Ξηρικές καλλιέργειες χειμερινών σιτηρών στο 83% της έκτασης όπου συνεχίστηκε η παραγωγή το 2023

Αύξηση της έκτασης καλλιεργειών κρίσιμων για τη διατροφική ασφάλεια των πολιτών καταγράφει το ΥΠΑΑΤ από την εφαρμογή των παρεκκλίσεων των GAEC 7 «Αμειψισπορά σε αρόσιμη γη εκτός από καλλιέργειες που καλλιεργούνται κάτω από το νερό» και 8 «Ελάχιστο ποσοστό αρόσιμης γης που διατίθεται για μη παραγωγικές εκτάσεις, διατήρηση των χαρακτηριστικών του τοπίου και απαγόρευση της κοπής φρακτών και δέντρων κατά την περίοδο αναπαραγωγής και εξάρτησης των πτηνών» το έτος 2023, χωρίς, όπως λέει, να φαίνεται να έχει επιδράσει αρνητικά στους υδάτινους πόρους.

Με βάση την ετήσια έκθεση επίδοσης για το πρώτο έτος εφαρμογής του ελληνικού Στρατηγικού Σχεδίου της ΚΑΠ 2023-2027, η συνολική έκταση της χώρας που καλλιεργήθηκε με τρόφιμα δεν μειώθηκε, όπως πιθανότατα θα συνέβαινε, εάν δεν εφαρμόζονταν οι παρεκκλίσεις. «Αντίθετα, αυξήθηκε ανάμεσα στο 2021 και στο 2023, γεγονός που θα μπορούσε να αποδοθεί σε μεγάλο βαθμό στην εφαρμογή των παρεκκλίσεων. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα την παραγωγή σημαντικής ποσότητας τροφίμων, που είναι πιθανό ότι δεν θα παράγονταν, εάν δεν εφαρμόζονταν οι παρεκκλίσεις», σημειώνεται.

Σύμφωνα με το υπουργείο, παρατηρείται, επίσης, ότι το μεγαλύτερο μέρος της συνολικής θετικής μεταβολής της έκτασης οφείλεται στην αύξηση της έκτασης καλλιεργειών κρίσιμων για τη διατροφική ασφάλεια των πολιτών, όπως τα λοιπά σιτηρά, που περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, τον μαλακό σίτο, ο οποίος χρησιμοποιείται για την παραγωγή αλευριού.

Περιβάλλον και κλίμα

Όσο για τις επιπτώσεις στο περιβάλλον, σύμφωνα με την ελληνική πλευρά, μια πρώτη εκτίμηση των επιπτώσεων στους υδατικούς πόρους είναι ότι «η εφαρμογή των παρεκκλίσεων δεν φαίνεται να επέδρασε αρνητικά, με την έννοια ότι δεν αύξησε σημαντικά την πίεση για την απόληψη αρδευτικού νερού, αφού στο μεγαλύτερο μέρος της η αύξηση των εκτάσεων από το 2021 έως το 2023 παρατηρήθηκε σε ξηρικές καλλιέργειες». Ενδεικτικά, στο 83% της έκτασης που εκτιμάται ότι συνεχίστηκε κατά το 2023 η παραγωγή τροφίμων λόγω της εφαρμογής των παρεκκλίσεων, καλλιεργήθηκαν κατ’ εξοχήν ξηρικές καλλιέργειες χειμερινών σιτηρών (56% καλλιεργήθηκε με λοιπά σιτηρά και 27% με σκληρό σιτάρι).

Στοιχεία

Με βάση τα στοιχεία από την ΕΑΕ 2023, οι γεωργικές εκμεταλλεύσεις της χώρας που έχουν αρόσιμη γη άνω των 10 ha (εκταρίων) και υπόκεινται στην εφαρμογή των GAEC 7 και 8 έχουν συνολική αρόσιμη έκταση 1.074.107,23 ha και συνολική γεωργική έκταση 1.326.518,35 ha (σ.σ. οι υπολογισμοί, σύμφωνα με το ΥΠΑΑΤ, έγιναν σε επίπεδο ΑΦΜ). Συνολική αρόσιμη γη > 10 ha = 1.074.107,23 ha.

Από την παραπάνω έκταση εξαιρούνται:

✱ Της εφαρμογής του GAEC 7 συνολικά 553.753 ha.

✱ Της εφαρμογής του GAEC 8 συνολικά 385.574 ha.

H συνολική έκταση που αποδόθηκε στην καλλιέργεια για την παραγωγή τροφίμων λόγω παρέκκλισης από τις υποχρεώσεις του προτύπου GAEC 7 εκτιμήθηκε στα 173.451 ha που αντιστοιχούν σε 26.616 ΑΦΜ, ενώ η συνολική έκταση λόγω παρέκκλισης από τις υποχρεώσεις του προτύπου GAEC 8 εκτιμήθηκε στα 27.541 ha που αντιστοιχούν σε 35.460 ΑΦΜ.

«Το έτος 2023 με έντονη επισφάλεια για τη διατροφική επάρκεια ως απόρροια των επιπτώσεων του πολέμου στην Ουκρανία, η εξαίρεση από την εφαρμογή των GAEC 7 και 8 εκτιμήθηκε πως είχε ως αποτέλεσμα την παραγωγή 977.735 τόνων τροφίμων που παρήχθησαν από 173.451 ha λόγω μη εφαρμογής του GAEC 7 και 155.249 τόνων τροφίμων από 27.541 ha λόγω μη εφαρμογής του GAEC 8», υπογραμμίζεται.

Στον πίνακα αποτυπώνονται οι εδώδιμες καλλιέργειες, οι επιπλέον καλλιεργηθείσες εκτάσεις, καθώς και οι επιπλέον παραχθείσες ποσότητες που εκτιμάται πως ήταν το αποτέλεσμα της παρέκκλισης εφαρμογής από τα πρότυπα GAEC 7 και GAEC 8.