των Γιώργου Αργυρίου, Ελένης Ριζάκη
Η συλλογή της ελιάς συνεχίζεται με καλές αποδόσεις και τιμές στις σημαντικότερες ελαιοπαραγωγικές περιοχές της Ελλάδας. Όμως, αυτή την εβδομάδα στο επίκεντρο βρίσκεται η είδηση πως η τοπική αγορά έχει αρχίσει να προσελκύει όχι μόνο τη γειτονική Ιταλία, αλλά και την Ισπανία, λόγω των ελλείψεων που αντιμετωπίζουν φέτος στην παραγωγή τους.
Εκτιμήσεις για πάνω από 65.000 τόνους ελαιόλαδο στη Μεσσηνία
Παρά τους κινδύνους λόγω ασθενειών και έλλειψης εργατών γης, η Μεσσηνία εμφανίζεται αισιόδοξη για τη φετινή χρονιά. Ειδικότερα, όπως αναφέρει ο Γιάννης Πάζιος, γενικός διευθυντής του ΑΣ «Ένωση Μεσσηνίας», «αναμένεται μια χρονιά που το ελαιόλαδο εδώ θα ξεπεράσει τους 60.000, ίσως και τους 65.000 τόνους.
Η γενική εικόνα είναι πως πάμε σε μια καλή χρονιά, ποσοτικά και ποιοτικά». Παρ’ όλα αυτά, ο κ. Πάζιος εκφράζει τον προβληματισμό που επικρατεί αναφορικά με διάφορα εμπόδια που παρουσιάστηκαν καθ’ όλη την παραγωγική περίοδο, όπως οι προσβολές από γλοιοσπόριο, ως απότοκο του δάκου, η ανομβρία και η έλλειψη εργατών γης, που ώθησε ορισμένους παραγωγούς να συγκομίσουν νωρίτερα από όταν έπρεπε. «Θα πρέπει να περιμένουμε λίγο ακόμα για να έχουμε εικόνα από τα ελαιοτριβεία και να δούμε πώς διαμορφώνεται τελικά η κατάσταση, σύμφωνα με τα ποιοτικά και ποσοτικά κριτήρια». Σχετικά με τις τιμές, ο ίδιος λέει πως «αυτήν τη στιγμή για το έξτρα παρθένο κινούνται στα 4,50-4,60 ευρώ, για το ΠΟΠ στα 4,70-4,80 και για το βιολογικό στα 5,30-5,40 ευρώ/κιλό».
Και συνεχίζει: «Είναι υψηλές, αλλά τα αυξημένα κόστη παραγωγής και διαβίωσης δεν αφήνουν μεγάλα περιθώρια για να μπορέσουν να προχωρήσουν οι παραγωγοί σε αποσβέσεις από προηγούμενες χρονιές. Όμως, σε κάθε περίπτωση, είναι ένα ικανοποιητικό, χρήσιμο και ανακουφιστικό εισόδημα στην παρούσα φάση».
Καλές αποδόσεις, ανησυχία με τις τιμές στη Λακωνία
«Οι παλαιοί λένε ότι όταν η χρονιά έχει δάκο, τότε και οι ελιές έχουν καλό συντελεστή», λέει ο Παναγιώτης Ντανάκας, διευθυντής του ΑΣ Μολάων-Πακίων, περιγράφοντας πιο ζωντανά τη φετινή ελαιοπαραγωγή στη Λακωνία. Συγκεκριμένα, αναφέρει ότι «κατά μέσο όρο οι αποδόσεις είναι 5,5-1, αλλά είναι πολύ νωρίς να μιλήσουμε ακόμα. Στην αρχή νομίζαμε ότι θα ήταν μια όψιμη χρονιά. Μετά υπήρξε έντονη δακοπροσβολή και τελικά φαίνεται ότι η ελιά φέτος έχει λάδι. Από εκεί και πέρα, θεωρούμε ότι ανάλογα με τα καιρικά φαινόμενα του επόμενου διαστήματος, μέχρι τέλος Νοέμβρη θα έχουμε μια πιο σαφή εικόνα. Θεωρητικά, μιλάμε για μια καλή χρονιά».
Σχετικά με τις τιμές, ο Νίκος Γραμματικάκης, πρόεδρος της ΚΑΣΕΛΛ, κάνει λόγο για «εσκεμμένη στάση, για να ρίξουν την τιμή του ελαιολάδου από τα 5 ευρώ στα 4,80», μία τιμή που θεωρεί καλή και ελπίζει να σταθεί εκεί για περίπου έναν μήνα, αν και «δεν καλύπτει τις αποσβέσεις από προηγούμενες κακές χρονιές». Για τις αποδόσεις στην περιοχή του, ο κ. Γραμματικάκης αναφέρει πως «είναι καλύτερες από πέρυσι, ήρθαμε στα παλιά επίπεδα. Κυμαίνονται στο 18%-23% και 25% στις πιο νότιες περιοχές. Πέρυσι ήταν στα τάρταρα, μετά βίας στο 15%», αναφέρει.
Με τις τιμές φαίνεται να προβληματίζονται και τα ελαιοτριβεία. Πιο συγκεκριμένα, το μέλος της επιτροπής ελαιοτριβείων Λακωνίας, Νίκος Παπαδάκος, δηλώνει: «Η παραγωγή ελαιολάδου κινείται σε αργούς ρυθμούς και φέτος αυξήθηκε κατά 20%. Η διαμόρφωση των τιμών είναι υψηλή και κινείται από 4,5 έως 5 ευρώ. Η τιμή ακούγεται καλή, αλλά αυτό που μένει στο τέλος και στους παραγωγούς και στα ελαιοτριβεία είναι μάλλον μείον.
Οι αυξήσεις είναι μεγάλες και δεν βγαίνουν εύκολα. Για τα ελαιοτριβεία φυσικά το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι η αύξηση στο κόστος ενέργειας».
Ο ίδιος επεσήμανε ότι με τα νέα δεδομένα «κάποια ελαιοτριβεία προχώρησαν σε αύξηση των δικαιωμάτων και κάποια άλλα προτίμησαν και αυτήν τη χρονιά να παραμείνουν σταθερά.
Παράλληλα, προχώρησαν σε αλλαγές στον τρόπο λειτουργίας, ώστε να εξοικονομήσουν κόστος από την ενέργεια, αλλά δεν υπάρχουν ουσιαστικά αποτελέσματα. Πρέπει να γίνει αντιληπτό από όλους ότι όσο και να αυξηθούν τα δικαιώματα, δεν καλύπτονται οι αυξήσεις στο κόστος λειτουργίας. Δεν μπορούμε να πνίξουμε οικονομικά τον παραγωγό και να τον κάνουμε να νιώσει ότι δεν έχει κανένα όφελος».
Ενδιαφέρον της Ισπανίας για τα Χανιά
Είναι γνωστό τοις πάσι πλέον πως φέτος η ισπανική και η ιταλική αγορά ελαιολάδου θα είναι ελλιπείς από εγχώριο προϊόν, ενώ την ίδια στιγμή στην Ελλάδα προκύπτει μια συγκυριακή υπερπαραγωγή. Κατά συνέπεια, ο Νεκτάριος Παρασχάκης, υπεύθυνος δραστηριότητας ελαιολάδου του ΑΣ Χανίων, επεσήμανε πως υπάρχει ήδη ενδιαφέρον από την Ιταλία για το ελαιόλαδο της περιοχής, αλλά και από την Ισπανία. «Ήδη μας έχουν κοινοποιήσει ότι επιθυμούν επίσκεψη στον συνεταιρισμό μας στα τέλη του μήνα», αναφέρει χαρακτηριστικά.
Σε ό,τι έχει να κάνει με την εξέλιξη της ελαιοπαραγωγής στην περιοχή, ο κ. Παρασχάκης λέει πως «οι αποδόσεις και οι ποιότητες έχουν στρώσει τώρα. Κατά μέσο όρο είναι 5,5-1. Ως μέση απόδοση είναι ικανοποιητική». Βέβαια, όπως επισημαίνει, και στα Χανιά παρατηρείται το φαινόμενο της πρόωρης συγκομιδής λόγω έλλειψης εργατικών χεριών, γεγονός που οδηγεί σε «μια αγωνία από πλευράς παραγωγών για το αν θα μαζευτεί η παραγωγή όταν πρέπει, ώστε να μην έχουμε θέματα στην ποσότητα ή στην ποιότητα».
Τέλος, οι τιμές διαμορφώνονται κατά μέσο όρο στα 4,30 ευρώ/κιλό και, όπως και στη Λακωνία, προκλήθηκε μια τεχνητή παύση για να χαμηλώσουν οι τιμές παράδοσης στην Ιταλία: «Κάποια ελαιουργεία σταμάτησαν να πληρώνουν, προβλέποντας υποχώρηση των τιμών. Οι Έλληνες τυποποιητές αντέδρασαν άμεσα, ανέβασαν τις τιμές και αυτομάτως άρχισε να αλλάζει και η συμπεριφορά των Ιταλών».
