Εβδομάδες εξελίξεων αναμένεται να είναι οι δύο προσεχείς σε ό,τι αφορά την κρατική ενίσχυση για τα λιπάσματα, αλλά και τις ευρωπαϊκές αποφάσεις που αναμένονται λόγω των επιπτώσεων του πολέμου και της ενεργειακής κρίσης, που έχει επιφέρει μεγάλες ανατιμήσεις στα προϊόντα θρέψης.
Σε λίγες ημέρες και συγκεκριμένα την ερχόμενη Τετάρτη 9 Νοεμβρίου πρόκειται να δημοσιευθεί το ενημερωτικό σημείωμα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τα λιπάσματα.
Σύμφωνα με τα τωρινά δεδομένα, αυτό θα καλεί τα κράτη-μέλη να εξετάσουν επιπλέον μέτρα στήριξης στους παραγωγούς, πέρα από την αξιοποίηση του αποθεματικού κρίσης. Επιπλέον, θα ενθαρρύνει την επαναξιολόγηση των εθνικών στρατηγικών σχεδίων, με σκοπό να περιλαμβάνουν δράσεις για την ενίσχυση της αποδοτικότερης χρήσης των λιπασμάτων, όπως για παράδειγμα υιοθέτηση τεχνολογιών γεωργίας ακριβείας. Πάντως, δεν αναμένεται να περιλαμβάνει συγκεκριμένες προτάσεις.
Σύμφωνα με το προσχέδιο του σημειώματος που έχει διαρρεύσει και υπόκειται σε αλλαγές της τελευταίας στιγμής, γίνεται αναφορά στον σοβαρό κίνδυνο για την επισιτιστική ασφάλεια στις αναπτυσσόμενες χώρες λόγω μειωμένων αποδόσεων που συνεπάγονται μειωμένη παραγωγή τροφίμων.
Επίσης, αναφορά γίνεται στην εξάρτηση της Ευρώπης στα εισαγόμενα λιπάσματα, καθώς ως γνωστόν πρώτες ύλες και προϊόντα θρέψης, όπως ο φώσφορος, το άζωτο και κυρίως το κάλιο εισάγονται από τη Ρωσία και άλλες τρίτες χώρες.
Επιπροσθέτως, αναφέρονται τα εξής: Παρά το γεγονός ότι η Ευρώπη διαθέτει μια μεγάλη βιομηχανία παραγωγής λιπασμάτων, πλήττεται από την κρίση των αυξημένων τιμών στο εισαγόμενο φυσικό αέριο.
Μάλιστα, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΕ, τα αζωτούχα λιπάσματα παρουσίασαν αύξηση τιμών έως 149% από τον Σεπτέμβριο του 2021 έως τον ίδιο μήνα του 2022. Οι Ευρωπαίοι αγρότες καθυστερούν τις αγορές λιπασμάτων για τις χειμερινές σπορές. Το ποσοστό των αγορών που είχαν πραγματοποιήσει έως τον Αύγουστο ήταν μειωμένο κατά 20% σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια.
Το σημείωμα απευθύνει έκκληση στα κράτη – μέλη να διασφαλίσουν την απρόσκοπτη πρόσβαση σε φυσικό αέριο από τα εργοστάσια παραγωγής λιπασμάτων. Υπενθυμίζεται ότι στις 30 Σεπτεμβρίου οι υπουργοί Ενέργειας της ΕΕ συμφώνησαν να επιβάλουν μια «εισφορά αλληλεγγύης» στα κέρδη των επιχειρήσεων παροχής υπηρεσιών ενέργειας. Τα μέτρα αυτά αναμένεται να δημιουργήσουν ένα αποθεματικό ύψους 140 δισ. ευρώ, το οποίο θα έχουν στη διάθεσή τους τα κράτη-μέλη για να στηρίξουν τους καταναλωτές, μεταξύ των οποίων και τους αγρότες.
Στοιχείο που περιλαμβάνεται στο σχέδιο είναι ότι παρόλο που οι εισαγωγές λιπασμάτων μειώθηκαν 13% κατά το πρώτο εξάμηνο του 2022, οι εισαγωγές αζωτούχων λιπασμάτων αυξήθηκαν κατά 12%.
Κρατική ενίσχυση λιπασμάτων: Ηλεκτρονικές αιτήσεις με δεκαήμερη προθεσμία
Με βάση την καθαρή αξία των τιμολογίων που έχουν εκδοθεί την περίοδο μεταξύ 1/10/21 έως 30/9/2022 και αφορούν αγορά λιπασμάτων και μόνο, θα πληρωθεί η ενίσχυση, ύψους 60 εκατ. ευρώ, για τα λιπάσματα. Το παραπάνω και άλλες λεπτομέρειες, περιλαμβάνονται στο ΦΕΚ (Β’, 5579) που δημοσιεύθηκε με ημερομηνία 31/10/2022. Αφού αναρτηθούν οι αιτήσεις των ενδιαφερομένων στην πλατφόρμα «myBusinessSupport» της ΑΑΔΕ που προβλέπεται να ανοίξει στις 15 Νοεμβρίου και να παραμείνει ανοιχτή για δέκα ημέρες, δηλαδή έως τις 25 Νοεμβρίου, θα εκδοθεί νέα υπουργική απόφαση που θα προσδιορίζει τα ποσά που θα λάβει ο κάθε δικαιούχος.
Με την αίτηση, οι ενδιαφερόμενες επιχειρήσεις των αιτούντων παραγωγών συνυποβάλλουν κατάσταση παραστατικών αγοράς λιπασμάτων που έχουν εκδοθεί μεταξύ 1/10/2021 και 30/09/2022. Η εν λόγω κατάσταση περιλαμβάνει τα εξής: α. ΑΦΜ της επιχείρησης, β. αύξοντα αριθμό παραστατικού, γ. ημερομηνία έκδοσης, δ. καθαρή αξία τιμολογίου κατά το μέρος του ποσού που αφορά αγορά λιπασμάτων (σε περίπτωση που περιλαμβάνουν και αγορές άλλων αγαθών).
Προβληματισμένοι οι αγρότες για το σκεπτικό της στήριξης
Ενστάσεις εκφράζουν οι Έλληνες αγρότες σε ό,τι αφορά τα κριτήρια της στήριξης του κονδυλίου για την αγορά λιπασμάτων. Όπως δήλωσε στην «ΥΧ» ο παραγωγός από τα Γρεβενά Μπάμπης Ορφανίδης, «παρά το γεγονός ότι το δωδεκάμηνο καλύπτει δύο καλλιεργητικές περιόδους, θα υπάρξουν αρκετοί παραγωγοί που θα εξαιρεθούν από το μέτρο, καθώς αγόρασαν λιπάσματα πριν από τον Οκτώβριο του 2021 και μετά τον Σεπτέμβριο του 2022. Αντίθετα, θα πρέπει να διευκρινιστεί αν άλλοι παραγωγοί, που διαθέτουν τιμολόγια τόσο για την καλλιεργητική περίοδο 2021-2022 όσο και για την περίοδο 2022-2023 και αγόρασαν εντός δωδεκαμήνου, θα εισπράξουν διπλή ενίσχυση. Αυτό θα είναι άδικο».
Άλλοι αγρότες στρέφονται κατά του σκεπτικού της απόφασης του υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Γιώργου Γεωργαντά, που προϋποθέτει την κατάθεση τιμολογίων, θεωρώντας ότι αγνοεί την πραγματικότητα της αγοράς εισροών που θέλει πολλούς να προσπαθούν να εξασφαλίσουν καλύτερες τιμές κατά την αγορά εφοδίων, εξαντλώντας οποιοδήποτε περιθώριο.
Χαρακτηριστική των όσων λέγονται αυτή την περίοδο για το θέμα μεταξύ των αγροτών ήταν η τοποθέτηση δενδροκαλλιεργητή από την Κορινθία που κάλεσε στην «ΥΧ» και μας είπε: «Η ιδέα με τα τιμολόγια είναι εξαρχής λανθασμένη. Γνωρίζετε και εσείς ότι είμαστε αναγκασμένοι να αγοράζουμε εφόδια, τα οποία είναι πανάκριβα αυτή την περίοδο. Αν εσάς σας προτείνουν, λοιπόν, μια έκπτωση, τι θα κάνατε αν καιγόσασταν να καλλιεργήσετε; Αν έχουμε να διαλέξουμε μεταξύ φθηνότερων εισροών αντί για να μην παράγουμε καθόλου, τι μπορούμε να κάνουμε;» διερωτήθηκε ο παραγωγός.
