Χ. Κασίμης: Για πρώτη φορά δράσεις του ΠΑΑ που μπορεί να υλοποιήσει μόνος του ο αγρότης

Το χρονοδιάγραμμα των προκηρύξεων των μέτρων του ΠΑΑ παρουσιάζει σε αποκλειστική του συνέντευξη στην Υ.Χ. ο Γ.Γ. Αγροτικής Πολιτικής και Διαχείρισης Κοινοτικών Πόρων, Χαράλαμπος Κασίμης. Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στο πρόγραμμα της μεταποίησης και εμπορίας, το οποίο αξίζει να σημειωθεί ότι θα περιέχει για πρώτη φορά και δράσεις που θα μπορεί να υλοποιήσει ο αγρότης μόνος του, καθώς και στο περιεχόμενο του προγράμματος για τη Βιολογική Γεωργία και κτηνοτροφία. Ο Χ. Κασίμης αναφέρεται επίσης και στο πρόγραμμα των Νέων Αγροτών, ενώ απαντά για το εάν οι προκηρύξεις γίνονται καθυστερημένα.

Πολλοί είναι εκείνοι που ισχυρίζονται ότι το ΠΑΑ έχει καθυστερήσει. Τι έχετε να απαντήσετε;

Κατανοώ την αγωνία και την προσδοκία, θα έλεγα, του κόσμου. Όμως, όπως όλα τα πράγματα, έτσι και η προκήρυξη των μέτρων του ΠΑΑ απαιτεί προετοιμασία σημαντική σε χρόνο και όγκο δουλειάς. Από την αρχή είχα τονίσει ότι θα κινηθούμε με το σύνθημα «γρήγορα ναι, πρόχειρα όχι» και έτσι δουλεύουμε για να ωριμάζουν τα πράγματα με βάση ένα σχέδιο.

Ας μην ξεχνάμε, όμως, ότι το ΠΑΑ εγκρίθηκε πριν από δέκα μήνες (Δεκέμβριος 2015) έπειτα από επίπονες διαπραγματεύσεις και από πολυάριθμες διορθώσεις μετά την αρχική υποβολή του. Όμως, και πάλι ας ξεκαθαρίσουμε ότι το ΠΑΑ 2014-2020 προκηρύσσεται πολύ νωρίτερα από αυτό της περιόδου 2007-2013. Μου αρέσει να μιλάω με στοιχεία: Παρά την έγκριση του προηγούμενου ΠΑΑ 2007-2013 το έτος 2007, οι προκηρύξεις στα βασικά επενδυτικά μέτρα του έγιναν με καθυστέρηση τεσσάρων ετών για τα Σχέδια Βελτίωσης, δύο ετών για τους Νέους και τη Μεταποίηση, πέντε για τα ΟΠΑΑΧ κ.λπ.

Συνεπώς, αυτοί τουλάχιστον που πέρασαν από το ΥΠΑΑΤ σε προηγούμενες κυβερνήσεις δεν μπορούν να μας εγκαλούν.

Μέχρι πρόσφατα, πολλοί, ακόμη και στελέχη του ΥΠΑΑΤ, πίστευαν ότι το πρόγραμμα των Νέων Αγροτών θα άνοιγε τον Νοέμβριο. Τελικά, φαίνεται ότι μάλλον θα συμβεί αυτό που λέγατε εσείς. Πού βρισκόμαστε, λοιπόν, σήμερα;

Είμαστε έτοιμοι και προκηρύσσεται το μέτρο, σύμφωνα με όσα είχαμε δεσμευτεί να κάνουμε. Πρέπει να γίνει κατανοητό ότι για να φτάσει κανείς στην προκήρυξη, διανύει μια μεγάλη απόσταση προετοιμασίας θεσμικού, οργανωτικού και τεχνικού χαρακτήρα.

Τι αφορά το πρόγραμμα των Νέων Αγροτών, εν συντομία;

Πρόκειται για ένα μέτρο που στοχεύει στη δημογραφική ανανέωση και στην ενίσχυση της επιχειρηματικότητας του πληθυσμού των αγροτικών περιοχών. Αυτό προϋποθέτει την είσοδο νέων γεωργών, για να αυξηθεί η παραγωγικότητα της ελληνικής γεωργίας, εξασφαλίζοντας μια συνεχιζόμενη βελτίωση της ηλικιακής διάρθρωσης του ανθρώπινου δυναμικού της, σε συνέργεια με αντίστοιχες παρεμβάσεις του Πυλώνα Ι (εθνικό απόθεμα, ενίσχυση γεωργών νεαρής ηλικίας), και με δεδομένη μια διαφαινόμενη τάση επιστροφής νέων στην ύπαιθρο, όπως βεβαιώνεται και από διάφορες έρευνες.

Στην προκήρυξη θα διατεθούν 241 εκατ. ευρώ, ενώ εκτιμάται ότι θα ενταχθούν περίπου 12.000 νέοι γεωργοί που θα κληθούν να υλοποιήσουν τετραετές επιχειρηματικό σχέδιο. Η ενίσχυση που θα λάβουν κυμαίνεται μεταξύ 17.000 ευρώ έως 22.000 ευρώ, ανάλογα με την κατεύθυνση της καλλιέργειας/εκτροφής και την περιοχή εγκατάστασης. Το θεσμικό πλαίσιο απλουστεύεται και επιταχύνονται οι διαδικασίες εφαρμογής του σε σχέση με την προηγούμενη προγραμματική περίοδο μέσω:

  • της εκχώρησής του στις ελληνικές περιφέρειες,
  • της αύξησης της μέσης ενίσχυσης ανά δικαιούχο,
  • της υιοθέτησης ηλεκτρονικών και διαδικτυακών μηχανογραφικών εφαρμογών για την ταχεία υποβολή, αξιολόγηση, ένταξη, παρακολούθηση και πληρωμή των δικαιούχων,
  • της απλούστευσης προσδιορισμού και τεκμηρίωσης του χρόνου πρώτης εγκατάστασης,
  • της μη υποχρεωτικότητας τήρησης μακρόχρονων δεσμεύσεων πενταετίας.

Παράλληλα, η ένταξη των νέων γεωργών μπορεί να συνδυαστεί και με άλλα μέτρα, όπως:

  • 4.1 Επενδύσεις σε γεωργικές εκμεταλλεύσεις με αυξημένα ποσοστά ενίσχυσης.
  • 1.1 Επαγγελματική κατάρτιση.
  • 3.1 Συστήματα ποιότητας γεωργικών προϊόντων και τροφίμων.
  • 2.1 Χρήση συμβουλευτικών υπηρεσιών.
  • 9.1 Σύσταση ομάδων και οργανώσεων παραγωγών.

Το πρόγραμμα για τη μεταποίηση και την εμπορία αγροτικών προϊόντων

Την προηγούμενη εβδομάδα, στο Ευρωπαϊκό Συνέδριο των Copa-Cogeca, αναφερθήκατε στο χρονοδιάγραμμα των επόμενων μηνών. Ας τα πάρουμε με τη σειρά, ξεκινώντας από το πρόγραμμα για τη μεταποίηση και την εμπορία αγροτικών προϊόντων. Πότε θα δοθεί στη δημοσιότητα και ποιοι θα είναι οι βασικοί του στόχοι;

Το μέτρο αυτό θα προδημοσιευτεί εντός των ημερών. Είμαστε σε καλό στάδιο ωρίμανσης, τόσο θεσμικά όσο και τεχνικά. Πρόκειται για ένα μέτρο που στηρίζει τη μεταποίηση αγροτικών προϊόντων, καθώς και την καθετοποίηση της παραγωγής με επενδύσεις για πρώτη φορά και από τους ίδιους τους παραγωγούς, στοχεύοντας στην αύξηση της προστιθέμενης αξίας και την ενίσχυση του εξαγωγικού προσανατολισμού των προϊόντων. Διαθέτουμε συνολικά 250 εκατ. ευρώ κοινοτικούς πόρους, εκ των οποίων 170 εκατ. ευρώ είναι διαθέσιμοι για τις νέες προσκλήσεις.

Ποιοι παραγωγικοί τομείς θα καλύπτονται και ποιες δράσεις;

Αφορά επενδύσεις σε ιδρύσεις, εκσυγχρονισμούς, επεκτάσεις, μετεγκαταστάσεις, μονάδων παραγωγής και αποθηκευτικών χώρων, συγχωνεύσεις μονάδων, μονάδες διαχείρισης υποπροϊόντων κ.λπ. Οι επενδύσεις, προϋπολογισμού έως 600.000 ευρώ, μπορούν να υλοποιούνται στο πλαίσιο των τοπικών προγραμμάτων LEADER/CLLD, όπου αυτά προβλέπονται, ενώ για περιοχές παρέμβασης, που δεν καλύπτονται από τοπικά προγράμματα, θα υλοποιούνται μέσω εκχώρησης στις περιφέρειες (ΔΑΟΚ). Για μεγαλύτερα των 600.000 επενδυτικά σχέδια, η υλοποίηση θα πραγματοποιείται σε κεντρικό επίπεδο με ενδιάμεσο φορέα διαχείρισης τη Δ/νση Προγραμματισμού του υπουργείου.

Να τα δούμε λίγο πιο συγκεκριμένα; Η Δράση 4.2.1 για την μεταποίηση, εμπορία και ανάπτυξη με τελικό προϊόν εντός του Παραρτήματος Ι (γεωργικό προϊόν) τι αφορά;  

Για τη μεταποίηση και εμπορία σε:

  • Κρέας – πουλερικά – κουνέλια (όπως σφαγεία βοοειδών, πτηνοσφαγεία, χοιρινών, αιγοπροβάτων, παραγωγή κρεατοσκευασμάτων και προϊόντων με βάση το κρέας, αλλαντικών, μονάδες δημιουργίας ζωικών υποπροϊόντων)
  • Γάλα (όπως επεξεργασία γάλακτος, παραγωγή προϊόντων γάλακτος, τυρί, γιαούρτι)
  • Αβγά (όπως τυποποίηση συσκευασία αυγών, παραγωγή νέων προϊόντων)
  • Διάφορα ζώα (όπως μέλι – σηροτροφία – σαλιγκάρια)
  • Ζωοτροφές (όπως παραγωγή μειγμάτων ζωοτροφών για οικόσιτα και γουνοφόρα ζώα)
  • Δημητριακά (όπως παραγωγή αλεύρων, ξήρανση δημητριακών)
  • Ελαιούχα προϊόντα (εξαιρούνται οι ιδρύσεις ελαιοτριβείων)
  • Οίνος
  • Οπωροκηπευτικά
  • Άνθη (όπως τυποποίηση και εμπορία ανθέων)
  • Φαρμακευτικά και αρωματικά φυτά
  • Σπόροι και πολλαπλασιαστικό υλικό
  • Ξίδι (π.χ. παραγωγή ξιδιού από οίνο, φρούτα και άλλες γεωργικές πρώτες ύλες).

Η επεξεργασία βιολογικών πρώτων υλών ή πρώτων υλών παραγόμενων με μεθόδους φιλικές προς το περιβάλλον, η παραγωγή προϊόντων ποιότητας, η συμβολή στην προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή (όπως εξοικονόμηση ενέργειας και χρήση ΑΠΕ), η ενσωμάτωση καινοτομίας και νέων τεχνολογιών, η αύξηση των θέσεων απασχόλησης, καθώς και οι πολύ μικρές, μικρές και μικρομεσαίες επιχειρήσεις (ΜΜΕ) αποτελούν προτεραιότητες.

Το ύψος χρηματοδότησης των επενδυτικών σχεδίων ανέρχεται έως τα 10 εκατ. ευρώ, ενώ ένταση ενίσχυσης ανέρχεται έως και το 50% του συνολικού προϋπολογισμού.

Υπάρχει και η Δράση 4.2.2 για μη γεωργικό προϊόν…

Ενισχύονται επενδύσεις από μεταποιητικές επιχειρήσεις, οι οποίες δραστηριοποιούνται στη μεταποίηση προϊόντων του Παραρτήματος Ι της συνθήκης και αξιοποιούν τα προϊόντα αυτά ως πρώτη ύλη για την περαιτέρω μεταποίησή τους και συγκεκριμένα στους ακόλουθους τομείς:

  • Επεξεργασία καπνού για παραγωγή πούρων ή σιγαρίλος
  • Ζυθοποιία
  • Επεξεργασία προϊόντων κυψέλης (γύρη, πρόπολη, βασιλικός πολτός)
  • Μονάδες παραγωγής αιθέριων ελαίων
  • Μονάδες πυρηνελαιουργείων
  • Μονάδες παραγωγής αποσταγμάτων από οπωροκηπευτικά ή αμπελοοινικής προέλευσης
  • Μονάδες παραγωγής γεωργικών προϊόντων για την παραγωγή προϊόντων κοσμετολογίας και διατροφής
  • Μονάδες παραγωγής εμπορίας και συσκευασίας προϊόντων θρέψης φυτών
  • Μονάδες παραγωγής πυτιάς και συμπυκνωμάτων αυτής
  • Αξιοποίηση παραπροϊόντων
  • Βαμβάκι και λοιπές κλωστικές ίνες

Δικαιούχοι μπορεί να είναι πολύ μικρές, μικρές, μεσαίες επιχειρήσεις και το συνολικό κόστος μιας επένδυσης μπορεί να ανέλθει έως τα 5 εκατ. ευρώ.

Η ένταση ενίσχυσης για τις μεσαίες επιχειρήσεις δύναται να ανέλθει έως το 35% του συνολικού προϋπολογισμού της επένδυσης, ενώ για τις μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις μπορεί να ανέλθει έως και 45% του συνολικού προϋπολογισμού.

Όσον αφορά την Δράση 4.2.3 για την μεταποίηση, εμπορία και ανάπτυξη γεωργικών προϊόντων από επαγγελματίες αγρότες;

Στόχος εδώ είναι η διευκόλυνση της ένταξης των επαγγελματιών αγροτών στο μέτρο, προκειμένου αφενός να αυξήσουν το εισόδημά τους και αφετέρου να δημιουργήσουν προϊόντα με υψηλή προστιθέμενη αξία, συμβάλλοντας, μεταξύ άλλων, και στην ενίσχυση της τοπικής ανάπτυξης και στη δημιουργία θέσεων εργασίας. Ο συνολικός προϋπολογισμός των επενδυτικών σχεδίων ανέρχεται έως τα 300.000 ευρώ.

Επιδιώκεται η παραγωγή τοπικών προϊόντων που διακρίνονται για την ποιότητά τους, από την αρχική διαδικασία παραγωγής έως το τελικό προϊόν, η αξιοποίηση της καινοτομίας και των νέων τεχνολογιών, ο σεβασμός στο περιβάλλον, στην ανθρώπινη υγεία και η συμβολή στον μετριασμό και στην προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή.

Η συγκεκριμένη δράση αφορά σε:

  • Κρέας – πουλερικά – κουνέλια (παραγωγή κρεατοσκευασμάτων, αλλαντικών και προϊόντων με βάση το κρέας)
  • Γάλα (όπως επεξεργασία γάλακτος, παραγωγή προϊόντων γάλακτος, τυρί, γιαούρτι)
  • Οίνος – αμπελουργία (παραγωγή αποσταγμάτων, ποτών)
  • Οπωροκηπευτικά (παραγωγή αποσταγμάτων, ποτών)
  • Ζυθοποιία
  • Μονάδες παραγωγής γεωργικών προϊόντων για την παραγωγή προϊόντων διατροφής
  • Φαρμακευτικά και αρωματικά φυτά
  • Ξίδι (π.χ. παραγωγή ξιδιού από οίνο, από φρούτα και άλλες γεωργικές πρώτες ύλες)
  • Επεξεργασία προϊόντων κυψέλης (γύρη, πρόπολη, βασιλικός πολτός)

Σε διαβούλευση βιολογική γεωργία και κτηνοτροφία

Το πρόγραμμα για τη βιολογική γεωργία και κτηνοτροφία αναμένεται να είναι ενισχυμένο. Πότε θα δοθεί στη δημόσια διαβούλευση και τι θα αφορά;

Θα δοθεί στη διαβούλευση εντός των ερχόμενων ημερών. Πρόκειται για μέτρο συνολικού προϋπολογισμού 555 εκατ. ευρώ για όλη την προγραμματική περίοδο και περιλαμβάνει δύο υπομέτρα σε τέσσερις δράσεις:

  • Υπομέτρο βιολογικής γεωργίας, που αφορά:
  • Νεοεισερχόμενους παραγωγούς στη δράση.
  • Παραγωγούς ήδη ασκούντες τη δράση.
  • Υπομέτρο βιολογικής κτηνοτροφίας, που αφορά:
  • Νεοεισερχόμενους κτηνοτρόφους στη δράση.
  • Κτηνοτρόφους ήδη ασκούντες τη δράση.

Για τη δράση του νεοεισερχόμενου σε κάθε υπομέτρο, οι δεσμεύσεις του θα ισχύουν για μία τριετία με δικαίωμα επέκτασης για δύο επιπλέον έτη ως παλαιός (διατήρηση στη βιολογική δράση). Για τους παλαιούς, οι δεσμεύσεις ισχύουν για μία πενταετία. Επισημαίνεται ότι ο όρος «νεοεισερχόμενος στη βιολογική δράση» δεν αφορά το πρόσωπο, αλλά την εισαγωγή νέων αγροτεμαχίων ή νέο είδος ζώου ή και νέα δραστηριότητα. Κατά συνέπεια, ένας παλαιός δικαιούχος μπορεί να είναι νεοεισερχόμενος με νέα τεμάχια, είδος ζώου, δραστηριότητα και να επιδοτείται και με τις δύο δράσεις. Με το νέο πρόγραμμα:

Προβλέπεται η επιδότηση νέων ειδών καλλιέργειας που δεν επιδοτούντο με το παλαιό πρόγραμμα.

Προβλέπεται η καταβολή προκαταβολής και πληρωμή οριστικής εξόφλησης μέχρι 30/6 του επομένου έτους χωρίς παρέκκλιση (πιθανή υπέρβαση της προθεσμίας σημαίνει απώλεια των σχετικών κοινοτικών πιστώσεων).

Στη δράση της διατήρησης, όσον αφορά τους παλαιούς παραγωγούς/κτηνοτρόφους, απαιτείται η ύπαρξη ενεργούς σύμβασης με εγκεκριμένο ΟΕΠ.

Στους νεοεισερχόμενους δεν απαιτείται από την αρχική αίτηση η ύπαρξη τέτοιας σύμβασης.

Η διαδικασία αίτησης, αξιολόγησης της αίτησης και η εξέταση τυχόν ενστάσεων θα διενεργείται ηλεκτρονικά.

Η διασταύρωση ορισμένων στοιχείων, επίσης, θα διενεργείται ηλεκτρονικά. Είναι σημαντικό να μη χαθεί καμία χρονιά από το πρόγραμμα, γιατί αυτό σημαίνει απώλεια των κοινοτικών πιστώσεων, αφού δεν προβλέπεται μεταφορά. Ως εκ τούτου, καθίσταται υποχρεωτική η ένταξη των δικαιούχων έως το τέλος του Ιανουαρίου του 2017. Όσον αφορά τους δικαιούχους του παλαιού ΠΑΑ, η υπογραφή σύμβασης ένταξης στο νέο πρόγραμμα μπορεί να γίνει από την επομένη ημέρα της λήξης της παλαιάς σύμβασής τους στο πρόγραμμα.