Ηλεκτρονικά βιβλία και αγρότες: Τα σημεία στα οποία πρέπει να δώσουν προσοχή παραγωγοί και φοροτεχνικοί

των Φωτεινής Μακρή & Κατερίνας Ρόμπολα – Κουσουνή

Μετά την έναρξη της υποχρέωσης διαβίβασης παραστατικών από 01/10/2021 και 01/11/2021 (ανάλογα με τα ακαθάριστα έσοδα) στην πλατφόρμα myDATA και λόγω των υποχρεώσεων που προκύπτουν από αυτήν, αλλάζουν σημαντικά πράγματα στην παρακολούθηση των αγροτών.

Προτού ωστόσο δούμε ποια είναι αυτά, θα πρέπει πρώτα να διευκρινίσουμε ποιοι αγρότες εμπίπτουν στις διατάξεις περί διαβίβασης παραστατικών στα myDATA. Υπόχρεοι είναι όσοι ανήκουν στο κανονικό καθεστώς ΦΠΑ καθώς και όσοι, λόγω τζίρου κάτω από 10.000 ευρώ, έχουν ενταχθεί στο ειδικό, απαλλασσόμενο καθεστώς μικρών επιχειρήσεων του άρθρου 39 του κώδικα ΦΠΑ 2859/2000. Υπόχρεοι, επίσης, είναι και οι αλιείς του ειδικού καθεστώτος κατ’ αποκοπή καταβολής ΦΠΑ.

Αντίθετα, οι αγρότες του ειδικού καθεστώτος ΦΠΑ και οι λεγόμενοι «αφανείς» αγρότες (όσοι δηλαδή δεν έχουν ενταχθεί σε κάποιο καθεστώς, αν και πλέον αυτοί είναι ελάχιστοι) δεν υποχρεούνται σε καμία ενέργεια αναφορικά με τα myDATA.

Βάσει της Α1138/2020, υπόχρεος για τη διαβίβαση είναι ο εκδότης των παραστατικών, άρα, στην περίπτωσή μας, ο αγρότης του κανονικού καθεστώτος ΦΠΑ. Για τις περιπτώσεις των αγροτών του ειδικού καθεστώτος, αλλά και σε όσους για σκοπούς φορολογίας θεωρούνται «αφανείς» αγρότες, τον τίτλο κτήσης για αγορά από αυτούς αγροτικών προϊόντων, τον διαβιβάζει ο εκδότης (αγοραστής) και ο λήπτης (αγρότης ειδικού καθεστώτος ή «αφανής») δεν κάνει τίποτα, αφού απαλλάσσεται.

Μόνο τα έσοδα

Από 1/10/2021 διαβιβάζουν υποχρεωτικά τα παραστατικά εσόδων τους που εκδίδουν από την ημερομηνία αυτήν και μετά:

✱ Οι επιχειρήσεις (φυσικά και νομικά πρόσωπα) με διπλογραφικά βιβλία με τζίρο άνω των 50.000 ευρώ.

✱ Οι επιχειρήσεις (φυσικά και νομικά πρόσωπα) με απλογραφικά βιβλία με τζίρο άνω των 100.000 ευρώ.

Τα παραστατικά εσόδων που θα εκδώσουν ή είχαν εκδώσει οι επιχειρήσεις μέχρι την ημερομηνία έναρξης της υποχρεωτικής διαβίβασης πρέπει να διαβιβαστούν στην πλατφόρμα το αργότερο έως 31/3/2022. Αναμένεται η προθεσμία αυτή να παραταθεί μέχρι τις 31/5/2022, κάτι που πάντως δεν έχει γίνει μέχρι την ώρα που γράφονταν αυτές οι γραμμές. Αυτό που πρέπει να υπογραμμίσουμε, ωστόσο, είναι ότι για το έτος 2021 η υποχρεωτικότητα αφορά τη διαβίβαση στα myDATΑ των εσόδων και όχι τους χαρακτηρισμούς των εξόδων.

Σύμφωνα λοιπόν με τα παραπάνω, αγρότες του κανονικού καθεστώτος με τζίρο άνω των 100.000 ευρώ το 2019 και με απλογραφικά βιβλία από την 1η/10/2021 εκδίδουν και διαβιβάζουν τα παραστατικά τους στην πλατφόρμα. Από την 1η/11/2021 διαβιβάζουν υποχρεωτικά τα παραστατικά των εσόδων όλες οι υπόλοιπες επιχειρήσεις και οι λοιποί αγρότες του κανονικού καθεστώτος ΦΠΑ.

Επομένως, θα πρέπει να διενεργηθεί έλεγχος σε όλους τους αγρότες του κανονικού καθεστώτος ξεκινώντας από τον τζίρο του φορολογικού έτους 2019, αλλά και το πλήθος των τιμολογίων που έχουν εκδώσει καθώς, όπως θα δούμε παρακάτω, και αυτό παίζει ρόλο. Σημειωτέον εδώ ότι δεν προσμετρώνται τυχόν αυτοτιμολογήσεις και εκκαθαρίσεις.

Ο χρόνος διαβίβασης

Α) Σε πραγματικό χρόνο: Μέσω παρόχου εμπορικών / λογιστικών προγραμμάτων ή της ειδικής εφαρμογής έκδοσης και διαβίβασης που βρίσκεται στην ΑΑΔΕ.

Β) Έως την 20ή μέρα του επόμενου μήνα εντός του οποίου εκδόθηκαν τα παραστατικά εσόδων: Μέσω της ειδικής φόρμας στην ΑΑΔΕ ή των προγραμμάτων (εμπορικών/ λογιστικών) ή της εφαρμογής έκδοσης και διαβίβασης της ΑΑΔΕ.

Η ειδική φόρμα καταχώρησης της ΑΑΔΕ

Η ειδική φόρμα καταχώρησης της εφαρμογής των ηλεκτρονικών βιβλίων είναι προσβάσιμη μέσω του διαδικτυακού τόπου της ΑΑΔΕ αποκλειστικά για τις οντότητες που:

✱ Τηρούν απλογραφικά βιβλία και το ύψος των ακαθάριστων εσόδων που έχουν πραγματοποιήσει κατά την προηγούμενη διαχειριστική περίοδο δεν υπερβαίνει τα 50.000 ευρώ, είτε πρόκειται για εμπορική ή μεικτή επιχείρηση είτε ασκεί εμπορική επιχείρηση παροχής υπηρεσιών. Το ύψος των ακαθάριστων εσόδων εξετάζεται στο τέλος κάθε ημερολογιακού έτους, με βάση τα ακαθάριστα έσοδα, όπως αυτά προκύπτουν από την πλατφόρμα myDATA και ισχύουν καθ’ όλη τη διάρκεια του επόμενου έτους, εντός του οποίου πραγματοποιείται η ηλεκτρονική διαβίβαση. Εξαιρετικά για τα έτη 2020 και 2021, τα ακαθάριστα έσοδα προσδιορίζονται με βάση τη δήλωση φορολογίας εισοδήματος φορολογικού έτους 2018 και 2019 αντίστοιχα.

✱ Ανεξαρτήτως της κατηγορίας των βιβλίων που τηρούν, εκδίδουν έως και 50 τιμολόγια πώλησης, που το πλήθος αυτών προκύπτει από τα δεδομένα που διαβιβάστηκαν στην πλατφόρμα myDATA μέχρι το τέλος του προηγούμενου ημερολογιακού έτους. Εξαιρετικά για τα έτη 2020 και 2021, λαμβάνεται υπόψη το πλήθος των τιμολογίων, με βάση τις υποβληθείσες καταστάσεις φορολογικών στοιχείων πελατών των ετών 2018 και 2019.

Τονίζεται ότι όταν έχουμε έκδοση εκκαθάρισης από συνεταιρισμό ή ομάδα παραγωγών την υποχρέωση έκδοσης και διαβίβασης έχει ο συνεταιρισμός ή η ομάδα παραγωγών! Ο αγρότης ως υποχρέωση έχει να χαρακτηρίσει λογιστικά το παραστατικό.

Η διαδικασία με απλά λόγια

1. Διαβιβάζεται και καταχωρείται η σύνοψη των παραστατικών εσόδων/εξόδων των επιχειρήσεων (Δεδομένα παραστατικού-δεν υπάρχει αναλυτική διάκριση ειδών).

2. Γίνεται χαρακτηρισμός των καταχωρημένων συναλλαγών (ανάλογα με τι είναι το παραστατικό, το διαβιβάζουμε και το χαρακτηρίζουμε ώστε να «συνδεθεί» με τον ορθό κωδικό των φορολογικών εντύπων ΦΠΑ, Ε3.

3. ΜΑΡΚ (όταν χορηγείται υπάρχει έγκυρη διαβίβαση δεδομένων).

4. Διενεργούνται οι αναγκαίες Λογιστικές Εγγραφές Τακτοποίησης για τον προσδιορισμό του λογιστικού και του φορολογικού αποτελέσματος κάθε έτους.

Αναφορικά με τους όρους που προαναφέρθηκαν, «Χαρακτηρισμός Συναλλαγών» είναι η υποχρέωση των οντοτήτων να λογιστικοποιηθούν τα δεδομένα τους για την εκπλήρωση των φορολογικών τους υποχρεώσεων καθώς και για την κάλυψη αναγκών της εσωτερικής τους οργάνωσης.

Εξάλλου, Μοναδικός Αριθμός Καταχώρησης (ΜΑΡΚ) είναι ο μοναδικός αριθμός καταχώρησης που χορηγείται από την ΑΑΔΕ για κάθε έγκυρη διαβίβαση δεδομένων στην πλατφόρμα myDATA.

Συμπερασματικά, θα πρέπει οι αγρότες με τους φοροτεχνικούς να δουν σε ποια όρια εμπίπτουν. Οι περισσότεροι αγρότες (στατιστικά) μπορούν να ενταχθούν στα όρια της ειδικής φόρμας καταχώρησης. Όσοι ανήκουν σε αυτά τα όρια θα μπορούν να συνεχίσουν να εκδίδουν τα παραστατικά τους χειρόγραφα. Όσοι δεν ανήκουν θα μπορούν να εκμεταλλευτούν την δωρεάν τιμολογιέρα της ΑΑΔΕ (e-timologio) αν τους καλύπτει. Αν δεν καλύπτονται, θα πρέπει να προμηθευτούν τιμολογιέρα ιδιωτικής εταιρείας.