαμάτα» απολαμβάνει ακόμα και σήμερα την αυστηρή προστασία της Επιτροπής για χρήση μόνο στη καταχωρισμένη ονομασία ΠΟΠ «Ελιά Καλαμάτας».
Το ψευδές επιχείρημα φορέων
Κυκλοφορεί το επιχείρημα πως η προστατευόμενη ονομασία προέλευσης «Κalamata» από το 2000 αναφέρεται ως συνώνυμο της ποικιλίας ελιάς Καλαμών από το Διεθνές Συμβούλιο Ελιάς (IOC). Ο Κατάλογος αυτός, όμως, αποτελεί ανεπίσημο έγγραφο ιδιωτικού οργανισμού (IOC) και για την καταγραφή των ονομασιών ποικιλιών αντλήθηκαν στοιχεία μέσα από απαντήσεις απλών ερωτηματολογίων που απέστειλε ο καθηγητής Giuseppe Fontanazza και Dr. Margherita Cappelletti σε ερευνητικούς φορείς διάφορων χωρών. Δίχως οι επίσημες αρχές των χωρών να ενημερωθούν και να εγκρίνουν.
Για την Ελλάδα, το ερωτηματολόγιο συμπλήρωσαν ερευνητές του ΕΘΙΑΓΕ/ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ. Είναι εμφανής, λοιπόν, η παραπληροφόρηση των διακινητών όσο και του IOC, εφόσον κατά το έτος 2000 ο όρος «Καλαμάτα» δεν ήταν συνώνυμο της ελιάς ποικιλίας Καλαμών στον εν ισχύ Ελληνικό Κατάλογο Ποικιλιών και θα πρέπει να διερευνηθεί ο λόγος της ψευδούς αυτής αναφοράς του ως συνώνυμου ποικιλίας από τους ερευνητές του ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ.
Στρεβλωμένες θέσεις που προβληματίζουν
Η ΔOEΠΕΛ διατείνεται πως το Π.Δ. 221/1979 υιοθετεί την εμπορική ονομασία «Kalamata Olives» και πως για 14 χρόνια μέχρι το 1993 επιτραπέζιες ελιές εξάγονταν από το λιμάνι της Καλαμάτας με αυτή την εμπορική ονομασία. Όμως, η αλήθεια είναι πως τo Π.Δ. 221/79, Άρθρο 19.2.α, επιβάλλει την ένδειξη της ποικιλίας Καλαμών στην ετικέτα, και όχι «Kalamata Olives» όπως διατείνεται η ΔOEΠΕΛ.
Το Άρθρο 19.1.ε ΠΔ 221/79 σαφώς αναφέρει πως πρέπει να αναγράφεται «η ελληνική προέλευση του προϊόντος», όχι δηλαδή εισαγόμενες ελιές. Το Άρθρο 7.3 αναφέρει πως μόνο «προκειμένου περί ολοκλήρων ελαιών ποικιλίας Καλαμών προτάσσεται της κατηγορίας μεγέθους ή του αριθμού καρπών ανά χιλιόγραμμων η λέξις Calamata».
Η εν λόγω απαίτηση του Π.Δ. 221 αφορά τον προσδιορισμό τύπου ελιών της ποικιλίας Καλαμών εφόσον συσκευάζονται ολόκληραι, επί παραδείγματι «Calamata Colossal» ή «Calamata Large» και όχι «Kalamata Olives» που εσφαλμένα επικαλείται η ΔΟΕΠΕΛ.
Γεγονός όμως είναι ότι μετά την καταχώριση του ΠΟΠ «Ελιά Καλαμάτας», κάθε αναφορά στον όρο «Kalamata Olives» απαγορεύεται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ανεξαρτήτως της Υ.Α. Αποστόλου που αποτελεί απλά αντιπερισπασμό και κατάφωρη παραβίαση Ευρωπαϊκών Κανονισμών.
Δυστυχώς, υπήρξαν και επαγγελματικοί φορείς που με ευρωπαϊκά και εθνικά κονδύλια 11 εκατ. ευρώ στο πλαίσιο του Καν.(ΕΕ)1144/14, και με αναφορά σε τρεις άλλες ελληνικές ποικιλίες επιτραπέζιας ελιάς παρουσίασαν τον προστατευμένο όρο «Kalamata» ως βασική ονομασία ποικιλίας ελιάς (ούτε καν ως συνώνυμο) σε 13 χώρες κατά την περίοδο 2017-2020 σε βάρος πρωτίστως της προστατευόμενης ονομασίας «Ελιά Καλαμάτας» ΠΟΠ όσο και της ελληνικής ελιάς ποικιλίας Καλαμών.
Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Υπαιθρος Χώρα»
που κυκλοφόρησε την Παρασκευή 24 Ιουλίου 2022
