Νέα ΚΑΠ: Ποιες μεγάλες αλλαγές έρχονται στις Άμεσες Ενισχύσεις

Στη νέα ΚΑΠ, οι ενισχύσεις των δικαιούχων θα συνδέονται με ένα πιο ισχυρό σύνολο υποχρεωτικών απαιτήσεων, με σαφή περιβαλλοντικό προσανατολισμό. Αυτό το γνωρίζουν οι παραγωγοί, αλλά δεν έχουν ακόμη ενημερωθεί πλήρως για όλα όσα μπορούν ή και πρέπει να πράξουν από εδώ και πέρα, ενώ ακόμα παραμένουν «θολά» βασικά σημεία του Στρατηγικού Σχεδίου.

Μόνο η έκδοση κανονιστικών πράξεων για την εφαρμογή του ελληνικού Στρατηγικού Σχεδίου της ΚΑΠ μπορεί να βοηθήσει όλους τους εμπλεκομένους με τον πρωτογενή τομέα φορείς να κατανοήσουν τα νέα δεδομένα, ώστε οι παραγωγοί να προετοιμαστούν κατάλληλα, μια και αργά ή γρήγορα θα ανοίξουν οι πύλες του ΟΣΔΕ 2023.

Συνεχίζοντας την προσπάθεια ενημέρωσης του αγροτικού κόσμου σχετικά με το ελληνικό Στρατηγικό Σχέδιο, η «ΥΧ» συγκέντρωσε βασικές αλλαγές του Πρώτου Πυλώνα σε σχέση με την προηγούμενη προγραμματική περίοδο και τις παρουσιάζει συνοπτικά:

Βασική Ενίσχυση/Δικαιώματα

✱ Δεν θα ξαναγίνει κατανομή των δικαιωμάτων, όπως το 2015. Οι παραγωγοί θα συνεχίσουν με τα δικαιώματα που είχαν. Επιπλέον, θα καταβληθούν δικαιώματα από το εθνικό απόθεμα και θα συνεχίσουν να υπάρχουν μεταβιβάσεις.

✱ Οι μεταβιβάσεις θα συνεχιστούν περίπου με τους ίδιους κανόνες. Δηλαδή, για να πάρει κάποιος μεταβίβαση δικαιωμάτων, θα πρέπει να είναι ενεργός γεωργός. Σημειώνεται ότι τα δικαιώματα μεταβιβάζονται μόνο εντός της αγρονομικής περιφέρειας που χορηγήθηκαν. Τι αλλάζει; Αν γίνεται οριστική μεταβίβαση ή μίσθωση δικαιωμάτων χωρίς γη παρακρατείται το 25% του αριθμού των δικαιωμάτων ενίσχυσης, το οποίο πάει υπέρ εθνικού αποθέματος. Δηλαδή, η μείωση κατά 25% που γινόταν στις μεταβιβάσεις χωρίς γη αφορά πλέον τον αριθμό και όχι την αξία των δικαιωμάτων που μεταβιβάζονται. Εξαιρούνται οι συγγενείς α’ βαθμού και οι σύζυγοι ή περιπτώσεις κληρονομιάς.

✱ Τα δικαιώματα που αποκτώνται από το εθνικό απόθεμα δεν μπορούν να μεταβιβαστούν για πέντε έτη.

✱ Δεν υπάρχει πια το καθεστώς του μικροκαλλιεργητή.

✱ Δεν χορηγούνται Άμεσες Ενισχύσεις σε γεωργούς που το συνολικό ποσό προς καταβολή ενισχύσεων είναι μικρότερο ή ίσο των 150 ευρώ. Πρόκειται για μία αλλαγή, καθώς έως το 2022 το ταβάνι ήταν στα 250 ευρώ.

✱ Σταδιακά από το 2023 μέχρι το 2026 θα γίνει η Εσωτερική Σύγκλιση. Στόχος είναι μέσα σε κάθε αγρονομική περιφέρεια η μοναδιαία αξία να είναι ίδια, να εξισωθεί με τον περιφερειακό μέσο όρο.

Αναδιανεμητική Ενίσχυση

✱ Θα εφαρμοστεί νέα συμπληρωματική εισοδηματική στήριξη, η Αναδιανεμητική Ενίσχυση, η οποία αφορά επιλέξιμες εκτάσεις. Βασική προϋπόθεση είναι να λαμβάνει κάποιος τη Βασική Ενίσχυση.

Συμπληρωματική Ενίσχυση Νέων Γεωργών

✱ Συνεχίζεται η στήριξη των νέων γεωργών, αλλά θα δίνεται ως ένα συγκεκριμένο ποσό ανά εκτάριο επιλέξιμης έκτασης (και όχι ως προσαύξηση 25% επί της Βασικής Ενίσχυσης). Το ποσό ορίζεται στα 70 ευρώ/εκτάριο. Όσοι δεν ολοκλήρωσαν την πενταετία, συνεχίζουν να λαμβάνουν την ενίσχυση έως να τη συμπληρώσουν. Σημειώνεται ότι πλέον δεν θα αρκεί κάποιος να είναι ενεργός γεωργός έως 40 ετών, καθώς θα ελέγχεται το επίπεδο σπουδών του ή τα επαγγελματικά του προσόντα.

Συνδεδεμένες Ενισχύσεις

Φυτικοί κλάδοι: Σκληρός σίτος, μαλακός σίτος, κριθάρι, αραβόσιτος, ρύζι, σπόροι σποράς, πρωτεϊνούχα κτηνοτροφικά ψυχανθή, πρωτεϊνούχα σανοδοτικά ψυχανθή, βιομηχανική ντομάτα, πορτοκάλι προς χυμοποίηση, όσπρια για ανθρώπινη κατανάλωση, κορινθιακή σταφίδα, μήλα.

Ζωικοί κλάδοι: Αιγοπρόβειο, βόειο κρέας – Μέτρο Α (θηλάζουσες), βόειο κρέας – Μέτρο Β (σφαγή 11-12 μηνών), βόειο κρέας – Μέτρο Γ (σφαγή 12-24 μηνών), σηροτροφία.

Αλλαγές σε σχέση με την προηγούμενη περίοδο:

✱ Δικαιούχοι της Συνδεδεμένης Ενίσχυσης Αραβοσίτου είναι οι ενεργοί γεωργοί, οι οποίοι καλλιεργούν αραβόσιτο σε επιλέξιμες εκτάσεις. Οι επιλέξιμες αυτές εκτάσεις πρέπει να βρίσκονται σε περιοχές με υδατικά συστήματα των οποίων τα ύδατα είναι σε καλή κατάσταση από ποσοτικής και ποιοτικής πλευράς.

✱ Η Συνδεδεμένη Ενίσχυση Βιομηχανική Ντομάτα θα χορηγείται σε όσους δικαιούχους έχουν εγκαταστήσει σύστημα στάγδην άρδευσης.

✱ Η Συνδεδεμένη Ενίσχυση για τα πορτοκάλια χυμοποίησης θα χορηγηθεί υπό την προϋπόθεση ότι, εκτός από τη συμβατότητα με την οδηγία-πλαίσιο για τα νερά, θα τηρηθεί και η εθνική νομοθεσία σχετικά με την προστασία και τη διαχείριση των υδατικών πόρων.

✱ Δικαιούχοι της Συνδεδεμένης Ενίσχυσης για τα μήλα είναι οι ενεργοί γεωργοί που καλλιεργούν σε επιλέξιμες εκτάσεις των περιοχών πιστοποιημένης καλλιέργειας (δηλαδή, των περιοχών στις οποίες καλλιεργούνται τα «Μήλα Ζαγοράς Πηλίου ΠΟΠ», τα «Μήλα Ντελίσιους Πιλαφά Τριπόλεως ΠΟΠ», το «Μήλο Καστοριάς ΠΓΕ» και το «Φιρίκι Πηλίου ΠΟΠ») και με την τήρηση των προϋποθέσεων που αναφέρονται στο Στρατηγικό Σχέδιο.

Αξίζει να σημειωθεί όσον αφορά τις Συνδεδεμένες Πρωτεϊνούχων Κτηνοτροφικών ή Ψυχανθών ότι σε περίπτωση που οι δικαιούχοι διατηρούν παράλληλα και κτηνοτροφική εκμετάλλευση μηρυκαστικών, δεν απαιτείται η προσκόμιση τιμολογίου αγοράς ή πώλησης για το μέρος της ζωοτροφής που προορίζεται για τα ζώα της εκμετάλλευσης.

Ειδική Ενίσχυση Βάμβακος

✱ Διατηρείται το ειδικό καθεστώς για την Ελλάδα.

✱ Προϋπολογισμός ύψους 920 εκατ. ευρώ την πενταετία.

Οικολογικά Σχήματα

✱ Κατά τη διάρκεια της νέας ΚΑΠ, οι έλεγχοι της πολλαπλής συμμόρφωσης και σχεδόν το 90% των ελέγχων του Πρασινίσματος (όπως το ξέραμε) έχουν μπει ως προαπαιτούμενο για να λάβουν οι παραγωγοί τη Βασική Ενίσχυση. Αυτό σημαίνει ότι αυτά για τα οποία ελέγχονταν οι παραγωγοί μέχρι πέρσι για να πάρουν έξτρα και το Πρασίνισμα, που ήταν περίπου 48% της αξίας της Βασικής, πλέον είναι προαπαιτούμενα για να λάβουν τη Βασική. Το Πρασίνισμα, λοιπόν, δεν είναι πλέον δεδομένο. Πλέον, για να πάρει κάποιος μία έξτρα ενίσχυση, που να αφορά το Πρασίνισμα, θα πρέπει να συμμετέχει σε κάποιο Οικολογικό Σχήμα.

✱ Το 25% των πόρων των Άμεσων Ενισχύσεων, 426.444.327 κάθε χρόνο, οδηγείται κάθε χρόνο υποχρεωτικά προς το καθεστώς των Οικολογικών Σχημάτων (eco-schemes).

✱ Τα Οικολογικά Σχήματα είναι δέκα, με υποδράσεις/υποπρογράμματα.