Με επιτυχία πραγματοποιήθηκε η ενημερωτική ημερίδα της Euractiv Ελλάδας σε συνεργασία με την «ΥΧ», με θέμα «Νέα Κοινή Αγροτική Πολιτική, προοπτική του αγροτικού τομέα – ανάπτυξη της υπαίθρου». Η εκδήλωση τελούσε υπό την αιγίδα της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας και του Δήμου Ορχομενού. Οι ομιλητές της εκδήλωσης εστίασαν στο προφίλ της νέας ΚΑΠ, εξέφρασαν τις απόψεις τους για τη διάρθρωσή της, ενώ αναφέρθηκαν και στις μεγάλες προκλήσεις που συνεπάγεται η εφαρμογή της για το αγροτικό δυναμικό της χώρας.
Το «παρών» στην εκδήλωση έδωσε ο αντιπεριφερειάρχης Αγροτικής Ανάπτυξης και Κτηνιατρικής Στερεάς Ελλάδας, Κώστας Καραγιάννης, ο οποίος απηύθυνε χαιρετισμό εκ μέρους του περιφερειάρχη, Κώστα Μπακογιάννη. Σύντομους χαιρετισμούς απηύθυναν επίσης η αντιπεριφερειάρχης ΠΕ Βοιωτίας, Φανή Παπαθωμά, ο βουλευτής Βοιωτίας, Ανδρέας Κουτσούμπας και ο Δήμαρχος Ορχομενού, Λουκάς Υπερήφανος, ο οποίος δήλωσε ότι «είναι ιδιαίτερη χαρά η εξ ολοκλήρου αγροτική περιοχή του Ορχομενού να φιλοξενεί τη συγκεκριμένη εκδήλωση».
Τι ικανοποιεί και τι προβληματίζει στη νέα πρόταση
Βασικός ομιλητής στην ενημερωτική ημερίδα ήταν ο προϊστάμενος της Ειδικής Υπηρεσίας Διαχείρισης του ΠΑΑ 2014-2020, Νικόλαος Μανέτας. Σχολιάζοντας την πρόσφατη ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την ΚΑΠ, ο κ. Μανέτας εξέφρασε την ικανοποίησή του για ορισμένες από τις κατευθυντήριες γραμμές που δίνει, με βασικό γνώμονα την απλοποίηση. «Καλωσορίζουμε την ανακοίνωση και ιδιαίτερα τη διαπίστωση της ανάγκης για απλοποίηση των παρεμβάσεων στο σύνολο της ΚΑΠ, για μείωση της γραφειοκρατίας, τόσο για τους πολίτες, όσο και για τις δημόσιες υπηρεσίες. Με αυτόν τον τρόπο, παρέχεται μεγαλύτερη ευελιξία στα κράτη-μέλη, ώστε να σχεδιάσουν, υπό ένα ενιαίο στρατηγικό πλαίσιο, στη βάση της αρχής της επικουρικότητας, τις ιδιαίτερες παρεμβάσεις τους για τον αγροτικό τομέα, βασιζόμενα στις πραγματικές χωρικές τους ανάγκες».
Στο πλαίσιο αυτό, ο κ. Μανέτας τόνισε πως μόνο θετική είναι η προοπτική της διατήρησης και των δύο Πυλώνων της ΚΑΠ, και μάλιστα –όπως αναφέρει η ανακοίνωση– με την αύξηση του συντονισμού και της συνέργειας των παρεμβάσεων αμφότερων των Πυλώνων, θεσπίζοντας ένα ενιαίο εθνικό στρατηγικό σχέδιο. Αυτό θα πρέπει να περιλαμβάνει εθνικές προτεραιότητες και προωθούμενες κατευθύνσεις για την ανταγωνιστικότητα της γεωργίας και την ανάπτυξη των αγροτικών περιοχών των κρατών-μελών.
Παρόλα αυτά, συνεχίζει να προβληματίζει το ύψος των συνολικών πόρων που θα διατεθούν στη νέα ΚΑΠ και ο βαθμός χρηματοδότησής της, με ορατό το ενδεχόμενο εθνικής συμμετοχής σε αυτή. «Σε αυτά τα σενάρια, εμείς απαντάμε ότι θέλουμε να διατηρηθεί ο προϋπολογισμός στα υφιστάμενα επίπεδα, χωρίς εθνική συγχρηματοδότηση, διότι θεωρούμε ότι αυτή θα αφαιρέσει τη δυνατότητα οι εθνικοί μας πόροι να κατευθυνθούν σε συμπληρωματικές εθνικές πολιτικές που έχει ανάγκη ο τόπος», επισήμανε ο κ. Μανέτας.
Βασικό συστατικό της νέας ΚΑΠ το τρίπτυχο καινοτομία – εκπαίδευση – συνεργατικότητα
Ο προϊστάμενος της Ειδικής Υπηρεσίας Διαχείρισης του ΠΑΑ εισηγήθηκε ενός εθνικού στρατηγικού σχεδίου, που θα θέτει στο επίκεντρο ένα νέο παραγωγικό και αναπτυξιακό πρότυπο για την αγροτική οικονομία και τις αγροτικές περιοχές. Αυτό θα πρέπει να εστιάζει στις εξής βασικές προτεραιότητες, που από την τρέχουσα προγραμματική περίοδο στο ΠΑΑ 2014-2020 έχουν τεθεί πιλοτικά σε εφαρμογή, και πλέον θα έχουν υποχρεωτικό χαρακτήρα:
- Την προώθηση της καινοτομίας και τη μεταφορά γνώσης στον πρωτογενή τομέα μέσα από ένα βιώσιμο σύστημα παροχής γεωργικών συμβουλών,
- την εκπαίδευση και κατάρτιση,
- τις συνεργασίες, τη δικτύωση και τη συλλογικότερη οργάνωση και διαχείριση των γεωργικών μας εκμεταλλεύσεων.
Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, δίνεται μεγάλη έμφαση στη διασφάλιση της υιοθέτησης της καινοτομίας, στον ψηφιακό μετασχηματισμό και στη μεταφορά των γνώσεων στον γεωργικό τομέα. Στο πλαίσιο της εφαρμογής της νέας ΚΑΠ, η ΕΕ έχει θεσπίσει υποστηρικτικούς μηχανισμούς, όπως:
- Τα Συστήματα Γεωργικής Γνώσης και Καινοτομίας, μέσω των οποίων εξασφαλίζεται ο ενιαίος έλεγχος και παρακολούθηση των πολιτικών που αφορούν στην προώθηση της καινοτομίας μέσω της συνεργασίας, της γεωργικής κατάρτισης και εκπαίδευσης και της παροχής γεωργικών συμβουλών,
- την Ευρωπαϊκή Σύμπραξη Καινοτομίας (ΕΣΚ) για την παραγωγικότητα και βιωσιμότητα της γεωργίας (EIP-AGRI) με σκοπό την ενθάρρυνση σύστασης και λειτουργίας Επιχειρησιακών Ομάδων, στις οποίες μετέχουν γεωργικές οργανώσεις, ερευνητικοί φορείς και λοιποί κρίκοι της αγροεφοδιαστικής αλυσίδας.
Βασίλης Τσαγαλάς: «Όποιος δεν προσαρμοστεί, δεν θα συνεχίσει στο επάγγελμα»
Την άποψη ότι η νέα ΚΑΠ έχει χαρακτήρα πρόκλησης για τους αγρότες εξέφρασε, από το βήμα της εκδήλωσης, ο πρόεδρος του Αγροτικού Συνεταιρισμού Ορχομενού, Βασίλης Τσαγαλάς. «Η νέα ΚΑΠ είναι μια μεγάλη ευκαιρία ώστε οι αγρότες επιτέλους να εκσυγχρονιστούν και να αλλάξουν νοοτροπία, αναλογιζόμενοι τις ευθύνες τους. Εάν δεν το κάνουν, δεν θα μπορέσουν να συνεχίσουν στο επάγγελμα».
Ο κ. Τσαγαλάς εμφανίστηκε ιδιαίτερα σκωπτικός σε ό,τι αφορά την αδράνεια και τη στασιμότητα που διακρίνει μεγάλη μερίδα του αγροτικού πληθυσμού τα τελευταία χρόνια. «Δυστυχώς, δεν προσαρμοστήκαμε ποτέ στα δεδομένα της ευφυούς και της συμβουλευτικής γεωργίας. Έτσι, έρχεται τώρα η ΕΕ και μας το επιβάλλει, υποχρεώνοντάς μας να κάνουμε πράγματα για τα οποία θα έπρεπε να έχουμε εκπαιδευτεί εδώ και μία δεκαετία. Φτάνουμε λοιπόν στο σήμερα, που πλέον είναι επιτακτική ανάγκη οι αγρότες να οργανωθούν σε συνεταιρισμούς, προκειμένου να ανταποκρίνονται στις υποχρεώσεις τους. Ειδάλλως, δεν γίνεται να επιβιώσουν μόνοι τους. Βέβαια, εάν δεν λάβουν οι ίδιοι πρωτοβουλίες, δεν πρόκειται να τους βοηθήσει κανένας. Είναι η ύστατη ευκαιρία».
Σαράντης Μιχαλόπουλος: «ΚΑΠ δύο ταχυτήτων»
Στη συνέχεια, τον λόγο πήρε ο έγκριτος δημοσιογράφος του δικτύου της Euractiv, Σαράντης Μιχαλόπουλος, ο οποίος δραστηριοποιείται στις Βρυξέλλες ως αναλυτής επί των αγροδιατροφικών ζητημάτων. Ο κ. Μιχαλόπουλος έκανε λόγο για μια Ευρώπη όπου ο Νότος υστερεί του Βορρά, με το χάσμα να είναι δύσκολο να γεφυρωθεί. «Νομίζω ότι βαδίζουμε προς μία ΚΑΠ δύο ταχυτήτων, όπου ο Βορράς εξακολουθεί να επιταχύνει και ο Νότος προσπαθεί να ακολουθήσει».
Μεταφέροντας το κλίμα από τις Βρυξέλλες, ο κ. Μιχαλόπουλος τόνισε ότι κυρίαρχο θέμα είναι οι συνέπειες από το Brexit στον Προϋπολογισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης. «Προφανώς θα υπάρξουν μειώσεις και στην ΚΑΠ, αλλά ο μεγαλύτερος κίνδυνος είναι το Λονδίνο να οδηγήσει με τη στάση του την Ευρώπη σε πολιτικό αδιέξοδο, προκειμένου οι Ευρωπαίοι να μην πάρουν απόφαση σε καμία πολιτική τους μετά το 2020. Οι Ευρωπαίοι αγρότες θεωρούν ότι οι ίδιοι αποτελούν τον πρώτο στόχο, κάθε φορά που υπάρχει πολιτική σύγκρουση. Το ίδιο συνέβη και με το ρωσικό εμπάργκο, όπου το μεγαλύτερο πλήγμα δέχτηκαν οι νότιοι, αλλά και οι Γερμανοί, σε επίπεδο βόειου κρέατος. Επιπλέον, τώρα οι Αμερικανοί θέτουν υπό αμφισβήτηση την ίδια την ΚΑΠ, επιβάλλοντας δασμούς στις ισπανικές ελιές, με τη δικαιολογία ότι η ευρωπαϊκή χρηματοδότηση στο προϊόν είναι παράνομη και η βιομηχανία ελαιολάδου των ΗΠΑ πλήττεται από αυτήν. Αν δεχτούν αυτούς τους δασμούς οι Ευρωπαίοι, θέτουν ένα πάρα πολύ επικίνδυνο νομικό προηγούμενο, το οποίο μπορεί μελλοντικά να οδηγήσει σε αντίστοιχα μέτρα ενάντια στα ελληνικά τυριά».
Επίσης, ο κ. Μιχαλόπουλος μίλησε για τον σημαντικό ρόλο που θα έχει η ψηφιοποίηση στη νέα ΚΑΠ, τονίζοντας ότι το μοντέλο της γεωργίας ακριβείας θα πρέπει να προσαρμοστεί στα μέτρα των μικρότερων αγροτικών εκμεταλλεύσεων της Ευρώπης και το ζήτημα του κόστους θα πρέπει να εξεταστεί. «Θα πρέπει να εξετάσουμε και τις διαδικτυακές υποδομές. Πώς μπορούμε να μιλάμε για εισαγωγή νέων τεχνολογιών, από τη στιγμή που η ευρωπαϊκή ύπαιθρος δεν διαθέτει ευρυζωνικά δίκτυα; Νομικά υπεύθυνα για την υλοποίηση αυτών είναι μόνο τα κράτη. Και οι κυβερνήσεις, δυστυχώς, δεν επιταχύνουν τις διαδικασίες», ανέφερε.
Τέλος, ο δημοσιογράφος της Euractiv στάθηκε στη σημασία της συμβουλευτικής. Επανέλαβε την αναγκαιότητα συστράτευσης των αγροτών σε ομάδες παραγωγών για να καταστεί εφικτή οικονομικά η αξιοποίηση των εφοδίων της ευφυούς γεωργίας και να περιθωριοποιηθούν όσοι «οδήγησαν στον απόλυτο ευτελισμό την έννοια του συνεταιρισμού στην Ελλάδα».
