Πάνω από 1,6 δισ. ευρώ αναμένεται να έχει στη διάθεσή της η Ελλάδα τη διετία 2021-2022, προκειμένου να συνεχίσει την εφαρμογή των μέτρων του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης, αλλά και να προχωρήσει σε επιπλέον επενδύσεις και σε παροχή ενισχύσεων στους παραγωγούς που πλήττονται από την πανδημία. Εάν δεν υπάρξουν ουσιαστικές αλλαγές μέσα στον τρέχοντα μήνα, ειδικά όσον αφορά την τελική έγκριση του νέου Πολυετούς Δημοσιονομικού Πλαισίου (ΠΔΠ), η χώρα θα κληθεί να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων και να αξιοποιήσει τα αυξημένα αυτά κονδύλια την επόμενη διετία για να στηρίξει τους Έλληνες παραγωγούς και να τους προετοιμάσει ενόψει της εφαρμογής της νέας ΚΑΠ το 2023.
Ο κανονισμός της μεταβατικής ΚΑΠ είναι στην τελική ευθεία για την έγκρισή του, μετά τη συμφωνία των διαπραγματευτικών ομάδων Συμβουλίου και Ευρωκοινοβουλίου και την υιοθέτηση του προσωρινού κειμένου από την Επιτροπή Γεωργίας της Ευρωβουλής. Πλέον, μένει η επίσημη έγκριση από την Ολομέλεια της Ευρωβουλής και από το Συμβούλιο των Υπουργών Γεωργίας κατά το κρίσιμο τετραήμερο από τις 14 έως και τις 17 Δεκεμβρίου. Στις Βρυξέλλες κάνουν λόγο για τυπική διαδικασία, με την αγωνία των περισσοτέρων να επικεντρώνεται κυρίως στην τελική συμφωνία του ΠΔΠ 2021-2027.
Κονδύλια
Η μεταβατική ΚΑΠ έρχεται να καλύψει την περίοδο 2021 και 2022, προκειμένου τα κράτη-μέλη να είναι σε θέση να εφαρμόσουν από την 1η Ιανουαρίου 2023 τις απαιτήσεις της νέας ΚΑΠ, προσαρμοσμένες στις ειδικές στρατηγικές της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας «Από το Αγρόκτημα στο Πιάτο» και «Βιοποικιλότητα», μέσω των εθνικών στρατηγικών τους σχεδίων.
Προκειμένου η βιωσιμότητα της ευρωπαϊκής γεωργίας να μην τεθεί σε κίνδυνο, εξασφαλίζεται για την περίοδο 2021 και 2022 η συνέχιση των άμεσων ενισχύσεων και των μέτρων του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης, με βάση τους υπάρχοντες κανόνες.
Τη διετία αυτή, όμως, τα κράτη-μέλη θα έχουν στη διάθεσή τους επιπλέον κονδύλια για τα προγράμματα αγροτικής ανάπτυξης, μέσω του πακέτου των 8,7 δισ. ευρώ που έχει κλειδώσει από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Ανάκαμψης (Next Generation EU), το EURI.
Με βάση τα σημερινά δεδομένα, η Ελλάδα πρόκειται να εξασφαλίσει για το ΠΑΑ της 680,1 εκατ. ευρώ το 2021 και 556,9 εκατ. ευρώ το 2022, στα οποία ενσωματώνεται ποσό ύψους 365,3 εκατ. ευρώ από το EURI (108,1 εκατ. ευρώ το 2021 και 257,2 εκατ. ευρώ το 2022).
Μεταβατική ΚΑΠ
Στους μεταβατικούς κανόνες που θα ισχύουν την επόμενη διετία περιλαμβάνονται:
● Η αδιάλειπτη εφαρμογή των ισχυόντων κανόνων της ΚΑΠ για τις άμεσες ενισχύσεις και την αγροτική ανάπτυξη.
● Η διατήρηση του τρέχοντος επιπέδου στήριξης για τις εξόχως απόκεντρες περιοχές (POSEI) και τα Μικρά Νησιά του Αιγαίου (ΜΝΑ).
● Η παράταση του έκτακτου μέτρου αγροτικής ανάπτυξης που εγκρίθηκε στο πλαίσιο της κρίσης του κορωνοϊού. Αυτό σημαίνει ότι τα κράτη μέλη θα έχουν στη διάθεσή τους έξι επιπλέον μήνες, έως τις 30 Ιουνίου 2021, για να υποβάλουν αιτήσεις και να πραγματοποιήσουν πληρωμές, υπό ορισμένες προϋποθέσεις (το λεγόμενο «7χίλιαρο»).
Αξίζει ακόμη να σημειωθεί ότι ο προσωρινός μεταβατικός κανονισμός παρέχει σημαντικές διευκολύνσεις, όπως:
✱ Δικαιώματα
Τα δικαιώματα ενίσχυσης που χορηγήθηκαν σε γεωργούς πριν από την 1η Ιανουαρίου 2020 θα θεωρούνται νόμιμα και κανονικά από την 1η Ιανουαρίου 2021. Η αξία αυτών των δικαιωμάτων που πρέπει να θεωρούνται νόμιμα και κανονικά είναι η αξία για το ημερολογιακό έτος 2020, που ισχύει στις 31 Δεκεμβρίου 2020. Κατά παρέκκλιση, ένα κράτος-μέλος που αποφάσισε να εφαρμόσει συντελεστή μείωσης, όσον αφορά τα επιλέξιμα εκτάρια τα οποία αποτελούνται από μόνιμους βοσκότοπους, μπορεί να αποφασίσει ότι όλα τα δικαιώματα ενίσχυσης που έχουν διατεθεί πριν από την 1η Ιανουαρίου 2020 θα θεωρούνται νόμιμα και κανονικά από την ημερομηνία αυτή. Σε αυτή την περίπτωση, η αξία αυτών των δικαιωμάτων που θεωρούνται νόμιμα και κανονικά είναι η αξία για το ημερολογιακό έτος 2019, που ισχύει στις 31 Δεκεμβρίου 2019.
✱ Εσωτερική Σύγκλιση
Προαιρετική εφαρμογή της εσωτερικής σύγκλισης για τα δικαιώματα βασικής ενίσχυσης από την 1η Ιανουαρίου 2021.
✱ Εξισωτική Αποζημίωση
Όσον αφορά την Εξισωτική Αποζημίωση, υπενθυμίζεται ότι η Ελλάδα έχει καταρτίσει, βάσει του Ευρωπαϊκού Κανονισμού, νέο χάρτη οριοθέτησης για τη φθίνουσα ενίσχυση των περιοχών που δεν υπόκεινται σε φυσικά μειονεκτήματα, με ισχύ από το 2019. Προκειμένου να συνεχιστεί η σταδιακή κατάργηση των πληρωμών, θα επιτραπεί στα κράτη-μέλη να συνεχίσουν τις πληρωμές αυτές κατά τα έτη 2021 και 2022 κατά περίπτωση.
Προκειμένου να εξασφαλιστεί επαρκές επίπεδο πληρωμών ανά εκτάριο, σύμφωνα με το άρθρο 31 παράγραφο 5 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1305/2013, το επίπεδο πληρωμών κατά τα έτη 2021 και 2022 πρέπει να καθοριστεί σε 25 ευρώ/εκτάριο (2,5 ευρώ/στρέμμα).
✱ Αποθεματικό κρίσης
Για τα έτη 2021 και 2022, το ποσό του αποθεματικού ανέρχεται σε 400 εκατ. ευρώ (σε τιμές του 2011).
✱ Ευελιξία μεταξύ πυλώνων
Τα κράτη-μέλη μπορούν να αποφασίσουν να διαθέσουν, ως πρόσθετη στήριξη για μέτρα, στο πλαίσιο της αγροτικής ανάπτυξης που χρηματοδοτείται από το ΕΓΤΑΑ για τα οικονομικά έτη 2022 και 2023, έως και το 15% των ετήσιων εθνικών ανώτατων ορίων για τα ημερολογιακά έτη 2021 και 2022. Ως αποτέλεσμα, το αντίστοιχο ποσό δεν θα είναι πλέον διαθέσιμο για τη χορήγηση άμεσων πληρωμών. Η απόφαση αυτή κοινοποιείται στην Επιτροπή για το ημερολογιακό έτος 2021 έως τις 19 Φεβρουαρίου 2021 και για το ημερολογιακό έτος 2022 έως την 1η Αυγούστου 2021.
✱ Ειδική Ενίσχυση Βάμβακος
Προκειμένου να υπολογιστεί το ποσό για την καλλιέργεια βάμβακος ανά εκτάριο επιλέξιμης περιοχής, οι αποδόσεις, όπως ορίζονται από τον Κανονισμό (3,2 τόνοι/εκτάριο για την Ελλάδα) πολλαπλασιάζονται επί τα εξής ποσά αναφοράς:
● 234,18 ευρώ για το έτος 2020.
● 229,37 ευρώ για τα έτη 2021 και 2022.
✱ Προγράμματα στήριξης του τομέα του ελαιολάδου και των επιτραπέζιων ελιών
Τα προγράμματα συνεχίζονται από την 1η Απριλίου 2021 και πρέπει να ολοκληρωθούν την 31η Δεκεμβρίου 2022.
Η χρηματοδότηση της Ένωσης για τα προγράμματα εργασιών στην Ελλάδα ανέρχεται σε:
● 11.098.000 ευρώ για το 2020.
● 10.666.000 ευρώ τον χρόνο για τα έτη 2021 και 2022.
✱ Άλλα προγράμματα στήριξης
Τα υφιστάμενα επιχειρησιακά προγράμματα στον τομέα των οπωροκηπευτικών, που δεν έχουν φτάσει τη μέγιστη διάρκεια των πέντε ετών, μπορούν να παραταθούν μόνο έως τις 31 Δεκεμβρίου 2022. Τα νέα επιχειρησιακά προγράμματα στον τομέα των οπωροκηπευτικών πρέπει να εγκριθούν μόνο για μέγιστη διάρκεια τριών ετών.
Τα υφιστάμενα εθνικά προγράμματα για τον τομέα της μελισσοκομίας που καταρτίστηκαν για την περίοδο από 1η Αυγούστου 2019 έως 31 Ιουλίου 2022, θα πρέπει να παραταθούν έως τις 31 Δεκεμβρίου 2022.
✱ Αδειοδότηση αμπελοφυτεύσεων
Όλες οι άδειες φύτευσης που λήγουν το 2020 θα πρέπει να παραταθούν έως τις 31 Δεκεμβρίου 2021. Επίσης, παρατείνεται έως τις 31 Δεκεμβρίου 2022 η υποβολή αιτήσεων μετατροπής των δικαιωμάτων φύτευσης σε άδειες.
✱ Αγορά ελαιολάδου
Στο πλαίσιο του μεταβατικού κανονισμού, δίνεται επιπλέον ευελιξία στα κράτη-μέλη για τη βελτίωση και τη σταθεροποίηση της λειτουργίας της κοινής αγοράς στο ελαιόλαδο. Τους δίνεται η δυνατότητα, λοιπόν, να θεσπίσουν κανόνες εμπορίας για τη ρύθμιση της προσφοράς.
✱ Διαχείριση κινδύνου
Τα κράτη-μέλη θα έχουν την επιλογή να βελτιώσουν την πρόσβαση των αγροτών στα εργαλεία διαχείρισης κινδύνων, μειώνοντας από 30% σε 20% το όριο απώλειας εισοδήματος. Αυτές οι απώλειες μπορεί να προκληθούν από δυσμενείς καιρικές συνθήκες, ζωικές και φυτικές ασθένειες.
Επιπλέον κονδύλιαΣτον μεταβατικό κανονισμό ενσωματώθηκαν εμπροσθοβαρώς το 2021 και 2022 οι πόροι του Μηχανισμού Ανάκαμψης, ύψους 365,3 εκατ. ευρώ για την Ελλάδα, για την αντιμετώπιση της πανδημίας. Η χρηματοδότηση αυτή θα στηρίξει πράσινες πολιτικές, καθώς και τους νέους αγρότες, προς μια ανθεκτική, βιώσιμη και ψηφιακή γεωργία. Οι πόροι θα διατεθούν μέσω του τρέχοντος Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης. Σύμφωνα με τον ΚανονισμόΤουλάχιστον το 37% των πρόσθετων πόρων προορίζεται για τα ακόλουθα μέτρα του ΠΑΑ: Καλή μεταχείριση των ζώων, Δασικά, Αγροπεριβαλλοντικά, Βιολογική Γεωργία, αντισταθμιστικής ενίσχυσης σε δασικές περιοχές του δικτύου Natura 2000. Ωστόσο, συστήνεται στα κράτη-μέλη να δώσουν προτεραιότητα σε: ● Βιολογικά. ● Δράσεις για τον μετριασμό και την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή, συμπεριλαμβανομένης της μείωσης των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου από τη γεωργία. ● Δράσεις για διατήρηση του εδάφους, συμπεριλαμβανομένης της ενίσχυσης της γονιμότητας του εδάφους μέσω της δέσμευσης άνθρακα. ● Βελτίωση της χρήσης και διαχείρισης του νερού, συμπεριλαμβανομένης της εξοικονόμησης νερού. ● Δημιουργία, διατήρηση και αποκατάσταση οικότοπων ευνοϊκών για τη βιοποικιλότητα. ● Mείωση των κινδύνων και επιπτώσεων της χρήσης φυτοφαρμάκων και αντιμικροβιακών. ● Καλή μεταχείριση των ζώων. ● LEADER. Τουλάχιστον το 55% των πρόσθετων πόρων προορίζεται για Σχέδια Βελτίωσης, Ανάπτυξη γεωργικών εκμεταλλεύσεων και επιχειρήσεων (Εγκατάσταση νέων γεωργών, ανάπτυξη μικρών εκμεταλλεύσεων), βασικές υπηρεσίες και ανάπλαση χωριών σε αγροτικές περιοχές (ευρυζωνική υποδομή, εκπόνηση και επικαιροποίηση προγραμμάτων για την ανάπτυξη των δήμων και των χωριών σε αγροτικές περιοχές κ.ά.), Συνεργασία. Στα κράτη-μέλη, όμως, συστήνεται να δώσουν προτεραιότητα σε προγράμματα για: ● Τη στήριξη των μικρών αλυσίδων εφοδιασμού και των τοπικών αγορών. ● Την ευφυή γεωργία, την καινοτομία, την ψηφιοποίηση και τον εκσυγχρονισμό μηχανημάτων και εξοπλισμού παραγωγής. ● Την ασφάλεια των συνθηκών εργασίας. ● Τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, την Κυκλική Οικονομία. ● Την πρόσβαση σε υψηλής ποιότητας ΤΠΕ στις αγροτικές περιοχές.
|
