Η Ελλάδα χάνει κοινοτικά κονδύλια λόγω καθυστερήσεων στις πληρωμές – Εθνικοί πόροι καλούνται να καλύψουν το κενό
Καζάνι που βράζει θυμίζει –χωρίς καμιά δημοσιογραφική υπερβολή– ο αγροτικός κόσμος της χώρας, με τους παραγωγούς να βλέπουν τις υποχρεώσεις να συσσωρεύονται, τα έξοδα να τρέχουν και τις πληρωμές του ΟΠΕΚΕΠΕ να καθυστερούν χωρίς φως στην άκρη του τούνελ! Αυτό έχει ως αποτέλεσμα η υπομονή τους να εξαντλείται, οι τσέπες να αδειάζουν, ενώ η τελευταία πίστωση του πολύπαθου πλέον Οργανισμού Πληρωμών έχει χαθεί από τη μνήμη τους.
Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι επί τρεις μήνες τώρα σε καθημερινή βάση δεκάδες τηλεφωνήματα κατακλύζουν το τηλεφωνικό κέντρο της «ΥΧ» με ένα κοινό ερώτημα: «Πότε θα πληρωθούμε; Τι σημαίνει αυτό που μας λένε για περισσότερους ελέγχους; Θέλουμε απαντήσεις και τα χρήματά μας».
Απομείωση ενωσιακών πόρων
Εν τω μεταξύ, σύμφωνα με το ρεπορτάζ της «ΥΧ», οι καθυστερήσεις στις πληρωμές του ΟΠΕΚΕΠΕ φέρνουν τη χώρα αντιμέτωπη με τις συνέπειες της απομείωσης ενωσιακών πόρων. Ειδικότερα, το συνολικό ποσό που εκκρεμεί για την πληρωμή των παλιών Βιολογικών (5η Πρόσκληση του έτους 2022,) φτάνει τα 60 εκατ. ευρώ – εκ των οποίων 55 εκατ. αφορούν τη Βιολογική Γεωργία και Κτηνοτροφία και 5 εκατ. τη Βιολογική Μελισσοκομία.
Σύμφωνα με το ισχύον πλαίσιο, το 80% των ενισχύσεων καλύπτεται από ευρωπαϊκούς πόρους, ενώ το υπόλοιπο 20% από εθνικούς πόρους. Ωστόσο, επειδή η χώρα μας έχει ξεπεράσει τις προθεσμίες καταβολής, ενεργοποιείται ο κανόνας της απομείωσης κατά 25% των ενωσιακών κονδυλίων. Αυτό σημαίνει ότι το συγκεκριμένο ποσό –που πλέον δεν θα καλυφθεί από την ΕΕ– θα πρέπει να πληρωθεί από τον κρατικό προϋπολογισμό, επιβαρύνοντας περαιτέρω τους εθνικούς πόρους.
Τι μέλλει γενέσθαι με τις υπόλοιπες πληρωμές
Η διαδικασία αυτή δεν αφορά μόνο τις εκκρεμότητες των παλαιών Βιολογικών, αλλά, όπως επισημαίνουν αρμόδιες πηγές, θα επηρεάσει και τις επόμενες πληρωμές: Τόσο των νέων Βιολογικών, όσο και των προγραμμάτων Κομφούζιο και Αυτόχθονων Φυλών.
Στον νέο πρόεδρο η απόφαση
Την ίδια στιγμή, πηγές του Οργανισμού ξεκαθαρίζουν στην «ΥΧ» ότι η ευθύνη πλέον ανήκει στον νέο πρόεδρο, ο οποίος καλείται να αποφασίσει πώς θα προχωρήσει η διαδικασία. Σύμφωνα με πηγές του ρεπορτάζ, η καθυστέρηση δεν οφείλεται σε μια τυπική υπογραφή που δεν μπήκε, αλλά στο γεγονός ότι, σε συνεργασία με την ΑΑΔΕ, ζητήθηκε πρόσθετος έλεγχος στο αρχείο πληρωμής – κάτι που, όπως λένε, συμβαίνει για πρώτη φορά. Παρ’ όλα αυτά, το σύστημα πληρωμών είχε «τρέξει» με επιτυχία στις 3 και 4 Σεπτεμβρίου, δίνοντας το πράσινο φως για την εκταμίευση των ποσών. Ωστόσο, η αιφνίδια απαίτηση για διασταύρωση ανέβαλε την τελική φάση, αφήνοντας τους παραγωγούς για ακόμα μια φορά στο… περίμενε.
Αγωνία για τη Βασική
Η μεγαλύτερη αγωνία, όμως, πέραν της καθυστέρησης στην εξόφληση των Βιολογικών (παλιών και νέων), αφορά την επικείμενη προκαταβολή της Βασικής Ενίσχυσης, μιας «πληρωμής επιβίωσης» για τον αγροτικό κλάδο, με τους παραγωγούς να ξεκαθαρίζουν στην «ΥΧ» ότι είναι αποφασισμένοι να μην αφήσουν και αυτήν τη διαδικασία στην τύχη της, ενώ η πιθανότητα κινητοποιήσεων γίνεται όλο και πιο ορατή.
Οι εργαζόμενοι του ΟΠΕΚΕΠΕ
Σε όλα τα παραπάνω αξίζει να προστεθεί και η πρόσφατη καταγγελία του Πανελλήνιου Συλλόγου Εργαζομένων στον ΟΠΕΚΕΠΕ, που τονίζει ότι ο ρόλος των εργαζομένων στην πάταξη της απάτης και τη διασφάλιση του δημόσιου συμφέροντος είναι καθοριστικός. Παρά τα ταυτόχρονα προβλήματα, η εμπειρία δείχνει ότι η συνεργασία με άλλες δημόσιες αρχές φέρνει αποτελέσματα. Όμως, για ουσιαστική παρέμβαση χρειάζονται προληπτικά μέτρα, σαφές πλαίσιο συνεργασίας και διακριτές αρμοδιότητες.
Η υποστελέχωση είναι δραματική: 1 ελεγκτής για 1.268 εκμεταλλεύσεις, ενώ στη Γαλλία η αναλογία είναι 1 προς 141 και στην Ισπανία 1 προς 111. Ακόμη και στην Ιρλανδία, η αναλογία φτάνει το 1 προς 431. Παρά τις ελλείψεις, από το 2019 έως το 2024 πραγματοποιήθηκαν 51.500 επιτόπιοι έλεγχοι, καταβλήθηκαν 17 δισ. ευρώ σε επιδοτήσεις και ανακτήθηκαν δεκάδες εκατομμύρια ως αχρεωστήτως καταβληθέντα ποσά.
Οι εργαζόμενοι τονίζουν ότι ο Οργανισμός φαίνεται να λειτουργεί χωρίς ουσιαστική στήριξη, ενώ κρίσιμες αποφάσεις λαμβάνονται συχνά ερήμην τους. Καλούν σε ενίσχυση προσωπικού, θεσμοθέτηση διαδικασιών και ισχυροποίηση διαλειτουργικών εργαλείων, ώστε να διασφαλιστεί η αξιοπιστία του ΟΠΕΚΕΠΕ και, κατ’ επέκταση, της χώρας απέναντι στους αγρότες και την Ευρωπαϊκή Ένωση. Όπως επισημαίνουν, οι ελεγκτές του Οργανισμού σηκώνουν το βαρύτερο φορτίο ελέγχου σε όλη την Ευρώπη, αποδεικνύοντας ότι ακόμη και με αντίξοες συνθήκες, η επαγγελματική υπευθυνότητα παραμένει σταθερή. Ωστόσο, χωρίς θεσμική στήριξη και ουσιαστική ενίσχυση, η αβεβαιότητα θα συνεχίσει να πνίγει τους αγρότες και να υπονομεύει την αξιοπιστία του συστήματος.
Η οργή, η αγωνία και η οικονομική πίεση δεν είναι πλέον αφηρημένες έννοιες: Είναι η πραγματικότητα των Ελλήνων αγροτών, που περιμένουν μια σαφή και γρήγορη απάντηση από την κυβέρνηση πριν η κρίση γίνει εκρηκτική.
