Μπέρδεμα με τον ΕΝΦΙΑ στις κτηνοτροφικές μονάδες

Με άλυτο γρίφο μοιάζει ο νέος ΕΝΦΙΑ για χιλιάδες κτηνοτρόφους και πτηνοτρόφους, αφού, από το νομοσχέδιο που ψηφίστηκε, δεν προκύπτει με σαφήνεια αν τελικά καταργείται ο συμπληρωματικός φόρος που συνδέεται με τα παραγωγικά ακίνητα του κλάδου ή αν απλά… επαναλανσάρεται, έχοντας ενσωματωθεί στον κύριο φόρο.

Η σύγχυση απορρέει κυρίως από την πολύπλοκη δομή του νέου ΕΝΦΙΑ, αλλά και από την απουσία στο νομοσχέδιο οποιασδήποτε αναφοράς που να προϊδεάζει για κάποια αλλαγή στη φορολογική μεταχείριση των κτισμάτων αγροτικής και κτηνοτροφικής χρήσης, την ώρα που η κυβέρνηση μιλά για κατάργηση του συμπληρωματικού φόρου, τουλάχιστον σε ό,τι αφορά τα φυσικά πρόσωπα.

Το ιστορικό

Το ζήτημα του συμπληρωματικού ΕΝΦΙΑ για τους επαγγελματίες της ζωικής κυρίως παραγωγής πάει μία οκταετία πίσω. Οι πρώτες καμπάνες ήχησαν τον Δεκέμβριο του 2013, όταν κατά τη διαδικασία διαβούλευσης του νομοσχεδίου για τον Ενιαίο Φόρο Ιδιοκτησίας Ακινήτων διαπιστώθηκε από οργανώσεις του χώρου ότι προέκυπτε φόρος για αγροτικά και κτηνοτροφικά κτίσματα, όπως αποθήκες, στάβλους, μονάδες εκτροφής κ.λπ.

Εκτός από τους φορείς του κλάδου, το θέμα «σήκωσαν» γρήγορα και αρκετοί βουλευτές της περιφέρειας, με αποτέλεσμα η τότε κυβέρνηση να ανακρούσει πρύμναν και, αρχικά με μια διευκρινιστική ανακοίνωση και εν συνεχεία με σχετική νομοθετική διάταξη, να ξεκαθαρίσει ότι τα εν λόγω κτίσματα απαλλάσσονται από τον βασικό ΕΝΦΙΑ.

Αυτό που ωστόσο δεν έγινε αρχικά αντιληπτό, αλλά σύντομα αποτυπώθηκε στα εκκαθαριστικά που λάμβαναν οι κτηνοτρόφοι, ήταν ότι η αντικειμενική αξία των αγροκτηνοτροφικών κτισμάτων συνέχισε να προσμετράται κανονικά και να λαμβάνεται υπόψη για το όριο του συμπληρωματικού φόρου που μέχρι πέρυσι βρισκόταν στα 250.000 ευρώ.

Συχνά μάλιστα, όπως είχε γράψει σε σχετικά ρεπορτάζ παραθέτοντας συγκεκριμένα παραδείγματα η «ΥΧ», οι υψηλές τιμές εκκίνησης του ελάχιστου κόστους οικοδομής αρκούσαν για να εκτοξεύσουν την αντικειμενική αξία τέτοιων ακινήτων ακόμα και πάνω από το όριο αυτό, δίχως να χρειάζεται η… συνδρομή της υπόλοιπης ακίνητης περιουσίας του φορολογουμένου.

Τέτοιες περιπτώσεις εντοπίζονταν κυρίως στην αγελαδοτροφία, στην πτηνοτροφία και στη χοιροτροφία, δραστηριότητες δηλαδή που από τη φύση τους, αλλά και για λόγους βιωσιμότητας, «απαιτούν» στεγασμένους χώρους με μεγάλο εμβαδό.

Στα χρόνια που μεσολάβησαν το ζήτημα παρέμεινε άλυτο, με τους αρμόδιους υπουργούς κατά κανόνα να παραδέχονται το δίκαιο των διαμαρτυρούμενων κτηνοτρόφων, χωρίς όμως να προχωρούν σε κάποια νομοθετική ρύθμιση.

Οι διαρροές γύρω από τον νέο ΕΝΦΙΑ και κυρίως περί κατάργησης του συμπληρωματικού φόρου δημιούργησαν σε πολλούς επαγγελματίες του κλάδου την προσδοκία ότι η αδικία επιτέλους θα αποκατασταθεί, πόσω μάλλον από τη στιγμή που ο υφυπουργός Οικονομικών και αρμόδιος για τη φορολογική πολιτική, Απόστολος Βεσυρόπουλος, είναι άριστος γνώστης των αγροτικών θεμάτων.

Προσαύξηση με δύο κλίμακες

Εντέλει, το νομοσχέδιο που κατατέθηκε και ψηφίστηκε από τη Βουλή προβλέπει όντως την κατάργηση του συμπληρωματικού φόρου για τα φυσικά πρόσωπα, ενώ πλέον κάθε ακίνητο θα αντιμετωπίζεται ξεχωριστά.

Ωστόσο, εφόσον το συγκεκριμένο ακίνητο του φορολογουμένου υπερβαίνει τα 400.000 ευρώ και, παράλληλα, η συνολική περιουσία του ξεπερνά τα 300.000 ευρώ, θα υπάρχει προσαύξηση φόρου με συντελεστές από 0,20% έως 1%. Σε περίπτωση δε που η συνολική περιουσία ξεπερνά τα 500.000 ευρώ, προκύπτει μια ακόμα προσαύξηση του συνολικού φόρου με συντελεστές από 5% έως 20%.

Επί της ουσίας, δηλαδή, ο κύριος ΕΝΦΙΑ μοιάζει να διευρύνεται, ενσωματώνοντας, για κάποιους τουλάχιστον ιδιοκτήτες, και τον συμπληρωματικό, χωρίς την ίδια στιγμή να αποσαφηνίζεται αν εξακολουθούν να εξαιρούνται από αυτόν (τον κύριο) τα κτίσματα αγροτικής και κτηνοτροφικής χρήσης.

Αυτοί που, πάντως, σίγουρα θα συνεχίσουν να επιβαρύνονται είναι όσοι κτηνοτρόφοι λειτουργούν τις μονάδες και τις εγκαταστάσεις τους με τη μορφή κάποιας οικογενειακής επιχείρησης ή εταιρείας, π.χ. ΟΕ, καθώς για τα νομικά πρόσωπα, παρά τις προσδοκίες που είχαν αρχικά καλλιεργηθεί, ο συμπληρωματικός φόρος δεν καταργείται.

«Η ώρα της αλήθειας» στα εκκαθαριστικά

Σε κάθε περίπτωση, δεδομένης της πολυπλοκότητας του νέου φόρου και μέχρι να δοθούν οι απαραίτητες διευκρινίσεις από το υπουργείο Οικονομικών, όπως εύστοχα επισημαίνει σε σημείωμά της η Πανελλήνια Ομοσπονδία Ιδιοκτητών Ακινήτων (ΠΟΜΙΔΑ), φαίνεται ότι «το τελικό συμπέρασμα και η στιγμή της αλήθειας για τον κάθε φορολογούμενο ατομικά θα είναι την ώρα και μόνον που θα ανοίξει το εκκαθαριστικό του».

Σε 8 δόσεις ο φόρος εισοδήματος

Ο νέος ΕΝΦΙΑ θα πληρωθεί σε 10 ισόποσες μηνιαίες δόσεις, από τον Μάιο 2022 μέχρι και τον Φεβρουάριο του 2023. Στο ψηφισθέν νομοσχέδιο συμπεριλήφθηκε και διάταξη για την εξόφληση του φόρου εισοδήματος σε οκτώ δόσεις, με την πρώτη να καταβάλλεται μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα του Ιουλίου 2022.