Στο Ξινόμαυρο ποντάρει το Αμύνταιο για τη μετάβαση στη μεταλιγνιτική εποχή

Η αμπελουργική ζώνη ΟΠΑΠ του Αμυνταίου, με την εμβληματική ποικιλία του Ξινόμαυρου, βρίσκεται σε τροχιά ανάπτυξης, ενώ οι ντόπιοι αμπελουργοί και οινοποιοί πιστεύουν ότι το κρασί και ο οινοτουρισμός μπορούν να δώσουν μια διέξοδο στη μετάβαση της περιοχής στη μεταλιγνιτική εποχή.

Λίγες μόνο εβδομάδες έχουν περάσει από την ολοκλήρωση του τρύγου και ο αμπελώνας της περιοχής προετοιμάζεται για τον χειμώνα που έρχεται. Τα αμπέλια έχουν ρίξει τα περισσότερα φύλλα τους και η νέα σοδειά βρίσκεται πλέον στις δεξαμενές των οινοποιείων.

Η αμπελουργική ζώνη του Αμυνταίου, όπου δραστηριοποιούνται οκτώ οργανωμένα οινοποιεία, έχει πλέον φτάσει τα 8.300 στρέμματα και εκτείνεται σε ένα οροπέδιο το οποίο ορίζεται από τα βουνά Βέρμιο, Βόρρας (Καϊμακτσαλάν) και Βίτσι.

Τρία ΠΟΠ από μία ποικιλία

Οι ορεινοί όγκοι δημιουργούν μια λεκάνη με πολύ ιδιαίτερα κλιματοεδαφικά χαρακτηριστικά. Οι τέσσερις λίμνες της περιοχής, η Βεγορίτιδα, η Πετρών, η Χειμαδίτιδα και η Ζάζαρη επηρεάζουν το μικροκλίμα, εξισορροπώντας τις ακραίες συνθήκες και ευνοώντας την αμπελουργία.

Το Αμύνταιο είναι η μοναδική αμπελουργική περιοχή που παράγονται τρεις οίνοι ΠΟΠ από μία ποικιλία, το πολυδύναμο Ξινόμαυρο, οι δύο από τους οποίους ροζέ. Βρεθήκαμε στην περιοχή, στο πλαίσιο του συνεδρίου με θέμα τον οινοτουρισμό, που διοργάνωσε το υπουργείο Τουρισμού σε συνεργασία με τον ΕΟΤ και την Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας. Η διοργάνωση περιελάμβανε οδοιπορικό στην περιοχή του Αμυνταίου και επίσκεψη σε τρία οινοποιεία: To Κτήμα Άλφα, τo Κτήμα Δημόπουλος και τον Συνεταιρισμό Αμυνταίου.

Νέα μονάδα ετοιμάζει το Κτήμα Άλφα

Το Κτήμα Άλφα αποτελεί σαφώς ένα οινοποιείο πρότυπο για όλη την Ελλάδα. Στην περιοχή που βρίσκονται τα ιδιόκτητα αμπέλια του, τα οποία φτάνουν πλέον τα 2.200 στρέμματα, πριν από δεκάδες χιλιάδες χρόνια βρισκόταν μια λίμνη, γεγονός που δημιουργεί ένα ιδιαίτερο εδαφικό προφίλ, αμμώδες και μαλακό. Πολύ κοντά στο κτήμα, η λίμνη των Πετρών και η Βεγορίτιδα λειτουργούν σαν φυσικό air condition, μετριάζοντας τις ακραίες συνθήκες και προσφέροντας στα αμπέλια ζεστασιά τον χειμώνα και δροσιά το καλοκαίρι.

«Το Kτήμα Άλφα ξεκίνησε την οινική του πορεία το 1995, με τα πρώτα 70 στρέμματα από τον έμπειρο αμπελουργό, Μάκη Μαυρίδη, και τον χημικό-οινολόγο, Άγγελο Ιατρίδη», διηγείται ο ξεναγός μας, Κώστας Αρβανιτάκης. Όμως, πέρασαν δέκα χρόνια με πειραματικές δοκιμές πριν, το 2005, κόψει το πρώτο του εμπορικό τιμολόγιο. Παρά το νεαρό της ηλικίας του, το Κτήμα Άλφα έχει καταφέρει να δημιουργήσει μια οινοποιητική και αμπελουργική μονάδα εξαιρετικά προηγμένη, με μοναδικά χαρακτηριστικά.

«Τα πρώτα χρόνια ήταν πολύ δύσκολα. Έως το 2012 ήμασταν αναγκασμένοι να πουλάμε όλα τα κρασιά μας και να μην μπορούμε να κρατήσουμε τίποτα. Έχουμε βγάλει στην αγορά κρασιά που είχαν δυνατότητα παλαίωσης 20 ετών, χάνοντας τη δυνατότητα να κερδίσουμε από την υπεραξία τους. Σήμερα, είναι πολύ σημαντικό ότι κάθε χρόνο ξεκινάμε τον τρύγο με άδειες δεξαμενές, επειδή έχουμε πουλήσει το προϊόν μας» λέει ο κ. Αρβανιτάκης, ο οποίος είναι υπεύθυνος για τις εξαγωγές του κτήματος. Η επιχείρηση διαθέτει το 62%-65% των κρασιών της στην ελληνική αγορά και τα υπόλοιπα τα εξάγει. «Είμαστε παρόντες σε 33-35 χώρες άμεσα και έμμεσα. Γερμανία Αμερική, Κύπρος, Αυστραλία και Καναδάς είναι βασικές μας αγορές και μετά η Νοτιοανατολική Ασία, δηλαδή Σιγκαπούρη, Ταϊλάνδη, Βιετνάμ Καμπότζη, Κορέα κ.ά.», προσθέτει.

Μέσα στον επόμενο χρόνο σχεδιάζονται επενδύσεις, όπως η κατασκευή νέου οινοποιείου για την αύξηση της παραγωγής, το οποίο αναμένεται να είναι επιχειρησιακά έτοιμο στον τρύγο του 2022. Επίσης, σχεδιάζεται η κατασκευή εστιατορίου και ενός μικρού ξενοδοχείου στα υψηλότερα σημεία της ιδιοκτησίας, ώστε οι επισκέπτες να μπορούν να βλέπουν και τις δύο λίμνες.

Ο τοπικός συνεταιρισμός που άνοιξε τον δρόμο

Το πρώτο οινοποιείο που φτιάχτηκε στο Αμύνταιο το 1959 είναι αυτό του τοπικού συνεταιρισμού, ο οποίος είναι διάσημος, εκτός των άλλων, για το ροζέ αφρώδες κρασί του από Ξινόμαυρο. Στις εγκαταστάσεις του μπορείς να βρεις χαρτιά του 1857, όπου κάτοικος της περιοχής αναγράφεται ως «επαγγελματίας αμπελουργός». «Οι επαγγελματίες αμπελουργοί κράτησαν το Ξινόμαυρο στην περιοχή μας και πάνω στη δική τους δουλειά στηρίζεται όλη η ανάπτυξη που υπάρχει τώρα στην περιοχή», μας λέει ο πρόεδρος του Αγροτικού Συνεταιρισμού Αμυνταίου, Κώστας Γιαννιτσόπουλος. Σήμερα, ο συνεταιρισμός διαθέτει ακόμα πολύ μεγάλες δεξαμενές, όπου και αναλαμβάνει να «φροντίζει» το κρασί που παράγουν κτήματα της περιοχής.

Το… νιούτσικο Κτήμα Δημόπουλου

Το Κτήμα Δημόπουλου είναι «νιούτσικο» στην περιοχή. Δημιουργήθηκε το 2015, κοντά στο χωριό Ξινό Νερό Φλώρινας και έχει στην ιδιοκτησία του 440 στρέμματα αμπελώνα, η πλειονότητα των οποίων Ξινόμαυρο. Ο Παναγιώτης Δημόπουλος κατεβάζει σχεδόν συνωμοτικά τον ήχο της φωνής του, όταν παραδέχεται ότι η κλιματική αλλαγή ωφέλησε τα αμπέλια στο Αμύνταιο. «Στην αρχή της καλλιεργητικής περιόδου τα χώματα ζεσταίνονται πιο γρήγορα, οπότε ο κύκλος της ωρίμανσης ξεκινάει πιο γρήγορα και ο τρύγος γίνεται νωρίτερα από ό,τι παλιότερα», μας λέει. «Σε περιοχές όπως το Αμύνταιο, που έχει κρύο, αυτό είναι πολύ σημαντικό, γιατί εκτός των άλλων η σοδειά κινδυνεύει λιγότερο», προσθέτει. Στην περιοχή των αμπελιών του κτήματος φυσάει πάντα ένα ελαφρό αεράκι που στεγνώνει την υγρασία και μαζί κρατάει μακριά και τις ασθένειες.