Δεν πρόλαβαν να μαζέψουν τα συντρίμμια τους από το καταστροφικό πέρασμα της θεομηνίας Daniel και ήρθε ο Elias να ξυπνήσει νέους εφιάλτες στους Θεσσαλούς, δημιουργώντας ένα νέο βομβαρδισμένο τοπίο σε αυτό το πολεμικό σκηνικό που έχει στηθεί τις τελευταίες μέρες στην περιοχή, ελέω κλιματικής κρίσης.Τα χτυπήματα των πρωτοφανών καιρικών συνθηκών στην αγροτική παραγωγή είναι ανελέητα.
Στο επίκεντρο του νέου κύματος κακοκαιρίας, Elias, βρέθηκε ξανά ο Βόλος, ο οποίος χτυπήθηκε περισσότερο σε σύγκριση με τον Daniel, και σε δεύτερο βαθμό οι δήμοι Φαρσάλων και Κιλελέρ. Το βράδυ της Τετάρτης ήταν εφιαλτικό για τους κατοίκους της Μαγνησίας, πολλοί εκ των οποίων εγκλωβίστηκαν από τα ορμητικά νερά του ποταμού Κραυσίδωνα που έσπασε και χρειάστηκε η επέμβαση της Πυροσβεστικής και της ΕΜΑΚ για τον απεγκλωβισμό τους.
Νέα πλημμυρικά φαινόμενα σημειώθηκαν στα χωριά των Φαρσάλων Υπέρεια και Βασιλί, όπου φούσκωσε ο Ενιπέας, όπως και στα χωριά της παλιάς Εθνικής Οδού Λάρισας-Βόλου, όπου ξεχείλισε ο ποταμός Γκουσμπασανιώτης, αναγκάζοντας κατοίκους χωριών, όπως το Σωτήριο, να τα εγκαταλείψουν. Δύσκολη παραμένει η κατάσταση και στη Φαρκαδόνα Τρικάλων, ενώ αρκετά χωριά στον Νομό Καρδίτσας έχουν ερημωθεί και κανείς δεν ξέρει αν θα κατοικηθούν ξανά.
Ακόμη και σε περιοχές που δεν τις άγγιξε ο Elias, η νέα κακοκαιρία καθυστερεί σε μεγάλο βαθμό την επιχείρηση ανασυγκρότησης της Θεσσαλίας που βρίσκεται σε εξέλιξη (παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας σε πλημμυροπαθείς, αποκατάσταση υποδομών, στήριξη πληγέντων παραγωγών).
Πού επικεντρώνονται οι προσπάθειες του υπουργείου
Στην καρδιά της Θεσσαλίας, στη Λάρισα, συνεδριάζει καθημερινά το συντονιστικό κυβερνητικό όργανο, στο οποίο μετέχει διαρκώς ο γενικός γραμματέας του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Γεώργιος Στρατάκος. Αυτήν τη στιγμή, οι προσπάθειες του υπουργείου επικεντρώνονται στην καταγραφή των ζημιών, στην υποβολή δηλώσεων στον ΕΛΓΑ, ώστε να ξεκινήσει η καταβολή των αποζημιώσεων, και στην αποτίμηση της γονιμότητας των εδαφών, ενόψει των χειμερινών σπορών. Η περισυλλογή των νεκρών ζώων και η χορήγηση ζωοτροφών σε πληγέντες κτηνοτρόφους έχει ολοκληρωθεί.
Το πρόβλημα εστιάζεται στη μικρή ροή που παρατηρείται στην υποβολή των δηλώσεων ζημιάς από τους παραγωγούς, εξέλιξη που ανάγκασε τον υπουργό, Λ. Αυγενάκη, να προβεί σε δηλώσεις, ζητώντας επίσπευση των διαδικασιών. Ο ίδιος εξήγησε ότι δεν απαιτείται άλλη δήλωση για τις ζημιές στην παραγωγή και άλλη δήλωση για την απώλεια κεφαλαίου και μηχανολογικού εξοπλισμού, που αφορά αποζημιώσεις από την Κρατική Αρωγή. Επίσης, ο ίδιος διευκρίνισε ότι οι πληγέντες δεν καταβάλλουν εκτιμητικά τέλη, ενώ μπορούν να υποβάλλουν δηλώσεις και χειρόγραφα, αρκεί να αναγράφουν τον ΑΦΜ και το τηλέφωνό τους.
Σημειώνεται ότι οι εκτάσεις που επλήγησαν από πλημμυρικά φαινόμενα ανέρχονται σε περίπου ένα εκατομμύριο στρέμματα. Οι δηλώσεις για φυτική παραγωγή υπερβαίνουν τις 18.000, ενώ οι δηλώσεις για ζωική παραγωγή τείνουν να ολοκληρωθούν, με αποτέλεσμα οι κτηνοτρόφοι να μπορέσουν να πάρουν προκαταβολές στο τελευταίο δεκαήμερο του Οκτωβρίου.
Παράλληλα, ανακοίνωσε πως έχει διασφαλιστεί μέσω de minimis η αποζημίωση των παράκτιων αλιέων για όσο διάστημα φερτά υλικά στον Παγασητικό τούς εμποδίζουν να ασκήσουν το επάγγελμά τους.
Διαμαρτυρίες για τα ποσά των αποζημιώσεων
Προβληματισμό γεννά στους παραγωγούς ένας άτυπος κατάλογος του ΕΛΓΑ (38 σελίδων) που κυκλοφορεί στα χωριά και αναφέρει συγκεκριμένα ποσά αποζημίωσης σε βαμβάκι και ντομάτα, τα οποία δεν καλύπτουν ούτε το κόστος παραγωγής. Το θέμα απασχόλησε τόσο τη συνέλευση που πραγματοποίησαν στον Παλαμά η Ομοσπονδία Αγροτικών Συλλόγων Καρδίτσας και οι Αγροτικοί Σύλλογοι, όσο και την άτυπη Επιτροπή που δημιούργησαν Λαρισαίοι συνεταιριστές.
Να σημειωθεί ότι η ΕΟΑΣΝ Καρδίτσας αποφάσισε να πραγματοποιηθεί την Κυριακή 1 Οκτωβρίου μεγάλο παγκαρδιτσιώτικο συλλαλητήριο στον πλημμυρόπληκτο Παλαμά, με κύριες διεκδικήσεις την αποζημίωση στο 100% για όλες τις ζημιές, τη λήψη άμεσων μέτρων για την ανακούφιση των πλημμυροπαθών και την υλοποίηση αντιπλημμυρικών έργων για την προστασία της ζωής. Το συλλαλητήριο θα γίνει στις 12 το μεσημέρι στην κεντρική πλατεία του Παλαμά και θα είναι η πρώτη από μία σειρά δράσεων και κινητοποιήσεων που θα οργανωθούν το επόμενο διάστημα.
Από την πλευρά τους και οι Λαρισαίοι συνεταιριστές διαμαρτύρονται για τα ποσά που ακούγονται ότι θα δοθούν ως αποζημίωση, τα οποία είναι πολύ χαμηλότερα από αυτά που δόθηκαν στον «Ιανό», όταν οι ζημιές ήταν πολύ λιγότερες από τις πρόσφατες.
Προβλήματα στη συγκομιδή προϊόντων
Όσον αφορά τη συγκομιδή του βαμβακιού, προφανώς αυτή δεν πρόκειται να γίνει στις πλημμυρισμένες εκτάσεις, αφού το νερό θα αργήσει να υποχωρήσει. Στις περιοχές που δεν χτυπήθηκαν σημαντικά από τον Daniel, η συγκομιδή εξελίσσεται με προβλήματα, καθώς οι συνεχείς βροχές δημιούργησαν σαπίλα στο προϊόν (φαινόμενα καραμελοποίησης). Ενδεικτικό είναι το γεγονός ότι Φαρσαλινός παραγωγός σε… στεγνή περιοχή, ο οποίος προσδοκούσε να μαζέψει 500 κιλά, μετά βίας περισυνέλεξε 330 κιλά.
Μεγάλο πρόβλημα υπάρχει και στην ντομάτα, καθώς, όπως δηλώνουν παραγωγοί του Συνεταιρισμού ΘΕΣΤΟ, «η ντομάτα δύσκολα μαζεύεται. Η μισή πέφτει κάτω και η υπόλοιπη ποσότητα έχει πάνω από 10% ξένες ύλες».
Από τη Λάρισα, ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Λ. Αυγενάκης, ανακοίνωσε ότι δόθηκε εντολή για την άμεση έκδοση εγκυκλίου αναφορικά με την κατ’ εξαίρεση συγκομιδή τους, σύμφωνα με σχετικό αίτημα των δημάρχων.
Η κατ’ εξαίρεση δυνατότητα συγκομιδής ακτινιδίων θα αφορά μόνο τα πλημμυρισμένα αγροτεμάχια της συγκεκριμένης καλλιέργειας, η συγκομιδή θα γίνει με επίβλεψη της ΔΑΟΚ, ενώ τα προϊόντα (ακτινίδια) των εν λόγω εκτάσεων θα παραμείνουν δεσμευμένα σε κατάλληλους αποθηκευτικούς χώρους υπό την ευθύνη της οικείας ΔΑΟΚ. Η αποδέσμευσή τους θα καταστεί δυνατή κατόπιν ελέγχων από τις αρμόδιες υπηρεσίες και σύμφωνα με τα προβλεπόμενα περί εμπορίας της ενωσιακής και εθνικής νομοθεσίας.
SOS εκπέμπουν οι μελισσοκόμοι
Στη σύσταση Επιτροπής από εκπροσώπους των Συλλόγων Μελισσοκόμων των νομών της Θεσσαλίας συμφώνησαν ο υπουργός, Λ. Αυγενάκης, και ο Σύλλογος Μελισσοκόμων Λάρισας.
Σκοπός της Επιτροπής Μελισσοκόμων της Θεσσαλίας που θα συσταθεί θα είναι η άμεση συνεργασία και η συνεχής επαφή με την ηγεσία του ΥΠΑΑΤ και τις υπηρεσίες του υπουργείου, χωρίς τη μεσολάβηση τρίτων, οι οποίοι στερούνται άμεσης γνώσης των προβλημάτων της Θεσσαλίας, προκειμένου να αντιμετωπιστούν το ταχύτερο τα προβλήματα που δημιούργησαν τα πρόσφατα έντονα καιρικά φαινόμενα και να καταβληθούν το ταχύτερο δυνατό οι αποζημιώσεις.
Η Επιτροπή θα επιδιώξει άμεσα συνάντηση και με τον πρόεδρο του ΕΛΓΑ, Ανδρέα Λυκουρέντζο, για τον καλύτερο συντονισμό των ενεργειών και την αποκατάσταση των πληγέντων. Πάνω από 100.000 μελισσοσμήνη πνίγηκαν σε ολόκληρη τη Θεσσαλία, ενώ, σύμφωνα με τα όσα ανακοινώθηκαν, οι δηλώσεις μελισσοκόμων της Λάρισας αγγίζουν τις 36.000, με τις μεγαλύτερες ζημιές να καταγράφονται στους δήμους Κιλελέρ και Φαρσάλων.
Τα θέματα αυτά απασχόλησαν και τη γενική συνέλευση του Μελισσοκομικού Συλλόγου Λάρισας, στην οποία παρέστησαν και ο γενικός γραμματέας του ΥΠΑΑΤ, Γιώργος Στρατάκος, ο διευθύνων σύμβουλος του ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ, Παν. Χατζηνικολάου, και εκπρόσωποι του ΓΕΩΤΕΕ.
Την Πέμπτη ο επίτροπος Γεωργίας στη Λάρισα
Για την προσεχή Πέμπτη, 5 Οκτωβρίου, ορίστηκε η επίσκεψη του επιτρόπου Γεωργίας της ΕΕ, Γιάνους Βoϊτσεχόφσκι, στη Θεσσαλία, προκειμένου να δει από κοντά τις ζημιές που έχει υποστεί η περιοχή από τα πρόσφατα έντονα καιρικά φαινόμενα. Υπενθυμίζεται ότι η αρχική του επίσκεψη προχθές, Τετάρτη, στη θεσσαλική πρωτεύουσα αναβλήθηκε, λόγω των καιρικών συνθηκών.
Κίνδυνος για την εδαφική γονιμότητα
Από την πλευρά του, ο καθηγητής Γεωπονίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, Νίκος Δαναλάτος, κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για τη γονιμότητα των εδαφών, καθώς «λόγω της αύξησης της μέσης θερμοκρασίας στον θεσσαλικό κάμπο κατά έναν βαθμό, έχουμε αύξηση της εξατμισοδιαπνοής στα σιτηρά.
Ως αποτέλεσμα, η καλλιέργεια στον πάλαι ποτέ ‘‘σιτοβολώνα’’ της χώρας, τον θεσσαλικό κάμπο, καθίσταται οριακή τα προσεχή χρόνια». Ο ίδιος προσθέτει πως «και στις πεδινές εκτάσεις, τόσο οι μονοκαλλιέργειες χειμερινών σιτηρών, αλλά κυρίως οι εντατικές αρδευόμενες μονοκαλλιέργειες, όπως καλαμπόκι, βαμβάκι, ηλίανθος κ.λπ., αφαιρούν από το έδαφος θρεπτικά συστατικά σε βαθμό που δεν μπορούν να αντικατασταθούν ούτε με τις εφαρμοζόμενες λιπάνσεις, προκαλώντας έτσι σημαντική υποβάθμιση της εδαφικής γονιμότητας».
Η επόμενη μέρα
Στο μεταξύ, πυρετωδώς εργάζονται οι Ολλανδοί ειδικοί της εταιρείας HVA Ιnternational, από την οποία η ελληνική κυβέρνηση ζήτησε να καταρτίσει σχέδιο αποκατάστασης για την πλημμυρισμένη λεκάνη απορροής της Θεσσαλίας, για την κατάθεση προτάσεων που αφορούν την επόμενη μέρα της ανασυγκρότησης του θεσσαλικού κάμπου.
Οι προτάσεις θα επικεντρώνονται στην αποκατάσταση των ζημιών σε επίπεδο υποδομών και διαχείρισης για την αποφυγή μελλοντικών πλημμυρικών φαινομένων, δίνοντας παράλληλα έμφαση στην αγροτική παραγωγή, για την προστασία της από πλημμυρικά φαινόμενα (π.χ. δημιουργία ελεγχόμενων πλημμυρικών ζωνών), αλλά και τη λήψη μέτρων για την άρδευση των χωραφιών σε περιόδους ξηρασίας.
Με τους Ολλανδούς έχει καθημερινή συνεργασία ο περιφερειάρχης Θεσσαλίας, Κώστας Αγοραστός, καθώς στο κτήριο της Περιφέρειας στη Λάρισα έχει στηθεί το ειδικό κέντρο επιχειρήσεων των Ολλανδών. Η ολλανδική εταιρεία, με μεγάλη διεθνή εμπειρία στη διαχείριση πλημμυρών και πολύπλοκων αρδευτικών έργων, επιχειρεί με γρήγορους ρυθμούς την επισκόπηση του θεσσαλικού κάμπου, αναλύοντας στοιχεία (φωτογραφικούς χάρτες, τοπογραφικά σχέδια, δορυφορικές εικόνες κ.ά.), ενώ έχει χωρίσει σε ζώνες τη Θεσσαλία (Ανατολική-Δυτική-παραβούνια).
Οι μελέτες επικεντρώνονται τόσο στο τεχνικό μέρος (διαχείριση αναχωμάτων, φραγμάτων, απομάκρυνση φερτών υλικών κ.ά.), όσο και στο συνολικό υδάτινο σύστημα, συμπεριλαμβανομένης της περιοχής όπου δημιουργήθηκε η νέα λίμνη στην Κάρλα.
Παράλληλα, η εταιρεία εξετάζει και τους παράγοντες που διαμορφώνονται με τα νερά που κατεβαίνουν από τα γύρω βουνά στη θεσσαλική πεδιάδα.
